هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، روز شنبه در انقره میزبان هیئتی از حماس به رهبری محمد درویش، رئیس شورای مشورتی و خالد مشعل، از رهبران این گروه بود. براساس گزارش رسانههای ترکی، این دیدار با هدف بررسی راههای مقابله با بحران انسانی در غزه و تلاش برای برقراری آتشبس برگزار شده است.
وزارت خارجه ترکیه تصاویر این نشست را منتشر کرده، اما درباره جزئیات گفتوگوها اطلاعاتی بیرون نداده است.
رسانههای ترکیه گزارش دادهاند که محورهای اصلی این دیدار شامل رسیدگی به بحران انسانی رو به وخامت در غزه، ضرورت ارسال کمکهای بشردوستانه، توقف حملات اسرائیل، و تقویت آشتی میان گروههای فلسطینی بوده است.
هاکان فیدان در این دیدار بر اهمیت وحدت فلسطینیان تاکید کرده و تعهد کشورش به حمایت از ابتکاراتی که انسجام داخلی فلسطینیان را تقویت میکند، اعلام کرد.
این گفتوگوها در شرایطی انجام میشود که درخواستهای جهانی برای آتشبس فوری در غزه افزایش یافته است.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی پس از پایان دور دوم مذاکرات با امریکا، گفت که فضای نسبتاً مثبت در رم، منجر به پیشرفت در اصول و اهداف یک توافق احتمالی شد. عباس عراقچی افزود: «ما بهروشنی توضیح دادیم که بسیاری در ایران باور دارند که برجام دیگر برای ما کافی نیست.»
عراقچی گفت: ««ما بهروشنی توضیح دادیم که بسیاری در ایران باور دارند که برجام دیگر برای ما کافی نیست. برای آنان، آنچه از برجام باقی مانده تنها درسهای فراگرفتهشده از آن است. شخصا به این برداشت تمایل دارم.»
توافق هستهای ایران (برجام) در سال ۲۰۱۵ امضا شد، اما ترامپ در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد. جمهوری اسلامی تاکید کرده است که با توجه به تجربه برجام، با احتیاط به گفتوگوها ادامه میدهد.
وزیر خارجه ایران افزود: «گفتوگوهای کارشناسی در روزهای آینده برای بررسی جزئیات آغاز خواهد شد. پس از آن، میتوانیم قضاوت بهتری داشته باشیم.»
او گفت «در حال حاضر، خوشبینی ممکن است موجه باشد، اما با احتیاط فراوان.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، نیز اظهار داشت: «در جهانی که با چالشها و تهدیدهای بیسابقه علیه حاکمیت قانون و ارزشهای مشترک بشری مواجه است، ما به گفتوگو و دیپلماسی بهعنوان ابزاری بیهمتا برای حل مسائل پایبند هستیم.»
مقام امریکایی: نماینده ترامپ با عراقچی گفتوگوهای مستقیم و غیرمستقیم داشت
یک مقام ارشد دولت امریکا از «پیشرفت بسیار خوب» در دومین دور مذاکرات با جمهوری اسلامی در رم خبر داد. او گفت که این مذاکرات که بیش از چهار ساعت به طول انجامید، شامل گفتوگوهای «مستقیم و غیرمستقیم» میان طرفها بوده است.
این مقام تایید کرد که در جریان مذاکرات در رم، استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ و مذاکره کننده با ایران، بهطور مستقیم با عباس عراقچی گفتوگو کرده است.
در همین حال، وزارت خارجه پادشاهی عمان در بیانیهای اعلام کرده است که«عباس عراقچی و استیو ویتکاف موافقت کردهاند که وارد مرحله بعدی مذاکرات شوند؛ مذاکراتی که با هدف دستیابی به توافقی عادلانه، پایدار و الزامآور انجام میشود؛ توافقی که اطمینان خواهد داد ایران کاملاً عاری از سلاحهای هستهای باقی بماند و تحریمها لغو شود، در حالی که توانایی توسعه انرژی هستهای صلحآمیز خود را حفظ کند.»
نتانیاهو: از توقف برنامه هستهای ایران عقبنشینی نمیکنم
مذاکرات ایران و امریکا نگرانی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، را برانگیخته است. نتانیاهو گفت: «من متعهد هستم که نگذارم ایران به سلاح هستهای دست یابد. از این تعهد حتی یک میلیمتر عقبنشینی نخواهم کرد.»
وی همچنین از منتقدان داخلی خود انتقاد کرد و گفت: «حیرتانگیز است که اکنون باید به انتقادهای کسانی گوش دهیم که سالها با اقداماتی که برای ضربه زدن به برنامه هستهای ایران و به تأخیر انداختن آن انجام دادم، مخالفت کردند.»
نتانیاهو افزود: «اگر آن اقدامات انجام نمیشد، ایران بیش از یک دهه پیش به سلاح هستهای دست یافته بود.»
رئیسجمهور اوکراین در واکنش به اعلام آتشبس یکروزه توسط روسیه به مناسبت عید پاک، تاکید کرد که حملات مسکو ادامه دارد و نمیتوان به ولادیمیر پوتین اعتماد کرد. ولودیمیر زلنسکی گفت که مسکو باید آتشبس ۳۰ روزهای را که امریکا ماه گذشته پیشنهاد و کییف با آن موافقت کرده بود، بپذیرد.
روز گذشته وزیر خارجه امریکا اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده ظرف چند روز آینده تلاشها برای میانجیگری توافق صلح میان روسیه و اوکراین را متوقف خواهد کرد، مگر آنکه نشانههای روشنی از امکان دستیابی به توافق وجود داشته باشد.
در پی هشدار امریکا، پوتین به صورت غیرمنتظره آتشبس یک روزه اعلام کرد.
پوتین گفت که بر اساس ملاحظات بشردوستانه، طرف روسی آتشبس عید پاک را اعلام میکند.
رویترز گزارش داد که اندکی پس از این اعلام، حدود یک ساعت قبل از اجرایی شدن، آژیر حمله هوایی در کییف به صدا درآمد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، گفت که «اگر آتشبس کامل واقعاً برقرار شود، اوکراین پیشنهاد میکند که آن را فراتر از روز عید پاک، ۲۰ اپریل، تمدید کند. این همان چیزی است که نیت واقعی روسیه را آشکار خواهد کرد؛ زیرا ۳۰ ساعت برای جلب توجه رسانهها کافی است، اما برای اقدامات واقعی اعتمادساز کافی نیست. سی روز میتواند به صلح فرصتی بدهد.»
زلنسکی در پستی در اکس گفت که ساعتی قبل از شروع آتشبس، هواپیماهای اوکراینی حملات هوایی روسیه را دفع میکردند.
او با اشاره به پهپادهای تهاجمی ساخت ایران که به طور گسترده توسط روسیه در جنگ برای حمله به شهرهای اوکراین استفاده میشود، نوشت: «پهپادهای شاهد در آسمان ما نگرش واقعی پوتین را نسبت به عید پاک و زندگی انسانها آشکار میکند.»
او نوشت: «در حال حاضر، عملیات تهاجمی روسیه در چندین بخش خط مقدم ادامه دارد و آتش توپخانه روسیه فروکش نکرده است. بنابراین، هیچ اعتمادی به کلماتی که از مسکو میآید وجود ندارد.»
رئیس مرکز مقابله با اطلاعات نادرست اوکراین، گفت که نیروهای روسیه پس از اجرایی شدن دستور آتشبس به تیراندازی به مواضع اوکراین ادامه دادند.
فرماندار استان خرسون در جنوب اوکراین نیز گفت که حملات هوایی روسیه اندکی قبل از شروع آتشبس آغاز شد و پس از آن ادامه یافت.
همزمان با دومین دور مذاکرات تهران و واشنگتن، سه منبع آگاه به رویترز گفتند بهرغم اینکه رئیسجمهور امریکا به نخستوزیر اسرائیل گفته که واشنگتن فعلا تمایلی به حمایت از حمله به تاسیسات هستهای ایران ندارد، اسرائیل همچنان احتمال انجام چنین حملهای را در ماههای آینده منتفی نمیداند.
مقامات اسرائیلی بر عدم دستیابی تهران به سلاح هستهای تاکید میکنند و بنیامین نتانیاهو اصرار دارد که هرگونه مذاکره با ایران باید به برنامه هستهای جمهوری اسلامی پایان دهد.
دور دوم گفتوگوهای ایران و امریکا روز شنبه در روم، پایتخت ایتالیا به پایان رسید و وزیر خارجه ایران گفت که گفتوگوها در فضای سازنده برگزار شد.
در ماههای اخیر، اسرائیل مجموعهای از گزینهها را برای حمله به تاسیسات ایران به ترامپ پیشنهاد داده که برخی از آنها برای بهار و تابستان امسال برنامهریزی شدهاند.
این طرحها شامل ترکیبی از حملات هوایی و عملیات کماندویی است که میتوانند توانایی تهران در تسلیحاتیکردن برنامه هستهایاش را فقط چند ماه یا یک سال یا بیشتر عقب بیندازند.
نیویارک تایمز روز چهارشنبه گزارش داد که ترامپ در دیداری در اوایل ماه جاری به نتانیاهو گفته که واشنگتن ترجیح میدهد مذاکرات دیپلوماتیک با تهران در اولویت قرار دهد و فعلا حاضر به حمایت از حمله به تاسیسات هستهای ایران نیست.
اما اکنون مقامات اسرائیلی بر این باورند که ارتش این کشور میتواند حمله محدودی را به ایران انجام دهد که به حمایت کمتری از سوی امریکا نیاز دارد. چنین حملهای بهطور قابلتوجهی کوچکتر از طرحهایی خواهد بود که اسرائیل در ابتدا پیشنهاد داده بود.
هنوز مشخص نیست که اسرائیل چه زمانی این حمله را انجام خواهد داد. چنین اقدامی ممکن است ترامپ را از خود براند و حمایت وسیع امریکا از اسرائیل را به خطر بیندازد.
برخی از بخشهای این طرحها سال گذشته به حکومت بایدن ارائه شده بود. دو مقام سابق حکومت بایدن به رویترز گفتند که تقریبا همه این طرحها به حمایت گسترده نظامی امریکا از جمله مداخله مستقیم یا اشتراکگذاری اطلاعات نیاز داشتند. اسرائیل همچنین از واشنگتن خواسته که در صورت پاسخ ایران، به دفاع از اسرائیل کمک کند.
یک مقام ارشد امنیتی ایران گفت که تهران از طرحریزیهای اسرائیل آگاه است و به هرگونه حملهای «پاسخی سخت و قاطع» خواهد داد.
این مقام به رویترز گفت: «ما از منابع قابل اعتماد اطلاعاتی داریم که اسرائیل در حال برنامهریزی برای حملهای گسترده به سایتهای هستهای ایران است. این ناشی از نارضایتی از روند مذاکرات دیپلوماتیک درباره برنامه هستهای ایران و همچنین نیاز نتانیاهو به ایجاد درگیری برای بقای سیاسیاش است.»
دومین دور مذاکرات هستهای میان امریکا و جمهوری اسلامی در رم، پایتخت ایتالیا به پایان رسید. وزیر خارجه جمهوری اسلامی پس از پایان مذاکرات اعلام کرد که این دور از گفتوگوها «در فضای سازندهای برگزار شد و ما رو به جلو هستیم».
وزیر خارجه جمهوری اسلامی میگوید که دو کشور «درباره یک سری از اصول و اهداف» موفق شدند «به تفاهم بهتر» برسند. او افزود که گفتوگوهای فنی کارشناسان روز چهارشنبه در عمان برگزار خواهد شد.
عباس عراقچی تاکید کرد که کارشناسان فرصت بیشتری دارند تا وارد جزئیات و طراحی چهارچوبی برای توافق شوند.
وزیر خارجه ایران افزود بعد از جلسات کارشناسان، او با نماینده امریکا روز شنبه آینده دوباره در عمان دیدار خواهند کرد تا نتایج کار کارشناسان را بررسی کنند.
این دیپلومات ارشد ایرانی میگوید که دومین دور مذاکرات با هیئت امریکایی چهار ساعت به درازا کشید.
دومین دور مذاکرات میان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و هیئت امریکایی روز جمعه در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شد. وزیر امور خارجه عمان در این مذاکرات بهعنوان میانجی عمل میکند.
وزارت خارجه پادشاهی عمان در بیانیهای اعلام کرده است که«عباس عراقچی و استیو ویتکاف موافقت کردهاند که وارد مرحله بعدی مذاکرات شوند؛ مذاکراتی که با هدف دستیابی به توافقی عادلانه، پایدار و الزامآور انجام میشود؛ توافقی که اطمینان خواهد داد ایران کاملاً عاری از سلاحهای هستهای باقی بماند و تحریمها لغو شود، در حالی که توانایی توسعه انرژی هستهای صلحآمیز خود را حفظ کند.»
دور اول مذاکرات هستهای ایران و امریکا در عمان برگزار شد. دو طرف از دور اول این گفتوگوها ابراز رضایت کردند.
صدا و سیما گزارش داد که دومین دور مذاکرات جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده امریکا در رم به پایان رسیده است. این رسانه دولتی ایرانی نوشت دور بعدی مذاکرات احتمالا روزهای آینده برگزار خواهد شد.
دور دوم مذاکرات جمهوری اسلامی با حضور عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و استیو ویتکاف، نماینده ویژه ایالات متحده در امور خاور میانه و هیئتهای همراهشان در سفارت عمان در رم بیش از چهار ساعت ادامه یافت.
مذاکرهکنندگان تاکنون درباره جزئیات گفتوگو و توافقات احتمالی به دست آمده وضاحت ندادهاند.
با این حال، وزارت خارجه پادشاهی عمان در بیانیهای اعلام کرده است که«عباس عراقچی و استیو ویتکاف موافقت کردهاند که وارد مرحله بعدی مذاکرات شوند؛ مذاکراتی که با هدف دستیابی به توافقی عادلانه، پایدار و الزامآور انجام میشود؛ توافقی که اطمینان خواهد داد ایران کاملاً عاری از سلاحهای هستهای باقی بماند و تحریمها لغو شود، در حالی که توانایی توسعه انرژی هستهای صلحآمیز خود را حفظ کند.»
وزارت امور خارجه ایران پیش از این گفته بود که این دور مذاکرات نیز مانند دور نخست بهصورت غیرمستقیم برگزار شد و هیاتهای دو طرف در دو سالن جداگانه حضور داشتند. هیاتها با میانجیگری وزیر خارجه عمان گفتوگو میکنند.
