جنگجویان موسوم به «ام۲۳» دوشنبه در بدترین درگیری از سال ۲۰۱۲ که ریشه در پیامدهای طولانی نسلکشی رواندا و مبارزه برای کنترل منابع معدنی کنگو دارد، به سمت گوما راهپیمایی کرده و وارد این شهر شده بودند.
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد در یک جلسه توجیهی با «متشنج و سیال» خواندن وضعیت هشدار داد: «با توجه به تکثیر سلاحها، خطرات واقعی از بین رفتن قانون و نظم در شهر وجود دارد.»
او افزود که صلحبانان و کارکنان سازمان ملل مجبور شدهاند در پایگاههای خود پناه بگیرند.
در کینشازا، پایتخت کنگو، در ۱۶۰۰ کیلومتری غرب گوما، معترضان به یک مجتمع سازمان ملل متحد و سفارتخانههای رواندا، فرانسه و ایالات متحده حمله کردند و خشم خود را از آنچه که آن را دخالت خارجی خواندند، ابراز کردند.
بهگزارش رویترز، غارتگران سفارت کنیا را غارت کردند.
رویترز به نقل از دو منبع گفتند که وزارت امور خارجه ایالات متحده به کارکنان سفارت خود در کنگو دستور داده است که این کشور را ترک کنند. یکی از منابع مطلع گفت که آنها روز چهارشنبه پایتخت کنگو را ترک خواهند کرد، اما یک منبع دیگر به رویترز گفت فقط کارکنانی این اخطار را دریافت کردهاند که حضورشان در کنگو غیرضروری است.
تیراندازی در گوما
مقامات دولت کنگو و رییس حافظ صلح سازمان ملل متحد گفتهاند که سربازان رواندا در گوما حضور دارند و از متحد خودُ گروه ام۲۳ حمایت می کنند.
رواندا بدون اظهارنظر در این مورد که آیا نیروهایش از مرز عبور کرده و وارد خاک کنگو شدهاند یا نه، گفته است که از خود در برابر تهدید شبهنظامیان کنگو دفاع میکند.
دوجاریک گفت که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد سهشنبه بهطور جداگانه با روسای جمهوری کنگو و رواندا صحبت کرد و از رواندا خواست تا از غیرنظامیان محافظت کند.
گوما یک مرکز اصلی برای افرادی است که بهدلیل جنگ در جاهای دیگر در شرق کنگو آواره شدهاند.
گزارش های تجاوز و غارت
ینس لارک، سخنگوی دفتر بشردوستانه سازمان ملل متحد، در یک جلسه توجیهی گفت که همکارانش گزارش دادهاند که «اجساد زیادی در خیابانها وجود دارد.»
او گفت: «ما گزارشهایی از تجاوز جنسی از سوی جنگجویان و غارت اموال مردم داریم. تاسیسات بهداشتی بشردوستانه نیز آسیب دیده است.»
منابع پزشکی و بشردوستانه گفتند که چهار بیمارستان اصلی شهر از روز یکشنبه تاکنون دست کم ۷۶۰ نفر را که در اثر درگیری ها مجروح شدهاند، پذیرفتهاند. آنها هشدار دادند که نمیتوانند آمار دقیق کشتهشدگان را تخمین بزنند زیرا بسیاری از مردم در خارج از بیمارستانها جان خود را از دست میدهند.
فرانسوا موریلون، رئیس کمیته بین المللی صلیب سرخ در کنگو، به رویترز گفت که یک انبار دارو غارت شده است و او نگران آزمایشگاهی است که میکروب های خطرناک از جمله ابولا در آن نگهداری میشود.
ترس از درگیری گستردهتر
حمله گروه ام۲۳ جدیدترین مورد از یک رشته شورشهای قومی به رهبری توتسیهای مورد حمایت رواندا است که پس از نسلکشی در رواندا در ۳۰ سال پیش، زمانی که نیروهای افراطی هوتو، توتسیها و هوتوهای میانهرو را کشتند.
رواندا میگوید برخی از عاملان برکنار شده از زمان نسلکشی در کنگو پناه گرفتهاند و شبهنظامیان ائتلافی با دولت کنگو تشکیل دادهاند و تهدیدی برای توتسیهای کنگو و رواندا هستند.
کنگو شکایات رواندا را رد میکند و میگوید رواندا از شبهنظامیان نیابتی خود برای کنترل و غارت مواد معدنی سودآور استفاده میکند.
سازمان ملل و قدرتهای جهانی بیم آن دارند که این درگیری به یک جنگ منطقهای مانند جنگهای ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳ بدل شود که در جریان آنها میلیونها نفر از جمله بهدلیل گرسنگی و بیماری کشته شدند.
