رضا فلاح، مدیرعامل جمعیت هلال احمر کرمان ایران میگوید که روز پنجشنبه شش تن از «اتباع خارجی» براثر تصادف رانندگی در این استان جان باختند و سه نفر دیگر زخمی شدند. مقامات ایران به مهاجران افغان «اتباع بیگانه» یا خارجی میگویند.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه روز پنجشنبه ۱۳ جدی گزارش داد که موتر حامل «اتباع بیگانه» از نوع پژو ۴۰۵ بود که در جاده قدیم ماهان با موتری از نوع امدابلیوام تصادف کرده است.
طبق این گزارش، افراد زخمی به شفاخانههای باهنر و افضلیپور شهر کرمان منتقل شدهاند.
درباره علت این حادثه هنوز گزارشی منتشر نشده است.
وزارت خارجه ایران از طالبان خواست تا در استمرار جریان آب از افغانستان به ایران همکاری کرده و موانع ایجادشده را رفع کند. سخنگوی این وزارت گفته مقامات این کشور در تماس با مقامهای طالبان اعتراض و نگرانی شدید خود را نسبت به محدودیت آبهای ورودی یا منحرف کردن مسیر آن ابلاغ کردهاند.
اسماعیل بقایی در نشست خبری گفت ایران انتظار دارد کشور همسایه با در نظرداشتن منافع و مصالح دو ملت و با توجه به قواعد و موازین حقوقی بینالمللی و معاهدات و تفاهمات دوجانبه و اصل حسن همجواری، تصمیمهای مناسب را اتخاذ نمایند.
او گفت که جمهوری اسلامی ایران بارها بهویژه از مجاری دیپلوماتیک رسمی و سازوکارهای کارکردی (فنی)، به طرفهای افغان تاکید کرده است که بهرهبرداری از منابع و حوضههای آبی نمیتواند بدون رعایت حقوق ایران وفق معاهدههای دوجانبه یا اصول و قواعد عرفی و نیز اصل مهم حسن همجواری و همچنین ملاحظات زیستمحیطی صورت گیرد.
بقایی روز جمعه همچنین نگرانی خود را در مورد تأثیر سدهای در حال ساخت در افغانستان بر میزان آب ورودی به ایران ابراز کرد.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به پیوندهای فرهنگی، مذهبی، قومی و تمدنی میان ایران و افغانستان و میزبانی ایران از حدود پنج میلیون مهاجر افغان، تأکید کرد که احترام به منافع متقابل و پرهیز از اقدامات یکجانبه ضروری است.
پس از تسلط طالبان در افغانستان، تهران بارها از این گروه خواسته است تا جریان آب رودخانه هلمند را به ایران بازگرداند، اما طالبان با اشاره به خشکسالی مدعی شده که آب بهطور طبیعی کاهش یافته و مسدود نشده است.
ایران اخیراً انتقادهایی را نیز نسبت به ساخت بند پاشدان در هرات مطرح کرده است.
سخنگوی صنعت آب ایران چندی پیش اعلام کرد که بهرهبرداری یکجانبه افغانستان از رودخانه هریرود نقض حقوق عرفی است و میتواند به نیازهای اساسی میلیونها نفر از جمله تأمین آب مشهد آسیب برساند.
مهاجران افغان در پاکستان به خبرگزاری فرانسه گفتند که با افزایش ناامنی در این کشور و تشدید تنشهای سیاسی میان اسلامآباد و طالبان افغان، فشارها بر مهاجران شدت گرفته است. مهاجران میگویند که به دلیل محدودیتهای شدید، بازداشت، اخاذی و فشارهای اجتماعی در خانه زندانی شدهاند.
این پناهجویان میگویند که با شرایط سختی مواجه شدهاند که بسیاری از آنان را به یاد زندگی تحت حاکمیت طالبان در افغانستان میاندازد.
در روزهای اخیر مهاجران افغان به افغانستان اینترنشنال گفتند پولیس اسلامآباد دهها افغان را بازداشت کردند. آنها زمانی بازداشت شدند که برای اخذ کارت اقامت اسلامآباد به اداره پولیس مراجعه کردند.
اعتراضات و افزایش بازداشتها
دولت پاکستان در یک سال گذشته حدود ۷۵۰ هزار افغان، عمدتا بدون مدرک را اخراج کرده است.
در پی اعتراضات اخیر حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان، مقامهای پاکستانی گفتند که افغانهای در این اعتراضات شرکت کردهاند و پولیس شماری از آنها را بازداشت کرده است. هرچند طالبان افغان این اتهام را تکذیب کرد.
محمد خان، یکی از رهبران جامعه افغان در اسلامآباد، میگوید که در این مدت نزدیک به ۲۰۰ افغان بازداشت شدند، درحالیکه مقامات رسمی این تعداد را حدود ۳۰ نفر اعلام کردهاند.
او میگوید که افغانها به «قربانیان مشکلات داخلی پاکستان» تبدیل شدهاند و دولت پاکستان از آنها بهعنوان سپر بلای مسائل سیاسی و اقتصادی خود استفاده میکند.
افغانها بهعنوان قربانی تنشهای سیاسی
پناهجویانی که منتظر انتقال به کشورهای غربی هستند، میگویند که درگیر تنشهای سیاسی شدهاند. مصطفی، پناهجوی ۳۱ ساله افغان که با خانوادهاش در انتظار ویزا به امریکا است، گفت: «پس از آمدن به اینجا، احساس میکنیم از چاله به چاه افتادهایم».
او افزود: «اگر بفهمند شما افغان هستید، چه ویزا داشته باشید یا نه، شما را دستگیر میکنند یا از شما اخاذی میکنند».
از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در اسد ۱۴۰۰، بسیاری از افغانها برای دریافت ویزا و انتقال به کشورهای غربی به پاکستان آمدهاند. پناهجویان افغان میگویند که این روند بسیار کند پیش میرود.
انتظار طولانی برای انتقال به کشورهای امن
شهرزاد که به توصیه یک کشور اروپایی به پاکستان سفر کرده است میگوید زندگی در پاکستان شباهت زیادی به شرایط سخت افغانستان دارد و او و خانوادهاش عملا زندانی شدهاند.
ایمان مزاری، یک وکیل حقوق بشر که از افغانهای دستگیر شده در دادگاههای اسلامآباد دفاع میکند، گفت که اعتراضات منجر به افزایش دستگیری مهاجران پشتون در اسلامآباد و راولپندی شده است.
او میگوید که پولیس این مجوز را یافته تا هر کسی را که میخواهد، دستگیر و از آنها اخاذی کند.
کمیسیون حقوق بشر پاکستان نیز از «پروفایلسازی قومی» افغانها عمیقا ابراز نگرانی کرده و از پولیس خواسته است تا از اقدامات «ايجاد اختلاف ميان جوامع مختلف در كشور» خودداری كند.
عبدالکبیر، معاون سیاسی رئیسالوزرای طالبان میگوید که روابط سیاسی این گروه با تاجیکستان نسبت به گذشته در حال پیشرفت است. عبدالکبیر گفت که با آنکه تاجیکستان هنوز سفارت افغانستان را به طالبان واگذار نکرده، اما روابط تجاری گستردهای میان دو کشور جریان دارد.
معاون سیاسی رئیسالوزرای طالبان جمعه، ۱۴ جدی گفت که سفارت افغانستان در دوشنبه تاکنون تحت مدیریت این گروه نیست، اما گذرگاه شیرخان بندر به روی تاجران دو کشور باز است.
عبدالکبیر میگوید که تاجران افغان و تاجیکستان در حال حاضر میان دو کشور رفت و آمد میکنند. او در سخنرانی خود در کابل مدعی شد که روابط سیاسی و اقتصادی طالبان با کشورهای منطقه در حال گسترش و پیشرفت بوده است.
این مقام طالبان همچنان از کشورهای میزبان مهاجران افغان خواست که از اخراج اجباری افغانها دست بکشند و اجازه دهند افغانها داوطلبانه به کشور شان برگردند.
در بیش از سه سال گذشته، تاجیکستان نسبت به دیگر کشورهای آسیای میانه کمترین روابط را با طالبان داشته است.
تاجیکستان تاکنون حاضر نشده است نماینده دیپلوماتیک طالبان را در سفارت افغانستان بپذیرد. از سویی هم برخی از جریانهای مخالف طالبان در این مدت در تاجیکستان فعالیت داشتهاند.
سازمان حقوق بشر ایران گزارش داد که جمهوری اسلامی ایران ۹ زندانی به شمول دو افغان را در زندان قزلحصار کرج اعدام کرده است. این سازمان گفت دستگاه قضایی جمهوری اسلامی این زندانیان را به اتهامهای مربوط به مواد مخدر و قتل عمد اعدام کرده است.
سازمان حقوق بشر ایران جمعه، ۱۴ جدی گزارش داد که مقامات زندان قزلحصار کرج حکم اعدام ۶ زندانی را به اتهام قتل عمد و ۳ زندانی را به اتهام جرایم مواد مخدر بامداد چهارشنبه اجرا کردند. این سازمان هویت زندانیان افغان اعدام شده را امیر و پاشا معرفی کرده است.
این سازمان حقوق بشری که در بیرون از ایران فعال است میگوید پاشا، زندانی افغان به اتهام مربوط به مواد مخدر و امیر به اتهام قتل عمد قبلا از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به اعدام محکود شده بود.
سازمان حقوق بشر ایران تصریح کرد که اعدام ۶ نفر از این زندانیان از سوی مراجع رسمی و رسانههای دولتی ایران اعلام نشده است. به گفته این سازمان رسانههای ایران اعدام سه زندانی در زندان قزلحصار کرج را گزارش کردهاند.
این سازمان روز جمعه نوشت که جمهوری اسلامی پنج زندانی شامل سه افغان را در زندان مرکزی بندر عباس اعدام کرده است.
سازمان حقوق بشری ههنگاو جمعه، ۱۳ جدی گزارش داد که جمهوری اسلامی ایران در ماه دسامبر ۲۰۲۴ دستکم ۱۳۸ زندانی از جمله ۹ افغان را اعدام کرده است. این سازمان نوشت که آمار اجرای حکم اعدام در ایران در ماه دسامبر نسبت به ماه قبل آن ۹.۵ درصد افزایش داشته است.
سازمانهای حقوق بشری فعال در بیرون از ایران میگویند که جمهوری اسلامی پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، اعدام زندانیان افغان را افزایش داده است.
مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب امریکا میگوید که استراتیژی حکومت آینده امریکا متمرکز بر مهار گروههای مثل داعش و القاعده خواهد بود. مایک والتز گفت این برنامه شامل اقدام در افغانستان، عراق و سوریه است که ممکن است از آنجا برای حملات علیه امریکا برنامهریزی شود.
والتز روز جمعه، ۱۴ جدی در مصاحبهای با فاکسنیوز گفت که امریکا باید به طور جدی به دفاع خود نگاه کند و مهمتر از همه، مرزهای خود را ببندد.
مشاور امنیت ملی حکومت آینده امریکا در این مصاحبه افزود که در سالهای اخیر بیش از ۳۰۰ نفر از افراد حاضر در لیست نظارت تروریستی از مرزهای امریکا عبور کردهاند.
او گفت: «در سال گذشته هشت عضو داعش که برای حمله به سه شهر مختلف برنامهریزی میکردند، شناسایی و بازداشت شدند. با این حال، تعدادی از اعضای این گروه که مقر آنها در تاجیکستان است، هنوز شناسایی نشدهاند.»
مایک والتز همچنین بر اهمیت همکاریهای اطلاعاتی و اجرای قانون در مقابله با تهدیدهای گروههای تروریستی تأکید کرد و افزود: «در کنار این، جنبه تهاجمی نیز باید بررسی شود. این شامل ارزیابی استراتیژیهای خارجی، موقعیت پایگاهها و استقرار نیروهای ویژه برای جلوگیری از فعالیت گروههایی چون داعش و القاعده در افغانستان، عراق، سوریه و دیگر مناطق است.»
به گفته او این اقدامات برای حفظ امنیت امریکا ضروری است و به واشنگتن اجازه میدهد تا از برنامهریزی و حملات احتمالی گروههای جهادی جلوگیری کند.
