نړۍ

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ چین ته د نوېډیا شرکت H200 مصنوعي ځیرکتیا د چېپونو د پلور اجازه ورکړه. ټرمپ پر ټروټ خواله رسنۍ لیکلي، چې هغه د چین ولسمشر شي جېن پېنګ ته د دغه اقدام په اړه خبر ورکړی او نوموړي «مثبت ځواب ورکړی دی.»

په سوډان کې پر یوه روغتون او ښوونځي برید کې د ۶۳ ماشومانو په ګډون ۱۱۴ کسان وژل شوي دي. د روغتیا نړۍوال سازمان مشر ټېډروس اډانوم غیبریوس په سوډان کې پر یوه ښوونځي او روغتون برید غندلی او دا یې «ظالمانه کړنه» بللې ده.

د امریکا د فلوریډا ایالت والي ران دسانتیس د یوه اجرايي فرمان په صادرولو سره په فلوریډا ایالت کې د اخوان‌المسلمین او د امریکا- اسلامي اړیکو شورا (CAIR) د بهرنیو ترهګریزو سازمانونو په توګه اعلان کړل.

د جرمني د فدرالي پولیسو نوی راپور ښيي، د هغو نویو راغلو سوریایي او افغان کډوالو ونډه چې لا تر اوسه نه‌دي منل شوي، په جرمونو په ځانګړي ډول د تاوتریخوالي او وژنې په جرمنو کې د المانیانو پرتله لوړه ده.

د ایران د اقتصاد وزیر علي مدني‌زاده ویلي، چې د ایران اقتصادي وضعیت ښه نه دی او دوی ته په تېرو شپږو میاشتو کې د دغه هېواد اداره کول خورا ګران او سخت کار و.

د سوریې د پخواني ولسمشر بشار الاسد د حکومت له نسکورېدو یو کال وروسته هم د هغه د واکمنۍ پرمهال د تري تم شویو لسګونو زرو بندیانو د کورنیو پلټنې بې‌ځوابه پاتې دي.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوترېش په لوېدیځ افریقایي هېواد بنین کې د کودتا په اړه اندېښنه ښودلې او ویلي یې دي، چې په دغه هېواد کې د اساسي قانون خلاف د واک نیولو لپاره د هرې هڅې په اړه ژوره اندېښنه لري.

د اسراییل لومړی وزیر بنیامین نتنیاهو د ډسمبر پر ۲۹مه د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره ګوري چې د غزې اوربند د راتلونکو ګامونو په اړه خبرې وکړي. نتنیاهو د یکشنبې په ورځ ویلي وو چې د ډسمبر په پای کې به د غزې جګړې د پای ته رسولو لپاره د امریکا د پلان دویم پړاو له ټرمپ سره وڅېړي.

سوریایان د دوشنبې په ورځ د بشارالاسد د نسکورېدو او د هغه د وسپنیزې واکمنۍ د پای لومړۍ کالیزه نمانځي. د دمشق په مرکزي امویانو څلورلار کې رسمي نمانځنې پلان شوې دي، چې ځانګړي مراسم او پوځي پرېډونه هم پکې شامل دي.

د روسیې تازه برید د خارکیف او اوبلاسټ په پیچیني بند د اوبو رسونې مهم سیسټم ته جدي ګواښ پېښ کړی. دا بند خارکیف ښار او شاوخوا سیمو ته اوبه برابروي. اوکرایني ځواکونه د بند احتمالي جدي زیان په اړه خبرداری ورکړی او بېړني ځوابي پلانونه یې هم عملي کړي دي.

د فرانسې ۲۴ټلوېزیوني شبکې راپور ورکړی، تمه کېږي اروپايي ټولنه به نن دوشنه د (لیندۍ ۱۷مه) د کډوالۍ په تړاو د سختو قوانینو تصویب کېدو لپاره رایه اچونه وکړي. د راپور له مخې، اروپايي ټولنه هڅه کوي چې ور ننوتونکي کډوال بېرته له خپلو پولو دباندې وباسي او د ښي اړخي سیاست قوت راکم کړي.

جاپان ویلي چې د چین جنګي الوتکو په دوه «خطرناکو» پېښو کې د اوکیناوا جزایرو ته نږدې خپل رادار د جاپاني پوځ پر الوتکو ور برابر کړی، خو بیجینګ دغه تورونه رد کړي دي. د جاپان لومړۍ وزیر سانایه تاکایچي ویلي: «راد برابرول یو یو خطرناک عمل دی چې د الوتنو خوندي تګ راتګ یې اغېزمن کړی».

د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې د دوشنبې په ورځ (د لیندۍ ۱۷مه) وویل، په سوریه کې د بشارالاسد په مشرۍ د حکومت له رانسکورېدو وروسته شاوخوا ۳ میلیونه سوریايي وګړي بېرته خپلو مېنو ته ستانه شوي دي. په دې کې ۱،۲ میلیونه یې کډوال او ۱،۹ یې کورني بې‌ځایه شوي دي.

د بشري حقونو رسنیو راپور ورکړی، چې په ایران کې په تېرو دوو ورځو کې لږ تر لږه ۲۴ بندیان اعدام شوي دي. دغه شمېرې ښيي، چې یوازې په تېرو دوو ورځو کې په ورځني ډول لږ تر لږه ۱۲ کسان او په هرو دوو ساعتونو کې یو تن اعدام شوی دی.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ټکزاس د استازي هینري کویلر پر دې پرېکړې سخته نیوکه کړې، چې هغه د ډېموکرات ګوند د استازي په توګه بیا نوماند کېږي. دا پرېکړه وروسته له هغې ده، چې ټرمپ تېره اوونۍ کویلر ته د لګېدلو تورونو په اړه بښنه وکړه.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وايي، د اندونیزیا ولسمشر پرابوو سوبیانتو به سبا (دوشنبه د لیندۍ ۱۷مه) په یوه رسمي سفر پاکستان ته سفر وکړي. سوبیانتو د پاکستان د لومړي وزیر شهباز شریف په بلنه اسلام اباد ته سفر کوي.

وای‌نټ راپور ورکړی، چې د امریکا ولسمشر د اسراییل له لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو غوښتي چې په غزه، لبنان او سوریه کې په تدریجي ډول له جګړې ډیپلوماسۍ ته مخه کړي. د اسراییل پوځ هم نتنیاهو ته ویلي، چې له ایران او سیمې سره د خپلو موخو له ترلاسه کولو وروسته ډیپلوماسي ته لومړیتوب ورکړي.

د هند د بهرنیو چارو وزیر اېس جی شنکر وايي، ډېری هغه ستونزې چې هند ورسره مخ وي او همداراز د نوي ډیلي او اسلام‌اباد تر منځ د ښکېلتیا ریښه له پاکستاني پوځ څخه سرچینه اخلي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت بیا د پاکستاني پوځ په تړاو د جی شنکر څرګندونې پاروونکې او بې‌بنسټه بللې دي.