طرح دولت ترامپ برای ممنوع کردن ورود شهروندان افغانستان و چند کشور دیگر به امریکا
رسانهها در امریکا به نقل از منابع آگاه خبر دادهاند که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی اعمال محدودیتهای گسترده سفر برای شهروندان دهها کشور است.
براساس گزارشها، در صورت عملی شدن این طرح، شهروندان ۱۰ کشور از جمله افغانستان نخواهند توانست به ایالات متحده سفر کنند.
رسانهها در امریکا به نقل از منابع آگاه خبر دادهاند که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی اعمال محدودیتهای گسترده سفر برای شهروندان دهها کشور است.
براساس گزارشها، در صورت عملی شدن این طرح، شهروندان ۱۰ کشور از جمله افغانستان نخواهند توانست به ایالات متحده سفر کنند.
ابتدا روزنامه نیویارکتایمز خبر داد که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی ممنوعیت گسترده سفر برای شهروندان ۴۳ کشور است، اقدامی که به گفته مقامات آگاهی که این روزنامه نامشان را اعلام نکرد، محدودتر از ممنوعیتهای اعمالشده در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ خواهد بود.
سپس رویترز گزارش داد این تصمیم هنوز نهایی نشده اما براساس یادداشتهایی که مشاهده کرده، محدودیتها برای شهروندان ۴۱ کشور در نظر گرفته شده است.
براساس این گزارشها، یک فهرست پیشنهادی که از سوی مقامات دیپلوماتیک و امنیتی ایالات متحده تهیه شده، کشورها را به سه دسته تقسیم میکند.
🔴 فهرست سرخ شامل ۱۱ کشور است که شهروندان آنها از ورود به ایالات متحده منع خواهند شد. این کشورها عبارتاند از: افغانستان، ایران، بوتان، کوبا، لیبیا، کوریای شمالی، سومالی، سودان، سوریه، ونزوئلا و یمن.
🟠 فهرست نارنجی شامل ۱۰ کشور است که محدودیتهای شدیدی بر سفر شهروندان آنها اعمال میشود، اما ورود آنها بهطور کامل ممنوع نخواهد شد.
بهعنوان مثال، مسافران تجاری ثروتمند از این کشورها ممکن است اجازه ورود به خاک امریکا را داشته باشند، اما اغلب ویزاهای مهاجرتی و توریستی برای شهروندان این کشورها تعلیق خواهند شد.
همچنین، مصاحبه حضوری برای دریافت ویزا برای اتباع این کشورها اجباری خواهد شد. در این فهرست نیز ۱۰ کشور بلاروس، اریتره، هائیتی، لائوس، میانمار، پاکستان، روسیه، سیرالئون، سودان جنوبی و ترکمنستان قرار دارند.
🟡 فهرست زرد شامل ۲۲ کشور است که به آنها ۶۰ روز فرصت داده میشود تا «نقصهای شناساییشده» را اصلاح کنند. در غیر این صورت، ممکن است به یکی از دو فهرست بالا منتقل شوند. این کشورها شامل آنگولا، آنتیگوا و باربودا، بنین، بورکینافاسو، کامبوج، کامرون، کیپ ورد، چاد، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، دومینیکا، گینه استوایی، گامبیا، لیبریا، مالاوی، مالی، موریتانی، سنت کیتس و نویس، سنت لوسیا، سائوتومه و پرنسیپ، وانواتو و زیمبابوه میشود.
مقامهای آگاهی که با نیویارکتایمز و رویترز صحبت کردهاند و بهدلیل حساسیت موضوع نخواستهاند نامشان فاش شود، تاکید کردهاند که این فهرست هنوز قطعی و نهایی نشده و ممکن است تا زمان ارائه به کاخ سفید تغییراتی در آن ایجاد شود.
در حال حاضر، مقامات سفارتخانههای امریکا، دفاتر منطقهای وزارت امور خارجه و متخصصان امنیتی از سایر نهادهای دولتی و اطلاعاتی در حال بررسی این پیشنویس هستند. این طرح هنوز نیازمند تایید مقامات ارشد دولت، از جمله مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا است.
تشابه با سیاستهای مهاجرتی قبلی ترامپ
این اقدام یادآور ممنوعیت سفر برای شهروندان برخی کشورها به ایالات متحده در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ است. در آن زمان ورود شهروندان هشت کشور به ایالات متحده محدود شد. این سیاست چندین بار اصلاح شد و در نهایت دیوان عالی ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ آن را تایید کرد.
دستور اجرایی جدید ترامپ و تشدید غربالگری امنیتی
در ۲۰ جنوری ۲۰۲۵، ترامپ یک فرمان اجرایی جدید صادر کرد که بررسیهای امنیتی را برای ورود شهروندان خارجی به امریکا تشدید میکند.
این فرمان از اعضای کابینه خواسته است که تا ۲۱ مارچ فهرستی از کشورهایی که باید سفر از آنها بهطور کامل یا جزئی تعلیق شود، ارائه دهند. این فهرست بر اساس این معیار اصلی تنظیم میشود که فرایندهای نظارتی و غربالگری مهاجرتی این کشورها «ناکافی» تلقی شده است.
ممنوعیت جدید بخشی از برنامه گستردهتری برای مهار مهاجرت است که ترامپ آن را از آغاز دومین دوره ریاستجمهوری خود در دستور کار قرار داده است.
او در یک سخنرانی در اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کرده بود که قصد دارد محدودیتهایی را برای غزه، لیبیا، سومالی، سوریه، یمن و «هر منطقه دیگری که تهدیدی برای امنیت امریکا تلقی شود»، اعمال کند.
این سیاست میتواند تاثیرات گستردهای بر مهاجرت، روابط دیپلوماتیک و اقتصاد کشورهای هدف داشته باشد.
منتقدان احتمالا این اقدام را تبعیضآمیز و محدودکننده آزادیهای بینالمللی خواهند دانست. اما طرفداران ترامپ و سیاستهای مهاجرتی او، این محدودیتها را گامی ضروری برای حفظ امنیت ملی امریکا توصیف خواهند کرد.
عدم شفافیت درباره سرنوشت دارندگان ویزا و گرین کارت
هنوز مشخص نیست که آیا افرادی که پیشتر ویزای ورود به امریکا دریافت کردهاند، از این ممنوعیت معاف خواهند بود یا ویزاهای آنها نیز لغو خواهد شد. همچنین، وضعیت دارندگان گرین کارت که به آنها امکان اقامت دائم قانونی در امریکا را میدهد، مشخص نیست.
یک نمونه مرتبط، لغو گرین کارت محمود خلیل، یک دانشجوی سابق دانشگاه کلمبیا است که متولد سوریه و فلسطینیتبار است. دولت امریکا دلیل این اقدام را نقش خلیل در رهبری اعتراضات دانشگاهی علیه جنگ اسرائیل در غزه عنوان کرده و آن را رفتاری یهودستیزانه دانسته است. این اقدام بحثهای حقوقی جدیدی درباره پیامدهای ممنوعیتهای مهاجرتی ایجاد کرده است.
دلایل انتخاب برخی کشورها در فهرست و ابهامات موجود
نیویارکتایمز نوشته است برخی از کشورهایی که در فهرستهای سرخ و نارنجی قرار گرفتهاند، در ممنوعیتهای دوره اول ترامپ نیز حضور داشتند. این کشورها عمدتا مسلمان، فقیر و دارای دولتهای ضعیف یا فاسد هستند.
اما دلیل افزوده شدن برخی کشورها مانند بوتان به این فهرست مشخص نیست. این کشور کوچک میان چین و هند واقع شده است، در حالی که هیچیک از این دو کشور در فهرست ممنوعیتهای پیشنهادی قرار ندارند.
از سوی دیگر، ممنوعیت ورود شهروندان روسیه پرسشهای جدیدی را مطرح کرده است. در حالی که دولت روسیه به فساد شهرت دارد، اما ترامپ همواره تلاش کرده است سیاست خارجی امریکا را در جهت روابط دوستانهتر با مسکو پیش ببرد.
تصمیم برای افزودن ونزوئلا نیز ممکن است بر بهبود روابط اخیر میان این کشور و ایالات متحده تاثیر بگذارد. این روابط برای سیاستهای مهاجرتی ترامپ، از جمله بازگرداندن مهاجران غیرقانونی ونزوئلایی، اهمیت دارد.
نوسان در سیاستها
جو بایدن، رئیسجمهور پیشین امریکا، هنگامی که در جنوری ۲۰۲۱، بهعنوان رئیسجمهور وارد کاخ سفید شد با صدور فرمانی این ممنوعیتها را لغو کرد و آنها را «لکهای سیاه بر وجدان ملی امریکا» و «ناسازگار با سنت دیرینه امریکا در استقبال از مردم با هر دین و عقیده» خواند.
اما ترامپ در دستور اجرایی اخیر خود تاکید کرده است که وضع این ممنوعیتها برای حفاظت از شهروندان امریکایی ضروری است.
او میگوید که این سیاستها «از ورود افراد خارجی که قصد ارتکاب حملات تروریستی، تهدید امنیت ملی، ترویج ایدئولوژیهای نفرتانگیز یا سوءاستفاده از قوانین مهاجرتی امریکا را دارند، جلوگیری خواهد کرد.»
اتاق مشترک بازرگانی و صنعت پاکستان و افغانستان خواستار اقدام فوری اسلامآباد برای حل بحران تجاری با طالبان و کشورهای آسیای مرکزی شد. رئیس این نهاد از تأثیرات منفی بسته ماندن گذرگاه تورخم و مالیاتهای ترانزیتی بر اقتصاد پاکستان و تجارت منطقهای خبر داد.
جنید مکدا، رئیس اتاق مشترک بازرگانی و صنعت پاکستان و افغانستان، روز جمعه، ۲۴ حوت گفت که افزایش موانع تجاری، بالا رفتن هزینههای حملونقل و ادامه بسته ماندن مرز تورخم به شدت به کسبوکارهای مرزی آسیب وارد میکند.
او نسبت به خسارات احتمالی بر اقتصاد پاکستان در نتیجه ادامه این وضعیت هشدار داد و گفت: «این وضعیت تاجران را مجبور میکند تا از بنادر ایرانی به جای مسیرهای پاکستانی استفاده کنند، که این امر به شبکه تجاری ما آسیب بلندمدت وارد میکند.»
رئیس اتاق مشترک بازرگانی افغانستان و پاکستان تأکید کرده است که با وجود تلاشهای این نهاد، وضعیت همچنان بدتر شده است. او گفت: «کاهش عوارض توسعه زیرساخت به یک درصد تسکین کمی است، باید مالیاتهای ترانزیتی، برداشته شود.»
گذرگاه تورخم بیش از ۲۰ روز پیش، به دلیل تنشهای مرزی میان پاکستان و طالبان بسته شد. وزارت خارجه پاکستان گفته است که این گذرگاه تا زمانی که طالبان ساختوساز را متوقف نکنند، بسته خواهد ماند.
صندوق بینالمللی پول اعلام کرد که نشستی غیررسمی را برای بررسی آخرین تحولات اقتصادی افغانستان، ایران، سودان، سوریه، تونس و یمن برگزار کرده است. این نهاد روز چهارشنبه گفت که این جلسه برای اعضایی برگزار شد که مشاورههای اقتصادی آنها با تأخیر انجام شده بود.
صندوق بینالمللی پول روز جمعه، ۲۴ حوت اعلام کرد که کارکنان این نهاد، گزارشی از وضعیت اقتصادی برخی کشورها را به هیئت مدیره این صندوق ارائه کرده است. کارمندان این نهاد مالی، گزارشی از پیشرفتها و تغییرات اقتصادی در کشورهای افغانستان، ایران، سودان، سوریه، تونس و یمن ارائه کردند.
جلسه اطلاعرسانی به هیئت مدیره صندوق بینالمللی پول بهطور معمول هر ۱۲ ماه یکبار برگزار میشود.
نماینده دائم پاکستان در سازمان ملل میگوید اسلامآباد قطعنامهای علیه طالبان و هند به دلیل «حمایت از تروریسم» به این سازمان ارائه خواهد کرد. منیر اکرم گفت که کشورش قصد دارد حمایت هند از تروریسم را در سازمان ملل افشا کند و تلاشهای خود را در این راستا تشدید خواهد کرد.
رسانههای پاکستانی روز جمعه، ۲۴ حوت به نقل از نماینده دائم این کشور در سازمان ملل گزارش دادند که گام بعدی اسلامآباد «افشای حمایت هند از تروریسم» در سازمان ملل است.
منیر اکرم گفت که پاکستان تلاشهای خود را در مجامع بینالمللی علیه هند تشدید خواهد کرد. او همچنین ابراز تأسف کرد و افزود: «وقتی نوبت به اعمال تحریمها علیه هند میرسد، متحدانش اغلب مداخله میکنند.»
او در مورد اینکه این قطعنامه چه زمانی به سازمان ملل ارائه خواهد شد، جزئیاتی نداده است.
پاکستان روز پنجشنبه از طالبان خواست تا علیه افرادی که در حمله به قطار جعفر اکسپرس در بلوچستان دخیل بودند، اقدام کند. شفق علی خان، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در یک نشست خبری گفت که حمله به قطار مسافربری «بخشی از یک طرح تروریستی بود که از خارج کشور منشاء گرفته است.»
پیشتر ارتش پاکستان اعلام کرده بود که هند از طریق طالبان از تروریسم در بلوچستان حمایت میکند. سخنگوی ارتش این کشور گفت که افراد مسلح در حمله به قطار در بلوچستان و دیگر حملات از سلاحهای ساخت هند و سلاحهای باقیمانده در افغانستان استفاده کرده بودند.
سخنگوی ارتش پاکستان همچنین افزود: «ما شواهدی داریم که تمامی ارتباطات تروریسم در پاکستان به افغانستان بازمیگردد و هند حامی اصلی شورشیان است.»
در عملیات گروگانگیری در قطاری در بلوچستان که گروه «ارتش آزادیبخش بلوچ» مسئولیت آن را بر عهده گرفت، ۳۱ نفر از جمله ۲۳ سرباز پاکستانی کشته شدند.
دادگاه کیفری شماره یک ساکاریا یک مرد افغان را به اتهام قتل شوهر همسر سابقش به ۱۲ سال و شش ماه زندان محکوم کرد. این مرد ۳۸ ساله در سپتامبر سال گذشته، با چاقو به شوهر ۲۹ ساله همسر سابق خود حمله کرد و او را به قتل رساند.
رسانههای ترکیه روز جمعه، ۲۴ حوت گزارش دادند که دادستان دادگاه کیفری شماره یکم شهر ساکاریا خواستار مجازات این مرد افغان به اتهام قتل عمد شد اما با اعمال تخفیف «تحریک ناعادلانه» حکم حبس، به ۱۲ سال و شش ماه کاهش یافت.
این مرد افغان اما در دادگاه اتهامات را نپذیرفت و درخواست تبرئه کرد. هیئت دادگاه درخواست او را رد کرد و حکم به ادامه بازداشت او داد.
او در دوم ماه سپتامبر سال ۲۰۲۴ به شوهر همسر سابقاش با چاقو حمله کرد و سپس بازداشت شد. فرد زخمی به شفاخانه منتقل شد و ساعاتی بعد جان باخت.
سازمان حقوق بشر ایران گزارش داد که مسئولان زندان مرکزی شیراز دو زندانی به شمول یک شهروند افغانستان را به اتهام «جرایم مواد مخدر» اعدام کردهاند.
این سازمان هویت زندانی افغان را ذکی ذاکری، ۲۷ ساله باشنده جلالآباد اعلام کرده است.
سازمان حقوق بشر ایران در بیانیهای نوشت که حکم اعدام این دو زندانی بامداد یکشنبه، ۱۹ حوت در زندان مرکزی شیراز اجرا شده است. این سازمان افزود که در کنار این شهروند افغان یک زندانی ایرانی به نام صابر فتحالهی نیز اعدام شده است.
این سازمان افزود که دستگاه قضای جمهوری اسلامی دو سال پیش این دو زندانی را در پروندههای جداگانه به اتهام «جرایم مواد مخدر» به اعدام محکوم کرده بود.
سازمان حقوق بشر ایران که در اروپا فعالیت دارد، تصریح کرده است که خانواده ذکی ذاکری، زندانی افغان در مشهد اقامت دارد و مقامات جمهوری اسلامی او را بدون برخورداری از ملاقات آخر با خانواده اعدام کردهاند. این سازمان نوشت که منابع رسمی جمهوری اسلامی اعدام این دو زندانی را اعلام نکردهاند.
سازمان حقوق بشر ایران در گزارش سالانه خود در سوم حوت اعلام کرد که جمهوری سلامی در سال ۲۰۲۴ دستکم ۸۰ شهروند افغانستان را اعدام کرده است. این سازمان گفت که رقم کنونی سه برابر تعداد اعدامشدگان افغان در سال ۲۰۲۳ در ایران است.
سازمانهای حقوق بشری ایران که در بیرون از این کشور فعالیت دارند قبلا گزارش داده بودند که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، جمهوری اسلامی اعدام زندانیان افغان را افزایش داده است.