ملګري ملتونه وایي، د افغانستان خرابېدونکي اقتصادي وضعیت په میلیونونو خلکو اغېز کړی دی، چې سږکال ۲۵سلنه کورنۍ د مالي سرچینو د کمښت او د لوړ طبي لګښتونو له امله روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی نه شي موندلی.
د طالبانو د لوړو زده کړو وزارت علمي مرستیال ضیاالرحمان مدني د البیروني پوهنتون د طب پوهنځي زدهکړیالانو په فراغتغونډه کې یادو فارغانو ته په خطاب کې وویل، یوازې په لېسانس زدهکړو بسنه ونهکړي او له لا زیاتو هڅو، ژمنتیا او تسلسل سره دې نورې زدهکړې هم تعقیب کړي.
د ملګرو ملتونو د خوړو د نړۍوال پروګرام مرستیال اجراییوي مشر کارل سکاو ویلي، چې په افغانستان کې بېوزلي او خوارځواکي مخ په زیاتېدو دي او دا وضعیت به په ژمي کې نور هم خراب شي.
د ایران د بهرنيو چارو وزارت تهران د افغانستان او پاکستان تر منځ د شخړو د دوام په اړه سخت اندېښمن دی ځکه دا د ایران ملي امنیت هم زیانمنوي.
د جرمني په فرانکفورت ښار کې د ملي مرکې غونډه کې ګڼ افغان پوهانو، ټولنیزو شخصیتونو، مدني فعالانو اوښځو غوښتنه وکړه، چې په افغانستان کې دې افغان میرمنو ته د زده کړو، کار او فعاله ټولنیز ګډون حق ورکړل شي.
د طالبانو امر بالمعروف وزارت ویلي، چې پر ټولنیزو رسنیو د بهرني سریال د کرکټر د جامو اغوستلو د سټایل خپرولو په جرم یې په هرات کې څلور ځوانان نیولي دي. یاد وزارت ویلي، چې دغو ځوانانو د یوه بهرني سریال د کرکټر «توماس شلبي» د جامو اغوستلو سټایل تعقیباوه.
د طالبانو بلخ والي یوسف وفا د قزاقستان د ولسمشر ځانګړي استازي پرکین توکوموف په مشرۍ پلاوي سره د اقتصادي همکاریو او سیمهییزو ترانسپورتي دهلیزونو په تړاو خبرې کړې دي. طالبانو د نوموړي له قوله ویلي، «استانه د حیرتان بندر له لارې د اوسپنې پټلۍ د قزاقستان له مرکزي شبکې سره نښلوي».
د ایران د ولسمشر لومړي مرستیال ویلي، چې له طالبانو سره د اړیکو پراختیا لپاره فرصوتونه چمتو شوي او د کورنیو او بهرنیو چارو وزارتونو ته یې لارښوونه کړې، چې ژر تر ژره دې د افغان کډوالو او پانګوالو لپاره د همکارۍ پیاوړتیا تګلاره جوړه کړي.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت وايي، د یا وزارت وزیر نورالدین عزیزي د چین له سفیر او سوداګریز استازي سره کتلي دي. د یاد وزارت په وینا، سفیر د چینایي پانګوالو ستونزې شریکې کړې او د اقتصادي اړیکو د پیاوړتیا غوښتنه یې کړې ده.
د طالبانو د امر بالمعروف، نهی عن المنکر او شکایتونو اورېدلو وزارت ادعا کړې، چې محتسبانو یې په کابل کې د یوې کونډې ښځې او یو « ۷ کلن ماشوم» د جبري نکاح مخنیوی کړی. د وزارت په وینا، د ښځې د خاوند له مړینې وروسته یې خسرګنۍ غوښتل دغه کونډه یوه ۷ کلن ماشوم ته په جبری ډول نکاح کړي.
په هرات کې د پلاستیک صنعت ټولنې مسوولان وايي چې دا مهال په دغه ولایت کې ۸ تولیدي شرکتونه فعال دي او هره ورځ شاوخوا ۱۰۰ ټنه بوجۍ او پلاستیک تولیدېږي. دوی زیاتوي، په هرات کې دغه فابریکې نه یوازې د سیمهییز بازار اړتیاوې پوره کوي بلکې خپل تولیدات نورو ولایتونو ته هم لېږي.
د قطر لومړي وزیر او د بهرنیو چارو وزیر محمد بن عبدالرحمن ال ثاني د دوحې نړیوال فورم پر دویمه ورځ وویل چې قطر د افغانستان د شل کلنې جګړې په پای ته رسولو کې بنسټیز رول لوبولی.
د طالبانو د ټولګټو وزارت وايي، چې د سالنګ لویه لاره به سبا د بار وړونکو موټرو پرمخ پرانیستل شي. د یاد وزارت ویاند په وینا، د ټولګټو وزارت د کلني پلان له مخې د سالنګ لویې لارې د جوړونې کار تکمیل شوی دی.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د ستراتیژیکو مطالعاتو مرکز رییس د دوحې فورم په ناسته کې ویلي، چې واک ته د طالبانو له رسیدو وروسته یو شمېر هېوادونه د افغانستان په اړه لا هم پخوانی امنیتي او د کړکېچ لید او ځینې هېوادونه بیا اقتصاد محوره لید لري.
په کونړ کې ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې تېره ورځ د طالبانو امربالمعروف محتسبانو لس تنه زده کوونکي د فراغت مراسمو کې پر جامو د ملي بیرغ رسمولو او لاسلیکونو له امله نیولي. په یوه را رسېدلې ویډیو کې ښکاری چې د طالبانو محتسبین نیول شوي زده کوونکي موټر ته پورته کوي.
د طالبانو د ۲۱۵ قول اردو قوماندان او په نیمروز کې د یادې ډلې سیمه ییزو مسوولینو له ایران او پاکستان څخه د قاچاقي صادراتو او وارداتو، غیر قانوني سفرونو د مخنیوي او امنیتي مسایلو په په تړاو د همغږۍ ناسته کړې ده.
د یادې ډلې د هند څانګې په خپل شپږ دقیقې نوي مستند « له دشت لیلې نه د کابل تر سوبې» کې هڅه کړې د طالبانو سقوط او پر کابل بیاتسلط او د جګړې اوږد مسیر په پاکستان، لیبیا، کشمیر، یمن، سوماليا او نورو ترهګرۍ او جګړو سره ښکیلو هېوادونو کې بوختو جنګیالیو ډلو ته د یوه موډل په توګه وښيي.
په بدخشان کې ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د طالبانو یو شمیر امنیتي چاوراکي په دغه ولایت کې د نشه یي توکو د کښت او د کانونو غیرقانوني کیندنې د مخنیوي او له تاجکستان سره د پولې د امنیت ټینګولو په تړاو دغه ولایت ته سفر کړی.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت وايي چې د نشهيي توکو سره د مبارزې ځواکونو یې په ۷ ولایتونو کې نږدې سل تنه روږدي کسان راټول کړي او د درملنې لپاره یې روغتونونو ته لېږدولي دي.
د ملګرو ملتونو د ښځو ادارې (UN Women)وايي، له تېرو ۳میاشتو راهیسې د طالبانو له لوري د دوی د سازمان اړوند ښځینه کارکوونکې خپلو دفترونو ته نه دې پرېښودل شوي. وایي، دا بندیزونه د ژغورونکو مرستو د فلج کېدو خطر زیاتوي او هغو ښځو او نجونو ته چې تر ټولو ډېره اړتیا لري مرستې نهشي رسېدی.
د تېر جمهوري نظام پر مهال د چارو ادارې مشر فضل محمود فضلي وایي، د پاکستان پوځ له بریدونو سره د ځینو افغان سیاستوالو ملاتړ او د طالبانو لهخوا د ملتپالنې دعوې، دواړه «فریبکارانه روایتونه» دي. هغه وایي، د افغانستان د ستونزو ریښتینی حل یوازې د ولس ارادې کې دی، نه د پردیو په ټوپک.
په پاکستان کې د روسیې سفیر البرت خورف او د طالبانو سفیر احمد شکیب په اسلاماباد کې یو له بل سره لیدلي دي. البرت خورف د شنبې په ورځ د لیندۍ په ۱۵مه په اېکس کې ویلي چې په دغه لیدنه کې د امنیتي چارو او په سیمه کې د سولې او ټیکاو د پیاوړتیا پر اړینو ګامونو ځانګړی بحث شوی دی.