چشم سفارت جمهوری اسلامی به سنگهای قیمتی افغانستان
زمرد پنجشیر و لعل بدخشان چشم سفارت ایران در کابل را گرفت. این سفارت روز چهارشنبه در شبکه اکس نوشت زمرد پنجشیر، «بهدلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، پتانسیل بالایی برای حضور در بازارهای جهانی دارد.»
زمرد پنجشیر و لعل بدخشان چشم سفارت ایران در کابل را گرفت. این سفارت روز چهارشنبه در شبکه اکس نوشت زمرد پنجشیر، «بهدلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، پتانسیل بالایی برای حضور در بازارهای جهانی دارد.»
سفارت جمهوری اسلامی همچنین از لعل بدخشان «به دلیل رنگ سرخ درخشان و کیفیت بالای» آن ستایش کرده و گفته است که این سنگ در جواهرسازی بهکار میرود و در آثار ادبی نیز جایگاه ویژهای داشته است.
سفارت جمهوری اسلامی در کابل درباره تبلیغ نسبتا نادر از سنگهای قیمتی زمرد و لعل افغانستان توضیحی نداده است اما به نظر میرسد که مسئولین سفارت بهدنبال تشویق سرمایهگذاران و تجار ایرانی برای استخراج و خرید سنگهای قیمتی افغانستان اند.
سنگهای قیمتی افغانستان از دیر باز عرصه رقابت میان گروههای ذینفع بوده است. در طول ۲۰ حاکمیت نظام جمهوری در افغانستان، معادن لعل و لاجورد بدخشان عرصه رقابت و تقابل حکومت مرکزی، طالبان و فرماندهان محلی و حتا نمایندگان پارلمان بود.
زمرد پنجشیر هم به خصوص در حکومت کنونی طالبان به یکی منابع مالی این گروه تبدیل شده است و هر از گاهی از فروش آن خبر میدهد.
هرچند طبق گزارشها، شرکتهای چینی بیش از سایر کشورها چشم به معادن افغانستان دوختهاند، جمهوری اسلامی هم در سالهای اخیر روابط نسبتا محکمی با طالبان برقرار کرده و از تلاش دوجانبه برای ارتقای سطح همکاریهای اقتصادی و تجاری حرف زده است.
حکومت ترامپ روز چهارشنبه اعلام کرد که نمیتواند ضربالاجل یک قاضی فدرال را برای برای آزاد کردن وجوه مسدود شده به پیمانکاران کمکهای خارجی و دریافت کنندگان کمکهای مالی رعایت کند. حکومت ترامپ گفت تمام قراردادهای این پیمانکاران را فسخ کرده است.
عدول از مهلتی که نیمه شب چهارشنبه به پایان میرسد، ممکن است سرپیچی آشکار از دستور دادگاه تلقی شود.
ضربالاجلی که قاضی فدرال تعیین کرده است ساعت ۱۱:۵۹ شب چهارشنبه به وقت امریکا است.
مقامهای حکومت ترامپ خواستار بازنگری امیر علی، قاضی دادگاه استیناف واشنگتن دیسی شدهاند. این مقامها از دادگاه استیناف خواستند تا دستور این قاضی محلی به حالت تعلیق درآورد.
قاضی علی در پاسخ به شکایات پیمانکاران کمکهای خارجی و دریافت کنندگان کمکهای بلاعوض که برخی از آنها گفتهاند در صورت عدم پرداخت باید ظرف چند روز تعطیل شوند، دستور تعلیق فرمان ترامپ را صادر کرد.
البته دستور تعلیق موقت فرمان ترامپ با این زمینه صادر شد تا در دوره رسیدگی به شکایات، از زیانهای جبرانناپذیر به دریافت کنندگان کمکها جلوگیری شده باشد.
تا کنون هم قاضی علی و هم یک قاضی رود آیلند که بر یک پرونده جداگانه در مورد توقف گستردهتر پرداخت مالی نظارت میکند، حکومت ترامپ را بهدلیل عدم پیروی از دستورات شان مورد انتقاد قرار دادهاند. اما مقامهای حکومت ترامپ گفتند که با حسن نیت سعی در تفسیر و پیروی از دستورات داشتهاند.
با این حال، اگر دستور منع قاضی علی پابرجا بماند و حکومت قبل از نیمه شب پرداختها را انجام ندهد، ممکن است نوعی سرپیچی آشکار از دستور دادگاه تلقی شود.
از سوی دیگر، به نشان پایبندی به دستور قاضی علی، حکومت اعلام کرد که پرداختیهای درخواست شده ممکن است چندین هفته وقت بگیرد.
این تاخیرها تا حدی زیادی به این دلیل است که حکومت جدید تلاش دارد تا پرداختها قانونی و مطابق با اهداف تعریف شده آن باشد. با این حال، قاضی علی قبلا گفته بود که این نمیتواند دلیلی برای تاخیر در پرداختها باشد. به گفته مقامها، مجموع پرداختی که در فرمان علی آمده بالغ بر دو میلیارد دالر میشود.
ترامپ در نخستین روز ورودش به کاخ سفید دستور تعلیق ۹۰ روزه تمامی کمکهای خارجی را صادر کرد. این دستور باعث توقف عملیات اداره توسعه بینالمللی امریکا در سراسر جهان شد و در همان روند ارائه خدمات حیاتی از قبیل غذا، کمکهای دارویی و بشردوستانه را در سراسر جهان مختل کرد.
کسانی که از دستور ترامپ شکایت کردهاند گفتند که اقدام ترامپ مبنی بر تعطیلی اداره توسعه بینالمللی امریکا ناقض قانون فدرال و قانون اساسی امریکا است که در سال ۱۹۹۸ از سوی کانگرس به عنوان یک اداره مستقل تاسیس شد.
رئیسجمهور و وزیر دفاع امریکا روز چهارشنبه اعلام کردند که در حال بررسی روند خروج ناکام از افغانستان هستند. ترامپ از وزیر دفاعش خواست که تمام جنرالان دخیل در خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را اخراج کند.
رئیس جمهور امریکا گفت: «من به وزیر دفاع نخواهم گفت چه کند، اما اگر جای او بودم، همه آنها را اخراج میکردم. فکر نمیکنم جنرالان دخیل در پرونده افغانستان ترفیع کنند، بیشتر شان کنار خواهند رفت.»
ترامپ و هگست در نشست کابینه گفتند که تمام ابعاد روند ناکام خروح بررسی خواهد شد و آنان برخلاف حکومت قبلی در این زمینه پاسخگو خواهند بود.
پیت هگست، وزیر دفاع امریکا روز چهارشنبه در نشست کابینه، در حضور دونالد ترامپ، گفت: «ما در حال انجام یک بررسی کامل از تمامی ابعاد خروج ناموفق از افغانستان هستیم و قصد داریم که مسئولیت کامل آن را بر عهده بگیریم.»
دونالد ترامپ در این نشست بار دیگر حسابگیری از افرادی که در روند خروج امریکا از افغانستان نقش داشتند، تاکید کرد. او گفت که آنهایی که مسئول کشته شدن سربازان امریکایی و زخمی شدن شمار زیادی از آنها هستند، باید برکنار شوند.
ترامپ خروج از افغانستان را «وحشتناک» توصیف کرد. او گفت که «من با والدین و خانواده ۱۳ نفری که کشته شدند، صحبت کردهام. اما کسی هرگز درباره ۴۰ نفری که بهشدت مجروح شدند، صحبت نمیکند- با دستها، پاها، صورتهایی که آسیب دیدند، اعضای قطعشده، آنها که دست و پایشان را از دست دادند. نحوه مدیریت آن وضعیت واقعاً وحشتناک بود.»
آخرین سرباز امریکایی در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ از کابل خارج شد. با خروج نیروهای امریکایی و فرار اشرف غنی، رئیسجمهور وقت افغانستان، این کشور بهطور کامل به دست طالبان سقوط کرد.
هنوز استراتژی دولت جدید ایالات متحده درباره افغانستان روشن نیست. اما ترامپ بلافاصله پس از ورود به کاخ سفید، کمکهای بشردوستانه به این کشور را قطع کرده و بارها اعلام کرده که قصد دارد تجهیزات نظامی باقیمانده در افغانستان را از طالبان پس بگیرد.
او همچنین بار دیگر خروج از پایگاه بگرام را یک اشتباه بزرگ دانست و تاکید کرد که این پایگاه استراتژیک اکنون تحت کنترول چین قرار دارد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا روز چهارشنبه در نشست کابینه گفت که امریکا باید پایگاه بگرام را در افغانستان حفظ میکرد. او گفت که این پایگاه به «منطقه تولید موشکهای هستهای چین» نزدیک است.
ترامپ بار دیگر مدعی شد که چین کنترول پایگاه بگرام را در دست دارد.
ترامپ اولین نشست کابینه حکومت خود را امروز برگزار کرد و به خبرنگاران اجازه داد که در آنجا حضور یافته و از او و اعضای کابینه سوال بپرسند.
ترامپ بار دیگر اظهارات قبلی خود را در مورد خروج فاجعهبار امریکا از افغانستان تکرار کرد و این بار به طور مشخصتر به علاقهاش به حفظ پایگاه هوایی بگرام پرداخت که در طول حضور امریکا در افغانستان، یکی پایگاه استراتژیک برای این کشور به حساب میآمد.
ترامپ گفت که اگر او رئیس جمهور میبود، پایگاه بگرام را حفظ میکرد. به گفته ترامپ، «ما قصد داشتیم بگرام را نه بهخاطر افغانستان، بلکه بهخاطر چین حفظ کنیم. زیرا، این پایگاه تنها یک ساعت با منطقه تولید موشکهای هستهای چین فاصله دارد. اما آن را از دست دادیم، و حالا چین آن را در اختیار دارد.»
طالبان پیش از این اظهارات ترامپ درباره این پایگاه را رد کرده بود. ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در دلو گفته بود: «افغانستان مستقل است و خاک خود را در اختیار هیچ کشوری قرار نمیدهیم. بگرام در اختیار نیروهای خود ما (طالبان) است، نه چین.»
ترامپ سابقه اظهارات غیردقیق را در کارنامهاش دارد. او این هفته در دیدار با رئیس جمهور فرانسه گفت که اروپا کمکهای مالی خود به اوکراین را به صورت وام داده است، اما مکرون اظهارات ترامپ را رد کرد.
ترامپ در بخشی دیگر از سخنانش گفت که نیروهای امریکایی باید از پایگاه هوایی بگرام و نه میدان هوایی کابل خارج می شدند تا وضعیت آشفته روزهای سقوط اتفاق نمیافتاد.
او گفت: «عملیات خروج بسیار بد اجرا شد و باید از طریق بگرام انجام میشد. ما یک پایگاه مستحکم و صدها هکتار زمین در اختیار داشتیم، اما از یک میدان هوایی کوچک و نامناسب استفاده شد که همهچیز از کنترول خارج شد.»
فروش تجهیزات نظامی
ترامپ بار دیگر نارضایتی خود را از باقی ماندن سلاح های امریکایی در افغانستان ابراز کرد. او گفت که طالبان سلاحهای امریکایی را میفروشند.
رئیس جمهور امریکا گفت: «افغانستان یکی از بزرگترین فروشندگان تجهیزات نظامی در جهان شده، زیرا در حال فروش تجهیزاتی است که ما جا گذاشتیم. باور میکنید؟ آنها ۷۷۷ هزار تفنگ، ۷۰ هزار موتر زرهی و بسیاری تجهیزات دیگر را میفروشند.»
او تاکید کرد که «ما باید این سلاحها را پس بگیریم.»
ترامپ در یک اظهارات جداگانه، رقم تجهیزات نظامی برجامانده امریکا را در افغانستان ۸۵ میلیارد تخمین زده بود که رقم دقیقی نیست. ایالات متحده از سال ۲۰۰۲ تا جون ۲۰۲۰ مبلغ ۸۸.۶۱ میلیارد دالر را از طریق صندوق حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان برای تجهیز، تسلیح، آموزش و بازسازی نیروهای دفاعی و امنیتی این کشور هزینه کرده است.
بر اساس گزارش وزارت دفاع ایالات متحده، تجهیزات نظامی بهجامانده شامل ۷۸ فروند چرخبال نظامی با ارزش ۹۲۳ میلیون دالر، بیش از ۴۰ هزار موتر نظامی از مجموع ۹۶ هزار موتر و همچنین بیش از ۳۰۰ هزار سلاح از مجموع ۴۲۷ هزار سلاح موجود در افغانستان است.
به گفته مقامات، تعدادی از موترهای نظامی و تجهیزات بهدلیل جنگ و نبردهای رو در رو عمدتاً تخریب شده و وضعیت عملیاتی آنها نامشخص است.
همچنین، پس از سقوط حکومت افغانستان، مقادیر قابل توجهی از مهمات و تجهیزات نظامی، از جمله ۱۸۱ هزار واحد مهمات هوایی و ۹۲۰۰ دستگاه پرتابکننده مهمات، در این کشور باقی ماندهاند.
نیروهای ارتش پیشین افغانستان، در روز آخر سقوط افغانستان به دست طالبان، دهها چرخبال را به تاجیکستان و اوزبیکستان منتقل کردند. ایالات متحده با این دو کشور به توافق رسیده است که چرخبالها را از آنها پس گیرد.
ایالات متحده سابقه جمعآوری تجهیزات نظامی خود در افغانستان را دارد. پس از خروج شوروی از افغانستان، این کشور، راکتهای استینگر را از مجاهدین خریداری کرد.
انتقاد عطا محمد نور، والی پیشین بلخ، از حامیان ادامه جنگ با طالبان، واکنش وزیر خارجه سابق افغانستان را برانگیخت. رنگین دادفر سپنتا روز چهارشنبه نوشت باید به کسانی که برای تحقق اهدافشان میجنگند، احترام گذاشت.
سپنتا خطاب به آقای نور گفت که پیش از ناسزا گفتن، باید پرسید و تحقیق کرد.
عطا محمد نور در یک نشست مجازی شماری از رهبران مخالف طالبان، بهشدت از کسانی که به گفتوگو صلح با طالبان باور ندارند و تنها راهحل بحران افغانستان را گزینه نظامی میدانند، انتقاد کرد و گفت که آنها باید فرزندان خود را به میدان جنگ بفرستند.
او نامی از فرد خاصی نبرد، اما رهبران جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی در نشست اخیر ویانا گفتند که طالبان به صلح و مذاکره تن نمیدهد و فقط از طریق فشار نظامی و جنگ مسلحانه میتوان این گروه را وادار به مذاکره کرد.
یاسین ضیا روز ۳۰ دلو گفت که برخی چهرهها با برگزاری نشستهای صلح به مشروعیت جنگ علیه طالبان خدشه وارد میکنند و مردم را از جنگ هراسناک میکنند. او تاکید کرد که این جنگ برای آزادی افغانستان است.
سپنتا که یکی از چهرههای اصلی نشست ویانا بود، روز چهارشنبه در پای ویدیوی اظهارات عطا در شبکه اکس افغانستان اینترنشنال نوشت: «مبارزه اشکال گوناگون دارد و میان احترام گذاشتن به کسانی که برای تحقق اهدافشان میجنگند و تشویق به جنگ، تفاوت وجود دارد.»
او تاکید کرد که باید به همه کسانی که در حد تواناییشان مبارزه میکنند، احترام گذاشته شود.
وزیر خارجه سابق افغانستان همچنین گفت که شخصاً توانایی جنگیدن ندارد و چنین داعیهای هم نداشته است.
آقای عطا گفته است که مخالفان مسلح طالبان باید به گفتوگو با این گروه اولویت بدهد اما تاکید کرد که در صورت از بین رفتن تمام فرصتهای مذاکره و صلح، جنگ منتفی نیست.
طالبان در واکنش به نشست ویانا، از چهرههای سیاسی افغان خواست که به کشور برگردند. سخنگوی این گروه تاکید کرد که تلاشها و نشستهای شان سودی ندارد.
همزمان با نشست ویانا، احمد مسعود در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفت که اگر طالبان اصول انتخابات، را بپذیرد، آماده مذاکره با این گروه است. او تاکید کرد تا زمانی که طالبان به خواستههای مردم توجه نکند درهای مذاکره با این گروه بسته خواهد ماند.
روابط عطا محمد نور با رهبری جبهه مقاومت ملی، بهویژه احمد مسعود و امرالله صالح، پرتنش است و او همواره مواضع تندی علیه آنها اتخاذ کرده است. بهتازگی نیز اظهارات او در مخالفت با نشست ویانا در شبکههای اجتماعی بازتاب گستردهای داشته است.
عطا محمد نور که از فرماندهان جهادی سابق محسوب میشود، پیشینه جنگ با طالبان را دارد و در حال حاضر عضو شورای مقاومت برای نجات افغانستان است.
طالبان روز چهارشنبه اعلام کرد که محاکم محلی این گروه در ولسوالی علیشنگ لغمان، ولایتهای سرپل و هرات، ۱۰ نفر را به اتهامهای مختلف شلاق زدند. این افراد در محضر مقامات محلی و مردم مجازات شدند.
محکمه طالبان در بیانیههایی نوشت که دو مرد و یک زن را در ولایت هرات به اتهامی آنچه «فرار از خانه و فرار دادن از خانه» خوانده، ۳۹ ضربه شلاق زده است. این محکمه درباره هویت و اتهام وارده بر شش نفر که در ولسوالی علیشنگ لغمان شلاق زده شدند، جزئیات ارئه نکرده است.
محکمه طالبان همچنان گزارش داد که یک نفر در ولایت سرپل به اتهام آنچه «فرار دادن از منزل» خوانده شده ۳۹ ضربه شلاق زده شد. محکمه طالبان در سرپل این مرد را به یک سال حبس تنفیذی نیز محکوم کرده است.
این محکمه پیشتر از مجازات شلاق برای یک زن و دو مرد در ولسوالی یکاولنگ بامیان خبر داده بود. طالبان گفت این افراد را نیز به دلیل «فرار از خانه و فرار دادن از خانه» ۳۹ ضربه شلاق زده است.
طالبان در دو روز گذشته بیش از ۳۰ نفر را در سراسر افغانستان به اتهامهای مختلف شلاق زده است. این گروه بهرغم مخالفتهای سازمانهای بینالمللی با شکنجه و مجازات بدنی افراد، به شلاق زدن در ملاء عام ادامه داده است.
طالبان شلاق زدن افراد مجرم شناخته شده توسط محاکم خود را اجرا «شریعت اسلامی» مینامد. در حالی که سازمانهای بینالمللی گفتهاند روند محاکمه در افغانستان تحت تسلط طالبان معیاری و بر اساس دادرسی عادلانه نیست.
