نړۍ

د جمعې په سهار وختي، په تهران او د ایران په بېلابېلو سیمو کې د اسراییل هوايي بریدونو د ایران څو لوړپوړي نظامي مشران او مشهور اټومي ساینسپوهان ووژل. دا د ایران پر مشرۍ تر ټولو سخت برید بلل کېږي. په دغه مطلب کې موږ ددغسو کسانو پر رول، اغیز او تېر تم شوي یو.

د وروستیو راپورونو له مخې، د اسراییل دفاع وزیر "اسراییل کاتز" اعلان کړی چې هېواد یې پر ایران «هوايي بریدونه» کړي دي، او د احتمالي غبرګون په اړه یې په ټول اسراییل کې بیړنی حالت اعلان کړی.

د ایران پلازمېنې تهران په شمال ختیځ کې د چاودنو راپورونه ورکړل شوي دي، چې د ایران دولتي خبري اژانس نور نیوز لخوا تایید شوي دي.

د افغانستان د ښځو د مدنې ټولنو او بشرې حقونو د بنسټونو غړې په ایران کې د افغانې کډوالې کبرا رضايي وژنه غندلې او د عدالت غوښتنه یې کړې. افغانې فعالانې دا پېښه «جنایت» ګڼلی او د عاملینو پر محکمه کېدو يې ټينګار کړی.

پاکستان او متحده عربي اماراتو پرېکړه کړې، چې سیمه ييزې سولې او ګډو موخو د پوره کولو لپاره به نږدې همغږي ساتي او ګډ کار به کوي. د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف د متحده عربي اماراتو له امیر شېخ محمد بن زاید النهیان سره به ابوظهبۍ کې ليدلي او د اړیکو پر پیاوړتیا یې خبرې کړي دي.

د امریکا د سمندري ځواکونو یوه پخواني سرتېري خبرداری ورکړی چې د افغانانو لپاره د لنډمهالي خونديتوب پروګرام یا ټي‌پي‌اېس له پای ته رسېدو سره، ښايي د امریکايي ځواکونو د ګڼ شمېر پخوانیو افغان همکارانوژوند له ګواښ سره مخ شي.

د افغانستان له هوایي ډګره د امریکايي ځواکونو د وتلو انځورونه لا هم د ډېرو خلکو په ذهن کې پاتې دي، خو دا ځل، د کلېفورنیا والي ګوین نیوسم په لاس انجلس کې د سرتېرو انځورونه د اوسني وضعیت د ښودلو لپاره خپاره کړل، چې وروسته د مصنوعي ځیرکتیا په تېروتنه د افغانستان له پېښو سره وتړل.

یو غمجن سفر، چې د نوي ژوند پیل و، په دردناکه پای بدل شو. د راجستان یوه پنځه کسیزه کورنۍ، چې لندن ته روانه وه، د هندوستان په احمداباد ایالت کې د الوتکې د سقوط له امله یې ژوند له لاسه ورکړ.

په پاکستان کې د امریکا سفارت خپلو وګړو ته خبرداری ورکړی، چې د امنیتي ننګونو له کبله دي خيبرپښتونخوا او قبايلي سیمو ته له سفر کولو ډډه وکړي. دوی ویلي، چې وسله والې ترهګرې ډلې په پرله پسې ډول ملکي وګړي، غيري دولتي سازمانونه، دولتي ادارې او نور خدماتي پرسونل په نښه کوي.

د متحده ایالاتو ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي چې د بایډن حکومت د سرحدونو پرانستې پالیسي د امریکا د کرنې، هوټل‌دارۍ او تفریحي صنعتونو ته ستر زیان اړولی دی، او مجرمانو ته یې د کار زمینه برابره کړې.

د خبریالانو د یوې ګډې پلټنې له مخې مالي کې د روسیې اړوند واګنرکرایي جنګیاليو لخوا له درې کلونو راپدیخوا په غیرقانوني ډول د ولسي خلکو تښتونه، بندیانول او شکنجه کول ښودل شوي. دغه کسان دملګرو ملتونو (UN) پخوانیو اډو او یا د مالي له پوځ سره ګډو کمپونو کې ساتل شوي وو.

یوه لوړپوړي پولیس چارواکي روېټرز ته ویلي چې د هند په احمداباد ښار کې د ایر انډیا مسافر وړونکې الوتکې د لوېدو په پېښه کې تر ۲۹۰ زیاتو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی. د مسافرو له ډلې یوازې یو تن ژوندی پاتې دی.

هندي رسنیو رپوټ ورکړی، چې د ایر انډیا الوتکې د پرېوتو له ځایه تر اوسه د ۲۰۴ تنو مړي اېستل شوي او د چارواکو په وینا، یوازې یو تن ژوندی موندل شوی دی. دغه الوتکه چې ۲۴۲ کسان پکې سپاره وو، نن احمداباد ته څېرمه د استوګنې په یوه سیمه کې پریوته.

د برېټانیا لومړي وزیر کې‌ير سټارمر ویلي، چې د لندن په لور روانې هندۍ الوتکې د پېښې صحنې چې په احمد اباد کې پریوتي او ډیر برېټانیایان پکې سپاره وو، ډیرې دردناکې دي.د هندي رسنیو د راپورونو له مخې، په دې الوتکه کې ۵۳ برېیټانیايي وګړي سپاره وو.

د ایران ولسمشر مسعود پزشکيان وایي، د هېواد د پرمختګ لپاره یې پر خدای توکل کړی، نه پر امریکا او د هغې پر لاسپوڅو. هغه ټینګار کړی، چې ایران له نړۍ سره د خبرو لپاره چمتو دی، خو د فشار، ظلم او زور واکۍ منلو ته تیار نه دی.

د رویټرز د راپور له مخې، د سعودي عربستان ولیعهد محمد بن سلمان به راتلونکې اونۍ په کاناډا کې د جي‌۷سرمشریزې کې ګډون و نه کړي. رویټرز د یوه ډېپلوماټ له قوله چې د سرمشریزې له حاله خبر دی، زیاته کړې، چې محمد بن سلمان د کاناډا د بلنې ردولو لپاره کوم رسمي دلیل نه دی وړاندې کړی.

د فولبرایټ نړیوال پروګرام د مدیره پلاوي ټولو غړو په ګډه استعفا ورکړې، ځکه د دوی په وینا د دونالډ ټرمپ حکومت «غیر قانوني او سیاسي لاسوهنه» کوي. دوی په خپله یوه اعلامیه کې ویلي چې د ټرمپ حکومت ګڼ شمېر غوره شویو کسانو ته د بورسونو ورکول بند کړي دي.

د جرمني دفاع وزیر بوریس پیستوریوس د پنجشنبې په ورځ کیېف ته ورسېد څو له اوکرایني چارواکو سره د وسلو د اضافي مرستو په اړه خبرې وکړي. پیستوریوس ویلي، چې ددغه سفر هدف دا دی چې وښیو جرمني او نوی فدرالي حکومت د اوکراین ترڅنګ ولاړ دی