دونالد ترامپ با اشاره به تحریمهای روز چهارشنبه امریکا علیه شبکه صادرات نفت و پتروشیمی جمهوری اسلامی گفت: «من دیشب تحریمهایی اعمال کردم؛ هر کشوری که از ایران نفت بخرد، حق انجام تجارت با امریکا را نخواهد داشت.»
او تاکید کرد که «اگر من رئیسجمهور بودم، ایران به حماس، حزبالله و هیچکس دیگر پول نمیداد، چون اصلا پولی در کار نبود و کاملا ورشکسته بود.»
این سخنان ترامپ همزمان با تایید رسمی لغو مذاکرات امریکا و جمهوری اسلامی که برای روز شنبه در ایتالیا برنامهریزی شده بود، مطرح میشود.
ترامپ قبلا از روند مذاکرات ابراز رضایت کرد اما هشدار نیز داده بود که در صورت شکست مذاکرات به گزینه نظامی علیه جمهوری اسلامی متوسل خواهد شد.
ترامپ گفت در دوره نخست ریاستجمهوریاش، جمهوری اسلامی در وضعیت بسیار دشواری قرار داشت و آماده توافق بود، اما با انتخابات امریکا این روند متوقف شد.
امریکا هفت شرکت در ایران، امارات متحده عربی و ترکیه را به دلیل دست داشتن در تجارت نفت و فرآوردههای پتروشیمی جمهوری اسلامی تحریم کرد. نام دو نفتکش نیز در فهرست تحریمهای جدید ایالات متحده دیده میشود.
وزارت امور خارجه آمریکا چهارشنبه ۱۰ ثور در بیانیهای اعلام کرد: «رژیم ایران همچنان به دامنزدن به درگیریها در خاورمیانه، پیشبرد برنامه هستهای و حمایت از متحدان و نیروهای نیابتی تروریستی خود ادامه میدهد. امریکا امروز اقداماتی را برای قطع جریان درآمدی که رژیم از آن برای تامین مالی این فعالیتهای بیثباتکننده استفاده میکند، در دستور کار قرار داده است.»
بنا بر اعلام این وزارتخانه، چهار شرکت فروشنده محصولات پتروشیمی جمهوری اسلامی، یک شرکت خریدار، یک شرکت مدیریت دریایی و یک شرکت بازرسی محمولهها هدف دور جدید تحریمهای آمریکا قرار گرفتند.
از این میان، پنج شرکت در امارات، یک شرکت در ترکیه و یک شرکت در ایران مستقر هستند. وزارت خزانهداری امریکا نام شرکت ایرانی را «بازرسی فنی کمی و کیفی بینالمللی کیهان سنجش آزما» اعلام کرد و افزود این شرکت در خیابان عضدی تهران واقع است.
وزارت خزانهداری امریکا ۹ ثور نیز شش نهاد و شش فرد در ایران و چین را به دلیل نقش داشتن در شبکهای که به نیابت از سپاه پاسداران در تهیه مواد اولیه سوخت موشکهای بالستیک فعالیت میکند، تحریم کرد.
این توافق روز گذشته امضا شد و به امریکا امکان میدهد تا در پروژههای جدید توسعه منابع طبیعی اوکراین، از جمله آلومینیوم، گرافیت، نفت و گاز طبیعی سرمایهگذاری کند.
حکومت روسیه تا هنوز به این توافق واکنشی نشان نداده است، اما دیمیتری مدودف، رئیسجمهور پیشین روسیه، از متحدان تندرو پوتین گفت اوکراین به علت وضعیت خود مجبور شده تا کمکهای نظامی امریکا را با منابع معدنی خود بپردازد.
او گفت: «اکنون اوکراینیها باید ثروت ملی کشور در حال محوشان را صرف هزینه تجهیزات نظامی امریکا کنند.»
این توافق که در واشنگتن امضا شد، شامل یک صندوق سرمایهگذاری مشترک برای بازسازی اوکراین است. همچنین، دسترسی ویژه و ترجیحی شرکتهای امریکایی را به پروژههای استخراج معادن اوکراین تضمین میکند.
کییف به امید ادامه کمکهای امریکا با این قرارداد موافقت کرده است. زیرا، ترامپ اعطای میلیاردها دالر کمکمالی بلاعوض به اوکراین را غیرموجه دانسته است. واشنگتن در اعلامیه خود نیز تصریح کرد که این قرارداد نشانه قدردانی اوکراین از کمکهای سخاوتمندانه امریکا در جنگ با روسیه است.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری امریکا در گفتوگو با شبکه فاکس بیزنس اظهار داشت: «این توافق به رهبر روسیه نشان میدهد که هیچ فاصلهای میان مردم اوکراین و مردم امریکا و میان اهداف دو کشور وجود ندارد.»
وی افزود: «این توافق حاوی یک پیام قوی برای رهبر روسیه است و به رئیس جمهور ترامپ امکان میدهد تا با قدرت بیشتری با روسیه مذاکره کند.»
اکنون، پارلمان اوکراین باید این موافقتنامه را تصویب کند. یولیا سویریدنکو، معاون نخستوزیر اوکراین که این توافق را امضا کرد، در یک نشست خبری آنلاین گفت که این کار طی چند هفته آینده انجام خواهد شد.
او افزود: «قصد ما این است که این توافق هرچه زودتر تصویب شود. بنابراین در نظر داریم که در هفتههای پیشرو این کار را انجام دهیم.»
سویریدنکو افرود که پیش از اجرایی شدن طرح صندوق سرمایهگذاری مشترک، برخی جزییات فنی باید نهایی شود. به گفته او، «ما واقعاً نیاز داریم کشور ما خودکفاتر شود و این توافق ابزار واقعی برای رسیدن به این هدف است.»
برخی نمایندگان پارلمان اوکراین در یک جلسه پشت درهای بسته با نخست وزیر اوکراین شکایت کردند که متن توافق را ندیدهاند یا بهدرستی با آنها مشورت نشده است.
با این حال، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در ویدیویی در تلگرام تاکید کرد که این توافق از موضع برابر با امریکا امضا شده است. او درباره اهمیت آن گفت که فرصتهای سرمایهگذاری در اوکراین و نوسازی صنایع و نظام حقوقی کشورش را فراهم میکند.
وزارت اقتصاد اوکراین اعلام کرد دو طرف انتظار ندارند که این توافق در سال جاری میلادی به ثمر بنشیند و درآمدزایی کند.
مذاکرات واتیکان، کلیدی بود
مقامهای ارشد حکومت ترامپ گفتند که نمایندگان دو کشور روز چهارشنبه سه سند از جمله دو توافق فنی را در واشنگتن امضا کردند.
دنیس شمیهال، نخستوزیر اوکراین و اسکات بسنت، وزیر خزانه داری امریکا تاکید کردند که پس از ماهها اختلاف و تنش برسر این قرارداد، گفتوگوی زلنسکی و ترامپ در روم، در حاشیه مراسم تشییع جنازه پاپ فرانسیس در ۲۶ اپریل، نقش مهمی در دستیابی به توافق داشت.
اوکراین سرشار از منابع طبیعی، از جمله عناصر کمیاب معدنی است که در وسایل الکترونیک، موترهای برقی و تجهیزات نظامی استفاده میشود. چین بیشترین استخراج مواد کمیاب معدنی را انجام میدهد، به همین علت امریکا در تلاش است که از نظر تامین این مواد، از وابستگیاش به چین بکاهد.
اوکراین همچنین ذخایری از آهن، اورانیوم و گاز طبیعی دارد.
