علیرضا بیکدلی، سفیر جمهوری اسلامی در کابل در دیدار با هدایتالله بدری، وزیر معادن و پترولیم طالبان پیشنهاد سرمایهگذاری ایران در معادن آهن و نفت افغانستان را داد. سفیر جمهوری اسلامی در این دیدار، معادن افغانستان را فرصت مناسبی برای توسعه همکاریهای ایران و طالبان دانست.
وزارت معادن و پترولیم طالبان روز شنبه ششم جدی در خبرنامهای در اکس نوشت که در این دیدار درباره تقویت همکاریهای اقتصادی، گسترش روابط دوجانبه و سرمایهگذاری در منابع معدنی افغانستان گفتوگو شده است.
طبق این خبرنامه، سفیر جمهوری اسلامی گفت که شرکتهای ایرانی آماده سرمایهگذاری در معادن آهن و نفت افغانستان اند.
وزارت معادن و پترولیم طالبان میگوید هدایتالله بدری از آمادگی شرکتهای ایرانی برای سرمایهگذاری در افغانستان استقبال کرد و به جمهوری اسلامی وعده همکاری داد.
جمهوری اسلامی ایران همانند دیگر کشورها ( به جز روسیسه)، اداره طالبان را به رسمیت نمیشناسد، اما روابط گسترده دیپلوماتیک و اقتصادی با طالبان دارد.
محمود سیادت، رئیس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان پیشتر گفت شرایط امنیتی در افغانستان بهبود یافته و زمینه سرمایهگذاری به ویژه در حوزه معدن فراهم شده است. او گفت که فعالیت شرکتهای قطری، ترکی و چینی در حال افزایش است و رقبای جهانی ایران در حال پیشدستی برای تصاحب این بازارند.
گزارش سالانه مرکز خبرنگاران افغانستان که روز شنبه، ۶ جدی، منتشر شده است، از کنترول و سرکوب شدید رسانهها و خبرنگاران در حاکمیت طالبان حکایت میکند.
بر مبنای این گزارش، در یکسال گذشته دستکم دو خبرنگار در پی حملات منتسب به پاکستان کشته و سه تن دیگر زخمی شدهاند. افزون بر آن، بیش از ۱۶۰ مورد تهدید و ۳۴ مورد بازداشت خبرنگاران نیز در یک سال گذشته ثبت شده است.
معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، یکی از نهادهای سانسور و کنترول رسانههای افغانستان، در مصاحبهای با یک روزنامه بنگلادیشی مدعی شد که اداره طالبان مشکلی با رسانهها ندارد و هیچ خبرنگاری هم در بازداشت طالبان نیست. این درحالیست که دستکم که پنج خبرنگار افغان در زندانهای طالبان بهسر میبرند.
مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید در پرتو سیاستهای سرکوبگرانه طالبان، رویدادهای نقض رسانهها و حقوق خبرنگاران در سال جاری نسبت به سال گذشته، ۱۳ درصد افزایش داشته است.
مرکز خبرنگاران افغانستان، نشر اعترافهای اجباری خبرنگاران بازداشتی، جلوگیری از حضور زنان خبرنگار در نشستهای خبری مقامات طالبان و سانسور صدای زنان را به عنوان نمونههای از سیاست ترس، اختناق و تبعیض شدید جنسیتی از سوی ادراه طالبان دانسته است.
این مرکز با اشاره به گسترش دامنه ممنوعیت نشر تصاویر زندهجانها در رسانههای ۲۳ ولایت افغانستان و تعطیلی دستکم ۲۰ تلویزیون ناشی از آن، میگوید که اندک رسانههای باقیمانده با «تهدید جدی» تعطیلی مواجهاند.
مرکز خبرنگاران افغانستان ضمن ابراز نگرانی عمیق نسبت به حقوق بنیادین خبرنگاران و رسانهها، هشدار داده است که آیندهای رسانهها و آزادی بیان در افغانستان با «تهدیدهای جدی» مواجه است.
خبرگزاری باختر، تحت کنترول طالبان، روز شنبه، ششم جدی گزارش داد که این مقدار انار از سوی یک شرکت خصوصی به همکاری اتاق تجارت و سرمایهگذاری صادر شده است.
ارزش محصولات صادرشده ۳۰ هزار دالر اعلام شده است. براساس گزارش این رسانه، در سال جاری خورشیدی از ۱۵ هزار هکتار زمین در قندهار، ۲۷۴ هزار تُن انار برداشت شده است.
انار علاوه بر محبوبیت در بین مردم کشور، خریداران و علاقهمندان زیادی در سطح جهانی دارد اما باغداران پیش از این به افغانستان اینترنشنال گفته بودند که امسال تغییرات اقلیمی و کمبود آب بر کیفیت و کمیت انار تاثیر گذاشته است.
پس از تعلیق تجارت میان طالبان و پاکستان، این گروه تلاش کرده است تا با بهرهگیری از مسیرهای جایگزین، حجم مبادلات تجاری کشور را افزایش دهد.
طالبان در قوس امسال نیز از آغاز صادرات میوههای تازه افغانستان به بازارهای اوزبیکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه خبر داد و گفت که اولین محموله شامل ۵۰۰ تُن انار، سیب و توت خشک از طریق بندر حیرتان به اوزبیکستان صادر شده است.
براساس آمار اداره ملی احصائیه و معلومات طالبان، صادرات افغانستان در سال گذشته به «۱.۷ میلیارد دالر» رسید.
حسن نوریزاده، نبود زیرساختها برای تولید کالاهای اساسی موردنیاز بازار افغانستان را از دیگر عوامل گرایش تاجران افغان به بازار ایران دانست.
آقای نوریزاده روز شنبه، ۶ جدی، بدون وضاحت بیشتر درباره قوانین محدودکننده سد راه تاجران در افغانستان گفت که آنان خواهان افزایش مبادلات تجاری با ایران اند.
پیش از این، معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان در جوزای ۱۴۰۳ تایید کرده بود که بسیاری از بارزگانان و سرمایهگذاران افغان، شرکتها و بخش بزرگی از سرمایه خود را به ایران انتقال دادهاند. خان جان الکوزی گفته پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان مردم با مشکلات زیادی روبرو شدهاند.
پس از انسداد مرزها ناشی از افزایش تنشها میان پاکستان و اداره طالبان، این گروه مسیر تجارت خود را از پاکستان به سمت ایران و آسیای میانه تغییر داده است.
مقامهای ایرانی میگویند که بیشترین متقاضیان سرمایهگذاری در ایران افغانها هستند. از جمله، حسین سلیمی، رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران گفت شهروندان افغان درصدر فهرست سرمایهگذاری در این کشور قرار دارند. به گفته او، آنها بین ۳۰۰ الی ۱۰ میلیون دالر در ایران سرمایهگذاری کردهاند.
در ۲۳ عقرب سال جاری سخنگوی وزارت تجارت طالبان اعلام کرد که در شش ماه گذشته حجم تجارت افغانستان با ایران به ۱.۶ میلیارد دالر رسیده است.
معاون منطقه آزاد دوغارون میگوید گسترش فعالیتهای اقتصادی در گمرک اسلامقلعه افغانستان و دوغارون ایران از جمله مطالبات فعالان اقتصادی هر دو کشور است.
گمرک منطقه آزاد تجاری و صنعتی دوغارون در ۱۸ کیلومتری شهر تایباد همجوار با افغانستان قرار دارد. این منطقه یکی از پنج گمرک برتر اقتصادی جمهوری اسلامی شناخته میشود.
مشکلات سرمایهگذاران افغان
هرچند حکومت قبلی افغانستان و اداره طالبان بارها بر گسترش سرمایهگذاری در افغانستان تاکید کردهاند، اما معضلات اصلی سرمایه گذاران افغان و خارجی را حل نکردهاند.
پارکها و شهرکهای صنعتی از نبود برق پایدار، بدون قطعی و قابل اعتماد رنج میبرند. در عین حال، حکومتهای افغانستان مشکل فساد اداری و موانع بروکراتیک را نیز حل نکردهاند. بر اساس آخرین گزارش سازمان بینالمللی شفافیت، افغانستان از نظر فساد و عدم شفافیت، رتبه ۱۶۵ در میان ۱۸۰ کشور جهان دارد.
تحریمها به علت بازگشت طالبان به قدرت که از نظر کشورهای جهان یک گروه تروریستی است، به اقتصاد افغانستان آسیب زدهاند. شماری از سرمایه گذاران به رسانههای داخلی گفتند که برای مواد خام به نظام بانکی دسترسی ندارند و باید از طریق سیستم حوالی پول وارد کردن مواد مورد نیاز را تامین کنند.
در این مورد، رئیس شورای بازرگانان افغان به طلوعنیوز گفت: «بانک برای تاجر مهم است که تا حال مشکل تاجران حل نشده است.»
از نظر وی، ادامه تحریمها بر افغانستان تحت حاکمیت طالبان باعث میشود که سرمایهگذاران داخلی و خارجی کمتر به سرمایهگذاری در افغانستان علاقمند باشند.
شماری از آنان نیز گفتهاند که آموزش دختران یکی از عوامل دیگر مهاجرت بازرگانان است. زیرا، آنها نمیخواهند که دختران شان از تحصیل در افغانستان باز مانند.
