منصور احمد خان، سفیر پیشین پاکستان در کابل به افغانستان اینترنشنال گفت که حامد کرزی، رئیسجمهور سابق در روزهای سقوط کابل با فیض حمید، رئیس پیشین سازمان اطلاعات نظامی پاکستان، آیاسآی دیدار کرده بود. فیض حمید در نخستین روزهای تسلط دوباره طالبان بر افغانستان به کابل سفر کرده بود.
حامد کرزی تاکنون درباره دیدار با فیض حمید در روزهای سقوط اظهار نظر نکرده است.
منصور احمد خان روز پنجشنبه چهارم جدی در مصاحبه با افغانستان اینترنشنال گفت: «هیئت ما ملاقاتهایی در افغانستان از جمله با ملا برادر، حامد کرزی، عبدالله عبدالله و گلبدین حکمتیار داشت.»
به گفته وی، این هیئت در دیدارهای خود در سفر به کابل، نگرانیهای پاکستان را گوشزد کرد.
منصور احمد خان میگوید هدف رئیس آیاسآی به کابل چند روز بعد از به قدرت رسیدن طالبان این بود که از هرج و مرج و جنگ داخلی جلوگیری شود و نگرانیهای خود را هم بگوید.
او گفت در آن زمان جامعه جهانی، شرکای منطقهای و همسایگان افغانستان نگرانیشان این بود که جهت حرکت افغانستان در آینده چه خواهد بود.
منصور احمد خان در زمان سقوط کابل سفیر پاکستان در کابل بود. این دیپلومات پیشین پاکستان میگوید کشورش خواهان یک ساختار همه شمول در افغانستان بود، نه انحصار طلبی طالبان.
منصور احمد خان تاکید کرد که تصور در آن زمان این بود که افغانستان تحت پروسه دوحه به سمت یک دوران فراگیر، صلح و ثبات میرود، اتفاقی که نیفتاد.
او افزود: «وقتی پاکستان از طالبان در ورود به کابل حمایت کرد، هدف ما این بود که یک گذار قدرت، یک انتقال قدرت بدون خشونت انجام شود؛ ما به طالبان و جامعه جهانی تاکید کردیم که باید یک راه حل سیاسی برای مناقشه افغانستان باشد.»
به گفته وی، فیض حمید در ملاقاتهای خود با رهبری طالبان، خیلی مشخص نکات حکومت فراگیر و همه شمول را مطرح کرد.
طبق سخنان این دیپلومات پاکستانی، وقتی طالبان به قدرت رسیدند، نشانههایی بود که میخواهند به سمت ساختار قانون اساسی بروند، اما این امر بر آورده نشد و طالبان دولت انحصاری را خواستند.
او در عین حال تاکید کرد برای مردم افغانستان بهتر است که دولت فراگیر داشته باشند.
منصور احمد خان در بخشی دیگر از سخنانش به تنش بین طالبان و پاکستان اشاره کرد و گفت که اگر مذاکرات مستقیم میان دو طرف انجام میشد سوء تفاهمها بر طرف میشد.
او تائید کرد که در حال حاضر بین پاکستان و اداره طالبان گفتوگوی مستقیمی وجود ندارد.
جنرال سریع که پس از سقوط حکومت جمهوری به ایران رفته بود، در چهار سال گذشته از چهرههای فعال در پیگیری وضعیت نیروهای امنیتی پیشین و دادخواهی برای قربانیان ترورهای هدفمند بهشمار میرفت.
او روز چهارشنبه با محمدامین الماس، فرمانده پیشین یکی از کندکهای ارتش افغانستان، در تهران هدف حمله مسلحانه قرار گرفتند و کشته شدند. تاکنون مقامهای رسمی ایران در مورد جزئیات این رویداد اظهار نظر نکردهاند.
این ترور در ادامه سلسلهای از قتلهای هدفمند چهرههای نظامی و سیاسی پیشین افغانستان رخ داده است؛ روندی که از زمان سقوط حکومت جمهوری شدت گرفته و نگرانیهای جدی درباره امنیت پناهجویان افغان در کشورهای همسایه، بهویژه ایران، ایجاد کرده است.
پیش از این نیز معروف غلامی، چهره نزدیک به اسماعیل خان، در ماه سنبله سال جاری در مشهد به ضرب گلوله کشته شد.
جبهه آزادی افغانستان به رهبری جنرال یاسین ضیا، طالبان را مسئول ترور جنرال سریع دانسته و از دولت ایران خواسته است عاملان این رویداد را شناسایی و مجازات کند. جبهه مقاومت ملی افغانستان به رهبری احمد مسعود نیز با صدور بیانیهای، این رویداد را «جنایت آشکار» و «اقدام تروریستی هدفمند» توصیف کرده و خواستار تحقیق شفاف و مستقل شده است.
همچنین حزب جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری صلاحالدین ربانی با محکوم کردن این ترور اعلام کرده است که از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، این دومین چهره برجسته مهاجر است که در خاک ایران هدف قرار میگیرد. این حزب هشدار داده که تکرار چنین حوادثی، بهویژه در شهرهایی که نمایندگیهای سیاسی و قونسلی افغانستان تحت کنترول طالبان فعالیت دارند، موجب نگرانی جدی است.
بسیاری از چهرههای سیاسی دیگر بهشمول عطامحمد نور، اسماعیل خان، محمد محقق و... به این رویداد واکنش نشان دادهاند.
در همین حال، سید رسول موسوی، مدیرکل پیشین آسیای جنوبی وزارت امور خارجه ایران، با تأکید بر حساسیت این پرونده گفته است که ترور جنرال اکرامالدین سریع نباید ساده انگاشته شود و خواستار تشکیل یک تیم تحقیقاتی حرفهای شده است؛ تیمی که به گفته او باید با نهادهای طالبان نیز همکاری داشته باشد.
پیش از این برخی از مقامهای طالبان مخالفان این گروه در خارج از کشور را تهدید به ترور کرده بودند.
تهدیدهای طالبان
محمد نبی عمری، معین وزارت داخله طالبان، گفته بود اگر نیاز باشد طالبان میتواند با ۵۰۰ روپیه پاکستانی در خارج از مرزهای افغانستان مخالفان خود را بکشد.
سعید خوستی، سخنگوی پیشین سراجالدین حقانی، دو سال پیش مخالفان طالبان در خارج از کشور را به مرگ تهدید کرد. او هشدار داده بود که طالبان صدها داوطلب برای هدفقرار دادن مخالفان در خارج از کشور دارند.
«هبتالله در تهران ترور میکند»
حسین جعفریان، از چهرههای نزدیک به جبهه مقاومت و رایزن فرهنگی پیشین ایران در افغانستان، در واکنش به کشتهشدن جنرال سریع از رابطه ایران و اداره طالبان انتقاد کرد و گفت: «عشاق طالبان کلاه شان را بالاتر بگذارند. فقط نتانیاهو نیست که هنیه [رهبر سیاسی سابق حماس] را در تهران ترور میکند. حالا ملاهبتالله نیز چنین میکند. هم در مشهد و حالا هم در تهران. خاک برسر تان...»
جبهه آزادی افغانستان پنجشنبه، چهارم جدی، در واکنش به ترور اکرامالدین سریع، فرمانده حکومت پیشین و محمد امین الماس یک نظامی دیگر افغان در تهران در بیانیهای نوشت مخالفان طالبان حتا در تبعید و بیپناهی هدف حملات «گروه شیاد و شرور طالبان» قرار میگیرند. جبهه آزادی این رویداد را اقدام «جنایتکارانه غیرانسانی و تروریستی» طالبان در راستای سیاست حذف فیزیکی نظامیان پیشین دانست.
در بیانیه آمده است که اداره طالبان نظامیان پیشین را تهدید بالقوه علیه «سلطه نامشروع و غیرقانونی» خود دانسته و در چهار سال گذشته در راستای «تعقیب، تهدید، ترور و حذف» آنان هیچ مرز جغرافیایی، دینی، اخلاقی و حقوقی را به رسمیت نشناخته است.
جبهه آزادی از جمهوری اسلامی خواست روند اخراج نظامیان پیشین افغانستان را متوقف کند؛ زیرا گزارشهای مستند نشان میدهد که طالبان نظامیان اخراج شده را بازداشت، شکنجه و سر به نیست کرده است.
اکرامالدین سریع، فرمانده پولیس تخار در حکومت پیشین و محمد امین الماس یک تن از نظامیان پیشین شام چهارشنبه در شهرک ولیعصر تهران ترور شدند. جمهوری اسلامی ایران تاکنون درباره این رویداد بهطور رسمی ابراز نظر نکرده است.
جبهه آزادی افغانستان هشدار داد که به عنوان «سنگر مشترک نظامیان پیشین» خود را نسبت به امنیت و کرامت همرزمانش مسئول میداند و در برابر این جنایت سکوت نخواهد کرد. جبهه نوشت به این «اقدام وحشیانه طالبان» پاسخ مناسب و مسئولانه در داخل کشور خواهد داد.
این جریان مخالف طالبان از سازمان ملل خواست مطابق مسئولیتهای حقوقی و کنوانسیون ۱۹۵۱ پناهندگان زمینه انتقال فوری و امن نظامیان پیشین از ایران به کشورهای امن را فراهم کند. جبهه آزادی تأکید کرد که بیتوجهی به امنیت نظامیان پیشین افغانستان، تنها یک فاجعه انسانی، بلکه زمینهساز گسترش تروریسم فرامرزی و بیثباتی منطقهای است.
