شماری از شهروندان افغانستان که پس از خروج آشفته نیروهای امریکایی به کشورهای ثالث منتقل شدند، همچنان در کمپهایی «شبیه زندان» در بلاتکلیفی به سر میبرند. براساس گزارش گاردین، آنان سه سال پس از خروج از افغانستان، هیچ امیدواری درباره اسکان مجدد خود در کشوری دیگر ندارند.
مقامات امریکایی اعلام نکردهاند که دقیقاً چه تعداد از افغانها همچنان در کشورهای ثالث گرفتار هستند.
اما برخی فعالان حقوق بشر تخمین میزنند که صدها نفر هنوز در مراکز موقت در بیش از سی و شش کشور گرفتارند. گاردین روز سهشنبه بر اساس اسناد متعلق به حکومت امریکا فاش کرد که افغانهای بیسرنوشت از مشکلاتی مانند سلامت روانی، امکانات ناکافی، جدایی از خانواده و نگرانی از بازگشت اجباری به افغانستان رنج میبرند.
گاردین نوشت که این اسناد پس از اقامه دعوا علیه وزارت دفاع و وزارت امور خارجه امریکا به دست آمدهاند.
اسم کشورها مشخص نیست، اما حامیان حقوق پناهجویان گفتهاند که پناهجویان تخلیه شده افغان عمدتا در چهار کشور امارات متحده عربی، آلمان، قطر و کوزوو نگهداری میشوند. اخیرا، حکومت امریکا با فیلیپین به توافق رسید تا شماری از پناهجویان افغان واجد انتقال به امریکا را تا زمان بررسی پرونده های شان، موقتا بپذیرد.
تا اپریل ۲۰۲۳، بیش از ۲۸۰۰ نفر در قطر، ۱۲۵۶ نفر در امارات متحده عربی، ۲۵۹ نفر در کوزوو و دهها نفر دیگر در کشورهای دیگر در بلاتکلیفی بسر میبرند. وزارت خارجه امریکا گفته که اکثر پناهجویان از امارات متحده منتقل شده و حدود ۵۰ نفر همچنان باقی مانده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا به گاردین گفت که تلاشهای حکومت امریکا برای اسکان مجدد افغانهای واجد شرایط از سال ۲۰۲۱ ادامه داشته است و درخواستکنندگان در کشورهای ثالث با مجوز و با هزینه امریکا زندگی میکنند.
او افزود که ایالات متحده در سال مالی ۲۰۲۴ بیش از ۳۳ هزار ویزای مهاجرت ویژه برای افغانها صادر کرده است.
در پی اعلام خروج امریکا از افغانستان در جولای ۲۰۲ بیش از ۱.۶ میلیون نفر از افغانستان خارج شدند.
گوانتاناموی کوچک
مدافعان حقوق بشر پیشتر در مورد مراکز نگهداری افغانهای بلاتکلیف در امارات، کوزوو و قطر ابراز نگرانی کرده بودند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر در سال ۲۰۲۳ از وضعیت وخیم بیش از دو هزار و ۷۰۰ افغان در امارات خبر داده بود. در قطر و کوزوو نیز گزارشهایی از اعتصابهای غذایی و تلاش برای خودکشی وجود داشته است.
کمپ کوزوو بهطور غیررسمی به نام «گوانتاناموی کوچک» شناخته میشود، زیرا به کسانی که در آنجا نگهداری میشدند گفته شده بود که اگر از مراکز خارج شوند، درخواستهای مهاجرتی آنها برای ورود به ایالات متحده رد خواهد شد.
به گزارش گاردین، شکایتهای زیادی درباره نحوه بررسی پروندهها وجود داشته است. در یک مورد، یک زن مسن مبتلا به الزایمر به ایالات متحده منتقل شد، در حالی که همراهان او همچنان در امارات گیر مانده بودند. مقامات گفته بودند که آنها میخواستند او را به خانه سالمندان انتقال دهند.
پناهجویان منتظر ورود به امریکا درحالی در بلاتکلیفی به سر میبرند که تا چند روز دیگر دونالد ترامپ به کاخ سفید مستقر میشود.
شاون واندیور، کهنهسرباز نیروی دریایی امریکا که در روند تخلیه افغانها با وزارت امور خارجه همکاری کرده است، گفت که او نگران است که دونالد ترامپ مانند دوران ریاستجمهوری اول خود، ورود پناهندگان را متوقف کند.
