فعال حقوق زنان: محکوم کردن طالبان، به تنهایی وضعیت زنان افغان را تغییر نمیدهد
برخی از فعالان زن افغان روز پنجشنبه در یک نشست سازمان ملل، بار دیگر خواستار پاسخگو کردن طالبان و بهرسمیت شناسی آپارتاید جنسیتی شدند.
یکی از این فعالان گفت که تعامل سیاسی و اقتصادی دولتها با طالبان مصداق همدستی در جنایت علیه بشریت است.
کمیسیون مقام زن سازمان ملل روز پنجشنبه شصت و نهمین نشست خود را تحت عنوان «از افغانستان تا نیویارک: زنان افغان خواستار اقدام عملی اند» با حضور برخی نمایندگان کشورهای مختلف و فعالان افغان برگزار کرد. این نشست از سوی نهادی به نام فراگیر و نمایندگی افغانستان در سازمان ملل و با همکاری چند نهاد دیگر از جمله صندوق زنان و صلح برگزار شد.
در این نشست نرگس نهان، وزیر پیشین حکومت افغانستان از تعامل برخی کشورها با طالبان انتقاد کرد و گفت: «شماری از کشورها در عوض حساب گرفتن از طالبان، با این گروه تعامل میکنند و به منافع جیوپولیتیکی و امنیتی خود اولویت میدهند.»
خانم نهان افزود زنان افغان در برابر دستورات طالبان مقاومت میکنند و تلاش آنها برای بهرسمیت شناسی آپارتاید جنسیتی در افغانستان نشان میدهد که این زنان یک قربانی محض نیستند.
ناجیه حنیفی، فعال حقوق زن، نیز صدور بیانیهها و محکوم کردن سیاستهای طالبان را غیرموثر خواند و گفت: «اکنون زمان اقدامات قاطع و عملی است.»
خانم حنیفی گفت که کشورها آپارتاید جنسیتی را به عنوان جنایت علیه بشریت به رسمیت بشناسد و از تمام ابزارهای قانونی و دیپلوماتیک برای پاسخگو کردن طالبان استفاده کند.
این فعال حقوق زن همچنین خواستار مسدود کردن داراییهای رهبران طالبان، ممنوعیت سفر و قطع تمام روابط اقتصادی و سیاسی با این گروه شد و گفت هرنوع تعامل با این گروه، خیانت به زن افغان و نقض تمام معاهدات بینالمللی حقوقبشری است.
او گفت: «هر دولتی که به طالبان مشروعیت اقتصادی یا سیاسی میدهد، مستقیما در جنایت علیه بشریت همدست است و باید طعم پیامدهای دیپلوماتیک و اقتصادی این کار خود را بچشد.»
به رغم کمپین کنشگران زن، کشورها هنوز آپارتاید جنسیتی را به رسمیت نشناخته اند. این در حالیست که این خواست از سوی گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل نیز حمایت شده است.
فشار و سرکوب مضاعف زنان نظامی هزاره از دیگر موضوعاتی بود که یلدا رویان در این نشست به آن اشاره کرد. خانم رویان، رئیس نهاد خواهری و همبستگی گفت که هرچند همه زنان افغان قربانی آپارتاید جنسیتی طالبان اند، اما زنان هزاره به عنوان اقلیت و زنان نظامی هزاره به عنوان اعضای سابق نهادهای نظامی افغانستان بیشتر از هر کسی هدف انتقامجویی طالبان هستند.
او به زندگی در خفا و بیجا شدن اجباری زنان هزاره در حاکمیت طالبان اشاره کرد و گفت: «این زنان تحت بازداشتهای خودسرانه و شکنجه قرار دارند و از کشور فرار کردند و به صورت غیرقانونی در کشورهای همسایه زندگی میکنند.»
خانم رویان ایجاد مسیرهای امن و سریع برای خروج زنان و عدم بهرسمیت شناسی طالبان را به عنوان دو توصیه کلیدی در این نشست مطرح کرده است.
تونی برادبر، رئیس دبیرخانه صندوق صلح و زنان سازمان ملل، با اشاره به تجربه زندگی پدرش در رژیم آپارتاید در افریقای جنوبی گفت که از تاثیرات چندسویه این چنین رژیمها آگاه است.
او گفت: «ما نمیتوانیم زنان افغان را فراموش کنیم. آپارتاید جنسیتی نه تنها به کشورها، بلکه به انسانها نیز شدیدا آسیب میزند.»
برادبر از گزارش اخیر ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور افغانستان حمایت کرد که به تاثیرات ویرانگر سیاستهای طالبان بر مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان پرداخته است.
آقای بنت در پنجاه و هشتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ماه حوت سال جاری، گزارشی ۲۰ صفحهای درباره وضعیت افغانستان ارائه داد و نسبت به سرکوب گسترده و نظاممند زنان افغان هشدار داد. او بر لزوم رسیدگی به این بحران در چارچوب حقوق بینالملل تاکید کرد.
بنت با اشاره به تشدید سیاستهای زن ستیزانه طالبان، از کشورها خواست آپارتاید جنسیتی در افغانستان را بهرسمیت بشناسند.
وزارت داخله طالبان در واکنش به گزارش تازه سازمان ملل گفت که افزایش قیمت تریاک ناشی از کاهش تولید مواد مخدر در افغانستان بوده و یک موفقیت برای طالبان است.
سازمان ملل روز گذشته از افزایش ۱۰ برابری قیمت تریاک خبر داد و گفت قاچاقچیان بزرگ از این وضعیت سود میبرند.
شماری از اعضای طالبان متهم اند که به دنبال منع کشت خشخاش، محصولات تریاک را ذخیره کرده و از افزایش نرخ آن سود برده اند.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل روز گذشته اعلام کرد که قیمت هر کیلوگرم تریاک در سال ۲۰۲۴ به ۷۵۰ دالر رسیده است که افزایش ۱۰ برابری را نسبت به سال ۲۰۲۲ نشان میدهد. این دفتر همچنین با اشاره به کاهش تولید مواد مخدر در افغانستان تصریح کرد که قاچاقچیان بزرگ از ناحیه افزایش قیمت سود میبرند.
وزارت داخله طالبان در واکنش گفت که اظهارات دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل مبنی بر افزایش قیمت تریاک، مصداق «جدیت طالبان در مبارزه با مواد مخدر» است.
عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت امور داخله طالبان گفت: «این برای همه واضح است که وقتی تولید و عرضه نباشد، قیمتها چندین برابر افزایش مییابد.»
قانع افزود: «میزان پروسس و قاچاق مواد مخدر در کشور کاهش چشمگیری داشته است و پولیس مبارزه با مواد مخدر بیش از پیش فعالیت خود را در زمینه مبارزه با مواد مخدر تشدید کرده و این روند ادامه خواهد داشت.»
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل با ابراز نگرانی گفته است که کاهش مستمر عرضه تریاک در افغانستان ممکن است باعث شود تا خریداران و فروشندگان مواد مخدر به مواد خطرناکتر از تریاک روی بیاورند.
روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی نوشت که مقامات طالبان به شرط حفظ هویت به این روزنامه بریتانیایی گفتند با منع کشت خشخاش به دستور رهبر طالبان، آن دسته از مقامهای طالبان که ذخایر مخفی تریاک و مزارع پنهان کوکنار دارند، «ثروت بیشتری میاندوزند.»
یک مقام طالبان در ولایت هرات به تلگراف گفت: «کل مسئله ممنوعیت برای افزایش قیمتها انجام میشود. بسیاری از آنها [طالبان] به ویژه آنانی که در قندهار نفوذ دارند، صدها کیلوگرام تریاک را ذخیره کردهاند.»
او افزود: «تا دو سال پیش فرمانده من چیزی جز یک موتور سایکل کهنه نداشت، اما اکنون او دو موتر لندکروز و یک خانه مجلل دارد. آنها با از بین رفتن هر مزرعه کوکنار ثروتمندتر میشوند.»
این مقام محلی طالبان میگوید ماه گذشته از نزد یک تاجر در شهر هرات ۱۲۰ کیلوگرام تریاک کشف شد، اما «او به راحتی با قندهار تماس گرفت و به یک مقام بلندپایه وعده ۵۰ کیلوگرام داد، ۲۰ کیلوگرام را بین فرماندهان تقسیم کرد و توانست از مجازات فرار کند.»
افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده تریاک در جهان شناخته میشد، اما پس از ممنوعیت کشت خشخاش از سوی طالبان و بر اساس گزارش سازمان ملل، تولید تریاک در این کشور بیش از ۹۰ درصد کاهش یافته است.
معاون وزارت امور خانواده یونان در یک نشست سازمان ملل گفت که زنان افغان هر روز با محدودیتها و خشونت جنسیتی طالبان دستوپنجه نرم میکنند.
آینوس استماتکوس گفت که هیچگونه تعاملی با طالبان نباید منجر به نادیده گرفتن حقوق زنان افغان شود.
او محدودیتهای طالبان علیه زنان را مصداق سرکوب جنسیتی خوانده و گفت طالبان با وضع قانون امر به معروف و نهی از منکر سعی کرده تا زنان را به طور کامل از عرصه اجتماعی حذف کند.
این مقام بلندپایه یونانی تصمیم طالبان برای محدود کردن دسترسی زنان و دختران به آموزش و موسسات پزشکی و همچنین ممنوعیت زنان برای کار در موسسات امدادرسانی را محکوم کرد.
او گفت که این اقدامات طالبان، فعالیتهای امدادی و فعالیت آژانسهای سازمان ملل و دسترسی مردم افغانستان به خدمات پزشکی و انساندوستانه را مختل کرده است. این نشست روز پنجشنبه به نام از «افغانستان تا نیویارک: زنان افغان خواهان اقدام اند» در حاشیه شصت و نهمین نشست «کمیسیون جایگاه زنان» در نیویارک برگزار شد. در این نشست شماری از چهرههای سرشناس فعال افغان اشتراک کرده بودند.
استماتکوس گفت که کشورش که از هر گونه اقدام جهت پاسخگوسازی طالبان حمایت میکند.
او گفت که اقدامات شجاعانه زنان افغان الهامبخش سایر کشورها بوده است. زنان افغانستان نشان دادند که میخواهند با سیاستهای طالبان مقابله کنند و مقاومت آنها نقطه امیدی است. او همچنین از طالبان خواست تا فورا به اقدامات تبعیضآمیز علیه زنان و دختران افغانستان پایان داده و مطابق با تعهدات بینالمللی افغانستان برای حفظ اصول حقوق بشری عمل کند.
شماری از کارمندان دولتی به افغانستان اینترنشنال گفتند که وزارت مالیه طالبان معاش دو ماه اخیر آنها را نپرداخته است.
آنها میگویند که طالبان زمان مشخصی را برای پرداخت معاش کارکنان دولت تعیین نکرده است.
شماری از کارمندان دولت اخیرا با فرستادن پیامهایی به افغانستان اینترنشنال، از عدم پرداخت معاش خود توسط طالبان شکایت کردهاند. این کارمندان میگویند که زندگی شان وابسته به معاش است و با تاخیر دو ماهه در پرداخت آن با مشکلات جدی مالی مواجه شدهاند.
یک کارمند دولت در پیامی نوشت که بیش از دو ماه است معاش دریافت نکرده و در پرداخت هزینههای زندگی خود دچار مشکلات جدی شده است. او گفت در حال حاضر قادر به پرداخت کرایه خانه، قبض برق و هزینههای روزمره نیست.
در همین حال، یک زن از کارمندان ادارات دولتی با ارسال فایل صوتی به افغانستان اینترنشنال گفت دو ماه است معاش خود را دریافت نکرده است. این زن میگوید با فرارسیدن ماه رمضان و نزدیک شدن نوروز هزینهها افزایش یافته،اما درآمدی برای تامین این هزینهها نداشته است.
هرچند طالبان اکثر کارمندان زن ادارات دولتی را خانهنشین کرده و ماهانه ۵ هزار افغانی به عنوان معاش به آنها میپردازد. شماری از زنان هنوز به عنوان معلم مکاتب دخترانه، مخصص صحی و برخی بخشهای ضروری مشغول به کار هستند.
این بار نخست نیست که کارمندان ادارات دولتی از عدم پرداخت معاش خود توسط طالبان شکایت میکنند. یک منبع از ریاست معارف طالبان در قندهار در ۱۴ حوت گفته بود که حقوق بیش از شش هزار معلم نزدیک به سه ماه پرداخت نشده است. معلمان در قندهار گفتهاند که طالبان بهرغم وعده مکرر مبنی بر پرداخت معاش، تاکنون حقوق آنها را اجرا نکرده است.
شماری از کارمندان نهادهای مختلف در ماه دلو پس از تعلیق کمکهای خارجی امریکا گفتند که طالبان به آنها اطلاع داده که معاش کارمندان برای سه ماه متوقف شده است. سخنگوی طالبان اما در آن زمان اعلام کرد که معاش باقی مانده کارمندان دولت بهطور تدریجی و به نوبت اجرا میشود.
شبکه خبری سیبیاس روز پنجشبنه گزارش داد که هزاران افغان که به ارتش امریکا در افغانستان کمک کرده بودند، از ورود به ایالات متحده بازماندهاند.
براساس اسناد رسمی که این شبکه بررسی کرده، بیش از ۴۰ هزار افغان که مورد ارزیابی قرار گرفته و اجازه ترک افغانستان را دریافت کردهاند، همچنان در بلاتکلیفی به سر میبرند و جانشان در خطر است. تعلیق برنامه پذیرش پناهجویان در امریکا
شبکه سیبیاس در گزارشی که روز پنجشنبه، ۲۳ حوت منتشر کرد، نوشت که بر اساس بررسی اسناد، از سال ۲۰۲۱، برنامه هماهنگ کننده تلاشها برای جابهجایی افغانها یا ( CARE) سفر نزدیک به ۲۰۰ هزار افغان به امریکا را تسهیل کرده است. برنامه CARE به سه گروه از افغانها برای دریافت ویزا کمک میکند.
گفته شده است که این افراد شامل دارندگان ویزای مهاجرت ویژه (اسآیوی) و افغانهایی میشوند که در ماموریتهای امریکا نقش داشتهاند؛ چه در بخش نظامی، چه بهعنوان اعضای جامعه مدنی یا خانوادههای آنها.
گروه اول شامل افرادی است که در دوران جنگ با امریکا همکاری کردهاند، مانند مترجمان، مشاوران و کارمندان محلی؛ گروه دوم پناهجویانی هستند که بهدلیل فعالیتهای مدنی، رسانهای یا حقوق بشری در خطر قرار دارند. گروه سوم نیز اعضای خانواده افغانهایی را شامل میشود که قبلا به امریکا منتقل شدهاند و اکنون به دنبال پیوستن به بستگانشان هستند. با این حال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، پس از ورود به کاخ سفید با امضای یک فرمان اجرایی، برنامه پذیرش پناهجویان را متوقف کرد. او اعلام کرد که امریکا ظرفیت پذیرش تعداد زیادی مهاجر، بهویژه پناهجویان، را ندارد و این روند ممکن است منابع داخلی و امنیت امریکا را تحت تأثیر قرار دهد.
اگرچه یک قاضی فدرال این ممنوعیت را لغو کرد، اما روند عادی پذیرش پناهجویان همچنان متوقف مانده است. حکومت امریکا در دادخواستی اعلام کرده که بازگرداندن برنامههای پناهندگی زمانبر است، زیرا قراردادهای ادارات مربوطه لغو شده، نیروی کار کاهش یافته و منابع مالی مسدود شده است. علاوه بر این، مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا، بودجه فدرال برنامههایی را که هزینه سفر افغانهای تأییدشده را تأمین میکردند، قطع کرده است. این تصمیم باعث شده است که حتی دارندگان ویزای خاص مهاجرت (SIV) نتوانند از افغانستان خارج شوند، مگر اینکه خودشان هزینه سفر را بپردازند.
واکنشها به تصمیم دولت امریکا مایکل مککال، نماینده جمهوریخواه از ایالت تگزاس، گفته است: «من بارها داستانهای وحشتناکی از شکنجه و قتل این متحدان امریکا شنیدهام.»
او از حکومت خواسته که به تعهدات خود پایبند بماند و افغانهایی را که به امریکا کمک کردهاند، تنها نگذارد.
اما ترامپ و برخی دیگر از قانونگذاران جمهوریخواه نگراناند که ورود افغانها ممکن است امنیت امریکا را تهدید کند. در مقابل، حامیان برنامه CARE تأکید دارند که این افراد تحت سختگیرانهترین بررسیهای امنیتی قرار گرفتهاند.
مککال در گفتوگو با سیبیاس اظهار داشت: «اگر میخواهید دوباره آنها را بررسی کنید، مشکلی نیست! اما آنها قبلاً یکی از دقیقترین بررسیهای پیشینه در تاریخ امریکا را گذراندهاند.»
افغانهایی که وارد امریکا میشوند، از سوی وزارت خارجه، وزارت امنیت داخلی و اداره خدمات شهروندی و مهاجرت این کشور بررسی میشوند. این روند شامل مصاحبههای حضوری، بررسی اطلاعات بایومتریک و آزمایشهای پزشکی گسترده است.
یک مقام پیشین وزارت خارجه امریکا گفته است: «افغانهایی که از طریق برنامه CARE وارد امریکا میشوند، تحت دقیقترین بررسیهای مهاجرتی در تاریخ این کشور قرار گرفتهاند.»
امارات متحده عربی پروژهای برای ایجاد ۱۰ مرکز پیشرفته مراقبتهای مادر و کودک را در هشت ولایت افغانستان آغاز کرده است. این مراکز با هدف رفع نیازهای بهداشتی در ولایتهای ننگرهار، بلخ، هرات، غزنی، پکتیکا، پکتیا، قندهار و هلمند ساخته میشوند.
پیشبینی میشود که با تطبیق این پروژه ۱۱۵ هزار زن به طور مستقیم و صدها هزار نفر از خدمات بهداشتی بهرهمند شوند.
به گزارش رسانه هندی دیدی نیوز، این پروژه تحت نظارت مستقیم شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس امارات متحده عربی اجرا میشود.
گفته شده هر مرکز به تجهیزات پیشرفته، از جمله تختهای تخصصی، سیستمهای ذخیرهسازی واکسن و خدمات درمانی ضروری مجهز خواهد بود.
این کلینیکها مجهز به انرژی خورشیدی، ایستگاههای ماهوارهای، کلینیکهای سیار و آمبولانس هستند که با افزایش کیفیت خدمات بهداشتی، جوامع محلی را تقویت میکنند.
یکی از این مراکز در ولسوالی باغبانی جلالآباد است که راهاندازی شده و در حال حاضر به مادران باردار و کودکان خدمات ارائه میدهد.
پیش از افتتاح این کلینیک، باشندگان این ولسوالی به دلیل نبود تجهیزات و سردخانه برای دریافت واکسنهای باکیفیت با مشکل مواجه بودند.
این مراکز برای کاهش مرگومیر نوزادان و مشکلات بهداشتی آنان، به مادران باردار و کودکان خدمات درمانی و واکسیناسیون ارائه خواهند داد.
افغانستان یکی از بالاترین نرخهای مرگ و میر نوزادان در جهان را دارد.
براساس آمارها از هر یک هزار تولد در افغانستان ۴۳ مورد به مرگ منتهی میشود.
بیماریهای عفونی، عفونتهای تنفسی، اسهال، مالاریا، عوارض زایمان زودرس و خفگی در هنگام تولد از عوامل اصلی مرگومیر نوزدان هنگام تولد هستند.
امارات متحده عربی میگوید که این پروژه نهتنها به بهبود وضعیت بهداشتی کمک میکند بلکه فرصتهای شغلی ایجاد کرده و کسبوکارهای محلی را تقویت میکند.