گزارش سالانه دیدبان حقوق بشر: وضعیت افغانستان در ۲۰۲۴ بدتر شد
بر اساس گزارش سالانه دیدبان حقوق بشر، وضعیت حقوق بشر در افغانستان در سال ۲۰۲۴ به شدت بدتر شده است. طالبان با تشدید سرکوبها علیه زنان و دختران، اعمال محدودیتهای شدید بر آزادی بیان، رسانهها و حقوق بشر، بحران اقتصادی و انسانی را تشدید کرده است.
دیدبان حقوق بشر روز پنجشنبه، ۲۷ جدی، گزارش سالانه خود را درباره وضعیت حقوق بشر در حدود ۱۰۰ کشور جهان به شمول افغانستان منتشر کرد.
این سازمان جهانی حقوق بشر اعلام کرده است که نظارتش از وضعیت افغانستان نشان میدهد که اوضاع حقوق بشر در این کشور در سال ۲۰۲۴ وخیمتر شده است.
در گزارش سالانه دیدبان حقوق بشر آمده است که بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند، در حالی که حقوق زنان و دختران در زمینه آموزش، اشتغال و آزادی حرکت به شدت نقض شده است. همچنین، سرکوب مخالفان سیاسی، دستگیریهای خودسرانه و شکنجهها همچنان ادامه دارد.
این گزارش تاکید دارد که طالبان در این مدت قوانین جدیدی را وضع کردهاند که زنان را از بسیاری از حقوق اولیه خود محروم میکند، از جمله منع تحصیل در مقاطع بالاتر، محدودیتهای شدید برای آزادی حرکت و اشتغال، و اقدامات سختگیرانه در زمینه پوشش و رفتار عمومی.
حقوق زنان و دختران
طبق گزارش سالانه دیدبان حقوق بشر، طالبان همچنان به اعمال محدودیتهای شدید برای زنان و دختران ادامه میدهند.
طالبان در ماه اگست ۲۰۲۴ اعلام کرد که هبتالله آخندزاده، رهبر این گروه، قانونی جنجالی «امر به معروف و نهی از منکر» را توشیح کرده است.
برمبنای این قانون، زنان بدون محرم (همراه مرد) حق سفر یا استفاده از حمل و نقل عمومی را ندارند.
طبق این قانون جنجالی، زنان و دختران موظف به پوشاندن صورت خود در انظار عمومی شده و از بلند کردن صدایشان در خارج از خانه منع شدند.
دیدبان حقوق بشر در گزارش خود آورده است که طالبان همچنین زنان و دخترانی را که پوشش مورد نظر این گروه را رعایت نمیکنند، بازداشت کرده است.
گزارشهایی از کارشناسان سازمان ملل نشان داده است که برخی از بازداشتشدگان به مدت چند روز بدون ارتباط با بیرون نگهداری شده و مورد «خشونت جسمی، تهدید و ارعاب» قرار گرفتهاند.
این قوانین علاوه بر محدود کردن آزادی حرکت، موجب اعمال فشارهای بیشتری بر زنان برای رعایت پوششهای اجباری شده است.
همچنین، دختران و زنان همچنان از دسترسی به آموزش در مقاطع متوسطه و عالی مکتب و دانشگاه محروم هستند. آنها حتی در بسیاری از موارد اجازه ندارند در پارکها یا ورزشگاهها حضور یابند.
بحران اقتصادی و انسانی گزارش دیدبان حقوق بشر هشدار میدهد که بحران اقتصادی و انسانی در افغانستان همچنان به شدت ادامه دارد. بیش از ۲۳ میلیون نفر از جمعیت افغانستان نیازمند کمکهای بشردوستانه هستند و از این میان، ۱۲.۴ میلیون نفر با بحران شدید غذایی مواجه هستند.
تا ماه نوامبر ۲۰۲۴، برنامه نیازها و پاسخهای بشردوستانه سازمان ملل تنها ۳۱ درصد از بودجه مورد نیاز را دریافت کرده بود و به دلیل کمبود منابع، بسیاری از برنامههای بشردوستانه تعطیل شدند.
در این گزارش آمده است که در نتیجه قطع کمکهای بینالمللی، سیستم صحی افغانستان دچار بحران شدید شده و در بسیاری از مناطق دسترسی به خدمات درمانی به شدت محدود شده است.
زنان و دختران بیشترین آسیب را از بحران بخش صحت متحمل میشوند، چرا که محدودیتهای اجتماعی و قانونی برای اشتغال و حرکت آنها، دریافت خدمات صحی را به شدت دشوار کرده است.
کشتار، ناپدیدسازیهای اجباری و شکنجه
گزارش سالانه دیدبان حقوق بشر از یوناما نقل قول کرده است که این سازمان در ۲۰۲۴ میلادی ۹۸ مورد بازداشت و حبس خودسرانه توسط طالبان و ۲۰ مورد شکنجه و بدرفتاری با مقامات سابق دولت یا نیروهای امنیتی را مستند کرده است. در این مدت، دستکم ۹ نفر از اعضای نیروهای امنیتی دولت سابق کشته شدند.
دیدبان حقوق بشر نوشته است افرادی که به اجبار از پاکستان به افغانستان بازگشتهاند، نیز تحت شکنجه، بدرفتاری و سایر اشکال آسیب قرار گرفتهاند. طالبان همچنین مجازاتهای بدنی، از جمله شلاق زدن علنی ۱۴۷ مرد، ۲۸ زن و ۴ پسر را اعمال کردند.
این گزارش همچنین گفته است که افراد الجیبیتی کیو در افغانستان به دلیل تمایلات جنسی یا هویت جنسیتی خود تحت آزار و اذیت و بدرفتاری شدید قرار گرفتند که میتواند به حد شکنجه برسد.
سرکوب مخالفان سیاسی و خبرنگاران
دیدبان حقوق بشر همچنین به ادامه سرکوب و بازداشتهای خودسرانه توسط طالبان علیه منتقدان و خبرنگاران اشاره کرده است.
در طول سال ۲۰۲۴، طالبان به طور مداوم خبرنگاران و فعالان رسانهای را دستگیر کرده و آنان را تحت شکنجه و تهدید قرار داده است. به عنوان مثال، در ماه می ۲۰۲۴، یک روزنامهنگار به اتهام ارائه اطلاعات به رسانههای افغانستان در خارج از کشور، به مدت سه روز دستگیر شد.
همچنان بسیاری از خبرنگاران دیگر نیز به همین سرنوشت دچار شدند.
طالبان همچنین محدودیتهای شدیدی را برای برنامههای سیاسی و نقدهای رسانهای اعمال کرده و از ماه سپتامبر، پخش زنده برنامههای سیاسی و انتقادی را ممنوع کرده است.
آوارگی افغانها
آوارگان افغان نیز در سال ۲۰۲۴ با مشکلات جدی مواجه بودهاند. بیش از ۶۶۵ هزار افغان از پاکستان به افغانستان بازگشتهاند و با مشکلات اقتصادی و کمبود مسکن و امکانات آموزشی مواجه شدهاند.
همچنین روند اسکان مجدد پناهندگان افغانستان در کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، بریتانیا، آلمان و کانادا، بسیار کند و محدود بوده است.
حملات به اقلیتها و شهروندان غیرنظامی
به گزارش دیدبان حقوق بشر، در سال ۲۰۲۴ میلادی، حملات شاخه خراسان گروه داعش علیه اقلیتها و گروههای مذهبی مختلف در افغانستان شدت گرفته است.
این گروه چندین حمله خونین را علیه هزارهها و سایر اقلیتها در کشور انجام داده است که منجر به کشته شدن و زخمی شدن دهها غیرنظامی شده است. این حملات علاوه بر تشدید ناامنی، بر تلفات انسانی افزوده است.
دیدبان حقوق بشر در گزارش خود بر لزوم فشارهای بینالمللی به طالبان برای رعایت حقوق بشر و پایان دادن به سرکوبها و نقضهای گسترده حقوق زنان و دختران در افغانستان تأکید کرده است. این سازمان خواستار پاسخگویی طالبان به دلیل نقضهای فاحش حقوق بشر و رسیدگی به بحران انسانی در افغانستان شده است.
دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل (اوچا) اعلام کرد که ایتالیا به صندوق بشردوستانه افغانستان ۴.۵ میلیون دالر کمک کرده است.
اوچا گفت که از این کمکها برای نجات جان آسیبپذیرترین افراد در افغانستان استفاده میکند.
دفتر هماهنگ کننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل پنجشنبه، ۲۷ جدی در بیانیهای از کمک ایتالیا به صندوق بشردوستانه افغانستان ابراز قدردانی کرد. این سازمان گفت کمکهای کشورهای حامی این سازمان جان بسیاری از نیازمندان را در افغانستان نجات میدهد.
ایتالیا در ۳۰ حمل ۱۴۰۲ نیز پنج میلیون یورو به صندوق بشردوستانه افغانستان کمک کرده بود. دفتر هماهنگ کننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل در آن زمان گفت این کمک را به خانوادههای نیازمند در افغانستان میرساند.
دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل در ۲۹ قوس اعلام کرد که در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۲.۹ میلیون افغان برای بقا به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند. این سازمان در گزارشی نوشت که برای ارائه کمک به ۱۶.۸ میلیون افغان به ۲.۴۲ میلیارد دالر نیاز است.
به گفته این سازمان، محدودیتهای طالبان به ویژه قانون امر به معروف این گروه، ازدواجهای اجباری و زودهنگام دختران افغان را افزایش داده و شرایط زندگی را برای زنان دشوار ساخته است.
اوچا پیش از این گفته بود که اقتصاد افغانستان با تسلط طالبان در این کشور یکسوم کاهش یافته است. به گفته این سازمان محدودیتهای اعمال شده از سوی طالبان، اقتصاد شکننده، حوادث طبیعی و تغییرات اقلیمی از مواردی است که توانایی افغانها در مبارزه برای بقا را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
دیدبان امنیت افغانستان اعلام کرد که در ماه دسامبر دستکم ۳۹ رویداد امنیتی در افغانستان رخ داده است.
این سازمان روز پنجشنبه گفت که ۲۵ مورد از این رویدادها توسط منابع مستقل تایید شدهاند.
به گفته دیدبان امنیت افغانستان، جبهه آزادی ۱۲ حمله علیه طالبان را سازماندهی کرده و جبهه مقاومت ملی در این مدت شش حمله بر طالبان انجام داده است.
دیدبان امنیت افغانستان پنجشنبه، ۲۷ جدی در بیانیهای نوشت که یک رویداد امنیتی در این مدت از سوی شاخه خراسان گروه داعش انجام شده و ۶ رویداد دیگر با عامل ناشناخته اتفاق افتاده است. این سازمان تصریح کرد که این حملات در ولایتهای کابل، بادغیس، هرات، پروان و ننگرهار رخ دادهاند.
این سازمان مطالعاتی در امور امنیتی افغانستان خاطرنشان میکند که رویدادهای امنیتی در ماه دسامبر ۳ مورد کمتر از ماه نوامبر بوده است. این نهاد اما اذعان کرد که رویدادهای تایید شده از سوی منابع مستقل در این ماه دسامبر نسبت به ماه قبل آن ۱۰ مورد افزایش داشته است.
این سازمان امنیتی در بیانیه خود گفته جبهه آزادی افغانستان در این ماه بیشترین حملات بر طالبان را سازماندهی کرده است. دیدبان امنیت افغانستان نوشت که جبهههای مقاومت و آزادی گفتهاند که در این ماه ۶۷ طالب را کشته و ۶۴ جنگجوی این گروه را زخی کردهاند.
جبهه مقاومت ملی افغانستان و جبهه آزادی از جریانهای سیاسی-نظامی مخالف طالباناند که از بیرون افغانستان رهبری میشوند. این دو جبهه قبلا گفتهاند که در حملات آنها علیه طالبان به غیرنظامیان آسیب نرسیده است.
روابط عمومی اداره کل امور مالیاتی استان کرمان ایران اعلام کرد افغانهای ساکن در ایران باید طبق درآمدی که دارند مالیات خود را بپردازند.
این اداره میگوید اگر کسی به میزان مالیاتی که باید بدهد معترض است، ۳۰ روز مهلت تقاضای رسیدگی مجدد دارد.
در اعلامیه این اداره آمده است: «در اجرای ماده ۲۳۸ قانون مالیاتهای مستقیم در مواردی که مؤدی نسبت به برگ تشخیص مالیات معترض باشد میتواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ شخصا یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتبا از اداره امور مالیاتی تقاضای رسیدگی مجدد نماید.»
با این حال، روابط عمومی اداره کل امور مالیاتی استان کرمان ایران میگوید به استناد بند ۵ ماده یک قانون مالیاتهای مستقیم، هر شخص غیر ایرانی اعم از حقیقی یا حقوقی نسبت به درآمدهایی که در ایران دارد، مشمول پرداخت مالیات است.
مهاجران افغان در شهر کرمان در روزهای گذشته با تجمع در مقابل ساختمان کل امور اتباع خارجه، نسبت به افزایش شدید مالیاتها اعتراض کردهاند. طبق گفته شماری از مهاجران، اداره مالیات کرمان بهطور ناگهانی مالیات آنها را به میزان قابل توجهی افزایش داده است و کارتهای بانکی آنان را مسدود کرده است.
یک مهاجر افغان به افغانستان اینترنشنال گفت که جمهوری اسلامی مالیات و جرایم مالیاتی چندین ساله را به صورت یکباره علیه مهاجران افغان وضع کرده و هزینههای سنگینی را بر دوش آنها گذاشته است.
ایمل ولی خان، رئیس حزب عوامی ملی پاکستان از سیاستهای این کشور در قبال طالبان افغان و تحریک طالبان پاکستانی انتقاد کرد.
ایمل ولی خان روز چهارشنبه، ۲۶ جدی در پارلمان ایالتی خیبرپختونخوا گفت که نهادهای دولتی پاکستان همچنان پر از هواداران طالبان است.
این سناتور افزود حمایت از طالبان افغان و تیتیپی عامل تداوم بحران امنیتی در ایالت خیبرپختوانخوا است. این سیاستمدار اظهارات تندی بر علیه سیاستگذاریهای حکومتهای پیشین پاکستان مطرح کرد. او عمران خان، نخستوزیر پیشین و زندانی پاکستان را متهم به حمایت و همدستی با تحریک طالبان پاکستانی کرد. او گفت که پیش از سقوط حکومت افغانستان، شبکه حقانی که در فهرست گروههای غیرقانونی قرار دارد، در وزیرستان مستقر شده بود.
اخر محمد منصور، رهبر پیشین طالبان در سال ۲۰۱۶ هنگام بازگشت از ایران به پاکستان در یک حمله هواپیمایی بدون سرنشین امریکایی در بلوچستان در خاک پاکستان کشته شد. با کشته شدن اختر منصور، ملا هبتالله به رهبری طالبان منصوب شد. ایمل ولی خان همچنین گفت که ملا فضلالله، رهبر تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی)، پیش از این یک ایستگاه رادیویی در منطقه سوات برای ترویج ایدئولوژی خود دریافت کرده بود. این سناتور پاکستانی افزود که ایالت خیبرپختونخوا عمداً دوباره به «انباری از باروت» تبدیل شده است. او گفت که دولت در ترویج «طالبان سازی»، که تنها برای «دالرهای نفتی» انجام میشود، خیبرپختونخوا را به عنوان قربانی اصلی این استراتژی قرار داده است. این رهبر سیاسی همچنین تصریح کرد که حتی امروز، نهادها و احزاب سیاسی از جمله نهادهای دفاعی، پر از هواداران طالبان یا حامیان طالبان هستند. او تأکید کرد که در سال ۲۰۱۳، دولتهای ایالتی در پاکستان بر اساس خواستههای طالبان پاکستانی تشکیل شدند. به گفته او، بیتالله محسود، رهبر تحریک طالبان پاکستان یا یکی از اعضای خانوادهاش از وزیرستان اعلام کرده بود که تنها احزاب مسلم لیگ شاخه نواز، حزب جماعت اسلامی و حزب تحریک انصاف برای آنها قابل قبول خواهند بود. او گفت در نتیجه، حزب مسلم لیگ شاخه نواز دولت را در مرکز تشکیل داد و تحریک انصاف و جماعت اسلامی پس از انتخابات عمومی سال ۲۰۱۳ قدرت را در خیبرپختونخوا به دست گرفتند. او تاکید کرد که در زمان نخستوزیری عمران خان او به حکومت پیشنهاد داده بود تا برای مبارزه با هراسافکنی برنامه ملی اقدام علیه تروریسم را اجرا کند اما به گفته او این برنامه پذیرفته نشد. ایمل ولی خان گفت که یک جنرال نظامی سابق و وزیر اعلی وقت خیبرپختونخوا با اسکان دوباره شبهنظامیان در این ایالت، تروریسم را تسهیل کردند. این سیاستمدار پیشتر نیز گفته بود که پاکستان در تباهی پنجاه ساله افغانستان نقش داشته است.
وزارت انرژی و آب طالبان از احتمال بارندگیهای شدید با سیلابهای آنی و افزایش سطح آب رودخانهها در بعضی از ساحات حوزههای دریایی افغانستان در ۲۸ و ۲۹ جدی هشدار داد.
این وزارت از مردم خواسته است که از نزدیک شدن به رودخانهها خودداری کنند.
این وزارت روز پنجشنبه ۲۷ جدی در اکس نوشت در دو روز آینده احتمال سیلاب و یا بلند شدن سطح آب در مسیر دریاهای زابل، هلمند، فراه و بعضی مناطق دیگر وجود دارد.
وزارت انرژی و آب طالبان گفته که این پیشیبینی بر اساس «تحلیلهای مقایسه ارقام ایستگاههای هایدرومتیورلوژیکی و همچنان با درنظرداشت پیشگویی اداره هواشناسی افغانستان و ارگانهای معتبر بینالمللی» انجام شده است.
این وزارت از ساکنان پاییندست این مناطق خواست که از نزدیکشدن در کنار رودخانهها هنگام سیلاب یا آبخیزی خودداری کنند. از ساکنان مناطق بالادست نیز خواسته شده تا هنگام جاریشدن سیلاب و یا بلندرفتن سطح آب دریاها اهالی مناطق پايیندست را آگاه کنند.
