د احمد ناصر سرمست په مشرۍ د افغانستان د موسیقۍ د ملي انسټیټیوټ اړوند د ځوانانو ارکسټر د یکشنبې په ورځ (د زمري په ۲۶مه) د جرمني د برلین ښار په «کنسرټ هاوس» کې د موسیقۍ د «یانګ یورو کلاسیک» په نړۍوال فېسټیوال کې ګډون وکړ.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت سرپرست ملا خیرالله خیرخواه وايي، «اشغالګر» د هېوادونو دین، کلتور او اقتصاد ته جدي زیان رسوي او همداراز دوی غواړي، چې نیول شوی هېواد ټول وخت دوی ته اړ او له اقتصادي اړخه یې تر تسلط لاندې وي.
د افغان مېرمنو د لاسي اوبدل شویو غالیو نندارتون، چې عنوان یې د «اوبدلو شعرونه» وو، د لندن په ساتبیز کې ترسره شو. دا نندارتون، د قطر د پراختیایي صندوق د «دشخړو په سیمو کې مېرمنې» د یوې برخې په توګه د فیروز کوه بنسټ سره په ملګرتیا تنظیم شوی وو.
د افغان سولې لپاره د امریکا پخواني ځانګړي استازي د مس عینک له سیمې کابل ته د ۱۴۳۰ قلمه لرغوني اثارو د لېږدېدو په تړاو خواشيني څرګنده کړه او ویې ویل، چینایان د افغانستان د تاریخي میراثونو په اړه بې تفاوته دي او ښايي طالبان د کان کېندنې د بدیلو لارو او میتودونو په اړه پوهه ونه لري.
د امریکا له شیکاګو یوه ۳۵ کلنه سیلانۍ چې جیکي بېروف نومېږي او اوس افغانستان ته د سیاحت په موخه تللې ده، وايي چې د افغانانو مېلمه پالنه بې سارې ده، خو د افغان ښځو پر وړاندې لګول شویو محدودیتونو ته په اشارې سره زیاتوي: «زه ډېره ښه پوهېږم چې له ځايي ښځو ډېرې ازادۍ لرم.»
د هندي سینما وتلی ستوری شاهرخ خان وایي، چې د ملي جایزې تر لاسه کولو له امله ډېر خوښ او منندوی دی. نوموړي د دې جایزې د تر ترلاسه کولو وروسته په یو ویډیوي پیغام کې د هند حکومت، د ارزونې کمېټې او له خپلو مینهوالو مننه کړې ده.
د افغانستان د پښتو سینما وتلی ستوری علي ګل شیدا چې د خپلې هنري هڅو له امله یې پراخ شهرت درلود، له اوږدې ناروغۍ وروسته نن مړ شو. د نوموړي کورنۍ د هغه مړینه تاییدوي او وايي، چې علي ګل شیدا د زړه د حملې له کبله په روغتون کې بستر و، چې نن یې له دې دنیا سترګې پټې کړې.
په تهران کې د طالبانو د سفارت فرهنګي اتشې اصف عزتالله د ایران د دولتي ټلویزون «صدا او سیما» د بهرنیو خپرونو له مرستیال احمد نوروزي سره په لیدنه کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د کلتوري او رسنیزو همکاریو د پراخېدو غوښتنه کړې ده.
د هلمند ولایت مرکز لښکرګاه په مرکزي لوبغالي کې د هلمند سیند د کلنۍ مشاعرې پر مهال د اطلاعاتو او کلتور وزارت له لوري زرګونه بروشرونه چې پکې له امیر او حاکم څخه د اطاعت اړوند موضوعات راغلي وېشل شوي و. په دغو برشرونو کې په هر ډول شرایطو کې له حاکم څخه اطاعت کول واجب بلل شوي.
په انقره کې د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت کلتوري اتشې حمیدالله تمکین د یمن جمهوریت له سفیر محمد صالح طُریق سره په کتنه کې د افغانستان او یمن ترمنځ د کلتوري همکاریو د پراخولو او پیاوړتیا پر لارو چارو خبرې کړې دي.
د هندي سینما (بالیووډ) وتلی ستوری شایني اهوجا چې یو وخت یې د بالیووډ د ځوانو او پېژندل شویو فلمي ستورو له ډلې شمېرل کېده، اوس له فلمي نړۍ سره مخه ښه کړې او د تل لپاره یې له هند څخه کډه کړې ده.
په کندهار کې سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، په دغه ولایت کې د طالبانو د امربالمعروف ډلې محتسبانو ځايي هټۍوالو ته سپارښتنې کړې دي، چې د ماشومانو د لوبو وسایل او نانځکې ونه پلوري. محتسبانو د نانځکو ساتل او د هغې لوبول حرام ګڼلي.
په هرات کې د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور رییس احمدالله متقي وایي، له ایرانه یو شمېر راستنېدونکو افغانانو خپل کلتور هېر کړی دی. هغه د توصیې په توګه د یوه دیني عالم وېډیو هم پر اېکس پاڼه خپره کړې، چې پهکې له تازه راستنېدونکو د «اسلامي او افغاني» لباس د اغوستو غوښتنه کېږي.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د ځوانانو چارو معین د کابل د کتاب نندارتون د پایغونډې په مراسمو کې له نړیوالې ټولنې وغوښتل، چې د هېواد په مرکز او ولایتونو کې د ځوانانو لپاره د کتابتونونو په جوړولو او تجهیز کې همکاري وکړي.
مشهور حماسي شاعر مطیعالله تراب د زړه د ناڅاپي حملې له امله وفات شو. نوموړي د وطندوستۍ، مبارزې او ملي احساس په شاعرۍ کې ځانګړی نوم درلود.
د افغان سندرغاړې زلاله هاشمي کورنۍ افغانستان انټرنشنل ته وویل چې د نوموړې له نادرکه کېدو ۴۸ ورځې تېریږي خو طالبان د هغې په موندلو کې لازمه مرسته ورسره نه کوي. کورنۍ یې نیوکه کوي، چې د شکمنو کسانو په نیولو کې هم طالبان ورسره مرسته نه کوي.
د طالبانو د امربالمعروف او نهی عن المنکر وزارت وايي، د فاریاب د ګرزیوان ولسوالۍ په تګاب کلي کې یې د یوه تحمیلي واده مخنیوی کړی دی. یاد وزارت وايي، یوه ۱۴ کلنه نجلۍ له رضایت پرته یوه ۷۰ کلن سپین ږیري ته نکاح شوې وه خو د یادې نجلۍ له شکایت وروسته یې نکاح فسخه کړه.
په نارینه او ښځو کې بې اولادي یوه جدي ستونزه ده. ډاکټران وايي، د دې ستونزې د حل لاره دا ده چې هلک او نجلۍ تر واده وړاندې روغتيايي معاینات وکړي. دغه معاینات هم اسانه او هم ارزانه دي. که په دغه معایناتو کې دا روښانه شي، چې هلک یا نجلۍ ناروغي لري درملنه یې کېدای شي.
د طالبانو اطلاعاتو او کلتور وزارت د هنر او کلتور معينيت اړوند د عامه کتابتونونو رياست وايي، چې د ښار د ۱۲مې ناحیې په عامه کتابتون کې یې د ماشومانو څانګه پرانېستې ده. په دغه کتابتون کې د ماشومانو د کيسو کتابونه اېښودل شوي او په يوه وخت کې د ۲۰۰ مطالعه کوونکو ظرفیت لري.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت وايي، ددې ډلې د بهرنیو چارو وزارت په ګډون د امنيتي ادارو ترمنځ د بهرنیو سیلانيانو د امنيت په موخه غونډه کې د ویزو، د هوټلدارۍ او ګرځندوی انسټېټيوټ د فعاليتونو پياوړتیا او سیلانيانو ته د تفريحي سيمو ورپېژندلو په تړاو خبرې شوې دي.
د ملګرو ملتونو عمومي اسامبلۍ د جولای ۱۲ د هیلې او امید د نړیوالې ورځې په توګه نومولې ده. یاد سازمان وايي چې د ستونزو، کړاوونو او رواني فشارونو پر مهال، هیله او امید د انسانانو لپاره هغه ګډ ارزښت دی چې د بدلون، یووالي او د ښې راتلونکې لپاره انګیزه ورکولای شي.
په داسې حال کې چې ډېری خلک افغانستان ته د ناامنۍ، جګړو او سیاسي محدودیتونو له امله د سیاحت لپاره نه ورځي، یوه نړیواله ګرځندویي اداره «کوریو ټورز» هڅه کوي دا هېواد د نالیدلو ښکلاوو، ژور کلتور او تاریخي ارزښتونو له لارې نړۍ ته ور وپېژني.