ولودیمیر زلنسکی، رئيسجمهور اوکراین پس از دیدار با احمد شرع، رئيسجمهور موقت سوریه، اعلام کرد که کییف و دمشق روابط دیپلوماتیک خود را از سر گرفتهاند. رهبران اوکراین و سوریه روز چهارشنبه در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل دیدار کردند.
اوکراین در جون ۲۰۲۲، پس از آنکه حکومت وقت بشار اسد، استقلال بخشهای اشغالی اوکراین بهدست روسیه را به رسمیت شناخت، روابط دیپلوماتیک با سوریه را قطع کرد.
کییف پس از سقوط رژیم اسد که متحد روسیه بود، تلاش کرده با مقامهای کنونی دمشق تعامل کند.
زلنسکی چهارشنبه با اعلام احیای روابط دیپلوماتیک با سوریه در تلگرام نوشت: «ما از این گام مهم خرسندیم و آمادهایم از مردم سوریه در مسیر دستیابی به ثبات حمایت کنیم.»
در دسامبر پارسال نیز وزیر خارجه اوکراین برای گفتوگو با رهبری جدید سوریه به دمشق سفر کرد و از آنها خواست که به حضور روسیه در خاک خود پایان دهند. اوکراین همچنین وعده ارسال کمکهای غذایی به سوریه داده بود.
حکومت سوریه به رهبری احمد شرع نیز گفته است که امیدوار است روابط نزدیکی با اوکراین ایجاد کند.
همزمان، روسیه نیز تلاش کرده که با حکومت جدید سوریه روابط برقرار کند و در اوایل ماه جاری هیئتی از این کشور به دمشق سفر کرد.
او درباره دستاوردهای حکومت خود گفت: «ما همه را به یک گفتوگوی ملی و فراگیر دعوت کردیم، حکومت شایستگان را اعلام داشتیم، اصل مشارکت عمومی را تقویت کردیم.»
او با اشاره به برگزاری انتخابات پارلمانی در سوریه، گفت که «ما اکنون به سوی انتخاب نمایندگان شورای ملی خود حرکت میکنیم.»
او برخلاف طالبان که زمانی ایدیولوژی و سیاست مشابه این گروه افغان را دنبال میکرد، در اوایل بازگشت به قدرت تعهد خود را به حکومت منتخب ملی اعلام داشت. در همین راستا، حکومت الشرع اعلام کرد که انتخابات پارلمانی این کشور در ۱۳ میزان برگزار خواهد شد.
آقای الشرع با اشاره به سقوط رژیم بشار اسد در دسامبر گذشته، اعلام کرد که سوریه پس از دهها سال دیکتاتوری دوباره به جامعه جهانی بازگشته است.
شرع گفت: «سوریه جایگاه واقعی خود را در میان ملتهای جهان بازمییابد، آن هم پس از شش دهه دیکتاتوری که جان یک میلیون نفر را گرفت و صدها هزار تن را شکنجه کرد.»
او نخستین رهبر سوریه است که در نزدیک به شش دهه گذشته در این نشست جهانی حضور مییابد.
آخرین بار در سال ۱۹۶۷ نورالدین آتاسی، رئیسجمهور وقت سوریه، در مجمع عمومی سخنرانی کرده بود.
رئیسجمهور الشرع در بخشی از صحبتهایش به اصلاحات و حکومتداری جدید در سوریه پرداخت و اظهار داشت: «از لحظه سقوط رژیم پیشین، سیاست راهبردی خود را بر سه محور استوار کردیم: دیپلوماسی متوازن، امنیت و ثبات و توسعه اقتصادی.»
وی خاطر نشان کرد که سوریه اکنون در مسیر بازسازی است. او تصریح کرد: «ما در حال ایجاد دولتی جدید، نهادها و قوانینی هستیم که حقوق همه شهروندان را بدون تبعیض تضمین میکند.»
او در بخشی از سخنرانی خود با اشاره به سرنگونی بشار اسد گفت که به رژیم ترور و شکنجه خاتمه دادند و زمینه بازگشت مهاجران سوری را فراهم کردند.
رهبر جدید سوریه تاکید کرد که «سوریه از کشور صادرکننده بحران به نقطه ثبات و امنیت در منطقه تبدیل شده است.»
شرع افزود که کمیسیونهایی برای عدالت انتقالی و بررسی سرنوشت افراد مفقود تشکیل شده و روند انتخاب شورای قانونگذاری در جریان است.
به گفته او، نهادهای اداری و نظامی بازسازی شده، ساختار بوروکراتیک پیشین منحل گردیده و «دولتی شایستهسالار» برای تقویت مشارکت مردمی ایجاد شده است.
وی به احیای کامل روابط بینالمللی و ایجاد شراکتهای جدید منطقهای و جهانی اشاره کرد و گفت که لغو بخشی از تحریمها نشانهای از این پیشرفت است.
رهبر سوریه اظهار داشت: «شرکتهای بزرگ منطقهای و بینالمللی وارد بازار سوریه شده و در بازسازی و سرمایهگذاری مشارکت دارند.»
وی در عین حال خواستار لغو کامل تحریمها شد تا «زنجیرها از پای مردم سوریه برداشته شود.»
از آشوب به سوی نوسازی
آقای الشرع سوریه را کشوری در حال گذار از آشوب به سوی نوسازی توصیف کرد و گفت: «سرزمینی با تمدن و فرهنگ کهن، شایسته حکومتی قانونمدار است که از همه محافظت کند، حقوق و آزادیها را تضمین بدارد و شرایطی برای شکوفایی زندگی فراهم آورد.»
وی به تعهد خود برای پاسخگویی تاکید کرد و افزود که کمیسیونهای حقیقتیاب برای بررسی خشونتهای فرقهای اخیر تشکیل شده و دسترسی بازرسان سازمان ملل فراهم گردیده است.
الشرع اظهار داشت: «تضمین میکنم همه کسانی که مسئول خونریزی هستند، پاسخگو خواهند بود و به دست عدالت سپرده خواهند شد.»
انتقاد از تجاوز اسرائیل
رئیسجمهور جدید سوریه در سخنان خود اسرائیل را به باد انتقاد گرفت. او گفت: «اسرائیل از زمان سقوط رژیم اسد تهدیدها علیه سوریه را متوقف نکرده است.»
او ابراز داشت که اقدامات اسرائیل با حمایت جامعه جهانی از سوریه و مردمش در تضاد است و امنیت منطقه را با خطر مواجه میسازد؛ خطری که میتواند به درگیریهایی بینجامد که هیچکس پایان آن را پیشبینی کرده نمیتواند.
آقای شرع همچنان گفت که مذاکراتی برای دستیابی به توافق امنیتی جریان دارد؛ توافقی که میتواند به اجرای دوباره موافقتنامه آتشبس سال ۱۹۷۴ میان سوریه و اسرائیل منجر شود.
شرع هفته گذشته ابراز امیدواری کرده بود که توافق ظرف چند روز آینده نهایی شود، اما بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز یکشنبه شانس رسیدن به چنین توافقی را اندک خواند.
سخنرانی احمد الشرع در مجمع عمومی سازمان ملل متحد توجه جهانی را جلب کرده است، زیرا تحول او از یک جهادی سابق که امریکا جایزهای ۱۰ میلیون دالری برای دستگیریاش تعیین کرده بود، به یک رهبر دولتساز، چشمگیر بوده است.
سقوط غیرمنتظره رژیم اسد در نتیجه حمله برقآسای شورشیان به رهبری شرع در ماه دسامبر، به ۱۴ سال جنگ داخلی در سوریه و به حاکمیت ۵۰ ساله خانواده اسد نقطه پایان گذاشت.
