اتحادیه اروپا روز سهشنبه از ارسال سومین محموله کمکهای بشردوستانه حامل ۱۰۰ تن تجهیزات پزشکی به افغانستان خبر داد. اتحادیه اروپا میگوید از سال ۲۰۲۱ حدود ۱۹۰۰ تن کمکهای بشردوستانه به افغانستان فرستاده است.
اتحادیه اروپا روز سهشنبه در صفحه اکس خود نوشت که تجهیزات پزشکی ضروری برای کمک به افغانهای نیازمند ارسال شده است.
این اتحادیه از سهسال بدینسو در ۳۷ پرواز هزاران تن کمکهای بشردوستانه به افغانستان ارسال کرده است.
پیشتر برنامه جهانی غذای سازمان ملل اعلام کرد که اتحادیه اروپا به ارزش ۲۵ میلیون یورو برای تامین نیازهای غذایی صدها هزار نفر بهشمول کودکان و زنان باردار و شیرده به افغانستان کمک کرده است.
همچنان، اتحادیه اروپا در ماه اسد امسال بیش از یک میلیون دالر به صندوق بشردوستانه افغانستان کمک کرد.
طالبان میگوید رهبر این گروه از ولایتهای سرپل، بغلان و سمنگان بازدید کردهاست. او در سرپل گفت در تطبیق کامل شریعت مورد نظر این گروه با «هیچ کس تساهل» نخواهد کرد. رهبر سری طالبان گفت هر قانونی که «مخالف عقاید اسلامی» باشد، قبول نخواهد کرد.
تاریخ این بازدید مشخص نیست اما طالبان روز سهشنبه از سفر رهبر مخفی این گروه به چند ولایت شمالی افغانستان خبر دادند.
خبرگزاری باختر تحت کنترول طالبان روز سهشنبه نوشت که سلام حنفی، معاون اوزبیکتبار رئیس الوزرا با رهبر طالبان به سرپل رفته بود.
در سخنانی منسوب به هبتالله، گفته شده که هدف از جنگ طالبان تطبیق شریعت مورد نظر این گروه، «تطبیق عدالت، محو فساد و بیدینی» بودهاست.
او گفت: «در راستای تطبیق شریعت و تامین عدالت با هیچکس تساهل و تعامل نخواهم کرد تا شریعت در سرزمین الهی صدفیصد جاری باشد.»
رهبر طالبان پیش از این در سفر به فاریاب نیز بر اجرای حدود شرعی تاکید کرد.
طالبان در سه سال گذشته قوانین و مجازاتی مانند شلاق زدن در انظارعامه را اجرا کرده است. این گروه همچنان گفت که منع آموزش و کار زنان نیز دلیل شرعی دارد.
کشورهای غربی و برخی از کشورهای اسلامی و منطقه از طالبان خواستهاند که در فرمانها قوانین خود به ویژه در مورد زنان تجدید نظر کند.اظهارات جدید رهبر طالبان میتواند پاسخی به این درخواست ها باشد.
پیش از این مقامهای ارشد دیگر این گروه، به ویژه وزیر امر به معروف گفته بود که از اجرای قوانین شرعی شان کوتاه نخواهند آمد و رعایت آن خط سرخ حکومت طالبان است.
حکومتهای غربی و سازمانهای حقوق بشری و نهادهای بینالمللی خواستار توقف مجازات اسلامی طالبان اند. به گفته آنها، سنگسار، قطع دست و شلاق در تضاد با معیارهای بینالمللی حقوق بشر و تعهدات بینالمللی افغانستان است.
این سازمانها میگویند مجازاتهای شدید و خشونتآمیز نه تنها مغایر با اصول انسانی است، بلکه ممکن است تاثیرات منفی عمیق بر جامعه داشته باشد.
وزیر خارجه پیشین افغانستان در واکنش به یک گزارش در مورد جان دادن دهها کودک در جلالآباد براثر سوءتغذیه و بیماریهای دیگر، از طالبان خواست تا سوءاستفاده از کمکهای بشری را متوقف کند. او هشدار داد که افغانستان با یک فاجعه عظیم انسانی روبروست.
اتمر این اعتراض را روز سهشنبه و به دنبال انتشار یک گزارش بیبیسی نیوز انجام داد که در آن گفته شده در شش ماه گذشته ۷۰۰ کودک، یعنی بیش از سه کودک در روز، در شفاخانه جلالآباد جان دادند.
سوء تغذیه و برخی بیماریهای قابل پیشگیری عامل عمده افزایش مرگ و میر کودکان عنوان شده است.
طبق این گزارش، حدود ۳.۲ میلیوک کودک در افغانستان به سوء تغذی مبتلا هستند.
نهادهای بینالمللی میگویند حداقل ۲۷ میلیون افغان به کمکهای بشردوستانه نیازمند هستند. با این حال، سازمان ملل گفته است که در کمکهای مالی جهان به افغانستان کاهش آمدهاست.
در همین حال، برخی از سازمانها از جمله دفتر سربازرس کمکهای امریکا به افغانستان، گفتهاست که طالبان از کمکهای بین المللی سوء استفاده کرده و هیچ تدبیری برای جلوگیری از دست اندازی آنها به این کمکها وجود ندارد.
وزیر خارجه پیشین در اکس نوشت که طالبان باید عواید ملی افغانستان را بهطور مسئولانه برای نجات جان مردم به کار گیرند.
اشاره این مقام دولتی سابق به امضای دهها قرارداد استخراج نفت و گاز و دیگر معادن کشور است که طالبان با شرکتهایی از چین، ایران و آسیای مرکزی امضا کردهاست.
حنیف اتمر همچنین از طالبان خواست تا «تمام محدودیتها بر حقوق اساسی زنان کشور را لغو کنند تا آنها بتوانند در رسانیدن کمکهای بشردوستانه شرکت کنند و به صورت عادلانه از آن مستفید شوند.»
او بر تداوم کمکهای بشردوستانه تاکید کرد و از کشورهای جهان خواست که «نفرت از سیاستهای طالبان نباید باعث قطع این کمکها و به خطر افتادن زندگی میلیونها افغان شود.»
یک سخنگوی طالبان در واکنش به گزارش تکان دهنده بیبیسی نیوز گفت که آنها این وضعیت را از حکومت سابق به ارث بردهاند.
حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت طالبان گفت: «ما مشکل فقر و سوء تغذیه را به میراث بردیم که بلایای طبیعی مانند سیل و تغییرات اقلیمی آن را بدتر کرده است. جامعه جهانی باید کمکهای بشردوستانه را افزایش دهد و نباید آن را با مسایل سیاسی و داخلی مرتبط کند.»
سوءتغذیه در میان کودکان افغان معضلی تازه نیست. یک آمار وزارت صحت افغانستان در سال ۱۳۹۳، در اوج کمکهای بین المللی به افغانستان، نشان میداد که بیش از ۴۰ درصد کودکان از سوءتغذیه رنج میبرند.
وزیر صحت وقت کشور گفته بود که ۴۵ درصد مرگ و میر کودکان با وضعیت تغذیه آنها ارتباط نزدیک دارد.
به گفته ثریا دلیل، در صورت بهبود وضعیت تغذیه کودکان در افغانستان، هر ساله ۲۵۰ هزار کودک از مرگ نجات پیدا میکنند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل خواستار حمایت کشورها از تحقیقات دادگاه کیفری بینالمللی درباره جنایت بشری در افغانستان و کیفر دادن طالبان شد. ریچارد بنت گفت که علیرغم ممنوعیت سفر به افغانستان، به مستند کردن جنایتهای ضدبشری در این کشور ادامه میدهد.
پیشتر، ریچارد بنت، از کشورهای جهان خواسته بود که آپارتاید جنسیتی را به رسمیت بشناسند و از طالبان به دلیل «نقض سیستماتیک» حقوق زنان افغان در دیوان بینالمللی کیفری شکایت کنند.
در اساسنامه روم که مبنای تشکیل دادگاه بینالمللی کیفری است، آزار و اذیت جنسیتی جنایت علیه بشریت دانسته شده است.
گزارشهای ریچارد بنت درباره نقض گسترده حقوق بشر در افغانستان از جمله طرح به رسمیت شناسی اپارتاید جنسیتی در دادگاه بینالمللی کیفری، موجب شد که طالبان سفر وی به افغانستان را ممنوع کند.
بنت امروز در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل گفت: «تصمیم به محروم کردن من از دسترسی به افغانستان، مانع از انجام وظایف من نشده و نخواهد شد.»
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل گفت که از طریق مشوره با افغانها به مستندسازی جنایات بشری ادامه خواهد داد.
ریچارد بنت گفت: «متعهد به حمایت از مردم افغانستان برای ایجاد کشوری با ثبات، فراگیر و موفق هستم که با خود و همسایگانش در صلح باشد.»
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد گفت که مهم است صدای قربانیان شنیده شود و در مباحث آینده شرکت داشته باشند. او خواستار راهبرد جامع برای به چالش کشیدن معافیت از مجازات و پاسخگوکردن رژیم طالبان شد.
او باردیگر از مبارزه زنان افغانستان ستایش کرد و گفت که آنها منبع الهام در داخل و بیرون از افغانستان هستند.
حوریه مصدق، فعال حقوق بشر افغان، در نشست شورای حقوق بشر از عدم واکنش کشورهای اسلامی به سلب حقوق زنان افغان و «زندانی شدن آنان در خانه» انتقاد کرد. او گفت سکوت این کشورها در برابر «دستورات مرد نامرئی قندهار»، «ناامیدکننده و منزجرکننده» است.
او از دیگر کشورها نیز بهخاطر «عادیسازی طالبان» و «به رسمیتشناسی نرم» این گروه انتقاد کرد و گفت که این حکومت ها وضعیت زنان افغانستان را درک نمیکنند و شرایط وخیم شان را نادیده میگیرد.
شورای حقوق بشر سازمان ملل برای روز دوم به وضعیت افغانستان پرداخت و کشورهای شرکتکننده به انتقاد از طالبان ادامه دادند.
خانم مصدق کشورهای اسلامی را متهم کرد که تا هنوز «هیچ اعتراضی» به سیاستهای طالبان در افغانستان نکردهاند.
او با اشاره کنایهآمیز به رهبر طالبان گفت: « از کشورهای اسلامی میپرسم که یک مرد نامرئی در قندهار نشسته و خود را امیرالمومنین یا رهبر تمام ملتهای مسلمان میخواند. آیا واقعا اعتقادات او برای شما قابل اجرا است؟»
مصدق مشخصاً از اعلام قانون امر به معروف و نهی از منکر یاد کرد که واکنش تند شمار زیادی از کشورهای جهان را در روز اول نشست شورای حقوق بشر درباره افغانستان به همراه داشت.
مصدق گفت: «کاملاً از واکنش کشورهای اسلامی پس از تصویب قانون امر به معروف و نهی از منکر توسط طالبان ناامید و منزجر شدهام. هیچ اعتراضی از کشورهای اسلامی نشنیدهام.»
خانم مصدق گفت که «هیچ خشونت، تبعیض یا آپارتایدی نباید به نام فرهنگ یا دین توجیه شود.»
این فعال حقوق بشر افغان به کشورهای اسلامی هشدار داد افراط گرایی در افغانستان دامن آنها را نیز خواهد گرفت.
تا هنوز هیچ کشور اسلامی طالبان را به رسمیت نشناخته است. برخی از این کشورها، مانند امارات متحده عربی، از طالبان خواسته است که سیاستهای خود را در برابر زنان تغییر دهد.
نماینده اندونزیا روز دوشنبه، ۱۹ سنبله در نشست شورای حقوق بشر گفت که طالبان هیچ توجیه مذهبی برای جلوگیری از آموزش زنان ندارد. او ابراز امیدواری کرد که علمای مذهبی اندونزیا نظر طالبان را در مورد کار و آموزش زنان تغییر دهد.
نماینده امریکا برای زنان افغان در شورای حقوق بشر گفت که روابط کشورها با طالبان مشروط به تغییرات اساسی در رفتار این گروه باشد. رینا امیری از کشورهای جهان خواست از عادیسازی نامشروط روابط با طالبان پرهیز کنند.
خانم مصدق نیز با توصیف وضعیت دشوار زنان افغان، از کشورها خواست که به سوی عادی سازی روابط با طالبان گام بر ندارند. او گفت که طالبان عملاً زنان را در خانههای شان زندانی کردهاست.
این فعال حقوق بشر تاکید کرد: «این همان گروهی است که زمانی به عنوان گروه تروریستی شناخته میشد. قدم بعدی شما چیست؟ آیا قدم بعدی ایتلاف با داعش یا القاعده است؟»
احمد مسعود، از رهبران ضد طالبان، در مصاحبهای گفت که از تشکیل حکومت در تبعید حمایت میکند و برای دستیابی به این هدف کار خواهد کرد. با این حال، مسعود تاکید کرد که با تشکیل حکومت در تبعید برای افغانستان، فاصله زیادی دارند.
مسعود در مصاحبه با تانیه گودسوزیان، روزنامهنگار کانادایی، اظهار داشت که تشکیل چنین حکومتی نیازمند اتحاد گسترده بین گروهها و بخشهای مختلف است تا بتوانند چتر واحد ایجاد کنند و از تمام مردم افغانستان نمایندگی کنند.
او خاطر نشان کرد: «ما به سمت این هدف حرکت میکنیم. اما هنوز با آن فاصله داریم.»
در جهان برخی از گروههای سیاسی و مقاومت، حکومت در تبعید را ساخته و ادعا کردهاند که حکومت مشروع کشور خود هستند. معمولاً این وضعیت زمانی به وجود میآید که یک دولت توسط یک نیروی خارجی مهاجم، شورش داخلی یا تحولات سیاسی سرنگون شده است و یک گروه سیاسی و نظامی رانده شده در خارج از کشور به فعالیت خود ادامه میدهد و ادعای مشروعیت میکند.
طالبان جدید دروغی بیش نبود
مسعود در این مصاحبه از نبود حمایت کشورهای خارجی از گروههای مخالف طالبان انتقاد کرد و گفت که در جنگ با طالبان احساس تنهایی میکنند.
مسعود افزود: «ما احساس میکنیم که در بازیهای جیوپولیتیکی مورد استفاده قرار گرفتهایم.»
رهبر جبهه مقاومت ملی همچنین از سیاست برخی کشورها در تعامل با طالبان انتقاد کرد و بیان داشت که تعامل با طالبان شبیه مذاکرات دوحه با این گروه ساده لوحانه است.
او تاکید کرد که طالبان تغییر نکرده و تمام ادعاها درباره نسخه تحول یافته طالبان دروغی بیش نبوده است. مسعود افزود: «انتظار تغییر بلندمدت از طالبان مضحک است.»
تروریسم دیگر اهمیت ندارد
او با اشاره به اهمیت مسایل جدید مانند ظهور چین، جنگ روسیه و اوکراین، بیان کرد که تروریسم دیگر در تصمیمگیریهای جهانی اولویتی ندارد. با این حال، او افزود: «وضعیت افغانستان برای ما افغانها همچنان از اهمیت بالایی برخوردار است.»
مسعود گفت که جهان هیچ تحریم معناداری علیه طالبان اعمال نکرده است. وی با اشاره به توافق صلح امریکا با طالبان و خروج شتابزده از افغانستان گفت: «ما افغانها احساس کردیم که تمام این اقدامات یک بازی بود و به مردم افغانستان خیانت شد.»
او تاکید کرد که هنوز برای امریکا فرصت است تا به وضعیت افغانستان توجه کند. مسعود گفت: «این پروژه پرهزینهای نیست. ما خواهان حضور سربازان امریکایی در افغانستان نیستیم، اما حداقل انتظار داریم که سیاست دلجویی از طالبان و حمایت مالی از آنها پایان یابد.»
مسعود در ادامه گفت: «اگر نمیخواهند با طالبان مبارزه کنند، میتوانند فشار سیاسی وارد کنند؛ طالبان را تحریم کنند و اجازه ندهند رهبران آنها سفر کنند. همچنین، میتوانند از نیروهای دموکراتیک افغانستان حمایت سیاسی و اخلاقی کنند.»
مسعود در پاسخ به سوالی درباره نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری امریکا، با ناامیدی گفت که سیاستهای ایالات متحده در افغانستان سراسر اشتباه بوده است.
او افزود: «تنها چیزی که امیدوارم این است که آنها از غرور خود دست بردارند و برای یکبار هم که شده به افغانها گوش دهند و به نظرات شان احترام بگذارند.»
این نخستین بار است که احمد مسعود در میان سیاستمداران افغان، طرح تشکیل حکومت در تبعید را مطرح میکند.
