علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در یادداشتی گفته است: «ایران هیچ نیروی نیابتی ندارد. اگر لازم شود با دشمن بجنگیم، هیچ نیازی به نیروی نیابتی نداریم.» این در حالی است که ایران متهم است شبکهای از گروههای شبهنظامی نیابتی در منطقه دارد.
علی خامنهای، در یادداشتی در شبکه ایکس نوشت که ایران هیچ گروه نیابتی ندارد. این در حالی است که کشورهای غربی میگویند در منطقه خاورمیانه، از جمله در کشورهای لبنان، سوریه، عراق و یمن از گروههایی حمایت میکند.
یکی از برجستهترین این گروهها، لشکر فاطمیون است که در سال ۲۰۱۴ توسط سپاه قدس، شاخه برونمرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، تأسیس شد. این گروه عمدتاً از نیروهای افغان، بهویژه شیعیان، تشکیل شده و ابتدا برای شرکت در جنگ داخلی سوریه و حمایت از دولت بشار اسد بهکار گرفته شد.
لشکر فاطمیون و دیگر گروههای مشابه مانند حزبالله لبنان، حشد الشعبی در عراق و حوثیهای یمن، از سوی کشورهای غربی و برخی کشورهای منطقه بهعنوان «گروههای نیابتی جمهوری اسلامی ایران» شناخته میشوند. ایالات متحده امریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار داده و این گروهها را ابزاری برای گسترش نفوذ منطقهای ایران میداند.
فعالیتهای لشکر فاطمیون مورد انتقاد بسیاری از سازمانهای حقوق بشری قرار گرفته است. یکی از اصلیترین انتقادات، استفاده از مهاجران آسیبپذیر افغان بهعنوان نیروهای جنگی است. گزارشها حاکی است که بسیاری از این افراد، بهویژه جوانان افغان، با وعده اقامت قانونی در ایران یا حمایت مالی خانوادههایشان به این گروه جذب شدهاند.
همچنین، خانوادههای اعضای کشتهشده یا مجروح این گروه بارها از نبود حمایتهای مالی و حقوقی شکایت کردهاند. این موضوع بهویژه در افغانستان، جایی که بسیاری از خانوادههای اعضای فاطمیون در فقر بهسر میبرند، به مسئلهای جدی تبدیل شده است. با وجود این، جمهوری ایران همواره وجود «گروههای نیابتی» را رد کرده و ادعا میکند که حمایتهایش از گروههای «مقاومت» در منطقه، بخشی از «دفاع از امت اسلامی» است.
