د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام (UNDP) وايي، د افغانستان د ځانګړي باور صندوق په مالي ملاتړ د افغانستان په ختیځ کې کورنیو ته د سولري برېښنا سیستم برابروي او ځوانانو ته د ژوند مهارتونه او مسلکي روزنې ورکوي؛ څو دوی خپلې کورنۍ وساتي او د اقتصادي فرصتونو څخه ګټه پورته کړي.
د ایران د خراسان رضوي والي وايي، په ایران کې د مېشتو افغانانو پیسې یوازې د دوی لپاره نه؛ بلکې د ایران لپاره هم ارزښتناکه پانګه ده. د هغه په خبره؛ د دې پرځای چې دغه پیسې له هېواده ووځي، باید د ایران د تولیداتو د پېر او د افغانستان لپاره د صادراتو د پراختیا په برخه کې ولګول شي.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت خبر ورکړی، چې د کاپیسا ولایت مرکز ته څېرمه کورتاز سیمه کې یې «د وسلو د لېږد او نشهيي توکو د قاچاق» په تړاو دوه کسان نیولي دي. د یاد وزارت په وینا؛ پولیسو نیول شوي کسان له لومړنیو څېړنو وروسته عدلي او قضایي بنسټونو ته سپارل شوي دي.
په بادغیس کې د طالبانو د امنیې قوماندانۍ ویاند صدیق الله صدیقي ویلي، چې د بادغیس- هرات پر لویه لار د خواجه دو برار په سیمه کې د یوې ټرافیکي پېښې له امله یو کس مړ او ۳ نور ټپیان شوي دي.
د طالبانو تر واک لاندې د کډوالو ستونزو ته د رسېدنې عالي کمېسیون د دوشنبې په ورځ (د مرغومي ۸مه) خبر ورکړی، چې پرون له ایران او پاکستان نه ۵۴۰ کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي. د دغه کمېسیون په راپور راغلي، چې له دغه کډوالو سره مالي مرستې هم شوې ده.
د طالبانو د کور او ښار جوړولو وزارت خبر ورکړی، چې د کندهار ولایت د ژړۍ ولسوالۍ د کډوالو په ښارګوټي کې د راستنېدونکو کډوالو لپاره د ځمکو د وېش لړۍ په بریالیتوب ترسره شوه. د دغه وزارت په وینا؛ په دې لړ کې پر شاوخوا ۴۰۰ کورنیو ځمکې وېشل شوې دي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت درېیم سیاسي رییس ذاکر جلالي وايي، د طالبانو او امریکا اوسنی تعامل ښيي چې اړیکې په رغونه او پراختیا کې له جدي خنډ پرته پرمخ تلای شي او د تېرې شل کلنې جمهوري دورې ستونزې باید د نوې همکارۍ پر لاره خنډ نهشي.
د ایران د سواد د زدهکړې ادارې چارواکي وايي، چې په تېرو ۴۵ کلونو کې شاوخوا ۹۲۰زره افغان او عراقي کډوالو ته د لیک او لوست اسانتیاوې برابرې شوې او هر کال شاوخوا له ۱۸ تر ۲۲زره کډوال له بنسټیزو زدهکړو برخمن کېږي.
د ملي جنبش ګوند مشر عبدالرشید دوستم وایي، چې له طالبانو سره د مذاکرې بېځایه هیلې دې پرېښودل شي او د هېواد ژغورنې ته دې لومړیتوب ورکړل شي. هغه ټینګار کوي، چې طالبان نه د خبرو خلک دي، نه د ډیپلوماسۍ په ژبه پوهېږي او نه هم د ښه ګاونډیتوب اصولو ته غاړه ږدي.
د جمهوري نظام پرمهال د ولسمشر لومړی مرستیال امرالله صالح وایي، طالبان د منظمې مالي هڅونې له لارې خپل افراطي ښوونیز نصاب پیاوړی کوي او د پیسو په بدل کې د ټولنې بېوزله ماشومان خپلو مدرسو ته جذبوي.
د طالبانو د عامې روغتیا وزارت وايي، د بلخ په ابو علي سينا حوزوي روغتون کې د لومړي ځل لپاره د دماغي تومور جراحي عمليات په برياليتوب سره ترسره شول. دغه تومور د یوې ۱۲ کلنې نجلۍ په دماغ کې و.
د کاپیسا ولایت لپاره د طالبانو امنیه قومندانۍ وايي، دوه کسان یې د کاپیسا په مرکز کې د ډبرینې مجسمې، نشهيي توکو او وسلو د ساتنې په تړاو نیولي دي. دغه قومندانۍ وايي، یادو کسانو دغه وسایل د ناقانونه فعالیتونه لپاره په خپل کور کې ساتلي و.
د طالبانو د لوړو زدهکړو وزیر په هلمند پوهنتون په یوې غونډه کې ویلي، علم د انسانیت لپاره هغه نعمت دی چې د ټول انسانیت بقاء ورپورې تړلې ده. نوموړی دغه څرګندونې په داسې حال کې کوي، چې لوړو زدهکړو وزارت ته په رسېدو سره یې نجونې له لوړو زدهکړو منع کړې.
په ننګرهار کې ځايي طالبانو ۸۶ د موسیقۍ اړوند بېلابېل الات او وسایل تر راټولولو وروسته وسوځول. دغه الات او وسایل د طالبانو د امربالمعروف او نهې عن المنکر ولایتي ادارې له لوري راټول شوي دي. محتسبین وايي، دغه کار یې د ټولنې د اصلاح په موخه کړی دی.
د ههنګاو په نوم د ایران د بشري حقونو یو سازمان وايي، ایران په ۲۰۲۵ کال کې له ایرانیانو سربېره ۸۵ افغانان هم د بېلابېلو تورونو له امله اعدام کړي دي. طالبانو او بلې هېڅ ډلې لا تراوسه د دومره ډېر شمېر افغانانو د اعدامېدو په تړاو اعتراض او یا هم لږ تر لږه د وضاحت غوښتنه نهده کړې.
په افغانستان کې د جمهوري نظام له رانسکورېدو وروسته د ۲۰۲۱ کال له اګست میاشتې راهیسې څه باندې ۳۷ زره افغانان انګلستان ته لېږدول شوي دي. له دې منځه څه باندې ۱۴۰۰کورنۍ بېکوره دي. له دغو کسانو ډېریو یې په افغانستان کې له برېتانوي ځواکونو سره کار کړی و.
د روغتیا نړۍوال سازمان وايي، په تېرو ۱۵ کلونو کې په ټوله نړۍ کې څه باندې ۱۲۰ میلیونه کسانو د سګرېټو څکول پرېښي دي. د دغه سازمان په وینا، دا په ټوله کې د ۲۷ سلنې کموالي ښکارندويي کوي.
تر هغې وروسته چې د افغانستان د خبریالانو مرکز د ۲۰۲۵ کال په کلني راپور کې د رسنیو او خبریالانو د ازادۍ وضعیت «ډېر ترینګلی او محدودوونکی» وباله، د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت ویاند دغه ارزونې او همداراز په هېواد کې پر رسنیو بندیزونه او د خبریالانو نیول او وژل رد کړي دي.
د ازادۍ جبهې مشر جنرال محمد یاسین ضیاء په ایران کې د جنرال اکرامالدین سریع ترور وغانده او خبرداری یې ورکړ، چې د هغه غچ به واخیستل شي. جنرال سریع د تېرې چهارشنبې په ماښام د نامعلومو وسلهوالو لهخوا ترور شو.
طالبانو د ۱۴۰۵ کال لپاره په تخصص پروګرام کې د شمولیت لپاره له نوماندانو ازموینه واخیسته. په دې ازموینه کې څه باندې ۶ زره کسانو ګډون درلود، خو یوه نجلۍ هم پهکې نهوه. په داسې حال کې چې له طب پوهنځیو فارغې نجونې دغه پروګرام ته په تمه دي، خو د طالبانو له لوري د ګډون اجازه نهلري.
د کابل لپاره د طالبانو د والي مرستیال د کابل ولایت د کانونو ساتنې کمېټې په غونډه کې وویل، په تېرو ادارو کې «اداري فساد خپل اوج» ته رسېدلی و او د کانونو د اکتشاف او استخراج چارې په شفاف ډول نهترسره کېدې. شنونکي وايي، د طالبانو واکمنۍ کې هم د کانونو د عوایدو ګټه ولس ته نهرسېږي.
د طالبانو د کور او ښار جوړولو وزارت وايي، په کندهار او لغمان ولایتونو کې راستنېدونکو کورنیو ته څه باندې ۴۰۰ د استوګنې نمرې وېشل شوي او دغه بهیر همداراز دوام لري. له دې سره سم، یو شمېر راستنې شوې کورنۍ شکایت لري چې تر اوسه ورته د استوګنې لپاره ځمکه نهده ورکړل شوې.