با وجود توقف کمکهای امریکا به افغانستان، دفتر بازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان، گزارش داد که وزارت خارجه این کشور همچنان سه برنامه مرتبط به افغانستان را تامین مالی میکند. این برنامهها مربوط به آموزش و همچنین در زمینه مواد مخدر است.
براساس گزارش سیگار، این برنامههای آموزشی عمدتا برای دختران افغان است. یک برنامه بهطور آنلاین و دیگری در دوحه اجرا میشود. سومین برنامه حمایت مالی از دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل در زمینه مواد مخدر در افغانستان که از اوزبیکستان و اتریش مدیریت میشود.
سیگار با انتشار گزارش سه ماه خود به کانگرس گفت که هرچند قرار بود حمایت امریکا از دو برنامه آموزشی فوق نیز در تاریخ ۳۰ جون پایان یابد، اما وزارت خارجه امریکا در ماه جولای به سیگار اطلاع داد که مسئولیت دو برنامه آموزشی آژانس توسعه بینالمللی امریکا تحت عنوان «صندوق بورسیه تحصیلی برای زنان» و «حمایت از موفقیت دانشجویان در افغانستان» که توسط دانشگاه امریکایی افغانستان راهاندازی شده است را برعهده گرفته است.
وزارت خارجه امریکا این برنامهها را تا سال ۲۰۲۸ تمدید کرده است. هر دو برنامه به دانشجویان افغان کمک میکند تا مدرک دانشگاهی خود را یا بهطور آنلاین و یا در دانشگاه امریکایی افغانستان مستقر در دوحه کسب کنند.
سیگار میگوید که پایان پروژههای امریکا در افغانستان به معنای پایان حضور ایالات متحده در افغانستان است.
کارشناسان سازمان ملل به شورای امنیت این سازمان گزارش دادند که حضور داعش خراسان در افغانستان «جدیترین تهدید» در سطح منطقه و جامعه بینالملل محسوب میشود. آنها نوشتند که داعش خراسان با داشتن حدود دو هزار جنگجو همچنان به جذب نیرو در داخل و خارج از افغانستان ادامه داده است.
در گزارش آمده است که در شمال افغانستان و مناطق نزدیک به مرزهای پاکستان، داعش خراسان کودکان را در مدارس مذهبی آموزش داده و یک دوره آموزشی انتحاری را برای کودکان کمتر از ۱۴ سال برگزار کرده است.
گزارش تصریح میکند که حضور القاعده در افغانستان عمدتاً متشکل از جنگجویانی با اصالت عرباند که در گذشته در کنار طالبان جنگیده بودند. این افراد در ولایتهای هلمند، قندهار، کنر، ارزگان و زابل بهطور پراکنده حضور دارند.
کارشناسان ملل متحد نوشتند که چندین پایگاه آموزشی مرتبط با القاعده در سراسر افغانستان وجود دارد. آنها از شناسایی سه پایگاه جدید نیز خبر دادند که در آنها به جنگجویان القاعده و تحریک طالبان پاکستانی آموزش داده میشود.
انتقال جنگجویان القاعده به افغانستان
این کارشناسان نوشتند که همزمان نگرانیهایی وجود داشت که برخی از جنگجویان افراطی از سوریه به افغانستان منتقل شده تا عملیاتهایی را علیه کشورهای آسیای مرکزی انجام دهند.
گفته شده است که شماری از تروریستهای خارجی که از عملکرد دولت موقت سوریه ناراضی هستند و تلاش میکنند تا از این کشور خارج شوند.
در این بخشی از گزارش آمده است «برخی از تروریستهای خارجی، از جمله از آسیای مرکزی و وابسته به القاعده مانند کتیبه امام بخاری و جنبش اسلامی اوزبیکستان از سوریه به شمال افغانستان منتقل شدهاند.»
برخی کشورهای منطقه گزارش دادند که در دسامبر ۲۰۲۴، هیئتی سهنفره شامل یک نماینده جنبش اسلامی ترکستان شرقی، از دمشق به کابل سفر کرده و با مقامات طالبان درباره جنگجویان تروریست خارجی گفتوگو کردهاند.
اعزام جنگجویان داعش از افغانستان به سوریه
از سوی دیگر، داعش خراسان مستقر در افغانستان، از جنگجویان خود خواسته است تا برای تقویت صفوف خود به سوریه بروند. کارشناسان سازمان ملل گفتند که گزارشهای تأییدنشدهای وجود دارد مبنی بر اینکه شاخه داعش خراسان با اعزام شمار قابلتوجهی از جنگجویان خود به سوریه موافقت کرده و برخی از آنها در حال انتقال هستند.
سرمایه ۱۰ میلیون دالری داعش خراسان
در این گزارش آمده است که رقم دقیقی از میزان درآمدهای داعش خراسان در دست نیست، اما کشورهای عضو سازمان ملل اعلام کردهاند که این گروه از نظر مالی با محدودیت مواجه نیست و برای انجام عملیاتهای خود با کمبود بودجه روبهرو نمیباشد.
درآمدهای داعش خراسان از دفتری در سومالی تأمین میشود، علاوه بر آن، این گروه از طریق دریافت کمکهای مالی و ادامه عملیات آدمربایی با هدف اخاذی از تاجران در افغانستان نیز درآمدزایی میکند. گزارش شده است که داعش خراسان حدود ۱۰ میلیون دالر پسانداز دارد که بخشی از آن در املاک و مستغلات در خاورمیانه سرمایهگذاری شده است.
هماهنگی شبهنظامیان بلوچ و تیتیپی در جنوب افغانستان
طبق این گزارش، گروه شبهنظامی تحریک طالبان پاکستانی (تیتیپی) با حدود ۶ هزار جنگجو از حمایت «قابلتوجه لجستیکی و عملیاتی» طالبان برخوردار است. کارشناسان نوشتند که مقامات طالبان در حمایت از تیتیپی دچار اختلاف نظر هستند. برخی از آنها برای تقویت روابط منطقهای خواستار فاصلهگیری از تحریک طالبان پاکستانیاند.
کارشناسان سازمان ملل میگویند که برخی کشورهای عضو سازمان ملل اعلام کردند که هماهنگی نزدیکی میان ارتش آزادیبخش بلوچ از جمله «لشکر مجید»، و تحریک طالبان پاکستانی در بخشهایی از جنوب افغانستان وجود دارد.
یکی از کشورهای عضو سازمان ملل گزارش داده است که این دو گروه از چهار اردوگاه آموزشی مشترک استفاده میکنند (مانند ولسوالیهای شاهولیکوت و شورابک در قندهار) و القاعده آموزشهای ایدئولوژیک و تسلیحاتی در اختیار آنها قرار میدهد.
مقامات طالبان همواره گفتهاند که این گروه داعش خراسان را سرکوب کرده و داعش حضور فعال در کشور ندارد. طالبان حضور گروههای تروریستی خارجی در افغانستان را «تبلیغات» میدانند.
کارشناسان ملل متحد نوشتند که تلاشهای طالبان قابلیتهای داعش خراسان را کاهش داده اما داعش با مصونیت نسبی به فعالیت خود ادامه داده و از نارضایتیها نسبت به حاکمیت طالبان استفاده کرده است.
