منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند که استخبارات طالبان چند نفر از معترضان مزار شریف را بازداشت کرده است. این شهروندان روز سهشنبه علیه طالبان در مزار شریف اعتراض کردند. تظاهرات در پی تلاش طالبان برای تخریب دکانهای رسته لیلامی در این شهر آغاز شد.
منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند طالبان در نخست فردی به نام داوود کلانتر، یک مغازهدار معترض را بازداشت کرد و سپس گروهی از دکانداران دیگر که برای پرسوجو درباره او رفته بودند، نیز دستگیر شدند.
طالبان در بیش از چهار سال گذشته اعتراضات مردمی را در موارد مختلف با زندانی کردن معترضان و استفاده از خشونت سرکوب کرده است.
باشندگان مزار شریف روز سهشنبه، ۲۵ سنبله، گفتند طالبان تلاش کردند شماری از دکانها را تخریب کنند و با واکنش دکانداران مواجه شدند. به گفته منابع محلی، طالبان طی چهار سال گذشته از همین دکانها مالیات گرفتهاند، اما اکنون بدون هیچ هشدار قبلی قصد ویرانکردن آنها را دارند.
شماری از دکانداران مزار شریف تأکید کردند که این دکانها ملکیت چهلسالهشان است و در صورت تخریب، باید برای کسب و کار مردم بدیلی در نظر گرفته شود.
حاجی زید، سخنگوی والی طالبان در بلخ، گفت که این دکانها بر اساس تصمیم مقامات طالبان در کابل به قرارداد سپرده شده تا پس از تخریب، به یک مارکت تجارتی تبدیل شود. او افزود که مسئولان محلی بلخ با معترضان گفتوگو کردهاند تا قناعت آنان فراهم شود.
همزمان نسیم امیری، عضو پیشین اتاق تجارت بلخ، به افغانستان اینترنشنال گفت که این دکانها در مالکیت وزارت حج و اوقاف است و اخیراً از سوی معاونیت اقتصادی ریاستالوزرای طالبان به یک شرکت خصوصی برای ساخت مارکت تجارتی واگذار شده است.
اما معترضان میگویند طالبان پیش از تخریب باید بدیلی برای محل کسبوکارشان در نظر بگیرد. به گفته آنان، با ویرانشدن این دکانها صدها خانواده بدون درآمد خواهند ماند. این دکانداران نزدیک به چهار دهه در این محل فعالیت تجارتی داشتهاند.
اتحاد فعالان حقوق بشر گفته است که طالبان با قطع اینترنت تلاش دارد که مردم را در تاریکی و انزوا نگه دارد و صدای حقیقت را خاموش کند.
در بیانیه آمده: «در قرن بیستویکم، اینترنت نه تنها یک ابزار ارتباطی، بلکه شریان حیاتی آموزش، کار، تجارت، خدمات صحی و فعالیتهای مدنی است.»
این نهاد با بیان اینکه بخش بزرگی از دختران پس از محدودیتهای طالبان به گونه آنلاین به آموزش ادامه دادهاند، گفت که قطع اینترنت حمله آشکار برای بستن آخرین دروازههای آموزش بهروی دختران است.
بیانیه افزود: «چنین رفتارهایی بار دیگر نشان میدهد که طالبان نه یک نهاد سیاسی مشروع، بلکه یک گروه دهشتافگن، ناقض سیستماتیک حقوق بشر و دشمن پیشرفت و تمدن بشری هستند.»
فعالان حقوق بشر قطع اینترنت از سوی طالبان را اقدامی علیه حقوق بشر و آزادی بیان خواندند و از سازمان ملل، شورای حقوق بشر و اتحادیه بینالمللی مخابرات خواستند که صدای مردم افغانستان باشند.
اتحاد فعالان حقوق بشر خواستار فشارهای دیپلوماتیک علیه طالبان شده و گفته جامعه جهانی نباید اجازه دهد که طالبان با قطع اینترنت، افغانستان را به یک زندان خاموش تبدیل کند.
این توافقنامه نشان میدهد که عربستان به دنبال متنوع کردن متحدان امنیتی خود است.
این توافق با کشور هستهای پاکستان در حالی انجام میشود که دولتهای خلیج فارس که بهطور سنتی روی همکاری امنیتی امریکا حساب میکنند، از حملات راکتی اسرائیل علیه رهبران سیاسی حماس در قطر بهشدت شوکه شدهاند.
یک مقام ارشد سعودی به روزنامه فایننشل تایمز گفت: «امیدواریم این توافق توان بازدارندگی ما را تقویت کند، زیرا هرگونه تجاوز به یکی، تجاوز به دیگری تلقی خواهد شد. این یک توافق دفاعی جامع است که بسته به نوع تهدید، از همه ابزارهای دفاعی و نظامی لازم استفاده خواهد شد.»
وزارت خارجه پاکستان اعلام کرد که این توافق با تکیه بر چند دهه شراکت تاریخی و همبستگی اسلامی، منافع استراتژیک مشترک و همکاری دفاعی نزدیک میان دو کشور امضا شده است.
در خبرنامه وزارت خارجه پاکستان آمده است: «این توافقنامه نشاندهنده تعهد مشترک دو ملت برای تقویت امنیت و دستیابی به صلح در منطقه و جهان است. همچنین، هدف از این توافق گسترش همکاریهای دفاعی و تقویت بازدارندگی مشترک در برابر هرگونه تجاوز میباشد.»
این پیمان در شرایطی امضا میشود که تنشها در منطقه پس از حمله هوایی اسرائیل به پایتخت قطر که شش کشته بر جای گذاشت، افزایش یافته است.
یک مقام سعودی به فایننشل تایمز گفت: «ما بیش از یک سال است روی این موضوع کار میکنیم و این نتیجه گفتوگوهایی دو تا سهساله است.» او همچنین تاکید کرد که عربستان به اصل عدم اشاعه هستهای پایبند است.
شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، همراه با عاصم منیر، فرمانده ارتش این کشور، برای امضای این توافقنامه به ریاض سفر کردهاند.
پاکستان روابط نزدیکی با عربستان سعودی دارد. ریاض از حامیان اصلی اقتصادی پاکستان محسوب میشود.
در پی امضای این توافق، زلمی خلیلزاد، فرستاده سابق امریکا برای افغانستان، سوالاتی را در این زمینه طرح کرده است. او پرسیده است که آیا این توافق در واکنش به حمله اسرائیل به قطر صورت گرفته است؟ او همچنان درباره محتوا و ضمایم پنهان این توافق پرسیده و گفته است که آیا این توافق نشاندهنده بیاعتمادی عربستان و شرکای آن به همکاری دفاعی با ایالات متحده امریکا است؟
در این مورد، یک مقام سعودی به رویترز گفت که امضای موافقتنامه در واکنش به هیچ رویداد یا کشوری خاص نیست و هدف آن نهادینه کردن روابط گسترده و عمیق دو کشور است.
نماینده سابق امریکا همچنان بحث حمایت عربستان سعودی از برنامه اتمی پاکستان را مطرح کرده است.
او هشدار داده است که پاکستان سلاح و راکتهایی در اختیار دارد که میتواند سراسر خاورمیانه و اسرائیل را هدف قرار دهد. زلمی خلیلزاد همچنان گفت این کشور در حال توسعه سامانههایی است که میتواند اهدافی در ایالات متحده امریکا را هدف قرار دهد.
هنوز ریاض و اسلامآباد جزییات کامل این موافقتنامه استراتژیک دفاعی را منتشر نکردهاند.
عربستان پیشتر امیدوار بود در قالب یک توافق جامع با ایالات متحده، پیمان دفاعی و همکاری هستهای امضا کند که میتوانست به عادیسازی روابط دیپلوماتیک ریاض با اسرائیل بینجامد. اما این برنامهها پس از حمله ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل و آغاز جنگ غزه عملاً متوقف شد.
عربستان، اسرائیل را به نسل کشی در غزه متهم می کند و خواستار ایجاد یک دولت فلسطینی شده است.
پاکستان در کنار امریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا، هند، اسرائیل و کوریایشمالی، یکی از کشورهای دارنده سلاح اتمی است.
