له څه باندې دوو کلو وروسته امریکايي پوځ له بګرام اډې څخه د خپلو ځواکونو د وتلو نوی فلم خپور کړ. امریکايي پوځ د جمعې په شپه د ۱۴۰۰ کال د چنګاښ په ۱۱مه په افغانستان کې له خپلې اصلي هوايي اډې بګرام څخه ووتل.
هغوی له بګرام څخه د افغان حکومت له خبرولو پرته وتلي و.
دغه اوه نیمې دقیقې فلم "په افغانستان کې د ۷۵ځانګړو ځواکونو د کنډک میراث" په نوم په امریکا کې د پخوانیو سرتېرو د ورځې په مناسبت خپور شو.
د امریکا پوځ د جګړې فلم اخیستونکی لانډون کارټر په بګرام کې د امریکايي پوځیانو د وروستیو لسو ورځو د شتون او له دې ستراتیژیکې اډې د وتلو د وخت شېبې ثبت کړې.
د فلم موضوع د امریکا د پوځ د ۷۵ ځانګړو ځواکونو د کنډک فعالیتونه دي، هغه ځواکونه چې شل کاله یې په بګرام کې پراته وو، او د بهرنیو ځواکونو وروستۍ ډله وه چې د کابل له سقوط څخه ۴۲ ورځې مخکې د چنګاښ د میاشتې په ۱۱ مه نیټه له دغې اډې څخه ووتله.
په ویډیو کې ښکاري چې امریکايي پوځیان د شپې په تیاره کې د بګرام په هوايي اډه کې د دغه هېواد بیرغ راښکته کوي او په یوه C-130 کارګو الوتکه کې سپاره او له افغانستانه وځي.
د بګرام هوايي اډه شاوخوا شل کاله په افغانستان کې د ترهګرۍ ضد جګړه کې د امریکايي ځواکونو تر ټولو مهم او ستر مرکز و، چې په افغانستان کې د امریکا سل زره پوځیان پکې ځای پر ځای و.
دغه ستراتیژیکه اډه چې په ۱۹۸۰ لسیزه کې د پخواني شوروي ټلوالې د ځواکونو له خوا جوړه شوې وه، د ۲۰۰۱ کال له ډسمبر څخه د ۲۰۲۱ کال تر جولای پورې د امریکا په مشرۍ د ناټو ټلوالې ځواکونو اصلي مرکز و.
د دغه وزارت د مالي او اداري چارو مرستیال محمد ارسلان خروټي د ایټالیاوئ موسسې له مشرې سوسانا فیورټي سره په لېدنه کې افغان ستنېدونکو کډوالو سره د یادې موسسې د مرستو د ستاینې ترڅنګ وویل چې نړیوالې مرستندویه ادارې باید د افغانستان اوسنیو سختو شرایطو ته په کتو سره خپلې مرستې زیاتې کړي.
ښاغلي خروټي په خپلو خبرو کې زیاته کړې ده چې، له کډوالو باید سیاسي استفاده و نه شي او له دوی سره یې پر انساني چلند ټینګار کړی.
د یادولو ده چې میرمن فیورټي هم په جبري توګه له اېستل شویو کډوالو سره د دغې موسسې د مرستو د دوام ډاډ ورکړ.
افغان کډوال په دې وروستیو کې د ایران او پاکستان په ګډون له یو شمیر ګاونډیو هیوادونو څخه په داسې حال کې اېستل کیږي چې له یوې خوا افغانستان له سخت اقتصادي ناورین سره مخ دی او له بلې خوا د ژمي په رارسېدو سره زرګونه ستانه کړای شوي کډوال بې کوره شوي.
د راپورونو له مخې، یو شمیر هیوادوال شکایت لري چې د نړیوالو مرستې دوی ته په سمه توګه نه رسیږي.
ځینې ویډیوګانې چې افغانستان انټرنشنل ته رسیدلې دي ښیي چې یا مرسته شوي توکي په بازارونو کې خرڅیږي او یا هم هغو کسانو ته ورکول کیږي چې طالبان وي او یا له طالبانو سره نږدې اړیکې ولري.
دغه پرلت وهونکي چې له تېرو ۳۱ ورځو راهیسې یې د سپین بولدک ـ چمن پر دروازه په پاسپورټ او ويزه د تګ راتګ په غبرګون اعتراض پیل کړی د پاکستان حکومت له لوري یې د غوښتنو نه منل کیدو په غبرګون نن دوشنبه د (لړم ۲۹مه) د افغانستان ـ پاکستان او کوټې- چمن ترمنځ لارې بندې کړې.
د دې اعتراض دوهم پړاو کاربندیز او د دولتي ادارو او لویو لارو بندول دي.
نوموړی وايي: «یوه میاشت پوره شوه د پاکستان حکومت مو غږ نه اوري اوس موږ د پرلت او اعتراض دوهم پړاو پیل کړ موږ لارې بندې کړې او تر دې وروسته به په سوېلي پښتونخوا کې دولتي ادارې هم بندې کړو. موږ ټرانزیت او د موټرونو تګ راتګ او ګمرک بند کړ اوس به وګورو چې پاکستان زموږ غږ اوري او که نه.»
د معلوماتو له مخې د لاریون د پای ته رسولو په موخه تېره ورځ د بلوچستان د اطلاعاتو وزیر جان اڅګزي ویلي و چې د پاکستان حکومت له لوري به هره میاشت اته زره لغړیانو (پلنډیانو) ته شل، شل زره پاکستانۍ کالدارې ورکول کیږي دوی دې پرلت پای ته ورسوي او پر دغه دروازه دې په پاسپورټ او ویزه تګ راتګ ومني.
د بلوچستان د اطلاعاتو وزیر دغه وړاندیز ته د چمن د لغړیانو اتحاد او د پرلت وهونکو سخت غبرکون ښودلی.
د چمن د لغړیانو اتحادیې مشر غوث الله یې په غبرګون ویلي: «جان اڅګزی دې دا وړاندیز خپلې کورنۍ ته وړاندې کړي موږ دلته د چا خیرات ته نه یو ناست موږ خپل کاروبار کوو. دا خبرې د نوموړي سره لازمې نه دي او که جان اڅګزی د دې خبرو توان لري دلته په چمن کې دې یې موږ ته مخامخ وکړي چې موږ خوله ورته ماته کړو.»
د پاکستان له لوري د سپین بولدک ـ چمن پر دروازه په پاسپورټ او ویزه د تګ راتګ په غبرګون کې د چمن د روان پرلت ۳۱مه ورځ روانه ده او پرلت وهونکي وايي پلان لري چې د سوېلي پښتونخوا په نورو ښارونو کې هم پرلتونه پیل کړي.
