پژوهشهای اخیر منتشر شده در مجله نیچر ژئوساینس نشان میدهد سیستم حیاتی چرخش بزرگ آب اقیانوسی با سرعت نگرانکننده در حال کند شدن است.
جابهجایی مداوم آبهای اقیانوسها، در توزیع گرما در سراسر کره زمین و تنظیم الگوهای آب و هوایی، نقش کلیدی دارد.
بر اساس گزارش اِرث دات کام، پژوهشهای اخیر منتشر شده در مجله نیچر ژئوساینس نشان میدهد که کند شدن چرخش بزرگ آبهای اقیانوسی میتواند پیامدهای گستردهای برای اقلیم جهانی، الگوهای بارندگی و دمای سطح زمین داشته باشد. چرخش بزرگ آب اقیانوسی، شبکه پیچیده از جریانهای دریایی است که نقشی حیاتی در تنظیم اقلیم جهانی ایفا میکند.
گردش اقیانوسی اطلس
گردش اقیانوسی اطلس یا گردش واژگونی نصفالنهاری اقیانوس اطلس، بخش مهمی از چرخه جهانی آب است. این سیستم از خلیج مکزیک آغاز میشود؛ جایی که آب گرم و شور به سمت شمال و در امتداد ساحل شرقی آمریکا جریان مییابد و به سوی اروپا حرکت میکند.
در اقیانوس اطلس شمالی، این آب سرد و متراکم شده و به اعماق فرو میرود. این فرورفتگی باعث کشیده شدن آب گرم بیشتر به سمت شمال میشود و چرخهای پیوسته را شکل میدهد که نقش مهمی در تنظیم اقلیم جهانی دارد.
تاثیر چرخش آب اقیانوس اطلس بر زندگی انسان
گردش اقیانوسی اطلسنقش مهمی در تعدیل آب و هوای اروپای غربی دارد. این سیستم با تنظیم دمای جهانی و پایدارسازی الگوهای آب و هوایی، اثر مستقیمی بر کشاورزی و زیستبومها میگذارد.
پژوهشهای اخیر نشان میدهد که قدرت این چرخش در هزار سال گذشته به پایینترین حد خود رسیدهاست. به گفته پژوهشگران، گرمایش جهانی عامل اصلی این تضعیف است. ذوب شدن یخهای گرینلند و یخچالهای طبیعی کانادا نیز در این روند نقش مهمی دارد.
اهمیت حیاتی چرخش آب اقیانوس اطلس
بر اساس یافتههای پژوهشگران، با افزایش دمای جهانی به دو درجه سانتیگراد، قدرت چرخش آب در اقیانوس اطلس به یکسوم میزان آن در ۷۰ سال پیش کاهش خواهد یافت. این کاهش میتواند تغییرات گستردهای در اقلیم جهان از جمله افزایش دما در نیمکره جنوبی، سرمای شدیدتر زمستان در اروپا و ضعیف شدن بادهای موسمی در نواحی استوایی نیمکره شمالی ایجاد کند.
تغییر در این گردش آبی، فراتر از تاثیر بر اقیانوسها، میتواند زندگی میلیونها انسان را از طریق تغییر الگوهای بارندگی و دما تحت تاثیر قرار دهد.
تاثیر ذوب یخها بر گردشهای اقیانوسی
از زمان انقلاب صنعتی، دمای زمین ۱.۵ درجه سانتیگراد افزایش یافته و قطب شمال با سرعت چهار برابر بقیه کره زمین گرم میشود. این گرمایش سبب ذوب شدن یخهای قطبی، یخچالهای طبیعی و لایه یخی گرینلند شدهاست. از سال ۲۰۰۲، گرینلند پنج هزار و ۹۰۰ میلیارد تن یخ، حجمی معادل پوشش یخی به ضخامت هشت متر بر روی ایالت تگزاس، از دست داده است.
ورود این حجم عظیم آب شیرین به اقیانوسهای قطبی، به دلیل چگالی کمتر نسبت به آب شور، الگوی طبیعی جریانهای عمیق اقیانوس اطلس را مختل میکند و جریان خلیج را که عامل معتدل شدن زمستانهای بریتانیا است، تضعیف میکند.
پیامدهای زنجیرهای تغییر الگوی چرخش آب اقیانوس اطلس
کاهش سرعت جریان خلیج میتواند اروپا را با زمستانهای سختتری روبهرو کند؛ به طوری که آب و هوای مناطقی مانند بریتانیا شبیه مناطق همعرض خود در کانادا شود.
بر اساس مطالعات منتشر شده در نیچر ژئوساینس در سال ۲۰۲۴، ورود آب حاصل از ذوبشدن یخها به اقیانوس اطلس شمالی، سبب سرد شدن موضعی در مناطق زیرقطبی و گرم شدن در اقیانوس اطلس جنوبی میشود.
پژوهشگران با شبیهسازی تاثیر ذوب یخهای گرینلند و قطب شمال کانادا، نشان دادهاند چرخش آب در اقیانوس اطلس از نیمه قرن بیستم رو به کاهش گذاشته است. این یافتهها میتواند به پیشبینی تغییرات آینده این جریان کمک کند.
ارتباط چرخش آب در اقیانوسهای شمالی و جنوبی
پژوهشهای جدید نشان میدهند پیوند میان اقیانوسهای اطلس شمالی و جنوبی بسیار قویتر از تصورات پیشین است.
هنگامی که چرخش آب قوی باشد، گرمای زیادی به اقیانوس اطلس شمالی منتقل میشود، اما با ضعیف شدن این چرخه، سطح اقیانوس در جنوب گرینلند به اندازه کافی گرم نشده و پدیدهای به نام «چاله گرمایشی» ایجاد میشود. در این شرایط، اقیانوس اطلس جنوبی گرما و نمک بیشتری در خود نگه میدارد.
فرصت محدود برای مقابله با بحران
به گفته محققان، چرخش آب در اقیانوس اطلس با سرعت بیشتری در حال تضعیف است. شبیهسازیها نشان میدهند تاثیر این تغییرات از اقیانوس اطلس شمالی به جنوبی در کمتر از ۲۰ سال منتقل میشود.
پیشبینیهای اولیه نشان میداد چرخش آب اقیانوس اطلس تا سال ۲۰۶۰ حدود ۳۰ درصد ضعیف میشود. اما با در نظر گرفتن ذوب مداوم یخهای گرینلند که میتواند سطح آب دریاها را تا ۱۰ سانتیمتر افزایش دهد، این تضعیف ممکن است تا سال ۲۰۴۰، یعنی ۲۰ سال زودتر از پیشبینی قبلی رخ دهد.
راهکارهای مقابله با بحران
به گفته محققان، درک تازه ما از پیوند میان سامانههای زمین نشان میدهد که باید بیدرنگ دست به کار شویم. تغییر سریع در چرخش آب اقیانوس اطلس میتواند تاثیرات گستردهای بر اقلیم جهانی بگذارد و باعث سردتر شدن زمستانهای اروپا، خشکتر شدن مناطق استوایی شمالی و گرمتر و مرطوبتر شدن تابستانهای جنوب آمریکا شود.
پژوهشگران هشدار میدهند که تغییرات چشمگیر اقلیمی در دو دهه گذشته، با ذوب سریعتر یخها شدت مییابد. زمان برای اقدام محدود است. کاهش انتشار گازهای گلخانهای دیگر یک گزینه نیست بلکه ضرورتی حیاتی است. درک تازه ما از پیوند میان سامانههای زمین نشان میدهد برای جلوگیری از وخیمتر شدن اوضاع، باید بیدرنگ دست به کار شویم.
شرکت هاینکن اعلام کرد که مجوزهای لازم برای ساخت نخستین کارخانه آبجوسازی در دبی را دریافت کرده است.
عملیات احداث این کارخانه از اواخر ۲۰۲۵ آغاز میشود و تکمیل آن برای ۲۰۲۷ برنامهریزی شده است.
این کارخانه قرار است برندهایی از جمله هاینکن، کینگفیشر، آمستل و بیرا مورتی را تولید کند.
هاینکن (Heineken) یک شرکت چندملیتی هالندی است که بهعنوان یکی از بزرگترین و معروفترین تولیدکنندگان نوشیدنیهای الکلی در جهان شناخته میشود.
این شرکت در سال ۱۹۶۴ توسط گرارد آدریان هاینکن در شهر آمستردام، هالند تأسیس شد.
نعیم قاسم، رهبر حزبالله، اعلام کرد که این گروه متعهد است برای اجرای توافق آتشبس با اسرائیل از نزدیک با ارتش لبنان هماهنگی کند.
آقای قاسم مدعی شد که حزبالله در برابر اسرائیل به یک «پیروزی الهی» دست یافته است.
این نخستین سخنرانی رهبر حزبالله از زمان اجرای توافق آتشبس با اسرائیل است که روز چهارشنبه به مرحله اجرا درآمد.
نعیم قاسم اعلام کرد که حزبالله با «مقاومت قوی در میدان نبرد» این توافق را تأیید کرده است.
وی افزود: «بین مقاومت و ارتش لبنان برای اجرای تعهدات توافق، هماهنگی در سطح بالایی وجود خواهد داشت.»
براساس مفاد توافق آتشبس، حزبالله باید از مناطق جنوبی رودخانه لیتانی، در نزدیکی مرز اسرائیل، عقبنشینی کند و همزمان با خروج نیروهای زمینی اسرائیل، ارتش لبنان نیروهای خود را در این مناطق مستقر کند.
منابع امنیتی و مقامات لبنانی گفتهاند که ارتش لبنان تاکنون نیروهای بیشتری را به جنوب اعزام کرده و در حال آمادهسازی یک طرح دقیق برای استقرار نیروها بهمنظور ارائه به کابینه لبنان است.
این تلاش با چالشهایی همراه است، چرا که نیروهای اسرائیلی همچنان در خاک لبنان حضور دارند. این توافق به نیروهای اسرائیلی ۶۰ روز فرصت داده است تا بهطور کامل خاک لبنان را ترک کنند.
ارتش اسرائیل محدودیتهایی برای بازگشت مردم به روستاهای حاشیه مرز لبنان وضع کرده و طی روزهای اخیر به سوی افرادی که به این مناطق بازگشتهاند تیراندازی کرده است.
هم ارتش لبنان و هم حزبالله، اسرائیل را به نقض آتشبس متهم کردهاند. از جمله بهدلیل انجام یک حمله هوایی بر فراز رودخانه لیتانی که روز پنجشنبه رخ داد.
نعیم قاسم همچنین مدعی شد که حزبالله در برابر اسرائیل یک «پیروزی الهی» بهدست آورده است.
وی اظهار داشت: «برای کسانی که شرطبندی میکردند حزبالله تضعیف خواهد شد، متأسفیم. شرطبندی آنها شکست خورده است.»
رسانههای پاکستان گزارش دادند که شمار تلفات در دهمین روز درگیریهای فرقهای در خیبرپختونخوا به ۱۲۴ نفر رسیده است.
گزارشها میرساند که در آخرین درگیریهای فرقهای در ولسوالی کرم و پاراچنار هفت نفر کشته و بیش از ۱۰ نفر زخمی شدهاند.
رسانههای پاکستان روز شنبه، دهم قوس، گزارش دادند که شمار کل زخمیهای درگیریهای فرقهای در مناطق پاراچنار و کرم در ایالت خیبرپختونخوا به ۱۷۸ نفر رسیده است.
مسئولان ولسوالی پاراچنار اعلام کردند که بسته ماندن شاهراه اصلی این منطقه که به مرکز ایالت در پشاور متصل میشود، زندگی روزمره و فعالیتهای تجاری را بهشدت تحت تأثیر قرار داده است.
این درگیریها در هشتمین روز پنجشنبه وارد هشتمین روز شد و در این روز ۱۲ کشته و ۱۸ زخمی بر جای گذاشت.
جاوید محسود، یکی از مقامات محلی، به رسانهها گفت که مذاکرات میان نمایندگان هر دو فرقه ادامه دارد و ابراز امیدواری کرد که این تنشها از طریق گفتوگو پایان یابد.
حمله مسلحانه به کاروان زائران شیعه در اول قوس در پاراچنار، که به کشته شدن دستکم ۴۲ نفر انجامید، تنشهای فرقهای را در این منطقه تشدید کرده است. ساکنان ولسوالیهای کرم و پاراچنار در اعتراض به این حمله راهپیمایی کردند که نهایتاً به خشونت و درگیریهای فرقهای منجر شد.
مسئولان محلی در محل درگیریها اعلام کردند که دو قاضی و ۲۵ کارمند دادگستری از ۱۰ روز پیش در منطقه درگیری گیر افتادهاند. دولت ایالتی وعده داده بود که آنها را با استفاده از چرخبال به پشاور منتقل کند، اما تاکنون هیچ عملیات نجاتی انجام نشده است.
طرفهای درگیر هفته گذشته با میانجیگری سران محلی به آتشبس هفتروزه موافقت کردند، اما درگیریها بار دیگر از سر گرفته شد. یک هیئت باصلاحیت ایالتی همچنان در حال مذاکره با طرفهای درگیر است تا به خشونتهای جاری میان فرقههای مذهبی در این ولسوالیها پایان دهند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد که در پی عقبنشینی شبهنظامیان وابسته به ایران از حلب، نیروهای دموکراتیک سوریه، کنترول میدان هوایی حلب را به دست گرفتند.
این نیروها شبهنظامیان عمدتا کرد هستند که ائتلاف به رهبری امریکا از آنها حمایت میکند.
پیشتر دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرده بود که نیروهای دموکراتیک سوریه کنترول دو شهرک شیعی نبل و الزهرا در شمال حلب را نیز به دست گرفتهاند.
ارتش سوریه روز شنبه، دهم قوس، اعلام کرد که نیروهایش را «به طور موقت» از شهر حلب خارج کرده است. ارتش سوریه افزود که این خروج به منظور تدارک یک حمله متقابل علیه کسانی است که آنها را «تروریست» خواند.
بر اساس اعلام گزارش ارتش سوریه، دهها سرباز سوری طی چند روز گذشته در نبردهای شدید با مخالفان مسلح در حلب کشته یا زخمی شدند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که درگیریهای شدید سه روز گذشته در سوریه بهویژه در شهر حلب، بیش از ۲۵۰ کشته برجای گذاشته است.
دستکم ۱۴۰ نفر از شورشیان و ۸۷ نیروی دولتی در میان قربانیان شامل هستند.
حملات نیروهای مخالف حکومت سوریه که از روز چهارشنبه آغاز شد، به تصرف بخشهای وسیعی از حلب انجامید و جنگ داخلی این کشور را با شدتی تازه مواجه کرد.
دیدهبان حقوق بشر سوریه روز شنبه، دهم قوس، اعلام کرد که شورشیان، از جمله گروه «هیأت تحریر الشام» در عرض چند ساعت بدون مقاومت جدی از سوی نیروهای دولتی، توانستند بیش از نیمی از شهر حلب را تحت کنترول خود درآورند.
رسانههای مستقل سوریه نیز تصاویری از شورشیان را منتشر کردند که آنها را در میدانهای معروف حلب در حال جشن و پاکوبی نشان میدهد.
در پاسخ به این پیشروی، ارتش سوریه و متحدان روسی آن حملات هوایی گستردهای را به مناطق تحت کنترول مخالفان، از جمله شهر ادلب، انجام دادهاند.
وزارت دفاع روسیه نیز از بازداشت بیش از ۲۰۰ جنگجوی شورشی در عملیات مشترک با ارتش سوریه در حومه حلب و ادلب خبر داده است.
آژانس بشردوستانه سازمان ملل متحد اعلام کرده که فرودگاه بینالمللی حلب تعطیل شده و بیمارستانهای شهر به ظرفیت کامل رسیدهاند.
وضعیت امنیتی نیز در داخل شهر به سرعت رو به وخامت است.
شورشیان هدف اصلی این عملیات را توقف حملات هوایی نیروهای دولتی و متحدان آنها اعلام کردهاند.
حسن عبدالغنی، فرمانده نظامی شورشیان، در بیانیهای ویدیویی گفته است: «این وظیفه ماست که از مردم و سرزمینمان دفاع کنیم. رژیم و متحدان آن، از جمله مزدوران ایرانی، جنگی آشکار علیه مردم سوریه اعلام کردهاند.»
این تحولات نشان میدهد که جنگ داخلی سوریه، علیرغم رکود چندساله، همچنان یک بحران حلنشده است و تنشها در این کشور وضعیت را بحرانی کرده است.
