افغانستان

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې عمومي رييس سید کریم هاشمي په بلخ کې د افغان–امریکا ګډې سوداګرۍ خونې له رييس جیفري ګرایکو سره په لیدنه کې د سوداګرۍ پر پراختیا غږېدلی دی. په دې لیدنه کې له بېلابېلو هېوادونو سره د ګډو سوداګریزو خونو پر جوړولو ټینګار شوی دی.

سرچینو ټیلیګراف ورځپاڼې ته ویلي چې د امریکا پخواني ولسمشر جو بایډن د ترهګرۍ ضد چارواکو خبرداری له پامه غورځولی او هغو افغانانو ته یې امریکا ته د ننوتلو اجازه ورکړې چې ددوی په وینا، له ترهګرو ډلو سره اړیکې لري.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت اداري مرستیال رحمت الله نجیب ویلي، چې د طالبانو د مشرانو ترمنځ هېڅ ډول اختلافات نشته او هیڅ مشر په دې فکر کې نه دی، چې د ملا هبت الله اخوندزاده ځایناستی شي. د نوموړي څرګندونې ظاهرا د سراج الدین حقاني د خوست د سفر په اړه دي.

د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت وايي، چې د مولانا جلال الدين بلخي د پلار د خانقاه ترميم او بیارغونې په موخه د مسلکي کمېټې ناسته شوې. په یاده ناسته کې د تیکا موسسې په مرسته د خانقاه د بیارغونې او شاوخوا ساحې منظمولو په موخه د یو پارک جوړېدو پلان وړاندې شو ی دی.

ایران وايي، چې د تهران په غونډه کې د طالبانو د استازي نه ګډون د دواړو هېوادونو ترمنځ پر روانو اړیکو او همکاریو اغېز نه لري. د ایران د بهرنیو چارو وزارت د جنوبي اسیا عمومي رییس محمدرضا بهرامي وویل، چې دوی د طالبانو د پرېکړې درناوی کوي.

د طالبانو د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت ویلي، چې د یادې ډلې له واکمنېدو راهیسې له پاکستان، ایران او ترکیې هېوادونو ۵۹۷۸۶۳ کورنۍ چې د غړو شمېر یې ۴ میلیونه او ۲۸۳ زرو تنو ته رسیږي او له ۲ میلیونه ډېر مجردان په جبري ډول او خپله خوښه بېرته افغانستان ته راستانه شوي دي.

د هرات د سوداګرۍ او پانګونې خونه وايي، چې په روان کال کې د شاوحوا ۷۱ میلیونه ډالرو په ارزښت وچه مېوه د اروپا، امریکا، کاناډا ترڅنګ قطر، ایران او سعودي عربستان ته صادره شوې ده. د یادې خونې امر په وینا، دا د تېر کال په پرتله درې برابره دېروالی ښیي.

د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت وايي، چې د لغمان په الینګار ولسوالۍ کې یوه لرغونې سیمه او یو شمېر لرغوني اثار موندل شوي دي. دغه سیمه له میلاد څخه مخکې دورې پورې اړه لري، چې یوه ډبرینه زینه، ۱۲په لاس کيندل شوې سمڅې او اثار پکې شامل دي.

د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق خان په تهران کې د «افغانستان د ګاونډیو هېوادونو او روسیې د ځانګړو استازو په ناسته» کې وویل، د ترهګرۍ په برخه کې د اسلام‌اباد اندېښنو ته باید په جدي ډول رسېدنه وشي. هغه وایي، پاکستان په سیمه کې دسولې او امنیت غوښتونکی دی.

ایران وایي، افغانستان کې ثبات د ټولې سیمې لپاره یو ستراتېژیکه او حتمي اړتیا ده. د دې هېواد د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي په تهران کې د «افغانستان د ګاونډیو هېوادونو د ځانګړو استازو» په غونډه کې وویل، د افغانستان امنیت «په مستقیم ډول د ټولو ګاونډیو هېوادونو له ګټو سره تړلی دی».

د سویلي اسیا لپاره د یونسېف سیمه‌ییز مشر سانجي ویجسکرا وایي، کابل ته د سفر پر مهال یې له هغه مرکز څخه لیدنه کړې چې په خوارځواکۍ اخته ماشومانو ته مرستې برابروي. هغه تر دې لیدنې وروسته ویلي چې افغانستان کې پر ښځینه روغتیايي کارکوونکو پانګونه حیاتي ده او باید جدي پاملرنه ورته وشي.

د طالبانو کورنیو چارو وزارت وایي، د نشه‌یي توکو پر ضد ځواکونو یې د ځانګړو عملیاتو په لړ کې، په ۱۲ ولایتونو کې ۲۳ کسان د نشه‌یي توکو د قاچاق او پلور په تړاو نیولي دي.

د مخکېني جمهوري نظام پر مهال د بهرنیو چارو وزیر حنیف اتمر په تهران کې د سیمه‌ییزې ناستې هرکلی کړی او ویلي یې دي چې دا ناسته د افغانستان د سیاسي ناورینونو د حل، د ملي، سیمه‌ییزو او نړیوالو هڅو د همغږۍ او د تلپاتې سولې د رامنځته کولو لپاره حیاتي فرصت ګڼل کېږي.

د افغانستان د ازادۍ جبهه وایي چې جنګیالیو یې د بدخشان ولایت په مرکز فیض‌آباد کې د طالبانو پر یوې قطعه برید کړی، چې په پایله کې یې درې طالبان وژلي او یو بل یې ټپي کړی دی.

سرېلانکا کې د افغانستان پخواني سفیر محمد اشرف حیدري په ایران کې د افغانستان په تړاو د روانې غونډې په اړه ویلي، دې ناسته کې د طالبانو ګډون پرېکړه کوونکی نه دی، بلکې اصلي اهمیت دا لري چې سیمې هېوادونه افغانستان کې د مشروع حکومت د رامنځته کولو لپاره ګډه اراده او همغږي لري او که نه.

د بریټانیا لومړي وزیر کېیر سټارمر او د اروپایي کمیسیون مشرې اورسولا فون درلاین د شنبې په ورځ د امریکا په مشرۍ د اوکراین د سولې وړاندیزونو او د روسیې کنګل شویو ملي شتمنیو د کارونې لارې چارې وڅېړلې، څو کېیف ته مالي مرسته برابره شي.

په داسې حال کې چې د تېرو دوه میاشتو راهیسې د ډېورنډ فرضي کرښې په اوږدو کې د طالبانو او پاکستان ترمنځ امنیتي کړکېچونه زیات شوي، د طالبانو ۲۱۵ عزم قول اردو قوماندان مولوي محمد ایوب خالد د هلمند ولایت په بهرامچې ولسوالۍ کې د امنیتي چمتوالي د لوړولو په موخه له خپلو پوستو لیدنه کړې.

د ټرانس‌اټلانټیک استخباراتي کنسرسیوم (Transatlantic Intelligence Consortium) په یوه تازه تحلیلي راپور کې ویلي، چې د افغانستان په خاوره کې لا هم تر ۴۴ پورې وسله‌والې او سختدریځې ډلې فعالې دي. دې ادعا د نړۍوالو اندېښنو نوې څپې راپارولې دي.