آزادی چهار شهروند امریکایی از بازداشت طالبان و خروج سه عضو ارشد شبکه حقانی از فهرست جوایز امریکا برای دستگیری، توجه ناظران سیاسی را به سمت تغییرات احتمالی در سیاست حکومت ترامپ نسبت به افغانستان جلب کرده است.
نورمن رول، مقام سابق سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (CIA) و تحلیلگر ارشد سیاست امنیتی، در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال تاکید کرد که تمرکز اصلی حکومت ترامپ در مقطع کنونی بر دو مسئله کلیدی است: آزادی بازداشتیهای امریکایی و مهار تهدیدهای تروریستی.
او تصریح کرد که هرگونه تغییر در نوع تعامل با طالبان، با دقت و مرحلهبهمرحله صورت خواهد گرفت.
رول در پاسخ به این پرسش که آیا اقدامات اخیر میتواند زمینهساز شناسایی رسمی طالبان شود، گفت: «احتمالش وجود دارد، اما هنوز برای قضاوت قطعی خیلی زود است. آنچه میبینیم، بیشتر یک حرکت اولیه از سوی واشنگتن است. امریکا در حال آزمودن مسیر است و منتظر خواهد ماند تا ببیند طالبان در عمل چه عملکردی دارد.»
او افزود: «مقایسه وضعیت افغانستان با سوریه بیراه نیست. در هر دو کشور، دولتهایی با گذشتهای چالشبرانگیز نسبت به امریکا، در موقعیتی راهبردی قرار دارند و با بحرانهای امنیتی، انسانی و سیاسی گستردهای روبهرو هستند. اما در نهایت، این وظیفه خود آن حکومتهاست که نشان دهند شایسته لغو تحریمها و خروج از فهرستهای امنیتی هستند.»
به باور رول، افغانستان فعلاً در اولویتهای فوری کاخ سفید قرار ندارد، اما اهمیت ژئوپلیتیکی این کشور باعث خواهد شد که در آینده نزدیک دوباره به یکی از محورهای سیاست خارجی واشنگتن تبدیل شود. او خاطرنشان کرد که رویکرد حکومت ترامپ نسبت به افغانستان مبتنی بر همکاری با کشورهای منطقه خواهد بود.
رول افزود: «در حال حاضر، کشورهای منطقه هنوز به استراتژی مشخصی در قبال افغانستان نرسیدهاند. اما گفتوگوهایی در جریان است که بیشتر بر اساس منافع امنیتی، اقتصادی و تجاری طراحی میشود. پیشبینی من این است که کشورهای خلیج فارس، بهویژه امارات، عربستان سعودی و قطر، نقش کلیدی در تامین سرمایه و ایجاد چارچوب همکاریها خواهند داشت.»
او همچنین تاکید کرد که کشورهای هند و پاکستان، نقش پررنگتری در حوزه سیاسی و امنیتی ایفا خواهند کرد؛ در حالی که کشورهای خلیج فارس موتور محرک سرمایهگذاری در این معادله خواهند بود—بهویژه اکنون که امریکا نقش مستقیم خود در افغانستان را کاهش داده است.
در پایان، رول در جمعبندی خود گفت: «احتمال شناسایی طالبان روی میز است، اما نه به معنای یک تصمیم نهایی یا قریبالوقوع. آینده این مسیر کاملاً وابسته به رفتار طالبان و نوع عملکرد آن در ماهها و سالهای پیشرو خواهد بود.»
این گفتوگو در حالی انجام شد که منطقه با بحرانهای همزمانی چون جنگ در غزه، تشدید رقابتهای ژئوپلیتیک و بازتعریف نقش قدرتهای بینالمللی مواجه است—عواملی که بیتردید بر تصمیمگیریهای امریکا درباره افغانستان نیز سایه خواهند انداخت.
