مقامهای طالبان و ایران روز دوشنبه در نشستی در خصوص حفاظت از مرزها و جلوگیری از قاچاق گفتوگو کردند. وزارت دفاع طالبان اعلام کرد که در این نشست، موضوع هماهنگی بین نیروهای سرحدی دو کشور بررسی شد.
این وزارت افزود که دو طرف توافق کردند که برای ایجاد هماهنگی بیشتر، گفتوگوهای مرزی را ادامه دهند.
هیئت طالبان در این گفتوگو به ریاست محمد رحیم خادم، فرمانده لوای دهم سرحدی قول اردوی ۲۰۷ الفاروق، با نمایندگان و کمیساران خود در کنار مسئولین سرحدی ایران حضور داشتند.
براساس اعلامیه وزارت دفاع طالبان، طرفین همچنین درباره ترمیم و بازسازی میلههای مرزی و دیگر مسائل مرتبط با مدیریت مرزی گفتوگو کردند.
گفتوگوهای مرزی در حالی انجام میشود که در سه سال گذشته، مرزبانان ایرانی و طالبان چندین بار درگیر شدند.
رابرت دیکسن، شارژدافیر سفارت بریتانیا برای افغانستان با اعضای اتاق تجارت طالبان دیدار کرد. یونس مهمند، معاون این اتاق از کاردار سفارت بریتانیا خواست که لندن به آزاد کردن دخایر ارزی بانک مرکزی طالبان کمک کند.
خبرگزاری باختر روز دوشنبه از این دیدار خبر داد. معاون اتاق تجارت طالبان به شارژدافیر سفارت بریتانیا که در قطر مستقر است، وعده داد که طالبان گامهایی را برای بهبود روابط با جهان برداشتهاست.
بریتانیا حکومت طالبان را به رسمیت نمیشناسند و روابط عادی میان طالبان و لندن را به رعایت حقوق بشر به ویژه حقوق زنان مشروط کردهاست.
یونس مهمند به نماینده بریتانیا گفت که افغانستان نقطه وصل میان آسیای جنوبی و مرکزی است و از عادی بودن روند ترانزیت کالا از طریق افغانستان خبر داد.
این نخستینبار نیست که مقامات طالبان بر رهاسازی داراییهای منجمدشده افغانستان تاکید میکند. پیش از این نیز امیرخان متقی، وزیرخارجه طالبان این خواست را مطرح کرده بود.
پس از قدرتگیری طالبان، بیش از ۹ میلیارد دالر دارایی افغانستان در بانکهای اروپایی و امریکا منجمد شد.
ایالات متحده ۲۱ نوامبر ۲۰۲۲ برای محافظت از این دارایی، یک صندوق امانی را در سوئیس ایجاد کرد و سهونیم میلیارد دالر از ذخایر ارزی افغانستان را به این صندوق منتقل کرد.
هدف از ایجاد این صندوق، تقویت ثبات مالی و پولی و مواجهه با بحران اقتصادی افغانستان گفته شده است.
همچنین، این صندوق به فراهم کردن منابع مالی کافی برای جلوگیری از بحران نقدینگی، پرداخت هزینههای واردات برق، چاپ پاسپورت و بانکنوتهای جدید و سایر موارد کمک میکند.
رابرت دیکسن درباره این دیدار خود بیانیهای منتشر نکرده است. او روز جمعه، ۶ میزان با شماری از سرمایهگذاران و کارآفرینان مرد و زن افغان در کابل دیدار کرد.
او نوشت که «تقویت بخش خصوصی فرصتهایی برای زنان تحت ستم طالبان فراهم میکند.»
در نشست سوم دوحه با مدیریت سازمان ملل، نمایندگان کشورها روی تقویت بخش خصوصی افغانستان با هیئت طالبان گفتوگو کردند. به نظر میرسد که دیدار کاردار سفارت بریتانیا و سفیر پیشین این کشور در بنگلادش در ادامه توافقات دوحه سوم است.
حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهور ایران، از طالبان خواست تا به تبعیض علیه اقلیتهای قومی، زبانی و مذهبی پایان دهد. او گفت که «نظام تکقومی، تکزبانی، تکجنسیتی و تکمذهبی» نمیتواند نیازهای جامعه متکثر افغانستان را پاسخگو باشد.
قمی در مصاحبه ویژه با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود که تبعیض و مسدود کردن مکاتب و دانشگاهها منجر به مهاجرت گسترده شده و اکنون نزدیک به شش میلیون افغان در ایران زندگی میکنند.
او به تبعیض، اختلافات داخلی و انتقامگیری به عنوان چالشهای اصلی طالبان اشاره کرد و هشدار داد که این عوامل زمینه همگرایی مخالفان طالبان را فراهم میکند.
او همچنین هشدار داد که ناکامی در رفع نیازهای مردم افغانستان به دلیل تبعیض و ظلم، میتواند باعث مداخله خارجی شود و افراطگرایی مانند داعش را تقویت کند.
طالبان و زمینهسازی برای اشغال امریکا
نماینده ویژه ایران در کابل گفت طالبان حمله امریکا به افغانستان پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ را تسهیل کرد.
او گفت: «طالبان در دور اول، با بیتوجهی به ابعاد ماجرا و عدم واکنش مسئولانه، هم فروپاشی خود را رقم زدند و هم زمینه اشغال افغانستان را فراهم کردند.»
سفیر ایران درباره فعالیت گروههای تروریستی و نگرانی کشورهای منطقه و جهان از این موضوع گفت که بخشی از طالبان به دلیل حمایت این گروهها از طالبان در جنگ ۲۰ ساله، برخورد با آنها را اخلاقی نمیدانند.
وی افزود که برخی از طالبان از گروههای تروریستی به عنوان ابزار بازی برای آینده و کسب مشروعیت بینالمللی استفاده میکنند، در حالی که عدهای دیگر عدم برخورد با این گروهها را ناشی از اختلافات داخلی طالبان میدانند.
کاظمی قمی از برخورد گزینشی با گروههای تروریستی انتقاد کرده و تاکید کرد: «نمیتوان فقط علیه داعش موضع گرفت و در برابر دیگر گروههایی که امنیت همسایگان افغانستان را تهدید میکنند، سکوت کرد.»
اشاره آقای قمی به طالبان پاکستانی است که به گفته اسلام آباد از خاک افغانستان علیه نیروهای امنیتی این کشور استفاده میکنند. طالبان این اتهام را رد کردهاست و از اخراج آنان از خاک افغانستان خودداری کردهاست.
قمی خواستار اقدامات عملی و بدون تفکیک در قبال گروههای تروریستی فعال در خاک افغانستان شد.
فشارهای جهانی بر طالبان
سفیرغیررسمی ایران به فشارهای بینالمللی، به ویژه از سوی کشورهایی مانند هالند، آلمان، استرالیا و کانادا اشاره کرد و گفت که طالبان در موقعیت دشواری قرار گرفتهاند.
قمی توضیح داد که این کشورها تلاش دارند طالبان را به دلیل نقض حقوق زنان به دادگاه بینالمللی بکشانند: «اگر طالبان از کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان خارج شوند، فشارهای جهانی افزایش مییابد، و اگر در کنوانسیون بمانند، ممکن است محکومیتهای حقوقی دادگاه لاهه گریبان آنها را بگیرد.»
روابط منطقهای و چالشهای طالبان
کاظمی قمی درباره روابط منطقهای طالبان تصریح کرد که بدون ایجاد روابط محکم و متعهدانه با کشورهای منطقه، موفقیت طالبان دشوار است. او گفت که برخی از رهبران طالبان به این واقعیت پی بردهاند، اما تجربه کم دیپلوماسی و تاثیرات قبیلهای و خاندانی بر ساختار دیپلوماتیک حکومت طالبان مانع پیشرفت آنها شده است.
قمی همچنین از «رویای فرامنطقهای طالبان» سخن زد و گفت که که این رویکرد حکومت پیشین را در مذاکرات دوحه ناکام کرد. سفیر ایران از بیتوجهی طالبان به دیپلوماتهای کشورهای منطقه انتقاد کرد و گفت که آنها میتوانند روابط حیاتی طالبان با کشورهای دیگر را تقویت کنند، اما بعضاً با بیاعتنایی این گروه مواجه میشوند.
سفیر ایران توضیح داد: «مثلا سفیر یک کشور امریکای لاتین یا مسئول میز یک کشور آسیای جنوب شرقی به کابل میآید تا یک گزارش سالانه تنظیم کند، در خبرها با مبالغه بسیار از آن سخن گفته میشود، اما وقتی یک مقام منطقه که اثرش میتواند در تنظیم و توثیق روابط بسیار مهم باشد به کابل و قندهار میرود، بعضاً معطل مانده یا در سطح مورد انتظار پذیرفته نمیشود»
قمی گفت که حکومت طالبان هنوز نتوانسته است میز مذاکرات را چنان هموار سازد و آرایش دهد که بتواند بر روی آن بنای یک گفتوگوی راهبردی را بگذارد.
خبرگزاری باختر گزارش داد ۴ نفر به شمول یک زن و یک کودک به علت واژگون شدن قایق براثر وزش طوفان در ولسوالی کوزکنر ننگرهار جان باختند. این رویداد بعد از ظهر دوشنبه رخ داده و گفته میشود ۶ نفر دیگر ناپدید اند.
این خبرگزاری گفت که تلاشهای مردمی و طالبان برای یافتن مفقودشدگان جریان دارد.
این رویداد در حالی رخ داده است که ولسوالی کوزکنر ننگرهار از روز جمعه درگیر سیلاب شدید بودهاست.
گفته میشود سیلاب خسارات جانی و مالی زیادی به مردم وارد کردهاست، اما تاکنون آمار رسمی و مشخصی از سوی طالبان منتشر نشده است.
پیشتر خبرگزاری باختر گزارش داد که در پی وقوع سیلابها در ولسوالی اروند کندی، غازیآباد، جنتخان، سلامپور و برخی مناطق دیگر ۳ تن جان باخته و ۲۰ تن دیگر مجروح شدهاند.
وقوع سیلابها در ولایات مختلف افغانستان در یکسال گذشته جان صدها نفر را گرفته و هزاران خانه را ویران کردهاست.
اداره ملی حفاظت از محیطزیست طالبان اعلام کرد که برنامه دهساله این گروه برای آمادگی در برابر تغییرات اقلیمی تقریبا در حال نهایی شدن است.
پیشتر مسئولان اداره محیطزیست طالبان در گفتوگو با رسانهها گفتند که تغییرات اقلیمی باعث آواره شدن ۲.۵ میلیون نفر در کشور شدهاست.
به گفته این اداره، تغییرات اقلیمی تاکنون ۲۵۰ میلیون دالر به کشاورزان افغان خسارات وارد کردهاست.
افغانستان از منظر تغییرات اقلیمی در سطح جهان، در زمره ششمین کشور آسیبپذیر قرار دارد.
منابع محلی در غور به افغانستان اینترنشنال گفتند خیمهها و دارایی صدها خانواده که پس از سیلابهای بهاری به فیروزکوه نقل مکان کرده بودند، بار دیگر بر اثر طوفان و سیلاب آسیب جدی دیدهاست. آنها به امید کمک نهادهای امدادی کمپ برپا کرده بودند اما حالا با شرایط دشواری مواجهاند.
منابع گفتند که از روز یکشنبه، ۹ میزان ۱۴۰۳، دهها خیمه بر اثر باران و طوفان تخریب شده و بیش از ۳۰۰ خانواده با نفوذ آب به خیمههای شان، بدون سرپناه ماندهاند.
این خانوادهها از ولسوالیهای غور به فیروزکوه مرکز این ولایت نقل مکان کرده بودند.
به گفته منابع، کودکان خانوادههای بیجاشدگان در فضای آزاد و در شرایط سخت زندگی میکنند.
نبود سرپناه و غذا از جمله نیازهای اولیه بیجاشدگان است.
به گفته منابع محلی، سرما و بارندگیهای پیدرپی در غور، سلامت کودکان بیجا شده را تهدید میکند. این خانوادهها خواهان رسیدگی فوری از سوی طالبان و نهادهای امدادرسان اند.
این در حالی است که پنج ماه پیش ملا برادر، معاون اقتصادی ریاستالوزرای طالبان، برای افتتاح شهرک سه هزار فامیلی سیلزدگان به غور رفته بود.
اما در طول این مدت، به گفته طالبان، تنها برای ۱۰۰ خانواده سرپناه ساخته شده و ۴۵۰ خانواده دیگر همچنان در بیسرنوشتی به سر میبرند.
همزمان با سکوت طالبان در باره کشته شدن حسن نصرالله، معاون سیاسی حکومت طالبان در نشستی در کابل گفت این گروه خواهان «ثبات و نظم» در منطقه و جهان است. عبدالکبیر همچنان گفت که تلاش دارند افغانستان در زمینه تولید برق به خودکفایی برسد و برق صادر کند.
به نقل از ارگ، معاون رئیس وزرای طالبان روز دوشنبه گفت: «این گروه خواهان ثبات و نظم در منطقه است و با گروههایی که مخل امنیت باشند، مبارزه خواهد کرد.»
به نظر میرسد که این اظهارات در واکنش به بیانیه کشورهای منطقه از گسترش نفوذ گروههای تروریستی در افغانستان است. سفیر پاکستان در سازمان ملل، هفته گذشته در نشست شورای امنیت اعلام کرد که طالبان افغان فعالیتها و حملات تحریک طالبان پاکستان را تسهیل میکنند.
منیر اکرم افزود که جنگجویان تیتیپی روزانه با استفاده از قلمرو افغانستان حملاتی را در داخل پاکستان انجام میدهند.
عبدالکبیر امروز در کنفرانس فرصتهای سرمایهگذاری در بخش تولید انرژی در کابل گفت که برای طالبان «مدیریت منابع آبی اولویت دارد و امارت اسلامی قصد دارد زمینه را برای اجرای پروژههای منطقهای فراهم کند.»
معاون سیاسی ریاستالوزرای طالبان افزود که افغانستان بهزودی به مرکز تجاری و ترانزیتی منطقه تبدیل خواهد شد و محصولات و تولیدات داخلی افغانستان به بازارهای بینالمللی راه خواهند یافت.
طالبان در سه سال گذشته توانسته است که با برخی از کشورهای آسیای میانه روابط تجاری خود را بهبود بخشد. اما، به علت تحریمها و قرار داشتن اسم این گروه در فهرست سازمانهای تروریستی سازمان ملل، این گروه در بهبود روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای دیگر ناکام ماندهاست.
با این حال، عبدالکبیر همچنین خواستار رفع محدودیتها بر سیستم بانکی طالبان شد.
در این نشست، تفاهمنامههای همکاری میان شرکت برشنا و بخش خصوصی برای تولید ۲۴۰ مگاوات برق خورشیدی و حرارتی به امضا رسید.
