کلتور او ټولنه

د غور لپاره د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور ریاست چارواکي وایي، چې په دغه ولایت کې د غوريانو د واکمنۍ د دورې اړوند ۶۰ قیمتي د سرو زرو سکې او یوه کوزه موندل شوې ده. دغه تاریخي توکي د الله‌یار ولسوالۍ په مربوطاتو کې کشف شوي دي.

د افغانستان د تاریخي فصل لومړی څپرکی له احمد شاه ابدالي جوړ دی چې د جګړې په ډګر کې بریالی و او هم یې د ملت جوړونې لومړنی خو بنسټیز روایت ایجاد کړی دی.

د طالبانو امر بالمعروف نهې عن المنکر او شکایتونو اورېدو وزارت خبر ورکړی، چې په دایکنډي ولایت کې یې «د فرهنګي او دیني ارزښتونو» د ساتنې لپاره د سلمانیو له مسوولینو سره ناسته کړې ده.

د طالبانو د ننګرهار والي رسنیز دفتر وايي چې په تورخم ښارګوټي کې د عمري په نامه د کډوالو په کېمپ کې دننه د لرغونې دورې یوه مهمه تاریخي ساحه کشف شوې ده. دوی همدراز زیاتوي کشف شوې ساحه کې د بابري او کوشاني تمدن اثار او نښې، پخواني کوهیان، غونډۍ او لرغوني جوړښتونه موندل شوي.

تېره ورځ د جرمني په کولن ښار کې د یو شمیر پښتنو فعالینو او لیکوالانو له خوا د پښتو ژبې نړیواله ورځ ونمانځل شوه. د غونډې کډونوالو په خپله وینا کې وویل چې پښتو ژبې د پرمختک لپاره دې دا ژبه باید علمي،هنري، اقتصادي او سیاسي ژبه شي.

په کندهار کې سږنی «انارګل مشاعره» چې پخوا به د افغانستان د فرهنګي تنوع، شاعرۍ او هنري ازادۍ یو څرګند سمبول ګڼل کېده، سږ کال تر سخت سانسور، محدویت، او کنټرول لاندې ترسره شوه. د کندهار والي په امر په مشاعره کې هيڅ رسنۍ ته اجازه ورنکړل شوه.

د افغانستان د جمهوري نظام د بهرنیو چارو مخکېني وزیر محمدحنیف اتمر، د پښتو ژبې نړۍوالې ورځې په مناسبت، د دې ژبې ویوونکو ته د مبارکۍ ترڅنګ د هغې د تاریخي، فرهنګي او علمي ارزښتونو پر نمانځلو ټينګار کړی دی.

نن د غبرګولي ۸مه (د مې ۲۹مه) د پښتو ژبې نړیواله ورځ ده. دغه ورځ له ۲۰۱۰ کال راهیسې، هر کال د غبرګولي پر اتمه نمانځل کېږي، خو په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنېدو وروسته ددې ورځې نمانځلو ته توجه کمه شوې ده.

د طالبانو د امربالمعروف وزارت د پالیسۍ او مسلکي مرستیال نور محمد حقاني په کابل کې د سلمانیو د اتحادیې له مسوولینو سره په لیدنه کې ویلي، چې «د نیم سر خرېیل او نیم پرېښودل» غیر شرعي او پردی کلتور دی او باید له دې ډډه وشي.

طالبانو پر روزنیزو او فرهنګي برخو له پراخو بندیزونو سره-سره په کابل کې د نقاشۍ، خطاطۍ، کتاب او لاسي صنایعو نندارتون جوړ کړ. دغه دوه ورځنی نندارتون د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت د کلتور او هنر معینیت د هنرستان ریاست له لوري د رسیس فرهنګي بنسټ په همکارۍ جوړ شوی دی.

د «۱۳ ورځې، ۱۳ شپې»په نوم فرانسوي فلم چې د ریښتیني پېښو له‌مخې جوړ شوی، د ۲۰۲۱ کال په اګسټ میاشت کې له کابل نه د فرانسویانو او سلګونو افغانانو د ایستلو لپاره د دغه هېواد ماموریت انځور کړی دی.

د هندي سینما (بالیووډ) پېژندل شوې فلمي لوبغاړې کترینا کیف وايي، د خپل یوه فلم تر لیدو وروسته یې پرېکړه وکړه چې د یوې مودې لپاره په فلمونو کې کار کول پرېږدي.

په روان کال کې تر اوسه پورې د هندي سینما (بالیووډ) ګڼ د لوړ لګښت او سترو فلمي لوبغاړو فلمونه خپاره شوي دي. د دې کال تر ټولو مشهورو فلمونو کې "چهاوا"، "ریډ ۲"، "سکای فورس" او "سکندر" شامل دي.

د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د هنر او کلتور معیين عتیق الله عزيزي وايي، چې تېرکال ددې ډلې د مشر ملاهبت الله له خوا د یو فرمان پر اساس، د افغانستان د ټولو تاریخي سیمو، ابداتو او تاریخي ساحو په ساتلو کې ټولې ادارې د اطلاعاتو او کلتور وزارت سره همکارې وې.

د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان ملي موزیم مسوولین وايي، په تېرو لسیزو کې د جګړو تر څنګ د سیاسي بې ثباتۍ له امله ۷۰سلنه تاریخي اثار لوټ شوي، ویجاړ شوي او یا هم بهرنیو هېوادونو ته په بېلابېلو وختونو کې قاچاق شوي دي.

د امریکا لاس انجلس پولیسو اعلان کړی چې د مشهور امریکایي سندرغاړي سموکي رابېنسن پر وړاندې یې د جنسي تیري د تورونو په تړاو جنایي څېړنې پیل کړې دي.

په پنجشیر ولایت کې د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور ریاست چارواکي وایي، چې د دغه ولایت د عنابې ولسوالۍ په بازار کې یې یو شمېر کتاب پلورنځي پلټلي دي. وايي، دوی هغه کتابونه لټول چې د دغې ډلې د حکومت له لوري پرې بندیز لګول شوی.

له استبداد، تبعیض، محرومیت او محکومیت ورها خوا منډیګک بنسټ د افغانستان د تاریخي، فرهنګي او علمي میراث د ساتنې، څېړنې او خپرولو په نيت هڅې جاري ساتلې دي.