ائتلافی موسوم به ابتکار جهانی ریشهکنی فلج اطفال روز پنجشنبه اعلام کرد به بودجه بیشتری نیاز دارد و هدف خود برای از بین بردن این بیماری را سه سال عقب انداختهاست. افغانستان و پاکستان تنها کشورهایی اند که هنوز پولیو در آنجا محو نشدهاست.
با اعلام نیاز به بودجه بیشتر، مقامها در این گروه که سازمان بهداشت جهانی و یونیسف نیز عضو آن است، امیدواراند که به جای مهلت قبلی در سال ۲۰۲۶، به ترتیب تا سال ۲۰۲۷ و ۲۰۲۹ به هر دو نوع پولیو، وحشی و نوع مشتق شده آن را پایان دهند.
اولین هدفی که برای محو کامل فلج اطفال تعیین شده بود سال ۲۰۰۰ بود. مقامها میگویند بهرغم اینکه از سال ۱۹۸۸ تلاشها برای محو هر دو نوع پولیو بشتر شده است، ریشهکنی کامل آن دشوارتر شده است.
اکنون افغانستان و پاکستان تنها کشورهایی اند که فلج اطفال در آن وجود دارد و در سال جاری مجموعا ۵۴ مورد در این دو کشور گزارش شده است.
ابتکار جهانی ریشه کنی فلج اطفال میگوید برای محو کامل پولیو به ۶.۹ میلیارد دالر نیاز دارد، در حالی که این رقم قبلا ۴.۸ میلیارد اعلان شده بود.
این گروه گفت که کمک کنندگان ۴.۵ میلیارد دالر را تعهد کردهاند اما آنها به ۲.۴ میلیارد دیگر نیز نیاز دارند.
یک دهه پیش زمانی که عملیات ائتلاف بینالمللی به رهبری امریکا برای شکست دولت اسلامی (داعش) در عراق و سوریه شروع شد، این ائتلاف دارای دهها هزار نیرو و تعداد زیاد پایگاه نظامی در منطقه از جمله افغانستان بود.
اما اکنون، افغانستان از زمان تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، با برچیده شدن پایگاههای نظاامی امریکا، دور از دسترس شده است. دولت عراق هم از پنتاگون خواسته نیروهای نظامیاش را بیرون کند و به عملیات ائتلاف در این کشور پایان دهد. کشور افریقایی نیجر نیز تابستان امسال نظامیان امریکایی را از پایگاه ضد تروریسم شان در غرب افریقا بیرون کرد.
در نشست روز پنجشنبه وزیران دفاع ناتو در بروکسل، لوید آستین، وزیر دفاع امریکا هشدار داد، در شرایطی که توجه عمومی به جنگ اوکراین و گسترش درگیریها در خاورمیانه معطوف شده است، تهدید جهانی داعش در افریقا و جاهای دیگر در حال افزایش است.
لوید آستین هشدار داد که داعش همچنان تهدیدی است که توجه بینالمللی را میطلبد.
او گفت: «ما در حال مقابله با طیفی از چالشهای کلیدی، از جمله زورگویی چین و تهاجم بیباکانه روسیه به اوکراین هستیم. با این حال، نباید تهدیدی را که داعش ایجاد میکند، دست کم بگیریم.»
حملات مرگبار داعش در روسیه، ایران
گرچه داعش پنج سال پیش در سوریه و هفت سال پیش در عراق شکست خورد، اما در تلاش برای بازسازی، برخی از حملات مرگبار را انجام دادهاست.
حمله به سالون کنسرتی در روسیه در ماه مارچ که منجر به کشته شدن دستکم ۱۴۳ نفر شد و دو انفجار حمله در شهرهای کرمان و شیراز ایران در ماه جنوری که نزدیک به ۱۰۰ کشته برجای گذاشت، از جمله این موارد است.
طرح حمله انتحاری یک جوان ۱۹ ساله مظنون اتریشی در کنسرت تیلور سوئیفت در ماه آگست که با رهبر داعش اعلام وفاداری کرده بود، از موارد تازه است.
مارک روته، دبیرکل ناتو در بروکسل گفت: «این تهدیدی است که در حال تحول است. حملات منفرد افزایش یافته است. تروریستها به طور فزایندهای از فناوریهای جدید استفاده میکنند.»
یک مقام ارشد دفاعی امریکا هم گفت: «داعش تلاشهای عمدهای برای متنوع کردن و تقویت توان رزمی خود در افریقا و آسیای مرکزی انجام دادهاست.»
در ماههای گذشته در امریکا و شماری از کشورهای اروپایی از جمله آلمان چندین نفر به ظن ارتباط با داعش و طراحی حملات تروریستی بازداشت شدهاند.
این در حالی است که در عراق، بر اساس توافق بین واشنگتن و بغداد، ماموریت نظامی ائتلاف به رهبری امریکا تا سپتامبر ۲۰۲۵ پایان یابد. در افغانستان نیز بهدلیل تسلط طالبان، عملیات نظامی برای سرکوب داعش خرسان دشوار شده است.
این انفجارها نه تنها ضربهای جدی به این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی بود، بلکه با شگفتی ناظران و کارشناسان عملیات مخفی سرویسهای امنیتی مواجه شد.
در روز ۲۷ سنبله، در عملیاتی پیچیده، هزاران دستگاه پیجری که حزبالله لبنان خریده و بین اعضای خود توزیع کرده بود تا برای در امان ماندن از ردگیریهای اسرائیل از آنها به جای تلفنهای همراه خود استفاده کنند منفجر شد. در جریان انفجار پیجرها و واکی تاکیها در روز ۲۸ سنبله، دستکم ۳۹ نفر کشته و بیش از سه هزار و ۴۰۰ نفر مجروح شدند.
رویترز در گزارش خود گفته است که طراحی مخفیانه بمب پیجر، عملیاتی چند ساله بوده است.
این خبرگزاری به نقل از یک منبع لبنانی که اطلاعات دست اولی درباره این پیجرها دارد اما نامش اعلام نشده، گفت مامورانی که این پیجرها را ساختند و در اوایل سال جاری وارد لبنان کردند، باتری جدیدی را طراحی کردند که مواد منفجره پلاستیکی و یک چاشنی جدید را در خود پنهان کرده بود که در بازرسی با اشعه ایکس هم قابل کشف نبودند.
به نوشته رویترز، طراحان این بمب که اندازه باتری را تغییر داده بودند، برای برطرف کردن شک و تردیدهای حزبالله فروشگاه و صفحات آنلاین جعلی راه انداخته بودند تا اندازه جدید باتریها را طبیعی جلوه دهند.
به گفته این منبع لبنانی و عکسهایی که خبرنگاران رویترز مشاهده و بررسی کردهاند، یک ورق نازک مربع شکل با شش گرم مواد منفجره پلاستیکی سفید پنتاریتوریتول تترا نیترات (PETN) بهشکل فشرده بین دو سلول باتری مستطیل شکل گذاشته شده بود.
این منبع گفت که فضای باقیمانده بین سلولهای باتری در عکسها دیده نمیشود، اما با نواری از مواد بسیار قابل اشتعالی که به عنوان چاشنی عمل میکردند، جدا شده بود.
عکس ها نشان میدهد که این ساندویچ سه لایه مرکب از سلولهای باتری، مواد منفجره و چاشنی در یک روکش مشکی پلاستیکی قرار داده شده و در یک محفظه فلزی که تقریبا به اندازه یک جعبه کبریت بود، گذاشته شده بود.
رویترز به نقل از منبع لبنانی خود و دو کارشناس بمب گزارش داده است چنین مونتاژ و ترکیبی غیرمعمول بود زیرا به چاشنی مینیاتوری استاندارد که معمولا یک سلیندر فلزی است، متصل نبود، و در آن هیچ گونه فلزی به کار برده نشده بود.
دو فرد آشنا به این موضوع نیز به رویترز گفتند که حزب الله پس از دریافت پیجرها در ماه فبروری، برای اطمینان یافتن از اینکه در آنها مواد منفجرهای کار گذاشته نشده، با اسکنرهای امنیتی فرودگاه آنها را بازرسی کرد اما هیچ چیز مشکوکی گزارش نشد.
دو کارشناس بمب که رویترز طرح بمب پیجر را به آنها نشان داد، گفتند که این دستگاهها احتمالا برای ایجاد جرقهای در بسته باتری تنظیم شده بودند و به اندازه کافی توان داشتند که ورقه پلاستیکی ماده منفجره PETN را تحریک کنند.
دو کارشناس باتری گفتند از آنجایی که مواد منفجره و بستهبندی حدود یک سوم حجم را اشغال میکرد، باتری پیجرها کسری از توانی را داشت که با وزن ۳۵ گرمی آن تطابق دارد.
به گفته منبع لبنانی خبرگزاری رویترز، در مقطعی، حزبالله متوجه شد که باتری پیجرها سریعتر از حد انتظار خالی میشوند. با این حال، بهنظر نمیرسد که این موضوع باعث نگرانیهای امنیتی عمدهای شده باشد زیرا این گروه هنوز تا ساعاتی قبل از حمله، پیجرها را بین اعضای خود توزیع میکرد.
در ۲۷ سنبله، هزاران پیجر بهطور همزمان در حومه جنوبی بیروت و دیگر مواضع حزب الله منفجر شدند. در بیشتر موارد این پیجرها پس از آن منفجر شدند که ابتدا به نشانه دریافت پیامی جدید بوق زدند.
شاهدان به رویترز گفتند که بسیاری از قربانیانی که به بیمارستان منتقل شدند، در ناحیه چشم دچار جراحت شده بودند یا انگشتانشان قطع شده بود یا جراحتی عمیق در ناحیه شکم داشتند.
دو منبع امنیتی غربی به رویترز گفتند موساد عامل حملات پیجری و واکی تاکی بوده است.
رویترز نتوانست محل تولید این دستگاهها را مشخص کند. دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که بر موساد نظارت دارد، به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد.
وزارت اطلاعات لبنان و سخنگوی حزبالله نیز از اظهار نظر در این مورد خودداری کردند.
اسرائیل نقش خود در این حمله را نه تکذیب کرده و نه تایید اما یک روز پس از انفجارها، یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل نتایج «بسیار چشمگیر» موساد را ستود. بسیاری این اظهارات را تایید تلویحی مشارکت موساد در این عملیات دانستند. مقامات امریکایی گفتهاند که از قبل از این عملیات مطلع نشده بودند.
حلقه ضعیف
باتری پیجر شبیه یک بسته باتری لیتیوم یونی استاندارد بود که از آن در هزاران کالای الکترونیکی استفاده میشود. با این حال، باتری این پیجرها با برچسب LI-BT783 یک مشکل داشت: چیزی مانند آن، در بازار وجود نداشت.
بنابراین ماموران اسرائیلی یک پس زمینه جعلی برای حل این مشکل ایجاد کردند. یک افسر اطلاعاتی سابق اسرائیل که در عملیات پیجر دخالتی نداشت، به رویترز گفت که حزبالله رویههایی جدی برای بررسی آنچه میخرد دارد.
جاسوس سابق که نخواست نامش فاش شود، گفت: «شما باید مطمئن شوید که اگر آنها دست به بررسی بزنند چیزی پیدا کنند. پیدا نکردن، نشانه خوبی نیست.»
به این ترتیب، ماموران اسرائیل، حزبالله را فریب دادند و مدل سفارشی AR-924 را با نام آپولوی طلایی (Gold Apollo) که یک برند مشهور تایوانی است تولید کردند.
هسو چینگ کوانگ، رئیس شرکت آپولوی طلایی، یک روز پس از انفجار پیجرها به خبرنگاران گفت که حدود سه سال پیش یک کارمند سابق این شرکت به نام ترزا وو، و رئیس او به نام تام، برای بحث درباره گرفتن مجوزی با او تماس گرفتند.
هسو گفت که اطلاعات کمی در مورد مافوق وو دارد، اما به آنها این حق را داد که محصولات خود را طراحی کنند و آنها را با نام تجاری Gold Apollo به بازار عرضه کنند. رویترز نتوانست هویت «تام» را مشخص کند و به این نتیجه برسد که آیا آن دو آگاهانه با اسرائیل کار میکردند یا خیر.
رئیس شرکت آپولوی طلایی گفت که با دیدن پیجر مدل AR-924 تحت تأثیر آن قرار نگرفت، اما با این حال، عکسها و توضیحات این محصول را به وبسایت شرکت خود اضافه کرد و به آن کمک کرد تا هم دیده شود و هم اعتبار بگیرد. با این همه، هیچ راهی برای خرید مستقیم پیجر مدل AR-924 از وبسایت شرکت آپولوی طلایی وجود نداشت.
هسو گفت که او هیچ چیز در مورد تواناییهای مرگبار پیجرها یا عملیات حمله به حزبالله نمی داند. او شرکت خود را قربانی این توطئه توصیف کرد.
«من این محصول را میشناسم»
در سپتامبر ۲۰۲۳، اطلاعات و تصاویری درباره پیجر مدل AR-924 و باتری آن به وب سایت apollosystemshk.com اضافه شد؛ وبسایتی که میگفت مجوز توزیع محصولات شرکت آپولوی طلایی را دارد.
در این وب سایت آدرسی در هنگ کنگ برای شرکتی به نام Apollo Systems HK ارائه شده بود، اما هیچ شرکتی با این نام در آدرس یا در سوابق شرکتهای هنگ کنگی وجود ندارد.
با این حال، این وب سایت در صفحه فیسیوک وو، تاجر تایوانی، و همچنین در سوابق ثبت عمومی زمانی که او شرکتی به نام Apollo Systems در تایپه را در اوایل سال جاری ثبت کرد، فهرست شد.
بخشی از سایت apollosystemshk.com که به LI-BT783 اختصاص داده شده، بر عملکرد فوقالعاده باتری این شرکت تاکید دارد. در این توضیحات گفته شده بود که بر خلاف باتریهای یک بار مصرف که پیجرهای نسل قدیمی را تغذیه میکردند، این باتری ۸۵ روز عمر دارد و از طریق کابل USB شارژ میشود.
رویترز در ادامه گزارش خود شرح داده است که چگونه صفحات آنلاین جعلی برای این باتریها ساخته شد و حتی کسانی به تعریف و تمجید از آن پرداختند و با آنکه باتری در دسترس کسی نبود، نوشتند که این محصول را میشناسند.
افسر اطلاعاتی سابق اسرائیل و دو افسر امنیتی غربی به رویترز گفتند که این وب سایت، فروشگاههای اینترنتی و بحثهای مطرح شده درباره این باتری و عملکرد آن نشانههای یک اقدام فریبکارانه هستند. این صفحات پس از انفجار پیجرها از وب پاک شدهاند، اما نسخه های بایگانی شده و ذخیره شده هنوز قابل مشاهده هستند.
رهبران حزب الله در روزی که پیجرها را خریداری کردند، گفتند که تحقیقاتی داخلی را آغاز کردهاند تا بفهمند رخنه امنیتی چگونه میتواند اتفاق بیفتد و خلاءهای احتمالی را شناسایی کنند.
رویترز پیش از این گزارش داده بود که حزبالله در ابتدای سال پس از آنکه متوجه شد ارتباطات تلفن همراه بهدلیل استراق سمع اسرائیل به خطر افتاده است، به پیجر روی آورده بود.
یکی از افراد آشنا با موضوع گفت که تحقیقات حزبالله به کشف چگونگی استفاده ماموران اسرائیلی از تاکتیک فروش تهاجمی برای اطمینان از انتخاب AR-924 از سوی مدیر تدارکات حزبالله کمک کرده است. فروشنده قیمت بسیار ارزانی را برای این پیجرها پیشنهاد کرد و تا زمانی که حزبالله تصمیم به خرید آنها گرفت قیمت را پایین آورد.
تحقیقات داخلی که هنوز در جریان است، در هفتم میزان با شکست مواجه شد: یازده روز پس از انفجار پیجرها، نبیل قاووق، مقام ارشد حزب الله که وظیفه هدایت تحقیقات در این زمینه را بر عهده داشت، خود در حمله هوایی اسرائیل کشته شد.
