دکتر اندرو کوریبکو، کارشناس یک موسسه مطالعات استراتژیک در مسکو میگوید که روسیه با حذف نام طالبان از فهرست گروههای تروریستی خود، بهدنبال گسترش همکاریهای نظامی و اطلاعاتی با طالبان و مبارزه مشترک با داعش است.
روسیه در سال ۲۰۰۳ طالبان را در فهرست سازمانهای تروریستی خود قرار داد. اما در این اواخر، مقامات روسی به طور مکرر از تلاش برای بیرون کردن نام طالبان از فهرست گروههای تروریستی این کشور سخن زدهاند.
ضمیر کابلوف، نماینده روسیه برای افغانستان در نشست فارمت مسکو ابراز امیدواری کرد که تصمیم نهایی این کشور بهزودی اعلام شود.
همزمان، الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه گفت که طالبان با روسیه در مبارزه با شاخه خراسان داعش همکاری میکند.
او افزود که همکاری دو طرف به مرحله حساسی در مقابله با فعالیتهای این گروه رسیده است. این مقام روسی، غرب را به حمایت از داعش خراسان متهم کرد.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در جولای ۲۰۲۳ اعلام کرد که کشورش طالبان را به عنوان یک همپیمان در مبارزه با تروریسم میداند.
داعش خراسان تهدید مستقیمی برای منافع روسیه در منطقه به ویژه در کشورهایی مانند تاجیکستان و اوزبیکستان است. مسکو که توافقات امنیتی با این کشورها دارد، نگران گسترش فعالیتهای تروریستی در آنجا است.
این تهدید پس از آن برجسته شد که در مارچ ۲۰۲۴، اعضای داعش خراسان به سالون کنسرتی در حومه مسکو حمله کردند و ۱۴۵ نفر را به قتل رساندند. این حمله مرگبارترین حمله تروریستی روسیه در دو دهه اخیر بود.
طالبان مدعی است که داعش را در افغانستان ریشهکن کرده و پایگاههای داعش در خارج از افغانستان قرار دارد.
سخنگوی طالبان هفته گذشته در بیانیهای گفت که مراکز داعش در بلوچستان پاکستان هستند و جنگجویان داعش در بلوچستان آموزش میبینند و به افغانستان فرستاده میشوند.
با این حال، علیرغم ادعای طالبان، این گروه همچنان به حملات خود در افغانستان ادامه میدهد. در آخرین مورد، در حمله مرگبار داعش، ۱۴ غیرنظامی هزاره در دایکندی جان باختند.
دکتر آندرو کوریبکو از موسسه مطالعات استراتژیک دانشگاه دوستی مردم در مسکو به وبسایت میدیا لاین گفت که حذف طالبان از لیست تروریستی ممکن است در مرور زمان وضعیت افغانستان را بهبود بخشد.
او افزود: «این اقدام به روسیه اجازه میدهد تا همکاریهای نظامی و اطلاعاتی بیشتری با طالبان داشته باشد. این همکاری ممکن است شامل کمک تسلیحات سبک[به طالبان] و توافقهایی در زمینه سرمایهگذاری در بخش انرژی و معدن باشد.»
کوریبکو گفت که منافع روسیه در افغانستان شامل از بین بردن تروریسم، جلوگیری از تاسیس پایگاههای نظامی خارجی، سرمایهگذاری در بخش انرژی و معدن، باز کردن بازارها برای صادرات روسیه و ایجاد مسیرهای تجاری به جنوب آسیاست.
در بیانیه پایانی نشست فرمت مسکو نیز درباره ایجاد پایگاههای خارجی در افغانستان و کشورهای همسایه ابراز نگرانی شده بود. ظاهراً اشاره مقامات روسیه به تاسیس پایگاه نیروهای امریکایی در پاکستان و در مرز افغانستان است.
کوریبکو افزود: «نشست چهار جانبه اخیر بین چین، ایران، پاکستان و روسیه بر این موضوع تاکید کرد که طالبان باید تمام گروههای تروریستی را بدون تبعیض از بین ببرد.»
کوریبکو همچنین هشدار داد که مسیرهای تجاری از طریق افغانستان در خطر هستند مگر اینکه این تهدیدات مورد توجه قرار گیرند.
به گفته او، حذف طالبان از لیست تروریستی روسیه میتواند «نخستین قدم به سمت همکاریهای گستردهتر امنیتی و سرمایهگذاری باشد.»
دیدار کریم، کارشناس دفاعی مستقر در اسلامآباد نیز گفت که روسیه بر تامین امنیت در آسیای مرکزی متمرکز است و با توجه به درگیریهای جاری خود در اوکراین، نمیتواند مناسبات بد با طالبان داشته باشد.
