رئیسجمهور ترکیه میگوید اگر امریکا به رهبری دونالد ترامپ رویکردی مبتنی بر حلوفصل مساله را در پیش گیرد، جنگ اوکراین میتواند به راحتی پایان یابد. رجب طیب اردوغان گفت تنها از طریق دیپلوماسی و گفتوگو است که میتوان به صلح در منطقه دست یافت.
اردوغان روز جمعه، ۱۷ عقرب، به خبرنگاران گفت: «اگر دولت ترامپ رویکردی مبتنی بر پیدا کردن راه حل در جنگ اوکراین را در پیش بگیرد، پایان دادن به بحران برای ما بسیار آسان خواهد بود. تنها از طریق گفتوگوهای بیشتر و دیپلماسی است که میتوانیم به صلح دست یابیم؛ نه با اتکا به سلاحها، بمبها و ادامه درگیریها.»
او همچنان افزود که تلاشهای کشورهای غربی، بهویژه ایالات متحده، برای پایان دادن به جنگ در اوکراین میتواند راهحل این مناقشه را سادهتر کند.
ترکیه که از اعضای پیمان ناتو است، همواره از تمامیت ارضی اوکراین حمایت و حمله روسیه به این کشور را محکوم کرده است. در همین حال این کشور با تحریمهای غرب علیه روسیه مخالف است. ترکیه روابط مهمی با روسیه در زمینههای دفاع، انرژی و گردشگری دارد.
ترکیه از ماه حوت سال گذشته خواستار پایان جنگ از طریق مذاکرات بوده و آمادگی خود را برای میانجیگری اعلام کرده است. اردوغان تاکید کرده که تاثیرات منفی جنگ بر جهان باید کاهش یابد. او در قسمتی از صحبتهایش گفت: «ما کشوری هستیم که توانستهایم هر دو طرف را دور یک میز بیاوریم. ما این کار را بارها انجام دادهایم و میتوانیم دوباره این کار را بکنیم. این جنگ باید اکنون تمام شود. ما تمرکز خود را بر صلح معطوف کردهایم و به این کار ادامه خواهیم داد.»
دونالد ترامپ در کمپینهای انتخاباتیاش به طور مکرر گفته بود که اگر او رئیسجمهور شود، میتواند جنگ اوکراین را در ۲۴ ساعت به پایان برساند. ترامپ تأکید میکرد که برای رسیدن به این هدف، از طریق مذاکرات مستقیم و فشار بر طرفین درگیر، صلح را برقرار خواهد کرد. او بارها دولت جو بایدن را مورد انتقاد قرار داده تاکید میکرد که در مدیریت بحران اوکراین ضعیف عمل کرده است. ترامپ گفته بود بر این باور است که امریکا باید از جنگ دور بماند و بهجای ارسال کمکهای نظامی، به راهحلهای سیاسی توجه کند.
کانادا
بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در سال آینده، میتواند با توجه به سیاستهای تعرفهای ترامپ مشکلات اقتصادی کانادا را تشدید کند و جاستین ترودو، نخستوزیر لیبرال کانادا، را ناچار کند تصمیمات دشواری بگیرد.
به گفته تحلیلگران و اقتصاددانان، پیامدهای بالقوه بازگشت ترامپ، اختلافات تجاری است که و در شرایطی که ۷۵ درصد صادرات این کشور به ایالات متحده است، میتواند کانادا را به سمت رکود سوق می دهد.
ترامپ پیشتر تورودو را را «دیوانه چپ افراطی» خوانده بود.
فرانسه و آلمان
رهبران دو قدرت اصلی اتحادیه اروپا، آلمان و فرانسه، پس از برگزاری مذاکراتی برای هماهنگسازی واکنشهایشان، اعلام کردند با توجه به بازگشت قریبالوقوع ترامپ به کاخ سفید، اتحادیه اروپا باید متحد و هماهنگ باشد.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان پیروزی ترامپ در انتخابات روز سهشنبه را تبریک گفتند، اما همزمان بر چالشهای ناشی از سیاست تجاری حمایتگرایانه «اول امریکا» و گفتمان انزواگرایانه او تاکید کردند.
شولتس به خبرنگاران گفت: «اتحادیه اروپا باید نزدیک به هم بایستد و بهصورت متحد عمل کند» و افزود که او و مکرون با سایر سران دولتهای اروپایی و اتحادیه اروپا هماهنگی نزدیکی دارند.
مکرون هم در شبکه اجتماعی اکس اعلام کرد برلین و پاریس برای اروپایی متحدتر و قویتر در «وضعیت جدید» تلاش خواهند کرد.
با این حال، دستیابی به وحدت اروپایی چالشبرانگیز خواهد بود، بهویژه با توجه به این که در سالهای اخیر، پاریس و برلین بر سر مسائل مختلف از چگونگی تامین مالی افزایش هزینههای دفاعی گرفته تا تجارت، و بهویژه نرخ تعرفه برای خودروهای برقی چین، اختلاف نظر دارند.
اوکراین
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، روز پنجشنبه اعلام کرد از جزئیات طرح ترامپ برای پایان سریع جنگ در اوکراین مطلع نیست اما معتقد است پایان سریع جنگ، باید شامل امتیازات بزرگی برای کییف باشد.
رهبر اوکراین در یک کنفرانس خبری در نشست جامعه سیاسی اروپا در بوداپست گفت معتقد است ترامپ خواهان پایان سریع جنگ با روسیه است، اما هنوز برنامهای را با او در میان نگذاشته است.
او گفت: «اگر فقط سریع باشد، این به معنای خسارت برای اوکراین است. من هنوز نمیدانم که این به چه صورت دیگری ممکن است. شاید ما چیزی نمیدانیم یا نمیبینیم.»
پیروزی ترامپ در انتخابات این هفته، در حالی که نیروهای روسیه در حال پیشرویهای سریعتر در ماههای اخیر هستند و نیروهای کوریای شمالی در منطقه کورسک روسیه مستقر شدهاند، حس بزرگی از عدم اطمینان را برای تلاشهای جنگی اوکراین به وجود آورده است.
روسیه
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، روز پنجشنبه به ترامپ برای پیروزی در انتخابات امریکا تبریک گفت و او را بهخاطر شجاعتش زمانی که یک مهاجم قصد ترورش را داشت، تحسین کرد و گفت «او به نظر من بسیار درست، شجاعانه و مانند یک مرد واقعی رفتار کرد. من از این فرصت استفاده میکنم تا به او برای پیروزی در انتخابات تبریک بگویم.»
پوتین در ادامه گفت اظهارات ترامپ در جریان کمپین انتخاباتی درباره اوکراین و احیای روابط با روسیه شایسته توجه است و اعلام کرد که مسکو آماده گفتوگو است.
پوتین گفت: «آنچه درباره تمایل به احیای روابط با روسیه و پایان بحران اوکراین گفته شد، به نظر من حداقل شایسته توجه است.»
ترامپ در جریان کمپین انتخاباتی خود گفت میتواند ظرف ۲۴ ساعت پس از انتخاب شدن، صلح را در اوکراین برقرار کند، اما جزئیات کمی در مورد چگونگی پایان دادن به بزرگترین جنگ زمینی در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم ارائه کرده است.
رئیسجمهور ۷۲ ساله روسیه در اشاره به طرح صلح ترامپ گفت «نمیدانم اکنون چه اتفاقی خواهد افتاد. هیچ سرنخی ندارم.»
وقتی از پوتین پرسیده شد که در صورت تماس ترامپ و پیشنهاد یک دیدار، چه خواهد کرد، او گفت که آماده است در صورت تمایل دولت ترامپ، تماسها را از سر بگیرد و آماده بحث و گفتوگو با او است.
اسرائیل
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و حامیانش پیروزی ترامپ را جشن گرفتند. یکی از رهبران جنبش شهرکنشینان اسرائیلی او را متحدی توصیف کرد که از آنها «بدون قید و شرط» حمایت خواهد کرد.
ترامپ اعلام کرده است از اسرائیل در جنگ برای نابودی حماس در نوار غزه حمایت میکند اما گفته بنیامین نتانیاهو، که یکی از متحدان ترامپ به حساب میآید و بهطور گستردهای تصور میشود از بازگشت او به قدرت استقبال کرده، باید این جنگ را سریع به پایان برساند.
انتظار میرود ترامپ به مسلح کردن اسرائیل ادامه دهد، کشوری که او گفته بود اگر هریس انتخاب میشد، موجودیتش به خطر میافتاد.
برخلاف فشاری که بایدن بهصورت محدود بر اسرائیل اعمال میکرد که جنبههای بشردوستانه را هم در نظر بگیرد، سیاست ترامپ در قبال اسرائیل احتمالا بدون توجه به ملاحظات انسانی خواهد بود و ممکن است دست نتانیاهو را برای برخورد با ایران هم بازتر بگذارد.
در زمانی که ترامپ در کاخ سفید بود، توافقنامههای ابراهیم بین اسرائیل، امارات متحده عربی و بحرین امضا شد. اما این توافقهای دیپلماتیک منجر به هیچ اقدامی در جهت پیشبرد تشکیل کشور فلسطین در کرانه باختری و غزه نشد.
با این حال، احتمال دارد ترامپ برای عادیسازی تاریخی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی تلاش کند، تلاشی که در دوره اول او آغاز شد و بایدن نیز آن را دنبال کرده است.
ایران
در حالیکه تنشهای تهران با واشنگتن بر سر حمایت امریکا از اسرائیل تشدید شده است، بنا بر اعلام رسانههای نزدیک به حکومت در تهران، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، گفته نتیجه انتخابات امریکا برای کشورش اهمیتی ندارد.
در همین حال، گزارشهای رسیده از ایران و همچنین رصد واکنش کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی نشان میدهد واکنش مردم متفاوت است.
برخی نگران افزایش خطر جنگ و مشکلات اقتصادی هستند، در حالی که دیگران امیدوار بودند موضع سختگیرانه او ممکن است به تغییرات سیاسی در ایران منجر شود.
در همان حال، به نظر میرسد در عین حالیکه مقامات جمهوری اسلامی، اهمیت نتیجه انتخابات آمریکا بر سیاستهای تهران را کماهمیت جلوه دادهاند، آنها نگران هستند ترامپ ممکن است نتانیاهو را برای حمله به سایتهای هستهای ایران، انجام ترورها و اعمال دوباره سیاست «فشار حداکثری» از طریق تشدید تحریمها بر صنعت نفت ایران تشویق کند.
هند
به گزارش رویترز و به نقل از یک منبع آگاه هندی، این کشور آماده است دسترسی آسانتر به بازار خود را برای شرکتهای امریکایی فراهم کند، به شرطی که دولت دونالد ترامپ، به این اقدام پاسخ متقابل دهد.
بر اساس این گزارش و به نقل از همین منبع، هند ممکن است تعرفههای واردات را در بخشهایی مانند خودرو کاهش دهد.
ترامپ اخیرا هند را بهعنوان «سوءاستفادهکننده بزرگ» از روابط تجاری معرفی کرده و در جریان کارزار انتخاباتی خود وعده افزایش تعرفهها بر تمامی واردات به ایالات متحده را داده است.
در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، او با هند بر سر تعرفهها درگیر شد، اما در همان حال رابطهای خوب با نخستوزیر نارندرا مودی داشت.
در نزدیکی پایان دوره اول ترامپ، هند و ایالات متحده توافق کردند برای رسیدن به یک توافق محدود بهمنظور کاهش اختلافات خود مذاکره کنند.
چین
مشخص نیست که رهبران چین تهدید ترامپ برای اعمال تعرفه ۶۰ درصدی بر تمامی صادرات چین را جدی میگیرند یا آن را یک تاکتیک مذاکره میدانند چگونه با آن برخورد میکنند.
به گزارش رویترز، اندیشکدههای چینی هشدار دادهاند که مذاکره با ترامپ در این دوره بسیار دشوارتر از جنگ تجاری قبلی خواهد بود.
دونالد ترامپ در صحبتهایی که ماه گذشته در کلوب اقتصادی شیکاگو داشت، گفت: «برای من، زیباترین کلمه در دیکشنری، تعرفه است. این کلمه مورد علاقه من است.»
اکنون که او رییسجمهور منتخب ایالات متحده شده است، این کلمه باید ذهن همه مقامهای چینی حاضر در پکن را درگیر کرده باشد که این روزها برای تدوین استراتژی افزایش رشد کند اقتصاد ۱۸ تریلیون دلاری خود در پکن گرد هم آمدهاند.
آنها در شرایطی هستند که باید احتمال عملی شدن تهدید ترامپ برای اعمال تعرفه ۶۰ درصدی بر تمام صادرات از جمهوری خلق چین را در نظر بگیرند.
شاید بزرگترین عاملی که دست چین را در این رقابت تضعیف میکند، عدم تحقق وعده خرید ۲۰۰ میلیارد دلار اضافی از کالاها و خدمات آمریکایی مطابق با شرایط توافقنامه «فاز اول» است که در ژانویه ۲۰۲۰ به افزایش تعرفههای دوطرفه در اولین جنگ تجاری چین و آمریکا پایان داد.
این موضوع به این معناست که هرگونه تعهد جدیدی که پکن برای کاهش تنش به واشنگتن ارائه دهد، اعتبار کمتری خواهد داشت چون طرف چینی به وعده قبلی خود عمل نکرده است.
چین همچنین به دلیل تصمیم شی جینپینگ، رییسجمهور این کشور برای دو برابر کردن سیاست صنعتی وابسته به صادرات بهمنظور جبران ضعف مزمن در مصرف داخلی، بیش از پیش آسیبپذیر شده است.
اگر صادرکنندگان چینی کالاهای خود را به بازارهای دیگر در اروپا و آسیا هدایت کنند تا این زیان را جبران کنند، آن کشورها ممکن است برای دفاع از خود تعرفههای خود را افزایش دهند.
در این شرایط، سهم کلی چین از تجارت جهانی ممکن است بالاخره رشد خود را متوقف کند یا بهطور قابلتوجهی کاهش یابد.
کوریای شمالی
هرچند گفته شده دونالد ترامپ به رابطه خود با کیم جونگ اون مفتخر است، اما اگر او به دنبال یک نشست دیگر با کیم جونگ اون باشد، با یک رهبر کوریای شمالی روبهرو خواهد شد که به دلیل زرادخانه موشکی گستردهتر و روابط بسیار نزدیکتر با روسیه، جسورتر شده است.
پس از تبادل تهدیدهای نابودی هستهای در سال اول دوره اولیه ترامپ، کیم و ترامپ سه دیدار بیسابقه در سنگاپور، هانوی و در مرز بین کوریای شمالی و جنوبی در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ برگزار کردند.
ترامپ ماه گذشته در گفتوگو با فاکس نیوز گفت: «ما یک جنگ هستهای با میلیونها کشته داشتیم اما زمانی که من در آنجا بودم، رابطه خوبی با کیم جونگ اون داشتم.»
بسیاری از طرفداران تعامل با کوریای شمالی از کاهش تنشها استقبال کردند، اما این نشستها در نهایت به بنبست رسید و نتوانست تغییرات پایداری در کوریای شمالی ایجاد کند و جو بایدن هم نتوانست پیونگیانگ را به بازگشت به مذاکرات ترغیب یا تحت فشار قرار دهد.
از زمان آخرین دیدار ترامپ با کیم، کوریای شمالی بهطور قابلتوجهی زرادخانه موشکهای بالستیک قارهپیما، موشکهای مافوق صوت و سلاحهای کوتاهبرد خود را که میتواند کلاهکهای هستهای را به سرزمین اصلی ایالات متحده یا پایگاههای نظامی در منطقه برساند، گسترش داده است.
مقامات امریکایی و کوریای جنوبی اعلام کردهاند که پیونگیانگ همچنین سایت آزمایشهای هستهای خود را بازگشایی کرده و آماده است تا هر زمان که کیم دستور دهد، آزمایشها را از سر بگیرد.
امسال علاوه بر اینها، کوریای شمالی پیمان دفاع متقابل با روسیه امضا کرده و به گفته مقامات لمریکایی و اوکراینی، بهطور بیسابقهای هزاران نیروی نظامی را برای کمک به جنگ مسکو در اوکراین اعزام کرده است.
روسیه هم در مقابل از کوریای شمالی با ارائه نفت و دیگر صادرات حمایت کرده و با تمدید دوره مامویت گروه کارشناسان سازمان ملل که درباره تخلفات این کشور از تحریمهای این سازمان ملل گزارش میداد، مخالفت کرده است.
