خبرنگاران افغانستان در سه سال گذشته، صدها مورد از شکنجه، بازداشتهای خودسرانه و افزایش سانسور را گزارش کردهاند.
آنها میگویند که اغلب بهخاطر پوشش حملات گروههای مخالف یا نوشتن در مورد تبعیض علیه زنان دستگیر میشوند. برخی از آنها اعلام کردهاند که با اعضای گروه داعش در یک سلول زندانی شدهاند.
یک خبرنگار که بهتازگی بازداشت و مورد ضربوشتم قرار گرفته بود، به فرانسپرس گفت: «من و همکارانم دیگر نمیخواهیم به این حرفه ادامه دهیم. هر روز محدودیتهای جدیدی اعلام میشود. اگر حملات یا موضوعات مربوط به زنان را پوشش دهیم، با تهدید تلفنی، احضار یا بازداشت روبرو میشویم.»
در زمان تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، افغانستان ۸۴۰۰ کارمند رسانهای داشت که ۱۷۰۰ نفر از آنها زن بودند. اما بهگفته منابع رسانهای، اکنون تنها ۵۱۰۰ نفر از خبرنگاران مشغول به کار هستند که از این تعداد ۵۶۰ نفر زن هستند.
سمیعالله، یکی از مسئولان نهادهای حامی خبرنگاران که نامش بهدلایل امنیتی تغییر یافته است، گفت: «از زمان بازگشت طالبان به قدرت، حدود ۴۵۰ مورد نقض حقوق خبرنگاران شامل بازداشت، تهدید، خشونت فیزیکی و شکنجه را ثبت کردهایم.»
مقامات طالبان هنوز به درخواستهای متعدد برای اظهار نظر در مورد این گزارشها پاسخ ندادهاند.
با اینحال، حیاتالله مهاجر فراهی، معاون وزیر اطلاعات و فرهنگ طالبان در بیانیهای گفت که رسانهها اجازه فعالیت در افغانستان را دارند به شرطی که به «ارزشهای اسلامی، منافع ملی کشور و فرهنگ و سنتهای آن» احترام بگذارند.
ماه گذشته قوانین جدیدی بر برنامههای گفتوگوی سیاسی رسانهها اعمال شد. بهگفته مدیران رسانهها، بربنیاد تصمیم جدید طالبان، مهمانان باید از فهرست تاییدشده این گروه انتخاب شوند، موضوعات باید با هماهنگی تایید شود و انتقاد از رژیم ممنوع است. این برنامهها نباید بهصورت زنده پخش شوند تا ضبطها بررسی شده و «نقاط ضعف» حذف شوند.
یک کارمند رادیو تلویزیون دولتی افغانستان گفته است که دیگر به زنان اجازه کار بهعنوان خبرنگار داده نمیشود.
در ولایت هلمند، پخش صدای زنان از تلویزیون و رادیو ممنوع شده است. همچنین، نظارت بر خبرنگاران در شبکههای اجتماعی ادامه دارد و رسانهها از طریق خودسانسوری به فعالیت خود ادامه میدهند.
شبکه افغانستان اینترنشنال، مستقر در لندن، اعلام کرده که طالبان پخش این شبکه را با اخلال مواجه کردهاند. این رسانه برای مقابله با پخش پارازیت طالبان، فرکانسهای ماهوارهای خود را تغییر داده است.
اجرای قانون «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان نیز بر نگرانیهای خبرنگاران افزوده است. این قانون عکس گرفتن از موجودات زنده و همچنین صحبت کردن زنان در ملاءعام را ممنوع کرده است.
