دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز جمعه قرارداد ۲۰ میلیارد دالری تولید اف-۴۷، پیشرفتهترین جنگنده نیروی هوایی امریکا را در چارچوب برنامه «برتری هوایی نسل آینده» به شرکت بوئینگ را امضا کرد، تصمیمی که پیروزی بزرگی برای این شرکت به شمار میرود.
برنامه «برتری هوایی نسل آینده» قرار است جایگزین جنگنده اف-۲۲ رپتور ساخت شرکت لاکهید مارتین شود. این جنگنده جدید، سرنشیندار خواهد بود و در عملیاتهای رزمی در کنار پهپادها به کار گرفته میشود.
این موفقیت بوئينگ، پس از زنجیرهای از زیان سالانه، اعتصاب و سایر چالشها برای بوئینگ حاصل شد و موجب شد سهام بوئینگ پس از اعلام این خبر رشد کند.
سهام شرکت بوئینگ پس از شکست دادن لاکهید مارتین در این مناقصه حدود ۵ درصد افزایش یافت، در حالی که سهام لاکهید نزدیک به ۷ درصد کاهش یافت.
ایلان ماسک، وزیر کارآمدی دولت ترامپ، درباره اثربخشی جنگندههای سرنشیندار تردید دارد و پهپادهای ارزانتر را ترجیح میدهد.
ترامپ که در جریان این اعلام رسمی، نام این جنگنده جدید را F-47 اعلام کرد، به خبرنگاران گفت: «ما سفارش بزرگی دادهایم. نمیتوانیم قیمت را اعلام کنیم. اما متحدان ما مرتب تماس میگیرند و میخواهند این جنگنده را بخرند.»
برای بوئینگ که در سالهای اخیر هم در بخش تجاری و هم نظامی دچار مشکلات زیادی شده بود. این قرارداد یک پیروزی سرنوشتساز است و واحد تولید جنگندههای این شرکت در سنتلوئیس، ایالت میسوری را تقویت خواهد کرد.
این قرارداد توسعه مهندسی و تولید، ارزشی بیش از ۲۰ میلیارد دالر دارد، اما موفقیت بوئینگ در این مناقصه به معنای تولید این جنگنده و دریافت سفارشهایی به ارزش صدها میلیارد دالر در طول چند دهه آینده خواهد بود.
جزئیات طراحی این جنگنده همچنان محرمانه است، اما انتظار میرود ویژگیهایی مانند رادگریزی پیشرفته، حسگرهای پیشرفته و موتورهای نسل جدید داشته باشد.
دیوید آلوین، رئیس ستاد نیروی هوایی امریکا گفت: «در مقایسه با اف-۲۲، جنگنده اف-۴۷ ارزانتر بوده، قابلیت انطباق بیشتری با تهدیدهای آینده دارد و تعداد بیشتری از آن در اختیار خواهیم داشت.»
برنامه برتری هوایی نسل آینده، بهعنوان یک «خانوادهای از سامانهها» طراحی شده که بر محور یک جنگنده نسل ششم شکل میگیرد تا در برابر رقبایی مانند چین و روسیه ایستادگی کند.
آلوین همچنین گفت که اف-۴۷ برد بسیار بیشتری نسبت به اف-۲۲ خواهد داشت، از پنهانکاری پیشرفتهتر و قابلیت نگهداری و پشتیبانی سادهتری برخوردار است.
پیروزی بزرگ
عملیات تجاری بوئینگ در حالی با مشکل مواجه شده که این شرکت تلاش میکند تولید پرچمدار خود، یعنی مکس۷۳۷ را به سطح مطلوب بازگرداند.
در عین حال، عملکرد ضعیف در قراردادهای نظامی مانند تانکرهای سوخترسان هوایی، پهپادها و جتهای آموزشی باعث فشار بر بخش دفاعی این شرکت شده است.
رومن شوایتزر، تحلیلگر موسسه تیدی کوین با اشاره به مشکلات بوئینگ به رویترز گفت: «این پیروزی، تقویت بزرگی برای شرکتی است که با هزینههای فراتر از بودجه، تاخیرهای زمانی و مشکلات اجرایی در دیگر برنامههای وزارت دفاع روبهرو بوده است.»
در سالهای اخیر، هزینههای مازاد در برنامه تانکر سوخترسان کیسی-۴۶ بیش از ۷ میلیارد دالر شده، و همچنین یک قرارداد دیگر با قیمت ثابت برای ارتقا دو فروند هواپیمای ریاستجمهوری به نام ایرفورس وان برای بوئینگ ۲ میلیارد دالر ضرر به همراه داشته است.
بوئینگ پس از بحرانهای متعدد، از جمله حادثه اضطراری در پرواز آلاسکا ایرلاینز با هواپیمای مکس ۷۳۷ در ماه دلو ۱۴۰۲ که در آن چهار پیچ اصلی مفقود شده بود، تحت نظارت شدید قرار گرفته است.
در ماه جنوری این شرکت بزرگترین زیان سالانه خود از سال ۲۰۲۰ به مبلغ ۱۱.۸ میلیارد دالر را گزارش کرد. این زیان به دلیل مشکلات در واحدهای اصلی شرکت و تبعات اعتصابی بود که تولید اکثر هواپیماهای آن را متوقف کرده بود.
بوئینگ در رقابت تحویل هواپیما از رقیب اروپایی خود، ایرباس عقب افتاده و بهخاطر اشتباهات متعدد مورد توجه نهادهای نظارتی و مشتریان قرار گرفته است. سازمان هوانوردی فدرال امریکا در اوایل سال ۲۰۲۴ محدودیت سقف تولید ماهانه را برای آن اعمال کرد.
سناتور دموکرات، مارک کلی، که پیشتر خلبان رزمی نیروی دریایی امریکا بوده، در بیانیهای گفت: «برنامهای با این سطح از پیچیدگی نیازمند نظارت دقیق است تا با تاخیر زمانی یا افزایش هزینه روبهرو نشود.»
شرکت لاکهید که اخیرا از رقابت برای تولید جنگنده نسل بعدی ناوپایه نیروی دریایی حذف شده بود، با توجه به شکست در این قرارداد مهم، با آیندهای نامعلوم در بازار جنگندههای پیشرفته روبهرو است.
لاکهید در بیانیهای اعلام کرد: «اگرچه از این نتیجه ناامید هستیم، اما اطمینان داریم که پیشنهادی رقابتی ارائه کردهایم. منتظر گفتوگوهای بیشتر با نیروی هوایی خواهیم بود.»
هرچند لاکهید همچنان میتواند به این تصمیم اعتراض کند، اما اعلام این قرارداد در یک کنفرانس خبری با حضور ترامپ، احتمال طرح عمومی اعتراض از سوی این شرکت دفاعی مستقر در مریلند را کاهش میدهد.
