تا پیش از شروع المپیک ۲۰۲۴ پاریس، دستکم سه بار این مسابقات هدف حملات تروریستی قرار گرفته است. این حملات موجب شده سیاستهای امنیتی مرتبط با المپیک بازنگری شود و کشورهای میزبان تحت فشار بیشتری برای تامین امنیت این مسابقات و ورزشکاران قرار بگیرند.
حمله به المپیک مونیخ در سال ۱۹۷۲ و گروگانگیری و کشتهشدن شماری از ورزشکاران اسرائیلی، بمبگذاری در المپیک آتلانتا در سال ۱۹۹۶ و بمبگذاری در المپیک بیجینگ در سال ۲۰۰۸ از مهمترین نمونههای حملات تروریستی به بازیهای المپیک به شمار میروند.
کشتار ورزشکاران اسرائیلی در المپیک مونیخ
هشت عضو گروه فلسطینی سپتامبر سیاه در ساعت ۴:۳۰ بامداد ۱۵ سنبله ۱۳۵۱ (پنجم سپتامبر ۱۹۷۲) از حصار دهکده المپیک در مونیخ بالا رفتند و وارد محل اقامت تیم المپیک اسرائیل شدند.
این مهاجمان با استفاده از کلیدهای سرقتی وارد ساختمان شماره ۳۱ در خیابان کانلی شدند و پس از مواجهه با یوسف گوتفروند، داور اسرائیلی کشتی و موشه واینبرگ، مربی اسرائیلی کشتی، آنها را به اسارت گرفتند.
واینبرگ در تلاش برای مقابله با تروریستها کشته شد. تروریستها بقیه اعضای تیم اسرائیل را گروگان گرفتند و در این بین، یوسف رومانو وزنهبردار اسرائیلی نیز به دست تروریستها کشته شد.
تروریستها درخواست آزادی بیش از ۲۰۰ فلسطینی زندانی در اسرائیل و همچنین آزادی دو عضو گروه ارتش سرخ آلمان را کردند.
فعالیتهای پولیس به طور زنده پخش میشد و تروریستها از اقدامات پولیس آگاه شدند. در نهایت، تلاشهای پولیس آلمان برای نجات گروگانها با شکست مواجه شد.
تروریستها گروگانها را به سمت هلیکوپترهایی هدایت کردند که قرار بود آنها را به فرودگاه فورستن فلد بروک منتقل کنند. در آنجا، پولیس آلمان کمین کرده بود اما عملیات نجات به دلیل ضعف برنامهریزی و اجرا با شکست مواجه شد.
پس از تبادل آتش بین پولیس و تروریستها، یکی از تروریستها یک نارنجک به داخل یکی از هلیکوپترها انداخت و تمامی گروگانها را کشت. در هلیکوپتر دیگر نیز تروریستی با تیراندازی همه گروگانها را به قتل رساند.
این تراژدی پس از ۲۰ ساعت در ساعت ۱۲:۳۰ صبح روز ۱۶ سنبله ۱۳۵۱ (ششم سپتامبر ۱۹۷۲) با کشتهشدن ۱۱ ورزشکار اسرائیلی، یک افسر پولیس آلمانی و پنج تروریست به پایان رسید.
آمادگیهای امنیتی ناکافی
قبل از شروع بازیهای المپیک، کمیته برگزاری بازیها تلاش کرد تا محیطی آرام و دوستانه ایجاد کند و به همین دلیل تصمیم گرفت هزینههای امنیتی را به حداقل برساند. آنها کمتر از دو میلیون دالر برای امنیت هزینه کردند و نگهبانان بدون سلاح و نامحسوس در دهکده المپیک حضور داشتند.
مقامات آلمانی قبل از بازیها از یک روانشناس پولیس به نام گئورگ زیبر خواستند که سناریوهای امنیتی بدترین حالت را بررسی کند. حمله تروریستی به اسرائیلیها یکی از سناریوهایی بود که زیبر پیشبینی کرده بود، اما کمیته برگزاری، این سناریوها را نادیده گرفت.
تلاشهای نجات ناکام
مقامات آلمانی تلاش کردند با تروریستها مذاکره کنند تا گروگانها آزاد شوند. آنها به طور مداوم در حال مذاکره با تروریستها بودند و سعی داشتند خواستههای آنها را برآورده کنند.
برنامهریزیهای ناکافی و نقصهای عملیاتی در طول تلاش برای نجات گروگانها مشخص شد . تکتیراندازهای پولیس آموزش کافی و تجهیزات مناسبی نداشتند و کمین پولیس آلمان در فرودگاه فورستن فلد بروک با شکست مواجه شد.
بررسیها و تحقیقات
پس از این فاجعه، دولت فدرال آلمان، دولت باواریا و پولیس مونیخ تحقیقاتی را آغاز کردند.
با وجود گزارش زیبر که چنین حملهای را پیشبینی کرده بود نتایج این تحقیقات نشان داد که حمله اجتنابناپذیر بوده و مسئولین خود را تبرئه کردند و البته زیبر هم از سمت خود برکنار شد.
یکی از اقدامات مثبت آلمان پس از این فاجعه، تشکیل واحد ضد تروریسم با نام گروه حفاظت مرزی ۹ (جیاسجی ۹) بود که به یکی از موثرترین نیروهای ضد تروریسم جهان تبدیل شد.
بازیهای المپیک برای اولین بار در تاریخ خود به مدت ۲۴ ساعت در احترام به ورزشکاران کشتهشده متوقف شد و سپس در مراسم یادبود، آوری براندیج، رییس کمیته بینالمللی المپیک، اعلام کرد بازیها ادامه خواهند یافت.
واکنش اسرائیل به تروریستها
اسرائیل تحت رهبری گولدا مئیر، نخستوزیر وقت، عملیات انتقامجویانهای به نام «عملیات خشم خدا» را راهاندازی کرد که در طی آن، چند فرد مرتبط با سپتامبر سیاه و دیگر گروههای فلسطینی کشته شدند.
یکی از موارد جنجالی این عملیات، اشتباه در شناسایی هدفها بود. بهعنوان مثال، در ۳۰ سرطان ۱۳۵۲ (۱۲ جولای ۱۹۷۳)، یک حمله تروریستی در ناروی به اشتباه به یک خانواده ناورژی به نام «آبراهام» (که بیگناه بودند) آسیب رساند، که این مساله به شدت مورد انتقاد مجامع بینالمللی قرار گرفت.
سرانجام عملیات خشم خدا به دلیل اشتباهات و انتقادات زیاد در سال ۱۳۵۲ و ۱۳۵۳ به طور غیررسمی متوقف شد.
پس از حمله تروریستی مونیخ، اسرائیل بر روی تقویت تدابیر امنیتی برای ورزشکاران و نمایندگان خود در مسابقات بینالمللی تمرکز و تلاش کرد تا امنیت خود را در سفرهای بینالمللی و در رویدادهای ورزشی تقویت کند.
اسرائیل همچنین به انتقاد از نحوه برخورد و ضعفهای امنیتی آلمان پرداخت. این انتقادات شامل نقصهای در برنامهریزی امنیتی و عدم توانایی در پیشگیری از حملات بود.
المپیک آتلانتا ۱۹۹۶
همزمان با المپیک آتلانتا در ششم اسد ۱۳۷۵، یک بمب در پارک مرکزی (المپیک) این شهر منفجر شد، جایی که بهعنوان محل برگزاری جشنوارهها و رویدادهای جانبی المپیک از آن استفاده میشد.
این پارک محلی برای نمایشهای موزیکال و سایر فعالیتها جانبی المپیک بود و بمب بهطور عمدی در میان جمعیت قرار داده شده بود تا حداکثر تلفات را به همراه داشته باشد.
در این حمله، دو نفر کشته شدند و ۱۱۱ نفر زخمی شدند. قربانیان این حادثه شامل تماشاگران و کارکنان امنیتی بودند و پس از تحقیقات، فردی به نام اریک رودلف بهعنوان عامل اصلی بمبگذاری شناسایی شد.
پس از این بمبگذاری، مقامات امنیتی و مسئولان بازیهای المپیک بهطور جدی بر روی ارتقا تدابیر امنیتی تمرکز کردند. تغییرات عمدهای در سیاستهای امنیتی و پروتکلهای حفاظتی بهوجود آمد تا از وقوع حوادث مشابه جلوگیری شود.
المپیک ۲۰۰۸ بیجینگ
در هفتههای مانده به آغاز المپیک ۲۰۰۸ در چین، گزارشهایی از چند انفجار در این کشور منتشر شد و رسانهها از پذیرش مسئولیت این انفجارها از سوی گروههای جدایی طلب اویغور خبر دادند.
بر اساس این گزارشها، دستکم دو بمب منفجر شد و در مجموع سه کشته بر جای گذاشت. مقامات چین این موضوع را رد کردند و گفتند این انفجارها ربطی به تروریسم ندارند.
مراسم افتتاحیه بازیهای المپیک پاریس تحت تدابیر شدید امنیتی عصر روز جمعه در رودخانه سن آغاز شد. این مراسم به دلیل حمله خرابکارانه به شبکه حمل و نقل عمومی فرانسه با چند ساعت تاخیر آغاز شد.
۸۰ تن از سران کشورها در این مراسم حضور یافتهاند.
حدود ۸۵ قایق نزدیک به ۷۰۰۰ ورزشکار را در یک رژه شناور شش کیلومتری حمل خواهند کرد. این رژه از پل آسترلیتز آغاز شده، از کنار کلیسای نوتردام عبور کرده و پس از گذر از نزدیکی بسیاری از بناهای دیدنی پایتخت فرانسه، به نزدیکی برج ایفل میرسد.
رویترز نوشت که بیش از ۳۰۰ هزار نفر تماشاگر از سواحل رودخانه این مراسم را تماشا خواهند کرد و احتمالاً تا سه میلیارد بیننده تلویزیونی به تماشای آن خواهند نشست.
برای تأمین امنیت مراسم افتتاحیه، حدود ۴۵ هزار پولیس، ۱۰ هزار سرباز و ۲ هزار مأمور امنیتی خصوصی در پاریس مستقر شدهاند. تکتیراندازها بر روی بامها و هواپیماهای بدون سرنشین در آسمان اوضاع را نظارت خواهند کرد و فضای هوایی شهر مسدود خواهد شد.
مراسم افتتاحیه المپیک پاریس تحت تأثیر حملات «خرابکارانه» به سیستم حمل و نقل عمومی فرانسه قرار گرفته است. شرکت راهآهن فرانسه اعلام کرد که خرابکاری گسترده در شبکه قطارهای پرسرعت این کشور، باعث تأخیر و لغو این قطارها شده است. آتشسوزی عمدی و هماهنگ بر زیرساختهای شبکه ریلی، سیستم حمل و نقل عمومی را به هم زده است.
آملی اودئا کاسترا، وزیر ورزش فرانسه، حملات خرابکارانه امروز را وحشیانه خواند و گفت: «اقدام علیه بازیهای المپیک، اقدامی علیه فرانسه است.»
مدیر عامل شرکت راهآهن فرانسه گفت که در آخر هفته شلوغ، ۸۰ هزار نفر از اختلال در سیستم حمل و نقل عمومی متأثر شدهاند. حملات به سیستم حمل و نقل عمومی پاریس، آغاز ناخوشایندی را برای بازیهای المپیک رقم زده است.
المپیک پاریس در بلیتفروشی رکورد زد
برگزارکنندگان المپیک ۲۰۲۴ اعلام کردهاند که بازیهای پاریس رکورد بیشترین تعداد بلیتهای فروخته شده یا تخصیص یافته در تاریخ این رویداد را شکستهاند. با این حال هنوز بلیتهایی برای فروش در دسترس هستند.
برگزارکنندگان میگویند که ۹/۷ میلیون بلیت برای بازیهای المپیک و پارالمپیک امسال فروخته یا تخصیص یافته است.
از این تعداد ۸/۷ میلیون بلیت برای المپیک و یک میلیون بلیت برای پارالمپیک فروخته شده است.
در مجموع ۱۰ میلیون بلیت برای المپیک پاریس به فروش گذاشته شد. این بدان معناست که باوجود محبوبیت تاریخی این دوره از المپیک، همچنان صندلیهای خالی زیادی باقی خواهند ماند.
همزمان با برگزاری افتتاحیه المپیک پاریس، دادستانی بلجیم اعلام کرد که سه نفر مظنون به عضویت در داعش خراسان به برنامهریزی برای انجام حمله تروریستی متهم شدهاند.
دادستانی بلجیم جمعه گفت که هفت نفر در بروکسل و شهرهای دیگر این کشور بازداشت شدهاند.
طبق اعلام دادستانی بلجیم، این افراد روز پنجشنبه در جریان بازرسی از خانههایشان بازداشت شدند که همگی اهل چچن بودند.
در این میان، سه نفر مظنون به عضویت در داعش خراسان همچنان در بند هستند و چهار نفر دیگر، آزاد شدهاند.
دادستانی ضدتروریسم فرانسه نیز روز پنجشنبه گفت که در آستانه بازیهای المپیک پاریس، پولیس دو جوان ۱۸ساله را به اتهام آمادهسازی یک یا چند حمله تروریستی دستگیر کرد.
متهمان این هفته در ژیروند در جنوب فرانسه بازداشت شدند.
دادستانی فرانسه به شبکه سیبیاس امریکا گفت یکی از متهمان روز سهشنبه، ۲ اسد و دیگری امروز در حین سفر گرفتار شد.
پیشتر، وزیر داخله فرانسه گفته بود که سرویسهای امنیتی این کشور برای محافظت از بازیهای المپیک در برابر حملات داعش، مهاجران ده کشور آسیای مرکزی را زیر نظر دارند و از برخی آنان تحقیق کردهاند.
جرالد دارمنه شاخه خراسان داعش را خطرناکترین گروه تروریستی خوانده است.
به دنبال حمله اخیر داعش به یک سالون کنسرت در مسکو، کشورهای غربی تهدید داعش خراسان را جدیتر از قبل گرفتهاند.
وزیر خارجه اسرائیل گفته ورزشکاران این کشور در المپیک پاریس با موجی از یهودیستیزی و تهدیدهای تروریستی از سوی محور شرارت به رهبری ایران روبرو هستند. تهران میگوید اسرائیل «مذبوحانه» تلاش میکند تا توجه افکار عمومی را از «نسلکشی» در غزه منحرف کند.
یسرائیل کاتز، وزیر خارجه اسرائیل با مقایسه المپیک ۲۰۲۴ با المپیک ۱۹۳۶ نوشته که در آن مسابقات «جسی اوئنز در مقابل آدولف هیتلر ظالم رکورد میشکند و طلسم برتری سفیدپوستان را در هم میشکند. با این حال، به گفته کاتز در المپیک ۲۰۲۴ «ورزشکاران اسرائیلی با موجی از تحریک، یهودیستیزی، تهدیدهای تروریستی و تلاش برای طرد شدن از سوی محور شرارت ایران روبرو هستند.»
طبق گزارشها، جسی اوئنز در بازیهای تابستانی برلین ۱۹۳۶ موفق به کسب چهار مدال طلا شد و این موفقیت «دونده سیاهپوست امریکایی» باعث خشم و ناراحتی آدولف هیتلر در المپیک برلین شد.
کاتز در صفحه ایکس برای ورزشکاران اسرائیلی آرزوی پیروزی بر شرارت کرده است.
خرابکاری در راه آهن فرانسه
وزیر خارجه اسرائیل پیشتر هم گفته بود که خرابکاری در راهآهن فرانسه با هدایت یا نفوذ عوامل محور شرارت ایران و بنیادگرایی اسلامی، طراحی و اجرا شد.
او جمعه ۵ اسد در شبکه ایکس نوشت: «خرابکاری در زیرساخت راه آهن فرانسه در آستانه المپیک پاریس، تحت نفوذ محور شرارت ایران و اسلام رادیکال طراحی و اجرا شد.»
او به همتای فرانسوی خود هشدار داد: «رژیم ایران در حال برنامه ریزی حملات تروریستی علیه هیئت اسرائیلی و همه شرکت کنندگان در المپیک است.»
واکنش ایران:
سخنگوی وزارت خارجه اتهامات وزیر خارجه اسرائیل علیه جمهوری اسلامی را «تلاشی مذبوحانه» برای منحرف کردن افکار عمومی جهان از «نسلکُشی در غزه و فرار رو به جلو در برابر خشم و نفرت جهانی از جنایات جنگی این رژیم علیه مردم مظلوم فلسطین» عنوان کرده است.
شرکت ملی راه آهن فرانسه روز جمعه هشدار داد که شبکه قطارهای سریعالسیر این کشور تحت تاثیر اقدامات «خرابکارانه از جمله آتشسوزی» قرار گرفته که منجر به اختلال در برخی از خطوط راه آهن، آن هم چند ساعت قبل از مراسم افتتاحیه المپیک ۲۰۲۴ پاریس شده است.
وزارت خارجه پاکستان از نخستوزیر هند خواسته به جای متهم کرد دیگران، به «ترورهای هدفمند، اقدامات براندازانه و تروریستی هند» در بیرون از مرزهایش فکر کند.
نرندرا مودی گفته است که پاکستان همچنان ارتباط خود را با 'تروریستم و جنگ نیابتی' حفظ کرده است.
وزارت خارجه پاکستان روز جمعه با صدور بیانیهای اظهارات نخستوزیر هند را جنگطلبانه خواند و گفت چنین اظهاراتی صلح منطقهای را تضعیف کرده و تلاشها برای حل اختلافات طولانی مدت بین پاکستان و هند، به ویژه مناقشه بر سر موضوع جامو و کشمیر را «کاملاً معکوس» میکند.
در بیانیه این وزارت آمده است: «لفاظیهای رهبران هند نمیتواند توجه بینالمللی را از رویکرد شدید هند در قبال سرکوب مبارزه عادلانه مردم کشمیر برای تحقق حقوق و آزادیهای اساسی شان، به ویژه حق مسلم آنها برای تعیین سرنوشت منحرف کند.»
وزارت خارجه پاکستان گفته که این کشور آماده مقابله با اقدامات تهاجمی هند است و توانایی محافظت از تمامیت ارضی خود را در برابر هر تجاوزی دارد. با این حال، این وزارت گفته است که اسلامآباد متعهد به پیشرفت صلح و ثبات در منطقه است.
اظهارات مودی
نخستوزیر هند پاکستان را متهم کرد که از اقدامات «شرمآور» و شکستهایش در گذشته درس نگرفته و همچنان ارتباط خود با تروریسم و جنگ نیابتی را حفظ کرده است.
نرندرا مودی تصریح کرد که «نقشههای شوم» اسلامآباد هرگز به موفقیت نخواهد انجامید.
مودی روز جمعه پس از بازدید از بنای یادبود کشتهشدگان جنگ هند و پاکستان در سال ۱۹۹۹ در منطقه کارگیل همالیا، گفت از جایی صحبت میکند که «حامیان تروریسم» صدای او را به وضوح خواهند شنید.
روابط هند و پاکستان، دو همسایه مجهز به سلاح هستهای آسیای جنوبی دهههاست که متشنج بود است. هند پاکستان را متهم میکند که از شبهنظامیان اسلامگرای ضد دهلی نو در کشمیر حمایت میکند. هند و پاکستان هر دو مدعی مالکیت کامل بر منطقه مرزی همالیا اند اما در حال حاضر هر دو کشور در دو سمت آن تسلط دارند.
پاکستان ادعای مقامهای هندی در خصوص حمایت از شبهنظامیان را رد کرده و گفته است که تنها از کشمیریهایی که خواهان حق تصمیمگیری بر سرنوشت خود اند، «پشتیبانی دیپلوماتیک و اخلاقی» میکند.
مودی با اشاره به جنجالهای ایالت جمو و کشمیر، گفت هند بر هر گونه چالش سر راه توسعه این کشور غلبه خواهد کرد.
یکی از سخنگویان دولت بریتانیا میگوید رهبری جدید این کشور با حکم دادگاه بینالمللی برای بازداشت بنیامین نتانیاهو مخالفت نخواهد کرد.
این مقام بریتانیایی گفت دولت این کشور به «حاکمیت قانون و تفکیک قوا» معتقد است و در تصمیم دادگاه دخالت نمیکند.
دادستان کریم خان «کیسی» در اوایل سال جاری میلادی حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و یحیی سنوار رهبر حماس را به دلیل ارتکاب جنایت جنگی صادر کرد.
دولت بریتانیا که در آن زمان از سوی ریشی سناک رهبری میشد، صدور حکم بازداشت دیوان کیفری بینالمللی برای بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل را به چالش کشید.
اما سخنگوی دولت فعلی بریتانیا به رهبری نخستوزیر کییر استارمر میگوید اعتراض حکومت قبلی در برابر حکم بازداشت نتانیاهو را پیگیری نخواهد کرد.
سخنگوی دولت بریتانیا همچنان اضافه میکند که تایید و یا اعتراض به تصمیم دادگاه وظیفه دولت نیست و این دادگاه است که درباره پروندههای بینالمللی حکم نهایی را صادر میکند.
دادگاه بینالمللی حکم بازداشت رهبران حماس و اسرئیل را در پی حمله حماس در هفتم ماه اکتوبر سال گذشته میلادی و ادامه جنگ و گروگانگیری صادر کرده است.
از آغاز جنگ در غزه بیشتر از ۹ ماه میگذرد و براساس آمار ارایه شده از سوی وزارت بهداشت حماس، تاکنون حدود ۴۰ هزار فلسطینی در حملات اسرائیل کشته شدهاند.
