موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم (سیپری) در گزارشی اعلام کرد اوکراین بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ به بزرگترین واردکننده تسلیحات عمده تبدیل شده است. طبق این گزارش اوکراین در این مدت ۸.۸ درصد از مجموع واردات جهانی اسلحه را به خود اختصاص داده است.
بر اساس این گزارش که دوشنبه ۲۰ حوت منتشر شد، میزان واردات تسلیحات اوکراین در این بازه زمانی در مقایسه با سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، حدود ۱۰۰ برابر افزایش یافته است.
سیپری افزود پس از حمله روسیه، دستکم ۳۵ کشور به اوکراین تسلیحات ارسال کردند و همچنان تحویل سلاح بیشتر به این کشور در دستور کار قرار دارد.
۴۵ درصد تسلیحات عمده ارسالشده به اوکراین از امریکا تامین شد و پس از آن، آلمان با ۱۲ درصد و پولند با ۱۱ درصد، در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
پس از اوکراین، کشورهای هند، قطر، عربستان سعودی، پاکستان، جاپان، استرالیا، مصر، ایالات متحده و کویت، در میان بزرگترین واردکنندگان تسلیحات جهان طی این دوره جای دارند.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین حوت ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یک-پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
گزارش سیپری در حالی منتشر میشود که رسانهها ۱۳ حوت به نقل از مقامهای ارشد امریکا گزارش دادند دونالد ترامپ، رئیسجمهور ا ین کشور، تمامی کمکهای نظامی به اوکراین را متوقف و اعلام کرده تا زمانی که رهبران اوکراین تعهدی «صادقانه» به صلح نشان ندهند، این کمکها از سر گرفته نخواهد شد.
افزایش ۱۵۵ درصدی واردات تسلیحات کشورهای اروپایی
سیپری در ادامه گزارش خود اعلام کرد واردات تسلیحات کشورهای اروپایی در فاصله سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ با افزایش ۱۵۵ درصدی همراه بوده که این مساله را میتوان به نگرانی از تهدیدات روسیه و ابهامات موجود در مورد سیاست خارجی آمریکا نسبت داد.
با این حال، بهجز اوکراین، نام کشور اروپایی دیگری در میان ۱۰ واردکننده نخست تسلیحات عمده جهان به چشم نمیخورد.
هرچند واردات تسلیحات در اروپا و امریکا در این بازه زمانی افزایش یافته اما سایر مناطق جهان از این روند پیروی نکردند. در نتیجه، حجم کلی جابهجایی تسلیحات در جهان در دوره ۲۰۲۰-۲۰۲۴ تقریبا در همان سطح دورههای ۲۰۱۵-۲۰۱۹ و ۲۰۱۰-۲۰۱۴ باقی ماند.
متیو جورج، مدیر برنامه انتقال تسلیحات در موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم، در تحلیل این دادهها گفت آمار جدید بهوضوح نشان میدهد کشورهای اروپایی برای مقابله با تهدیدات روسیه، تقویت تسلیحاتی خود را در دستور کار قرار دادهاند.
جورج افزود: «با این حال، برخی واردکنندگان عمده تسلیحات، از جمله عربستان سعودی، هند و چین، با وجود نگرانیهای شدید از تهدیدات در مناطق خود، به دلایل مختلف کاهش چشمگیری در حجم وارداتشان داشتهاند.»
در هفتههای اخیر، دولت ترامپ کوشیده است از روابط مسکو و واشنگتن که در دوره جو بایدن به سردی گراییده بود، تنشزدایی کند.
این رویکرد با نارضایتی متحدان اروپایی امریکا همراه شده و به نگرانیها در خصوص چشمانداز امنیتی اروپا در برابر تهدیدات روسیه دامن زده است.
امریکا، بزرگترین صادرکننده تسلیحات جهان
سیپری در گزارش خود نوشت امریکا سهم خود از مجموع صادرات جهانی تسلیحات را به ۴۳ درصد رسانده و جایگاه خود را بهعنوان بزرگترین صادرکننده تسلیحات بیش از پیش تثبیت کرده است.
فرانسه، روسیه، چین، آلمان، ایتالیا و بریتانیا نیز رتبههای دوم تا هفتم این فهرست را به خود اختصاص دادند.
در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، ایالات متحده ۶۶ درصد از تسلیحات وارداتی اسرائیل را تامین کرد و آلمان با ۳۳ درصد و ایتالیا با یک درصد در ردههای بعدی قرار گرفتند.
سیپری افزود با وجود جنگ غزه، واردات تسلیحات اسرائیل در این دوره در مقایسه با پیش از آن، تا حد زیادی ثابت مانده است.
به گزارش این موسسه، دشمنان اسرائیل، از جمله حماس، حزبالله لبنان و حوثیهای یمن به سلاحهای جمهوری اسلامی متکی هستند و «حزبالله و حوثیها از موشکها و پهپادهای تامینشده از سوی ایران علیه اسرائیل استفاده کردهاند».
عبدالباسط البحر، سخنگوی ارتش یمن، ۱۵ دی اعلام کرد جمهوری اسلامی پس از تضعیف گروههای نیابتی خود در منطقه، ارسال تسلیحات بیشتر به حوثیها را در دستور کار قرار داده است.
ولودیمیر زلنسکی امیدوار است که مذاکرات جده باعث احیای روابط با امریکا شود.
روابط کییف با واشنگتن پس از دیدار فاجعهبار زلنسکی با دونالد ترامپ در ماه گذشته دچار تنش شدیدی شد.
رئیسجمهور اوکراین پیشنهاد آتشبس اولیه با روسیه در حملات هوایی و دریایی را داده است. زلنسکی با این پیشنهاد میخواهد به ترامپ نشان دهد که برای صلح آماده است. ترامپ زلنسکی را به عدم آمادگی برای صلح متهم کرد و به مذاکرات مستقیم با روسیه ادامه داد.
همزمان، آندری یرماک، مذاکرهکننده اوکراینی و رییس دفتر ریاستجمهوری اوکراین سهشنبه اولین تصاویر از دیدار با هیئت آمریکایی در عربستان سعودی را منتشر کرد. او گفت: «ما برای برقراری صلحی عادلانه و پایدار در اوکراین کار میکنیم».
در جریان این مذاکرات، آتشبس جزئی بین کییف و مسکو مورد بحث قرار میگیرد.
بزرگترین حملات اوکراین به مسکو
مقامهای روسی گفتند، اوکراین در شبانه روز گذشته بزرگترین حمله پهپادی خود را به مسکو انجام داد که شامل به کارگیری دستکم ۹۱ هواپیمای بدون سرنشین بوده است. طبق گزارشها، دستکم دو نفر در این حملات کشته و ۱۸ نفر از جمله سه کودک زخمی شدند و باعث آتشسوزی، بسته شدن میدانهای هوایی و تغییر مسیر دهها پرواز شده است.
این حمله که به گفته مقامهای روسی در آن ۳۳۷ پهپاد بر فراز روسیه ساقط شدند، ظاهرا با هدف نشان دادن توانایی کییف برای انجام حملات بزرگ انجام شده است.
