ترامپ در دومین روز ریاستجمهوری خود، شراکت جدید بین سه شرکت بزرگ را اعلام کرد که متعهد به سرمایهگذاری حداقل ۵۰۰ میلیارد دالر در زیرساختهای هوش مصنوعی در این کشور شده است.
او در کاخ سفید به همراه ماسایوشی سان، رئیس شرکت سافتبانک، سم آلتمن، رئیس اوپن ای آی و لری الیسون، مدیرعامل اوراکل این خبر را اعلام کرد. آنها در این پروژه مشترک سرمایه گذاری کرده اند.
ترامپ این پروژه را که استارگیت نام دارد، «اعتماد عظیم به پتانسیل امریکا» توصیف کرد که می تواند «۱۰۰ هزار شغل» ایجاد کند.
اظهارات بیسابقه عباس ستانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه در انتقاد از ملا هبتالله، رهبر طالبان، توجه محافل داخلی و بینالمللی را جلب کرده است.
با توجه به اینکه طالبان همواره از اصل بیعت و اطاعت از امیر خود سخن میگویند و مخالفت با «امیرالمومنین» را خلاف شریعت و ناروا میدانند، سخنان ستانکزی حایز اهمیت میشود.
آیا ستانکزی میتواند جایگاه خود را در میان طالبان منتقد سیاستهای سختگیرانه هبتالله در قبال زنان، آموزش دختران، مردم افغانستان و جامعه جهانی باز کند؟
در حالی که در یک رژیم دموکراتیک و مردمسالار، انتقاد از رهبری امری پذیرفتهشده و معمول است، طالبان که کوچکترین نظر مخالف را برنمیتابند و مخالفان خود را بازداشت، شکنجه و روانه زندان میکنند، اکنون از درون دچار کشیدگی و اختلاف شدهاند.
ستانکزی در ولایت خوست، در کنار عبدالغنی برادر، سختترین انتقادها را از رهبر طالبان کرد. او گفت که با ۲۰ میلیون جمعیت افغانستان بیعدالتی میکنیم. معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان، نقض حقوق زنان را عامل اصلی افتادن جامعه جهانی به مقابله با این گروه خواند. او حتا گفت که بستن مکاتب و دانشگاهها به روی دختران و زنان، هیچ مبنای شرعی ندارد و از «طبیعت» ملا هبتالله، رهبر طالبان، ناشی میشود.
ستانکزی در حالی به رهبر طالبان تاخته است که پیش از این، ملا هبتالله مخالفان درونی را از انتقادهای رسانهای و عمومی برحذر داشته و آن را ناروا و عامل تفرقه و شادمانی دشمن خوانده بود. ملا هبتالله با منتقدان خود برخورد سختی داشته است.
در چنین شرایطی، ستانکزی به مخالفت با رهبر خود برخاسته است. او به خوبی میداند که هبتالله هرگز چنین سخنانی را تحمل نخواهد کرد. اما با این وجود، چه چیزی سبب میشود که عباس ستانکزی چنین بیپرده و با جرات از ملا هبتالله انتقاد کند؟
به نظر میرسد که عباس ستانکزی، سخنگوی طیف وسیعی از طالبان کابلنشین از جمله عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی ریاستالوزرا است. او بدون پشتوانه مهرههای درشت طالبان، هرگز قادر نیست از حاکم بلامنازع این گروه انتقاد کند، آن هم با ادبیاتی بسیار تند و بیسابقه. مشخص است که در کنار او جمعی از سران طالبان قرار دارند. آنها ترجیح میدهند پیام خود را از طریق عباس ستانکزی منتقل کنند؛ چهرهای که چیز زیادی برای از دست دادن ندارد.
ستانکزی با این که در مذاکرات صلح دوحه نقش اثرگذار و تعیینکنندهای داشت، اما برخلاف انتظار، نه به وزارت رسید و نه جایگاه بلندی در رژیم طالبان به دست آورد. به همین دلیل، وقتی به معاونت وزارت خارجه منصوب شد، ماهها به دبی رفت و حاضر به کار در وزارت خارجه نبود. اما ملا برادر در سفر به امارات متحده عربی، ستانکزی را به کار در معاونت سیاسی قانع کرد و به کابل آورد. بنابراین، او با انتقاد از هبتالله، چیز زیادی از دست نمیدهد، اما میتواند جایگاه خود را در میان طالبان منتقد سیاستهای سختگیرانه هبتالله در قبال زنان و آموزش دختران باز کند.
چه چیزی طالبان کابلنشین را واداشته است که در برابر هبتالله زبان به انتقاد بگشایند؟
چهرههای شاخص رژیم طالبان در کابل، از جمله عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی ریاستالوزرا، یعقوب مجاهد، وزیر دفاع، سراجالدین حقانی، وزیر داخله، و همینطور عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات، و امیرخان متقی، وزیر خارجه، به خوبی میدانند که با رویکرد کنونی ملا هبتالله، بقای رژیم طالبان در خطر است. آنان میدانند که با سیاستهای سختگیرانه و قرون وسطایی کنونی، طالبان هرگز از یک رژیم دی فکتو به حکومت مشروع و پذیرفتهشده در داخل و خارج تبدیل نخواهد شد. بنابراین، آنها از ترس بقای امارت، در پی تغییر ذهنیت هبتالله هستند.
طالبان کابلنشین که سابقه مذاکره و گفتوگو با جامعه بینالمللی و سهونیم سال حکومتداری در کابل را دارند، به این نتیجه رسیدهاند که اگر همینطور پیش بروند، نه تنها کشورهای غربی حاضر به همکاری با آنان نخواهند شد، بلکه متحدان منطقهای خود را نیز از دست خواهند داد. زیرا هیچ کشوری تحت شرایط جاری در افغانستان، ریسک به رسمیت شناختن طالبان را نمیپذیرد.
حمله عریان عباس ستانکزی به «امیرالمومنین» غایب، نشاندهنده شکاف عمیق در رهبری سیاسی طالبان است. طالبان دنیا دیده میدانند که رهبر پردهنشین و ضدزن، بقای امارت را به خطر انداخته است.
با گذشت سهونیم سال از حاکمیت طالبان در افغانستان، ملا هبتالله به مرور پایگاه قدرت خود را تقویت کرده و به چهره بلامنازع در رژیم طالبان تبدیل شده است. او تعیینات در صفوف طالبان، از راس تا قاعده، را بر عهده دارد. در چنین شرایطی، به نظر نمیرسد که چهرههایی چون عباس ستانکزی، که جایگاه چندانی در صفوف طالبان ندارند، بتوانند خللی در موقعیت هبتالله آخندزاده ایجاد کنند.
با این وجود، این اختلافها ممکن است تشدید شود و صفآراییهای تازهای در درون طالبان به وجود آید.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی روز سه شنبه گفت که باید از جنگ میان اسرائیل و جمهوری اسلامی جلوگیری شود. او گفت اعتقادی به این موضوع ندارد که اقدامات حکومت دونالد ترامپ، بتواند خطر وقوع چنین جنگی را افزایش دهد.
فیصل بن فرحان که در نشست سالانه مجمع اقتصادی جهانی در سوئیس صحبت میکرد، همچنین از سفر خود به لبنان در روزهای آینده خبر داد.
این نخستین سفر رسمی وزیر خارجه عربستان سعودی به لبنان طی بیش از یک دهه گذشته خواهد بود.
شاهزاده فیصل گفت: «بدیهی است که جنگ بین ایران و اسرائیل و هر جنگی در منطقه ما چیزی است که ما باید تا حد امکان از آن اجتناب کنیم.»
او افزود: «من حکومت ایالات متحده را عاملی برای خطر جنگ نمیدانم، برعکس، رئیسجمهور ترامپ کاملا واضح است که طرفدار درگیری نیست.»
ترس از جنگ بین اسرائیل و ایران پس از آن افزایش یافت که جنگ بین حماس و اسرائیل در ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ آغاز شد و پس از متحدان ایران از جمله حزبالله لبنان و حوثیهای یمن را به حمایت از فلسطینیها به جنگ کشاند.
اسرائیل جنگی ویرانگر را علیه حماس در غزه و حزبالله لبنان به راه انداخت، ساختار نظامی هر دو گروه را نابود کرد، شبکه نفوذ ایران در خاورمیانه را در هم شکست و به سرنگونی بشار اسد، رئیسجمهور سوریه و متحد ایران کمک کرد.
پانزده ماه پس از حملات اکتوبر، توافق آتش بس میان اسرائیل و حماس حاصل شد.
نخستوزیر قطر نیز در این نشست ابراز امیدواری کرد که پس از پایان جنگ اسرائیل، تشکیلات خودگردان فلسطین برای اداره غزه به این باریکه بازگردد و افزود که مردم غزه باید تصمیم بگیرند که چگونه غزه مدیریت شود.
اسرائیل هرگونه نقشی برای حماس در اداره غزه را رد کرده است، اما تقریبا به همان اندازه با حکومت خودگردان فلسطین مخالف بوده است.
بارسلونا در دیدار جذاب، پرگل و زیبا با نتیجه ٤-٥ بنفیکا را در لیگ قهرمانان اروپا شکست داد. در این دیدار پر گل همه چیز بود، از سریال اشتباهات دروازبانها تا گل به خودی مدافعان. بارسا در حالی که ٢-٤ باخته بود، در نهایت بازگشت جنونآمیز داشت و توانست در ثانیههای آخر بازی پیروز شود.
بارسلونا با کسب این پیروزی، هجده امتیازی شد و صعودش را به مرحله بعدی لیگ قهرمانان فوتبال اروپا قطعی کرد.
در این دیدار که از هفته هفتم لیگ قهرمانان اروپا در ورزشگاه خانگی بنفیکا برگزار شد، روبرت لواندوفسکی (۱۳ و ۷۸ «پنالتی»)، اریک گارسیا (٨٧) و رافینیا (۶۴ و ۶+۹۰) برای بارسلونا گلزنی کردند.
گلهای تیم بنفیکا نیز توسط وانجلیس پاولیدیس (٢، ٢٢ - پنالتی و ۳۰) و رونالد آرائوخو (گل به خودی ۶۸) به ثمر رسیدند.
چند ساعت پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، رئیسجمهور جدید امریکا اقدامات حفاظتی در مورد جان بولتون مشاور امنیت ملی سابق خود را لغو کرد.
بولتون سهشنبه در گفتوگو با سیانان تایید کرد که چند ساعت پس از قدرت گرفتن مجدد ترامپ، با دستور رئیسجمهور جدید، اقدامات سرویس مخفی امریکا که برای حفاظت از بولتون در نظر گرفته شده بود، خاتمه یافت.
بولتون که در نوامبر ۲۰۱۹ و در اولین دوره ریاستجمهوری ترامپ، کاخ سفید را ترک کرد. در سالهای اخیر بهدلیل تهدیدات جمهوری اسلامی، سرویس مخفی امریکا مامور حفاظت مداوم از او شده بود.
ترامپ پیشتر در دوره اول ریاستجمهوری خود نیز پس از ترک دولت از سوی بولتون، به چنین اقدامی دست زده بود، اما جو بایدن در دوران ریاستجمهوری خود این اقدامات را دوباره برقرار کرد.
بولتون یکی از مقام های پیشین ترامپ است که به علت نقشش در عملیات کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه پاسداران، در معرض تهدید عوامل جمهوری اسلامی ایران است.
سرویس اضطراری مدنی غزه تخمین میزند که از آغاز تهاجم اسرائیل تاکنون حدود ۱۰ هزار جسد زیر آوار باقی مانده است. این نهاد خواهان دریافت ماشینآلات سنگین و وسایل نقلیه زمینی برای کمک به حفر زمین برای یافتن اجساد شده است.
سرویس اضطراری مدنی غزه و امدادگران فلسطینی، جستوجوی بقایای ساکنان غزه که زیر آوار خانههای شان و در کنار جادهها مدفون شده بودند، آغاز کردهاند و دستکم ۱۵۰ جسد را پس از اعلام آتشبس در غزه پیدا کردهاند.
بر مبنای ارزیابی سازمان ملل که در ماه جاری منتشر شد، پاکسازی بیش از ۵۰ میلیون تُن آوار باقیمانده پس از بمباران اسرائیل ممکن است ۲۱ سال طول بکشد و تا ۱.۲ میلیارد دالر هزینه داشته باشد.
مقامات بهداشتی غزه میگویند حداقل ۴۷ هزار نفر از بدو تهاجم اسرائیل در غزه کشته شدهاند و آوارها احتمالا بقایای هزاران نفر دیگر را در خود جای داده است.
برنامه توسعه سازمان ملل میگوید که توسعه غزه بهدلیل جنگ، هفت دهه به عقب افتاده است.
آتش بس میان حماس و اسرائیل روز یکشنبه پس از ۱۵ ماه درگیری با تحویل سه گروگان اسرائیلی و آزادی ۹۰ فلسطینی از زندانهای اسرائیل اجرایی شد.
