چین د دوشنبې په ورځ د تایوان شاوخوا خپل تر ټولو پراخ پوځي تمرینونه پیل کړل او موخه یې دا ښودل دي چې بېجینګ کولی شي د احتمالي شخړې پر مهال تایوان له بهرني ملاتړه بې برخې کړي. تایوان د چین د حاکمیت ادعا ردوي او وايي چې یوازې د تایوان خلک د خپل راتلونکي په اړه پرېکړه کولی شي.
سره له دې چې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ او د اوکراین د ولسمشر زېلېنسکي ترمنځ په وروستیو خبرو کې د امنیتي تضمینونو په برخه کې یو څه پرمختګ شوی، خو د روسیې او اوکراین ترمنځ د سولې د هوکړې هڅې لا هم د نیول شویو ځمکو پر سر له جدي اختلافاتو سره مل دي.
د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت یو چارواکي د دوشنبې په ورځ وویل، چې امریکا له ملګرو ملتونو سره د بشري مرستو په برخه کې د دوه میلیارد ډالره مرستې ژمنه کړې ده.
د روسیې په سویلي ښار مایکوپ کې د خانسکایا پوځي هوايي ډګر په سیمه کې د څو چاودنو راپور ورکړل شوی. د مایکوپ ښار اوسېدونکو رسنیو ته منلې، چې د خانسکایا هوايي ډګر شاوخوا یې د چاودنو غږونه اورېدلي او ورسره هممهاله د روسیې دفاعي هوایي سیسټم هم فعال شوی.
د واشنګټن پوسټ د تازه راپور له مخې؛ چین په چټکۍ سره د هغو پټو مرکزونو شبکه پراخوي، چې د اټومي توغندیو د مرکزي برخو د تولید لپاره کارول کېږي او د اټومي وسلو د پراختیا لړۍ یې د نورو هېوادونو پرتله ګړندۍ کړې ده.
د ملګرو ملتونو د کډوالۍ نړۍوال سازمان ویلي، چې په لوېدیځ او سویلي سوډان کې تاوتریخوالي په تېرو درېیو ورځو کې تر ۱۰زره ډېر خلک بېځایه کړي دي. د یادې ادارې په وینا؛ د ۲۰۲۳کال له اپرېل راهیسې په سوډان کې جګړې لسګونه زره خلک وژلي او ۱۴مېلیونه نور یې بېځایه کړي دي.
د مکسیکو په سویل لوېدیځ ښار اوساکا کې د اورګاډي چپه کېدو له امله ۱۳ کسان مړه او ۹۸ نور ټپیان شوي دي. د راپورونو له مخې؛ دغه پېښه هغه مهال رامنځته شوه، چې اورګاډی د اوساکا نیزندا ښارګوټي ته نږدې له پټلۍ ووت.
د ههنګاو په نوم د ایران د بشري حقونو یو سازمان وايي، ایران په ۲۰۲۵ کال کې له ایرانیانو سربېره ۸۵ افغانان هم د بېلابېلو تورونو له امله اعدام کړي دي. طالبانو او بلې هېڅ ډلې لا تراوسه د دومره ډېر شمېر افغانانو د اعدامېدو په تړاو اعتراض او یا هم لږ تر لږه د وضاحت غوښتنه نهده کړې.
د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ د یکشنبې په ورځ مخکې له دې چې له زېلېنسکي سره په فلوریډا کې وویني وویل، چې د اوکراین او روسیې مشران په جدي ډول د سولې غوښتونکي دي.
د روغتیا نړۍوال سازمان وايي، په تېرو ۱۵ کلونو کې په ټوله نړۍ کې څه باندې ۱۲۰ میلیونه کسانو د سګرېټو څکول پرېښي دي. د دغه سازمان په وینا، دا په ټوله کې د ۲۷ سلنې کموالي ښکارندويي کوي.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلېنسکي او د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ به نن په فلوریډا کې سره وویني چې د اوکراین د جګړې پای ته رسولو لپاره یوه طرحه جوړه کړي، خو لاهم پر مهمو موضوعاتو اختلافونه شته دي.
د طالبانو تر واک لاندې د کډوالو ستونزو ته د رسېدنې عالي کمېسیون نن یک شنبه ویلي، چې تېره ورځ له ایران او پاکستان نه ۶۶۸ کورنۍ چې ټول ۲۵۵۳ کسان کېږي، افغانستان ته جبري ستانه کړای شوي.
د ایران د تهران والي، محمدصادق معتمدیان، ویلي چې دغه هېواد د اوبو له سخت بحراني وضعیت سره مخ دی او د اوبو ناسم مدیریت د ځمکې لاندې اوبو د کچې ټیټېدو لامل شوی دی. هغه خبرداری ورکړی چې که دا وضعیت دوام وکړي، ښايي ایران د پلازمېنې د بدلولو په اړه غور ته اړ شي.
د ایران د رېل پټلۍ، یوه لوړپوړي چارواکي جبارعلي ذاکري ویلي، چې تهران د افغانستان له لارې چین ته د نوي ټرانزیټي رېل پټلۍ د جوړولو امکانات ارزوي.
اوکرایني رسنیو خبر ورکړی چې بېګاه شپه، ددغه هېواد بې پېلوټه الوتکو د روسیې په سمارا ولایت کې د سیزران د تېلو تصفیه خونو باندې برید کړی. راپورونه زیاتوي، د برید له امله په ښار برېښنا هم پرې شوې.
د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف وایي، مسکو د تایوان خپلواکي په هېڅ بڼه نه مني او دا ټاپو د چین نه بېلېدونکې برخه ګڼي. دا د روسیې هغه دریځ چې د سیمې پر سیاسي توازن او نړیوالو اړیکو اغېز لرلی شي.
یوه نړۍوال څېړنیز بنسټ په خپل کلني راپور کې افغانستان د نړۍ له شپږو ناامنه هېوادونو څخه یو بللی دی. له افغانستان وروسته یمن، د کانګو ډېموکراتیک جمهوریت، سوډان، روسیه او اوکراین چې جګړې پهکې روانې دي، د نړۍ تر ټولو ناامنه هېوادونه ګڼل شوي دي.
د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان وايي، د افغانستان په ګډون له ګاونډیو هېوادونو سره په بېلابېلو برخو کې اړیکې ښې او پراخې شوې دي، خو د بهرنیو چارو وزیر یې بیا وايي، ایران له طالبانو سره پر ګڼو مهمو موضوعاتو اختلاف لري.
په میانمار کې د سختو محدودیتونو تر سیوري لاندې ټاکنې د یکشنبې په ورځ (د مرغومي ۷مه) پیلېږي. دا ټاکنې وروسته له هغه ترسره کېږي، چې پوځ پنځه کاله مخکې ټاکل شوی حکومت له واکه ګوښه کړ او کورنۍ جګړه پیل شوه. اوس واکمنه پوځي شورا دا بهیر د ډېموکراسۍ پر لور د بیا ستنېدو هڅه بولي.
د عراق لومړي وزیر محمد شیاع السوډاني ویلي، چې بغداد د امریکا او ایران ترمنځ د دوهاړخیزې لیدنې د تنظیم لپاره یوه «مهمه» هڅه روانه کړې، څو خبرې اترې بیا پيل شي. نوموړي زیاته کړې، چې امریکا هم په دې اړه خپله موافقه څرګنده کړې ده.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زېلېنسکي د شنبې په ورځ د کاناډا د هلیفاکس ښار ته د لنډ تمځای پر مهال د دغه هېواد له لومړي وزیر مارک کارني سره ولیدل. دا لیدنه امریکا ته د هغه د سفر تر مخه ترسره شوې وه.
د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان وايي، اسراییل په دې تمه دی چې په ایران کې یوه پېښه رامنځته شي او بیا دوی مداخله وکړي. د نوموړي په باور، اسراییل په وار وار ویلي چې دغه ډول یوې موقع ته په تمه دي.