اعضای خانواده زوج کهنسال بریتانیایی در زندان طالبان گفتند که قرار است آنها روز پنجشنبه در دادگاهی در کابل حاضر شوند، اما از اتهامات آنها مطلع نشدهاند. پیتر رینولدز ۷۹ ساله و همسرش، باربی ۷۵ ساله که در بخش آموزش فعالیت دارند، ماه گذشته از خانه شان در ولایت بامیان بازداشت شدند.
باربی رینولدز موفق شد با خانواده اش از زندان پلچرخی کابل تماس بگیرد و به آنها بگوید که روز پنجشنبه برای او و همسرش، تاریخ برگزاری دادگاه تعیین شده است.
او در یک پیام صوتی به خانواده گفت: «ما حتی نمیدانیم چه اتهاماتی علیه ما مطرح شده است. ما برای اولینبار اتهامات را در دادگاه خواهیم شنید.»
این زوج ۱۸ سال است که پروژههایی را در مکاتب افغانستان اجرا میکنند و تصمیم گرفتند پس از بازگشت طالبان به قدرت، در افغانستان بمانند. یکی از این پروژهها شامل برنامه آموزشی برای مادران و کودکان در بامیان بود.
هرچند طالبان کار زنان و تحصیل دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع کرده، اما ظاهراً کار آنها توسط مقامات محلی بامیان تایید شده است.
سارا انتویستل، دختر این زوج، به گاردین گفت که میترسد والدینش محاکمه عادلانهای نداشته باشند، زیرا مترجم آنها، جویا، که در کنار آنها دستگیر شده، نیز قرار است روز پنجشنبه در دادگاه حاضر شود و اجازه ترجمه در طول دادرسی را نخواهد داشت.
این زوج در اول فبروری به همراه جویا و یک دوست آمریکایی-چینی به نام فی هال که برای سفر با آنها هواپیما اجاره کرده بود، دستگیر شدند.
فرید حمیدی، دادستان پیشین افغانستان، در پیامی به مناسبت نوروز و آغاز سال جدید خورشیدی، از وضعیت کنونی کشور تحت حاکمیت طالبان بهشدت انتقاد کرد و گفت که این گروه افغانستان را «دههها به عقب برده است.»
حمیدی تاکید کرد که در حالی که ملتها در مسیر پیشرفت حرکت میکنند، «حاکمان قندهار و کابل برخلاف جریان تاریخ ایستادهاند.»
وی با اشاره به سیاستهای طالبان در قبال زنان، گفت که این گروه «زنان را، که بخشی جداییناپذیر از تکامل و پیشرفت تمدن بشریاند، از صفحه روزگار محو کرده و از صحنه اجتماع راندهاند.»
طالبان امروز آغاز سال جدید تحصیلی را اعلام کرد اما در مورد بازگشایی مکاتب دخترانه صحبتی نکرد. این چهارمین سال است که دختران بالاتر از صنف ششم حق درس خواندن را در افغانستان ندارند.
این مقام پیشین، روز چهارشنبه در پیامی در صفحه اکس خود، با اشاره به آغاز سال نو تعلیمی، نوشت که طالبان «دروازههای دانش، ترقی و شکوفایی را به روی دختران افغانستان بستهاند.» او این اقدام را «غیرانسانی و ناسازگار با ارزشهای اسلامی» خواند و هشدار داد که پیامدهای آن نسلهای آینده را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
طالبان از سهونیم سال بدینسو مکاتب بالاتر از صنف ششم و دانشگاهها را به روی دختران بسته است. زنان از کار در نهادهای دولتی و خصوصی نیز منع شدهاند. این گروه به فشارهای داخلی و جهانی درباره بازگشایی مکاتب و دانشگاهها به روی دختران تن نداده است.
فرید حمیدی همچنین تصریح کرد که طالبان افراد متخصص و کاردان را از نهادهای دولتی کنار گذاشته و «سرنوشت مردم را به دست نااهلترین و کمسوادترین افراد سپردهاند.»
وی در ادامه، از عملکرد طالبان در سهونیم سال گذشته بهشدت انتقاد کرد و گفت که «غصب زمین، چپاول معادن، تاراج داراییهای شخصی، غارت اموال عمومی، و فروش سلاح و تجهیزات نیروهای ملی همچنان ادامه دارد.»
حمیدی، در بخش دیگری از پیام خود، به موارد گسترده نقض حقوق بشر در دوره حاکمیت طالبان اشاره کرد و گفت که «ضربوشتم و هتک حرمت انسانها در ملاءعام، قتلهای هدفمند مخالفان و بیگناهان، شکنجههای سیستماتیک و وحشیانه در زندانها، بازداشتهای غیرقانونی، وجود صدها زندان شخصی، تجاوز، فساد افسارگسیخته در همه سطوح دولتی، محدودیتهای شدید بر حقوق و آزادیهای انسانی، سوءاستفاده ریاکارانه از دین مقدس اسلام و ارزشهای مورد احترام مردم، و صدها درد بیپایان دیگر، به سیاست رسمی و روال روزمره حاکمان نامشروع کنونی بدل شده است.»
دادستان پیشین افغانستان، در پایان، با ابراز تاسف از وضعیت کشور، گفت:«یک سال دیگر به تقویم افزوده شد، اما ما، مردم افغانستان، دههها به عقب پرتاب شدیم.»
با این حال، طالبان تامین امنیت سرتاسری، حاکمیت بر تمام جغرافیا و پایان قتل و کشتار را به عنوان دستآوردهای رژیم خود محسوب میکند. برخلاف گزارشهای نهادهای مستقل و ناظران، طالبان مدعی است که به عفو عمومی پایبند است و از مخالفان و ماموران سابق دولتی انتقام نمیگیرد.
یک نهاد حقوق بشری در گزارش تازهای از نقض گسترده حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی در افغانستان تحت کنترول طالبان پرده برداشته است. براساس گزارش رواداری، طالبان بهطور عمدی و منظم اقلیتهای قومی و مذهبی را از دسترسی به خدمات دولتی، پروژههای عمرانی و کمکهای بشردوستانه محروم کردهاست.
دخالت طالبان در توزیع کمکهای بشردوستانه
رواداری در گزارشی وضعیت حقوق بشری در سال ۲۰۲۴ در افغانستان را بررسی کرده است.
در این گزارش آمده است که مقامات طالبان در توزیع کمکهای بشردوستانه بر اساس تعلقات قومی و وفاداری به این گروه عمل کردهاند.
طبق گزارش، در بدخشان، هیچ پروژه عمرانی در مناطق اسماعیلینشین اجرا نشده و کمکها بیشتر به مناطق تحت نفوذ مقامات طالبان در وردوج فرستاده شده است. همچنان، در دایکندی، پروژههای توسعهای بهصورت گزینشی و بر اساس معیارهای قومی اجرا میشود. در بامیان، مناطق هزارهنشین از کمکهای بشردوستانه محروم ماندهاند.
روداری به نقل از مسئول یک نهاد امدارسان در قندهار گفته است که مقامات طالبان هنگام هماهنگی برای توزیع کمکها به عودتکنندگان، فهرستی از ۱۵۰ نفر از افراد وابسته به خود را ارائه کردهاند.
تبعیض در استخدام و حذف اقلیتها از ادارات دولتی
براساس این گزارش، طالبان بهطور هدفمند از استخدام اقلیتهای قومی و مذهبی در نهادهای رسمی جلوگیری کرده و آنها را از سمتهای دولتی برکنار کردهاست.
براساس گزارش، در هرات، تمامی کارمندان اقلیتهای قومی و مذهبی که در حکومت پیشین در ادارات دولتی فعالیت داشتند، برکنار شدهاند.
روداری نوشت که در بدخشان، از شش ولسوالی اسماعیلینشین، حتی یک نفر از پیروان مذهب اسماعیلی نیز در ادارات دولتی حضور ندارد. در نیمروز، شیعیان بهطور کامل از ادارات دولتی کنار گذاشته شدهاند. در کنر، ۱۲ استاد دانشگاه سیدجمالالدین به اتهام سلفی بودن اخراج شدهاند.
طبق این گزارش، در غزنی، بامیان و دایکندی، کارمندان هزاره بهصورت گروهی برکنار شده و جای آنها را افراد وابسته به طالبان گرفتهاند.
فشار بر اقلیتهای دینی
گزارش نشان میدهد که طالبان بهطور سیستماتیک کتابهای مذهبی اقلیتها را از نهادهای علمی و فرهنگی حذف کردهاند.
در بامیان، غزنی و دایکندی، کتابهای مربوط به فقه جعفری از دانشگاهها و کتابخانهها جمعآوری شده است.
بربنیاد این گزارش پژوهشی، در بدخشان، اسماعیلیها تحت فشار قرار گرفتهاند تا فقه حنفی را بپذیرند. در شغنان و اشکاشم بدخشان، ساخت اماکن مذهبی اسماعیلیها ممنوع اعلام شده است.
این گزارش نشان میدهد که در برخی ولایات، ازدواج بین سنی و شیعه ممنوع شده و در برخی مناطق تنها ازدواج مرد سنی با زن شیعه مجاز اعلام شده است.
افزایش ناپدیدسازیهای اجباری و قتلهای هدفمند
این گزارش همچنین از افزایش موارد ناپدیدسازی اجباری و قتلهای هدفمند مخالفان طالبان در سال ۲۰۲۴ خبر میدهد.
رواداری نوشت که در ۱۰ ولایت افغانستان، دستکم ۵۱ نفر پس از بازداشت توسط طالبان ناپدید شدهاند که در مقایسه با سال ۲۰۲۳، ۷۰ درصد افزایش را نشان میدهد.
در این میان، عمدتا کارمندان حکومت پیشین، فعالان حقوق بشر و افراد متهم به همکاری با گروههای مخالف طالبان هدف قرار گرفتهاند.
براساس گزارش، در سال ۲۰۲۴ دستکم ۹۱ نفر از کارمندان حکومت پیشین و اعضای خانوادههای آنان بهصورت هدفمند، مرموز و فراقضایی کشته یا زخمی شدهاند.
بر بنیاد یافتههای این گزارش، طی سال ۲۰۲۴، دست کم ۸۸۵ تن به شمول ۴۲ زن به صورت خودسرانه و غیرقانونی بازداشت و زندانی شدهاند.
قتل زندانیان
گزارش پژوهشی رواداری نشان میدهد که در سال ۲۰۲۴ دستکم ۲۰ تن در زندانهای تحت کنترول طالبان پس از شکنجه به قتل رسیده و حداقل ۱۳ تن دیگر پس از شکنجه شدید به شفاخانه منتقل شدهاند.
رواداری اعلام کرد که در اکثریت زندانهای زنانه هیچ کارمند زن حضور ندارد و تنها شمار اندکی از زنان عمدتاً در زندانهای عمومی به عنوان نگهبان یا بازرسیکننده مراجعین کار می کنند که آنها نیز از طرف شب به خانه های خود بر میگردند.
طالبان اعلام کرده است که حدود ۲۰ هزار تن در زندانهای این گروه زندانی است. زندانیان عمدتا به اتهام همکاری با جبهات مخالف و تبلیغات علیه گروه حاکم بازداشت شده است.
منابع میگویند که بازداشتهای خودسرانه در کابل و ولایاتها افزایش یافته است. یک منبع آگاه در کابل به افغانستان اینترنشنال گفت که زندانها از سوی سازمانهای بینالمللی حمایت مالی میشود و به هر میزان شمار زندانیان بیشتر باشد، طالبان امتیاز بیشتری دریافت میکنند.
به گفته منبع، از همینرو، طالبان بازداشتهای خودسرانه و بیدلیل را افزایش بخشیده است.
جین شاهین، عضو کمیته روابط خارجی سنای امریکا در نامهای از مارکو روبیو، وزیر خارجه این کشور خواست محدودیتها را از مسیر سفر افغانهای دارنده ویزای ویژه مهاجرت به امریکا برطرف کند. او گفت امریکا به قولی که به همکاران سابق خود داده وفا کند.
این عضو سنا در این نامه که روز سهشنبه، ۱۸ مارچ نوشته شده، گفت اکنون ۵۷۵۲ متقاضی ویزای ویژه مهاجرت به امریکا و دارندگان این ویزا در افغانستان، پاکستان، قطر و آلبانیا باقی ماندهاند که برخی از آنها اعضای خانواده پرسونل فعال ارتش امریکا هستند.
او گفت به رغم وعده امریکا، این افراد بدون دسترسی به لوازم ضروری مانند مراقبتهای پزشکی معمول، خدمات برای زنان و کودکان، مشاوره بهداشت روان و مراقبت از نوزادان و سایر ملزومات در کشورهای دیگر سرگردان هستند.
به گفته این سناتور، بهدنبال صدور فرمان اجرایی ترامپ بسیاری از همکاران سابق افغان امریکا و خانوادههای شان که قرار بود به امریکا سفر کنند، پروازهای شان لغو شده و هیچ مسیر مشخصی برای سفر آنها به امریکا وجود ندارد.
او خطاب به وزیر خارجه امریکا گفت که بسیاری کسانی که پس از آگست ۲۰۲۱ در افغانستان کشته شدهاند، کسانی هستند که «جان خود را برای امریکا به خطر انداختند و برای ما از جان شان گذشتند؛ در عوض، ما قول دادیم از آنها و خانوادههای شان محافظت کنیم».
سناتور شاهین به روبیو گفت: «ما باید پای این وعده بایستیم. من با کمال احترام از شما میخواهم که به حمایت دیرینه از این افراد ادامه دهید و اقدامات لازم را برای رفع محدودیتهای جلوگیری از سفر متقاضیان و دارندگان ویزای ویژه مهاجرت به ایالات متحده انجام دهید.»
این عضو کمیته روابط خارجی سنای امریکا افزود: «ورود آنها به ایالات متحده نه تنها مسئولیت اخلاقی است بلکه یک اولویت امنیت ملی است که ما در طول چالش برانگیزترین لحظه ها در برابر تعهدات خود ایستاده ایم.»
حدود یک هفته پیش شبکه خبری سیبیاس گزارش داد که هزاران افغان که به ارتش امریکا در افغانستان کمک کرده بودند، از ورود به ایالات متحده بازماندهاند.
براساس اسناد رسمی که این شبکه بررسی کرده، بیش از ۴۰ هزار افغان که مورد ارزیابی قرار گرفته و اجازه ترک افغانستان را دریافت کردهاند، همچنان در بلاتکلیفی به سر میبرند و جان شان در خطر است.
بیشتر بخوانید: فرمان ترامپ در مورد تعلیق پذیرش پناهجویان، ۴۰ هزار افغان را در بلاتکلیفی رها کرده است
آصف درانی، نماینده پیشین پاکستان در امور افغانستان، گفته است که دروازه پاکستان به روی جبهات مخالف طالبان باز است. او به کنایه گفت سیاست مثل ازدواج نیست که «تمام عمر با یک عروس زندگی کنیم.»
آصف درانی در گفتوگوی ویژه با افغانستان اینترنشنال، طالبان را به «دو رویی» متهم کرد. او گفت که طالبان از یکسو ادعا میکند که تحریک طالبان پاکستان در افغانستان حضور ندارد، اما از سوی دیگر، بحث میانجیگری میان پاکستان و تحریک طالبان پاکستان را مطرح میکند.
این دیپلومات سابق پاکستانی تصریح کرد که فعالیت تحریک طالبان پاکستان در افغانستان، تنها مشکل پاکستان با رژیم طالبان است. او تاکید کرد که پاکستان از محل پناهگاههای این گروه در افغانستان آگاه است و پیشتر نیز علیه آنها عملیات انجام داده است. درانی هشدار داد که در صورت لزوم، اسلامآباد بار دیگر در خاک افغانستان علیه این پناهگاهها اقدام نظامی خواهد کرد.
تنش در روابط پاکستان و طالبان
تنش میان پاکستان و طالبان در ماههای اخیر افزایش یافته است. خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، روز سه شنبه تهدید کرد که کشورش شبهنظامیان مخالف خود را در خاک افغانستان تعقیب و هدف قرار خواهد داد. او تصریح کرد که برای تامین امنیت و ثبات پاکستان، هیچگونه تساهل و مدارا در کار نخواهد بود.
پاکستان پس از سقوط کابل و به قدرت رسیدن طالبان، از پیروزی این گروه استقبال کرد. عمران خان، نخستوزیر پیشین پاکستان، نیز این رویداد را جشن گرفت. توییت جنجالی خواجه آصف درباره پیروزی طالبان نیز همچنان در خاطرهها باقی مانده است.
با این حال، آصف درانی هرگونه نقش پاکستان در به قدرت رسیدن طالبان را رد کرد و گفت که این گروه براساس توافق دوحه به قدرت رسید و در همانجا از خوشحالی «کف زدند.»
پاکستان و جبهات مخالف طالبان
درانی در پاسخ به پرسشی درباره روابط پاکستان با جبهات مخالف طالبان، تصریح کرد که دروازه پاکستان به روی این گروهها باز است. او همچنین تاکید کرد که اسلامآباد در گذشته با تمامی گروههای سیاسی افغانستان ارتباط داشته است. درانی در این زمینه گفت: «سیاست، ازدواج نیست که تمام عمر با یک عروس بمانیم.»
این دیپلومات پاکستانی ابراز داشت که تحولات سیاسی همواره در حال تغییر است و سیاست خارجی پاکستان نیز براساس این تغییرات تنظیم خواهد شد.
انتقاد از سیاستهای طالبان
نماینده پیشین پاکستان بهشدت از طالبان بهدلیل ممنوعیت آموزش دختران انتقاد کرد. او گفت که نهتنها پاکستان، بلکه تمامی کشورهای اسلامی با این سیاست مخالف هستند. درانی افزود که طالبان اشتباه میکنند که ممنوعیت آموزش را به اسلام نسبت میدهند.
روابط طالبان و پاکستان در هفتههای اخیر بیشازپیش متشنج شده است. دو طرف یکدیگر را به حمایت از مخالفان خود متهم میکنند.
تنشها پس از آن بالا گرفت که جداییطلبان بلوچ، یک قطار حامل صدها سرباز پاکستانی را در بلوچستان هدف قرار داده و مسافران را گروگان گرفتند. در پی این رویداد، ارتش پاکستان رسماً اعلام کرد که این حمله در خاک افغانستان سازماندهی و اجرا شده است. با این حال، طالبان این اتهام را رد کرده است.
حکومت اسپانیا امتیازات دیپلوماتیک محمد رحیم پیرزاده، سرپرست سفارت طالبان در مادرید را بهدلیل اتهامات تجاوز و آزار و اذیت جنسی زنان سلب کرده است. پیرزاده متهم است که از موقعیت خود برای نزدیک شدن به قربانیانش استفاده کرده است.
به گزارش سه روزنامه اروپایی دیلی تلگراف، ال پائیس و دی ولت، او در یک مورد با استفاده از داروی خوابآور یک زن را بیهوش و مورد تجاوز جنسی قرار داده است.
دادگاهی در مادرید در ماه سپتامبر حکم داد که آقای پیرزاده را بهدلیل مصونیت دیپلوماتیک نمیتواند مورد بازپرسی و تحقیق قرار گیرد.
پیرزاده با به قدرت رسیدن طالبان در کابل در سال ۲۰۲۱ مسئولیت سفارت افغانستان در مادرید را به عهده گرفت. او بعداً با وزارت خارجه طالبان همکاری را آغاز کرد.
این سفارت در میزان ۱۴۰۲ اعلام کرد که در امور قنسولی با وزارت امور خارجه طالبان در کابل «تعامل» دارد و اسناد قنسولی را به این وزارتخانه ارسال میکند. این سفارت در خبرنامهای نوشت «از کشور و مردم خود نمایندگی میکند».
اسپانیا تاکنون دولت طالبان را به رسمیت نمیشناسد و در کابل سفارتخانه ندارد. اما، پس از شکایت افغانهای مقیم اسپانیا، حکومت این کشور مصونیت دیپلوماتیک آقای پیرزاده را از او گرفته است.
وزارت امور خارجه اسپانیا در بیانیهای به روزنامه دیلی تلگراف گفت: «این شخص نماینده هیچ نمایندگی رسمی[دیپلوماتیک و قنسولی] نیست، در اسپانیا اعتبار دیپلوماتیک ندارد و در کشور ما از مصونیت دیپلوماتیک هم برخوردار نیست.»
روزنامه تلگراف روز چهارشنبه گزارش داد که یک زن افغان تابستان سال گذشته از آقای پیرزاده به اتهام تجاوز جنسی به دفتر دادستانی عمومی در مادرید شکایت کرده بود.
بر اساس اظهارات این زن، پیرزاده در یک مهمانی سفارت برای تجلیل از روز جهانی زن در ۸ مارچ ۲۰۲۲ با او ملاقات کرد و به او قول داد که برایش در سفارت کار بدهد.
پیرزاده با این زن با نام مستعار انیس، به یک بار یا میکده رفتند تا در مورد این پیشنهاد کار صحبت کنند. انیس گفته است که پیرزاده در نوشیدنی کوکاکولای او مادهای ریخته و او چیزی را که به یاد میآورد این است که او را قبل از اینکه به ایستگاه قطار برساند، به یک هوتل برده و به او تجاوز کرده است.
انیس به روزنامه آلمانی دی ولت وضعیتی را که پس از نوشیدن کوکاکولا و رفتن به دستشویی بار داشته توصیف کرد و گفت: «احساس ضعف شدیدی داشتم، دیدم تار شده بود و نیاز فوری به خواب احساس میکردم.»
پیرزاده در پاسخ به روزنامه آلمانی دی ولت اتهامات وارده بر خود را رد کرده است. او گفته است: «من تمام این اتهامات را رد میکنم. باید این اتهامات توسط مراجع قانونی معتبر بررسی شوند.»
مشخص نیست که آیا دادگاه مادرید اکنون دوباره به این پرونده رسیدگی خواهد کرد یا اتهامات بیشتری علیه آقای پیرزاده مطرح شده است.
روایت شاکی دیگر: من میترسیدم اما سعی کردم آن را بروز ندهم
روزنامه آلمانی دی ولت با انیس و چندین نفر دیگر صحبت کرد که گفتند قربانی آزار جنسی یا تلاش سرپرست سفارت برای اذیت و آزار جنسی بودهاند. تلگراف افزود که پولیس آلمان تحقیقاتی را درباره این ادعاها آغاز کرده است.
یک زن دیگر افغان در اسپانیا به روزنامه ال پایس از ملاقاتش با آقای پیرزاده در یک رستوران صحبت کرده تا با او در مورد چگونگی بهبود وضعیت چهار هزار افغان ساکن اسپانیا صحبت کند.
این زن گفت که پیرزاده او را برای کشیدن قلیان به آپارتمانش برد. او افزود که در آنجا، سفیر او را روی تخت خوابش هل داده است و برای تجاوز جنسی تلاش کرد.
این زن با نام مستعار سیمین به این روزنامه اسپانیایی گفت: "فکر میکردم او به من تجاوز میکند. ترسیده بودم اما سعی کردم این را نشان ندهم. او را هل دادم و گفتم: من اینجا نیامدم تا با تو رابطه جنسی داشته باشم.»
به گفته این زن، به رغم رد درخواست او، پیرزاده بر رابطه جنسی اصرار داشت.
افغانستان اینترنشنال با آقای رحیم پیرزاده تماس گرفته تا اظهارات او را درباره ادعای شاکیان داشته باشد، اما پاسخ نداده است.
به تعقیب آن، ساعاتی بعد سفارت افغانستان در مادرید بیانیهای منتشر کرد و بدون اشاره به موضوع تجاوز و آزار جنسی، اتهامات این زنان را «شایعات» و «دسیسه» توصیف کرده است.
به نقل از پیرزاده آمده است که شاکیان باید «ادعا خویش را با ادارات ذیربط کشور شاهی اسپانیا مطرح نمایند تا رهبری و کارمندان سفارت مطابق قوانین پاسخگو باشند.»
او در پایان بیانیه با لحن تهدیدی آمیزی گفته است که «حق اعاده حیثیت محفوظ بوده و این نمایندگی مطابق قوانین اقدامات لازم را علیه عوامل این دسایس اتخاذ خواهد نمود.»
