وزیر دفاع پاکستان روز دوشنبه خواهان اقدام طالبان افغان برای جلوگیری از حملات شبه نظامیان پاکستانی شد. خواجه آصف به جیونیوز گفت: «ما تنها یک مسئله با افغانستان داریم و آن استفاده تحریک طالبان پاکستان از خاک افغانستان است.»
بنا به گزارشها، پس از به قدرت رسیدن طالبان در سه سال پیش، حملات تحریک طالبان پاکستانی افزایش یافته است. این حملات بیشتر در خیبرپختونخوا رخ داده است.
بر مبنای گزارش مرکز تحقیقات و مطالعات امنیت پاکستان، میزان تلفات ناشی از خشونتهای تروریستی در این کشور ۹۰ درصد افزایش یافته است.
در مجموع بیش از ۷۰۰ نفر غیرنظامی و نیروهای امنیتی پاکستانی در حملات شبه نظامیان کشته شدهاند.
سخنگوی طالبان، تمدید تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه مقامات این گروه را «ناکام و بینتیجه» خواند و گفت این تحریمها «ظالمانه» است. ذبیحالله مجاهد از سازمان ملل خواست تا با لغو این تحریمها، راه تعامل این گروه با جهان را هموار کند.
شورای امنیت سازمان ملل در ۲۳ قوس ماموریت تیم نظارت بر تحریمها علیه طالبان در افغانستان را برای ۱۴ ماه دیگر تمدید کرد.
رابرت وود، معاون نماینده امریکا در سازمان ملل تداوم تحریمها علیه طالبان را حمایت از صلح و امنیت در افغانستان دانست.
بر این اساس، در نشست شورای امنیت سازمان ملل، همچنین تحریمها علیه طالبان، از جمله مسدود شدن داراییها، ممنوعیت سفر و تحریمهای هدفمند تسلیحاتی، دوباره تایید شده است.
تحریمها ۶۱ مقام طالبان را نیز در بر میگیرد. در فهرست تحریم سازمان ملل متحد نامهای ملاحسن رئیس الوزرا، عبدالغنی برادر معاون اقتصادی، عبدالسلام حنفی معاون اداری و عبدالکبیر معاون سیاسی رئیس الوزرای طالبان دیده میشود.
مجاهد پیش از این نیز نشست شورای امنیت سازمان ملل را بدون حضور نمایندگان طالبان «بیفایده» خواند و آن را «عقدهمندانه» توصیف کرد.
شورای امنیت سازمان ملل روز پنجشنبه، ۲۲ قوس، نشستی درباره وضعیت حقوقبشری بهویژه حقوق زنان در افغانستان برگزار کرد که در آن نمایندگان بسیاری از کشورها سرکوب زنان افغان را نکوهش کردند.
سفارت طالبان در اسلامآباد اعلام کرد که امروز دوشنبه، مولانا فضلالرحمان، رئیس حزب جمعیت علمای اسلام و عضو مجلس ملی پاکستان، برای فاتحه و ابراز همدردی نسبت کشته شدن خلیلالرحمان حقانی به سفارت افغانستان در اسلامآباد آمد.
از مولانا فضلالرحمان همواره به عنوان یکی از حامیان گروه طالبان یاد میشود.
او در پاکستان شبکهای گسترده از مدارس دینی را تحت مدیریت خود دارد که به طور ویژه در زمینه آموزشهای دینی فعال اند.
برخی از رهبران طالبان و گروههای جهادی دهه هشتاد میلادی افغانستان و پاکستان نیز به طور مستقیم یا غیرمستقیم در این مدارس آموزش دیده یا تحت تاثیر قرار گرفتهاند.
این مدارس که به «مدارس دیوبندی» معروف اند، از دهههای گذشته به عنوان محلی برای آموزش اصول فکری برای نیروهای طالبان شناخته شدهاند.
این ابراز همدردی از سوی مولانا فضلالرحمان، بار دیگر روابط نزدیکی را که بین او و گروه طالبان وجود دارد، نشان میدهد.
نماینده خاص اتحادیه اروپا پس از سفر پنج روزه به افغانستان گفت مسیری که این کشور در نتیجه دستورالعملهای رهبر طالبان در پیش گرفته، عمیقا او را نگران کرده است. توماس نیکلاسون گفت که هیچ مقام طالب قادر نبود دلیل صدور این فرمانها را توضیح بدهد.
نیکلاسون در بیانیه خود گفت که افغانستان را در حالی ترک میکند که «با توجه به وضعیت کنونی امدادی، سیاسی، حقوق بشری و اقتصادی و مسیر کلی که در آن حرکت میکند، بهویژه در نتیجه فرامین و دستورالعملهای اخیر، به شدت دچار مشکل شده است.»
این مقام ارشد اتحادیه اروپا گفت که تعامل را به بستن درها ترجیح میدهد و امیدوار است که بتواند راههای مشارکت بیشتر و متفاوت جوانان و کارشناسان افغان را در جلساتی که درباره آینده افغانستان بحث میکند، پیدا کند.
نیکلاسون گفت به رغم آنکه طرفین توصیه کردند که «به روابط و تعامل خود با طالبان نگاهی بلندمدت داشته باشیم» اما برای رسیدگی به وضعیت کنونی افغانستان نیاز به اقدام فوری، به ویژه از سوی طالبان وجود دارد.
او گفت رسیدگی فوری به این مسائل باعث میشود اتحادیه اروپا بتواند به تعامل و حمایت خود از مردم افغانستان «در شکل و حجم فعلی آن» ادامه دهد.
نیکلاسون در بیانیه خود به خصوص به وضعیت دشوار ناشی از صدور فرمانهای اخیر طالبان درباره آموزش و کار زنان اشاره کرد که سلامت و بهداشت زنان و کودکان در افغانستان را تهدید میکند.
بستن بیش از ۱۸۰ مرکز آموزش طب توسط طالبان
فرستاده اتحادیه اروپا در پایان سفر خود همچنین درباره فرمان اخیر رهبری طالبان در مورد بستن دروازههای انستیتوتهای طبی به روی دختران دانشجو گفت که نگرانی شدید اروپا را از این اقدام طالبان با عبدالکبیر، معاون سیاسی رئیسالوزرای طالبان در میان گذاشته است. به گفته این مقام ارشد اتحادیه اروپا، در اثر فرمان شفاهی منسوب به ملا هبتالله آخندزاده دروازههای بیش از ۱۸۰ انستیتوت آموزش طب دولتی و خصوصی به روی زنان و دختران افغان بسته شدند.
نیکلاسون در بیانیه خود گفت که در ملاقاتهایی که با مقامهای طالبان داشت هیچ کس قادر نبود توضیح بدهد که چرا این دستورالعمل صادر شده است یا اینکه چگونه با عواقب فاجعه بار بالقوه این تصمیم برای سلامت زنان و کودکان برخورد خواهد شد.
او همچنین گفت که طالبان هیچ برنامه مشخصی برای لغو این تصمیم، یا لغو ممنوعیت دسترسی دختران و زنان به مکاتب دولتی متوسطه و دانشگاهها که بیش از سه سال از آن میگذرد، نداشتند.
طالبان از زمانی که در آگست ۲۰۲۱ قدرت را در کابل بهدست گرفت، به تدریج محدودیتها بر کار و آموزش زنان و دختران را بیشتر کرد. در تازهترین مورد که آخرین امید دختران و زنان برای آموزش را هدف قرار داد، رهبری طالبان با صدور دستورالعملی دروازه انستیتوتهای طبی را نیز به روی دختران بست. اقدام اخیر طالبان با واکنش گسترده جامعه جهانی رو به شده است اما طالبان از کنار این انتقادها بدون اعتنا عبور میکند.
آقای نیکلاسون با اشاره به وضعیت اقتصادی شکننده افغانستان تحت کنترول طالبان گفت: «واضح است که بدون یک چارچوب قانونی شفاف برای سرمایهگذاری خارجی، بعید است که سرمایهگذاران معتبر بینالمللی افغانستان را به عنوان یک مقصد جذاب ببینند.»
سفارت امریکا در افغانستان که از قطر فعالیت میکند با انتشار پیامی در صفحه اکس، نسبت به نقض حقوق بشر در این کشور، به ویژه علیه زنان و دختران، ابراز نگرانی کرده و گفته است محروم ساختن آنها از دسترسی به آموزش توهین به کرامت و انسانیت زنان است.
این پیام که روز دوشنبه، ۲۶ قوس منتشر شده، با نقل قولی از نلسون ماندلا آغاز شده است.: «انکار کردن از حقوق بشری افراد، به معنی زیر سوال بردن انسانیت آنان است.»
در ادامه این پیام آمده است که مردم افغانستان، بهویژه زنان و دختران، روزانه با چالشهای بزرگی در مبارزه برای دستیابی به حقوق اساسی خود مواجهاند. سفارت امریکا تاکید کرده است که محروم کردن زنان و دختران از آموزش، خدمات صحی و آزادیهای اساسی، توهین به کرامت و انسانیت آنان محسوب میشود.
این اظهارات در حالی بیان میشود که افغانستان زیر حاکمیت طالبان با محدودیتهای شدید علیه زنان و دختران مواجه است. از جمله ممنوعیت تحصیل در دانشگاهها، محدودیت در کار و محدودیتهای گسترده در زندگی اجتماعی که همواره با واکنشهای گسترده بینالمللی روبهرو شده است.
کاردار سفارت امریکا در افغانستان اکثراً از تصمیمگیریهای رهبری طالبان انتقاد کرده و در بسیاری موارد ابراز نگرانی کرده است.
او پیش از این گفته بود که صدای زنان افغان را با وجود خاموش کردن آن میشنود. او بر تعهد ایالات متحده امریکا در حمایت از برابری و عدالت جنسیتی و ایجاد فرصت ها برای زنان تاکید کرده است.
این دیپلومات ایالات متحده در خصوص به رسمیت شناختن طالبان نیز گفته بود: «با آنچه طالبان در داخل انجام میدهند، دشوار است به دیپلوماسی این گروه در خارج ارزش قائل شویم.»
مدیر کل تقسیمات کشوری وزارت داخله ایران گفت در طول یک سال بیش از یک و نیم میلیون افغان بدون مدرک از شهرها و روستاها بازداشت و به افغانستان اخراج شدهاند. عباس علیپور گفت که برای جلوگیری از ورود مجدد افغانها، انگشتنگاری از آنها شروع شده است.
این مقام وزارت داخله ایران درباره آمار تازه مهاجران اخراج شده جزئیات بیشتری ارائه نکرده است. در ماههای گذشته موج گسترده بازداشت و اخراج مهاجران افغان از شهرهای مختلف ایران به راه افتاده است.
علیپور در نشستی در دانشگاه علامه طباطبایی تهران گفت:«ما در طول یک سال بیش از یک و نیم میلیون اتباع غیر مجاز را از داخل شهرها و روستاها اخراج کردیم و شروع کردیم به فعالیتهای بیومتریک و فنی. یعنی از افراد اثر انگشت میگرفتیم و بیومتریک میکردیم که نتوانند تغییر کنند.»
این مقام وزارت داخله ایران درباره تشدید تدابیری مرزی برای جلوگیری از ورود غیرقانونی مهاجران گفت که بستن مرزهای مشترک دو کشور «با سیمان و آهن و گچ» کافی نیست بلکه باید «با سامانههای اپتیکی» که بتواند کنترول دقیقی بر روی مرز داشته باشد هم کنترول شوند.
آقای علیپور در بحث سازماندهی داخلی مهاجران، خواستار آن شد تا «سازمان ملی مهاجرت به عنوان یک نهاد قدرتمند در مجلس شورای اسلامی تصویب شود و امور اتباع خارجی را به صورت متمرکز مدیریت، برنامهریزی و سیاستگذاری کند.
او گفت که تقریبا ۲۴ نهاد در جمهوری اسلامی برای اتباع خارجی به صورت مستقیم و غیر مستقیم برنامهریزی میکنند و هیچ کدام از این نهادها از طرحهای دیگری خبر ندارند.
در همانحال، در بسیاری از شهرهای ایران اقامت و اشتغال افغانها و حتا کرایه دادن خانه به مهاجران ممنوع شده است.
پیشتر، فرماندار کل انتظامی جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که تا پایان سال جاری دو میلیون اتباع خارجی از ایران اخراج خواهند شد.
شمار دانشجویان افغان در تهران بیشتر از کابل است
ماندانا تیشهیار، معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی هم در این نشست گفته است که مطابق آمارهای جمهوری اسلامی، بزرگترین گروه سرمایهگذار خارجی در ایران تاجران و سرمایهگذاران افغانستانی هستند. او با استناد به آمارهای که استادان و پژوهشگران افغان ارائه کردهاند گفت که ایران بیشترین شمار دانشجویان و استادان افغان را میزبانی میکند.
او با استناد به آمار سال ۱۴۰۲ وزارت علوم ایران گفت: «ما بیش از ۶۰ هزار دانشجوی افغانستانی در کشور داریم که در دنیا نظیر ندارد.»
تیشهیار افزود: «امروز شمار دانشجویان افغانستانی تهران بیشتر از کابل است و تهران پایتخت علمی افغانستان به شمار میرود چون در کنار دانشجویان شمار بسیاری از استادان دانشگاههای افغانستان هم در تهران هستند.»
معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی گفت که حضور مهاجران افغان در ایران یک واقعیت اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است. او خواستار برنامهریزی دولت ایران برای ساماندهی این مهاجران شد.
