مادران در افغانستان در حالی روز جهانی مادر را سپری میکنند که با یکی از بالاترین آمارهای مرگ، سوءتغذیه، محدودیتهای شغلی و بار سنگین سرپرستی خانواده دستوپنجه نرم میکنند. برخی مادران گفتند که محرومیتها، نهتنها آینده آنان را تیره کرده بلکه سلامت روانی آنان را نیز تهدید میکند.
روز جهانی مادر هر سال در دومین یکشنبه ماه می در بسیاری از کشورهای جهان از جمله امریکا، ترکیه، کانادا و کشورهای اروپایی گرامی داشته میشود. هدف از این روز، قدردانی از نقش مادران در خانواده و جامعه است.
اما مادران در افغانستان این روز را چگونه سپری میکنند؟
در کشوری که یکی از بالاترین نرخهای مرگومیر مادران را دارد زنان با چالشهایی چون سوءتغذیه، فقر، محدودیتهای آموزشی و شغلی و بار سنگین سرپرستی خانواده مواجهاند.
همزمان با گرامیداشت این روز در جهان، بسیاری از مادران افغان نهتنها نادیده گرفته میشوند بلکه بقایشان نیز با تهدیدهای جدی روبروست.
براساس گزارشی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل که در حمل امسال منتشر شد اگر ممنوعیت آموزش زنان در رشتههای پزشکی ادامه یابد بیش از ۵۰۰۰ مادر و کودک در معرض خطر مرگ قرار خواهند گرفت.
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت نیز که در سنبله ۱۴۰۲ منتشر شد روزانه حدود ۲۴ زن به دلیل بیماریهای قابل پیشگیری مرتبط با بارداری و زایمان در افغانستان جان میدهند.
مادری از کابل که یک فرزند دارد و از تحصیل بازمانده است، به افغانستان اینترنشنال گفت: «زنان و مادران در افغانستان به یک شی زینتی تبدیل شدهاند.» او با بغض افزود: «روزهایی که در افغانستان سپری میکنم، چیزی نیست که از زندگی انتظار آن را داشتم.»
این زن با اشاره به محرومیتهای اعمالشده علیه زنان گفت: «زندگی و سلامت روانی مادران در افغانستان بهشدت تهدید شده است. ممنوعیتها بر رشد فردی ما سایه انداخته. من در کنار مادری، آرزو داشتم ماستری بگیرم اما در جامعه زنستیز کنونی، نبردم ناتمام ماند.»
زنان در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال تاکید کردند که بسیاری از خدمات و امکانات برای مادران در افغانستان وجود ندارد. آنها با اشاره به ممنوعیت سفر زنان بدون همراه مرد، گفتند که زندگی برای مادران در این کشور بهشدت دشوار شده است.
طبق یکی از گزارشهای گاردین، محدودیت طالبان بر رفتوآمد «زنان بدون محرم»، ازدواجهای زودهنگام، کمبود خدمات درمانی، ناامنی جادهها و بیتوجهی فرهنگی به سلامت زنان، بحران مرگومیر مادران و نوزادان را در افغانستان تشدید کرده است.
وضعیت سلامت مادران در افغانستان همچنان بحرانی است و جان هزاران زن به دلایلی قابل پیشگیری در خطر قرار دارد. یونیسف تاکید کرده که حدود ۹۰ درصد موارد مرگ مادران قابل جلوگیریاند اما کاهش کمکهای مالی بینالمللی، توانایی این نهاد برای حمایت از مراکز صحی و ارائه خدمات حیاتی به مادران را تهدید میکند.
منابع به افغانستان اینترنشنال میگویند ملیپوشان و پیشکسوتان شطرنج به ریاست تربیتبدنی مراجعه کرده و خواستار اجازه فعالیت و دریافت عصریه شدهاند؛ اما به آنان گفته شده که شطرنج «حرام» اعلام شده است.
به گفته منابع، مسئولان اداره ورزش و تربیت بدنی گفتهاند که وزارت امر به معروف و نهی از منکر، شطرنج را «حرام» اعلام و از ادامه فعالیت این فدراسیون جلوگیری کرده است.
فدراسیون شطرنج افغانستان پیش از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان در سال ٢٠٢١ در بخشهای مردان و زنان فعال بود و در سراسر کشور به ویژه در ولایتها مسابقات منظم برگزار میکرد.
فدراسیون شطرنج افغانستان در ماه عقرب ۱۴۰۳ که بدون رئیس و سرپرست بود به دلیل آن که کارهای مربوط به این فدراسیون در اداره تربیتبدنی طی مراحل نمیشد، به صورت غیر رسمی تعلیق شده بود.
در آن زمان گفته شد که رئیس پیشین فدراسیون شطرنج افغانستان غلامعلی ملکزاده که از طرف فدراسیون جهانی شطرنج (افآیدیای) به رسمیت شناخته میشود، در آلمان زندگی میکند.
بر اساس گزارشها بعد از رفتن رئیس فدراسیون به آلمان، اداره ورزش طالبان عبیدالله قریشی را به عنوان سرپرست این فدراسیون تعیین کرد.
آقای قریشی که با نظرمحمد مطمئن، رئیس وقت تربیت بدنی طالبان دچار اختلاف شد، دیگر در فدراسیون کار نکرد.
حالا این ورزش رسما تعلیق و حرام اعلام شده است.
اداره ورزش طالبان پیش از این فعالیتهای مربوط به رشته مبارزات آزاد را نیز در افغانستان ممنوع اعلام کرده بود.
طالبان تصمیمگیری در باره فعالیت و عدم فعالیت این بازی را به وزارت امر به معروف و نهی از منکر واگذار کرده است.
