اسکات وردن از انستیتوت صلح امریکا گفته این درخواست میتواند فشاری را در درون جنبش طالبان در مورد انتخاب رهبری جدید اعمال کند.
او میگوید اعضای طالبان در مخالفت با حکم دادگاه خارجی علیه رهبری خود، متحد خواهند شد، اما «طالبان عملگراتر» که طرفدار تحصیل دختران و به دنبال تعامل بیشتر با کشورهای غربیاند، میتوانند از درخواست بازداشت دادستان این استدلال را کنند که ماندن هبتالله در قدرت، سبب ادامه انزوای افغانستان در جامعه جهانی شود.
به گفته وی، این حکم بازداشت میتواند با مشروعیتزدایی از رهبری کنونی طالبان و کند کردن مسیر رژیم به سمت رسمیت شناسی، تاثیرات طولانیمدت داشته باشد.
اسکات وردن در عین حال تاکید کرده که درخواست بازداشت، امید به پیگیری عدالت را زنده میکند و نشان میدهد که جامعه جهانی متعهد به پاسخگویی مجرمان است و مهم نیست چقدر طول بکشد.
بلقیس احمدی، یکی دیگر از تحلیلگران انستیتوت صلح امریکا، درخواست دادستان برای بازداشت رهبر و قاضیالقضات طالبان را نقطه عطف در پیگیری عدالت و پاسخگویی در قبال محدودیتهای شدید این گروه بر حقوق زنان دانسته است.
خانم احمدی میگوید این اقدام تائیدی بر سالها تلاش خستگیناپذیر جامعه مدنی افغانستان و مدافعان حقوق بشر است که جان خود را برای مستندسازی جنایات طالبان به خطر انداختهاند.
او که قبلا برنده «جایزه قهرمان جنسیت» وزارت خارجه امریکا شده بود، تاکید کرد: درخواست بازداشت، پیامی روشن است که مصیبت زنان افغان و جنایات گسترده طالبان نادیده گرفته نشده است.
کریم خان، دادستان ارشد دادگاه بینالمللی کیفری چهارم دلو اعلام کرد که درخواست بازداشت هبتالله آخندزاده، رهبر و عبدالحکیم حقانی، قاضیالقضات طالبان را به دادگاه بینالمللی کیفری ارائه کرده است.
هبتالله آخندزاده چند روز پس از این درخواست، به اعضای طالبان گفت که از تهدیدهای کشورهای غربی هراسی نداشته باشند، «جهاد» را رها نکنند و برای قربانی شدن و رفتن به زندان آماده باشند.
اما عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه طالبان، در یک نوار صوتی که به دست افغانستان اینترنشنال رسیده میگوید حاکمیت هبتالله دائمی نیست.
شیر محمد عباس استانکزی یکی از معدود مقامات در حکومت طالبان است که به صراحت از سیاستهای هبتالله آخندزاده انتقاد کرده است. او بارها در مورد محدودیتهای شدید طالبان علیه زنان و دختران افغانستان موضعگیری کرده است.
معین سیاسی وزارت خارجه طالبان در آخرین سخنرانیاش در ولایت خوست گفت که طالبان بر بیش از ۲۰ میلیون جمعیت افغانستان «بیعدالتی» میکند. او این اظهارات را در انتقاد از ممنوعیت آموزش زنان توسط رهبر طالبان مطرح کرده بود که در رسانههای بینالمللی بازتاب گسترده یافت.
در پی این سخنرانی، رهبر طالبان دستور بازداشت او را صادر کرد. منابع پیشتر به افغانستان اینترنشنال گفته بودند که قرار بود آقای استانکزی در یک محکمه نظامی محاکمه شود.
منابع افغانستان اینترنشنال گزارش دادند که عباس استانکزی، پس از صدور حکم ممنوعالخروجی و بازداشت توسط هبتالله آخندزاده، افغانستان را ترک کرده است.
سه منبع معتبر به افغانستان اینترنشنال گفتهاند که آقای استانکزی را در شهر شارجه امارات متحده عربی دیدهاند.
