یوه فرانسوۍ ښځه او د هغې افغان خاوند د دوو ماشومانو د سنتولو له امله په بند محکوم شوي

په فرانسه کې یوې محکمې، یوه فرانسوۍ ښځه او د هغې افغان خاوند افغانستان ته د دوو ماشومانو د وړلو او سنتولو له امله په لس میاشتو بند محکوم کړل.

په فرانسه کې یوې محکمې، یوه فرانسوۍ ښځه او د هغې افغان خاوند افغانستان ته د دوو ماشومانو د وړلو او سنتولو له امله په لس میاشتو بند محکوم کړل.
په ۲۰۲۰ کال کې دغې مېرمنې خپل دوه زامن، چې عمرونه یې ۶ او ۱۰ کاله دي، د خپل پخواني خاوند له اجازې پرته، چې د دغو ماشومانو پلار دی، افغانستان ته وړي و.
فرانسې ته له ستنېدو وروسته، دغو دوو هلکانو شکایت کړی وو، چې په ناپاکو شرایطو کې سنت شوي دي. دوی ویلي، چې د غیر مسلکي کسانو له خوا د سنت کېدو له امله دوی فزیکي او رواني زیان رسول شوی دی.
د دغې ښځې مشر زوی د محکمې په غونډه کې ویلي، چې افغان پلار یې په افغانستان کې د اوسېدو پر مهال له هغه سره ناوړه چلند کړی دی.
محکمې، د خپلو ماشومانو ساتنې لپاره د دغې ښځې حق رد او خاوند یې هم د دریو کلونو لپاره له هغوی سره له لیدنې منع کړ.
همدا شان دغه جوړه هر یو ماشوم ته د لس زره یورو پر ورکولو محکومه شوي دي.

د ایران د انرژۍ وزیر له خبریالانو سره په خبرو کې خبرداری ورکړی، چې که طالبان د ایران د اوبو حق ور نه کړي، هیواد به یې له نړیوالو حقونو څخه کار واخلي.
علي اکبر محرابیان ، ټینګار کړی، چي د هلمند سیند کې د اوبو د برخې د اخیستو تعقیبول د «ایران حق دی او موږ به یې تل د لاسته راوړلو غوښتنه کوو.»
په ۱۳۵۱ کال کې ایران او افغانستان د هلمند پر سیند د ایران د برخي د معلومولو لپاره یو تړون لاسلیک کړ.
د ایران د انرژۍ وزیر وايي، چې د ۱۳۵۱ کال تړون نړۍوال دی او عملي کول یې اختیاري چاره نه ده.
هغه ویلي، چې که طالبان د ایران د حقونو د ورکولو په برخه کې په خپلو ژمنو عمل ونه کړي، دوی به له قانونی لارو چارو او نړیوالو حقونو څخه کار واخلي.
د ښاغلي محرابيان په خبره طالب چارواکي تل د دې د پاره، چې د ایران د اوبو پر برخې سترګي پټي کړي، په سېمه کې وچکالي او د اوبو کمښت بهانه کوي.
هغه همدا راز ویلي، چې طالب چارواکو ايران ته سفر پر مهال ژمنه کړې وه، چې هر څومره ژر چې شونې وي، د هلمند له سيند نه به د یران د اوبو برخه ورکوي.
د ایران د انرژۍ وزیر هیله څرګنده کړې، چې راتلونکي بارانونه به د د ې سبب شي چې ایران د هلمند له سینده د اوبو برخه لاس ته راوړي.
ایران په وار وار د طالبانو له خوا د ۱۳۵۱ کال د تړون د نه مراعاتیدو او د هلمند له سینده د اوبو د برخې د نه ترلاسه کولو په اړه انتقادونه کړي دي.
طالبان وايي، چې د وچکالۍ له امله د هلمند په سیند کې کافي اوبه نشته چې د ایران د اوبو برخه ورته ورسیږي.
د روان کال په زمري میاشت کې علي اکبر محرابیان د ایراني کارپوهانو له خوا د هلمند سیند د اوبو کچې تر اندازه کولو وروسته، منلې وه چې په افغانستان کې د وچکالۍ کچه جدي ده.

د طالبانو استخباراتو نن ماښام د تېر حکومت د پکتیا ولایت د زرمت ولسوال عبدالرحمان زرمتی په کابل کې ونیو. د پخواني ولسوال عبدالرحمان زرمتي زوی افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، پلار یې طالبانو د احمد شاه بابا مېنې یا ارزان قیمت په څوارلسم بلاک کې له کوره وړی دی.
نور رحمان وايي، نن د پاسپورټ اخېستلو لپاره د کابل پاسپورټ ریاست ته تللی و، خو هلته د طالبانو د استخباراتو کارکونکو ونیو او تر وهلو وروسته یې د پلار ادرس ترې وغوښت.
نور رحمن له طالبانو غواړي چې د خپل رهبر ملا هبت الله عمومي عفوې ته درناوی وکړي او پلار یې خوشی کړي.
عبدالرحمان زرمتی په تېر حکومت کې د پکتیا د څو ولسوالیو ولسوال پاتې شوی دی او د جمهوریت تر پرځېدو د پکتیا د زرمت ولسوال وو.
زرمتی د هغو ولسوالانو له ډلې وو، چې د طالبانو په ضد یې سخت دریځ درلود او د جګړو پرمهال به یې خپله ټوپک اخیسته او د طالبانو پرضد به یې جګړه کوله.
زرمت د افغانستان یوه له ناامنه ولسوالیو وه، خو د جمهوریت تر پرځېدو پورې دا ولسوالي د حکومت په لاس کې وه.
د جمهوریت وروستیو ورځو کې عبدالرحمان رزمتي له طالبانو سره سختې جکړې وکړې خو د ولسوالۍ له کلابندۍ وروسته یې له خپلو څو تنو ساتونکو سره ولسوالي پرېښوده.
په وروستیو کې اندېښنې دا دي چې طالب وسلوال د پخواني حکومت مامورین او د امنیتي ځواکونو غړي زنداني کوي او بیا یې له سختو شکنجو وروسته په زندانونو کې وژني.
د بشري حقونو بنسټونو د راپورونو له مخې طالبان عمومي عفوې باندې عمل نه دی کړی.

د روسیې د پټلۍ لوجسټیک کمپنۍ چارواکي وايي، راتلونکی مارچ د ترکمنستان د ترکمنباشای بندر له لارې افغانستان او ایران ته غله استول غواړي. د تاس خبري اژانس د راپور له مخې، دغو چارواکو دا خبره د ترکمنستان له مسوولانو سره په لیدنه کې کړې ده.
د روسیې د پټلۍ چارواکۍ وړمه ورځ په کسپین سمندرګي کې د ترکمنستان ترکمنباشای نړیوال بندر ته هم تللي دي.
تاس د ترکمنستان د سمندرلارې ادارې په استناد رپوټوي چې تر خپلمنځي لیدنې وروسته روسیې چارواکو وویل، چې د دغه هېواد له استراخان بندر د ترکمنستان تر ترکمنباشای نړیوال سمندري بندر پورې تر افغانستان او ایران د غلې او هم د ټرانسپورټي کانتینرونو لېږدول ممکن دي.
روسي چارواکو دا هم ویلي، چې که په دې برخه کې د دوی شننې مطلوبه نتیجه لري، نو راتلونکی میاشت به ترکمنباشای بندر له لارې خپل توکي ولېږدوي.
د ترکمنستان ترکمنباشای بندر پر ۲۰۱۸ کال ګټې اخیستلو ته تیار شوی او د ۱۷ میلیون ټنه وچ او لس میلیون ټن اوبلن بار کلنۍ وړتیا لري.
دغه بندر ته د روسیي چارواکو تګ په داسې مهال دی چې د تېر کال د ډیسمبر پر ۱۶ د ترکمنستان د بهرنیو چارو وزیر د افغانستان د هرات ولایت تورغونډۍ بندر ته لاړ او هلته یې له طالب وزیرانو سره ولیدل.
د ترکمنستان په څېر روسیې هم له طالبانو سره سوداګریز اړیکي پراخ کړي دي.
د طالبانو د صنعت او تجارت وزیر د ۲۰۲۲ کال سپټمبر کې روسیې ته له تلو وروسته وویل، چې له دغه هېواد سره یې د سونتوکو او غنمو تړون لاسلیک کړی دی، چې له مخې به یې روسیه په ارځانه بیه، په کال کې یو میلیون پټرول، یو میلیون ټنه ډېزل، پنځه لکه تنه اوبلن ګاز او دوه میلیون ټنه غنم افغانستان ته صادروي.
د رویټرز د راپور له مخې افغانستان ته تېر میلادي کال د روسیې د سونتوکو صادرات له دوو برابرو ډېر شوي، چې د دې سوداګریز تړون نتیجه ښيي.

د افغانستان په بېلا بېلو ولايتونو کې د واورې ورېدو له امله يو شمېر لويې لارې د ترافيکو پر مخ وتړل شوې. د سیمه ییزو رسنیو راپور ښيي چې د سالنګ، د کابل – غور لاره، شاتو کوتل او د بامیان او دایکندي مواصلاتي لارې د ترافیکو پر مخ تړلې دي.
د سالنګ لویه لار چې څو ورځې وړاندې پرانیستل شوې وه، د سلواغې په ۱۴ مه سهار د سختو واورو او توپان له امله د ټرافیکو پر مخ وتړل شوه.
د سالنګ چارواکو له مسافرو غوښتي چې دا مهال پر دې لار له تګ راتګ ډډه وکړي.
سالنګ د افغانستان یوه له مهمو لویو لارو څخه ده چې ۹ شمالي او شمال ختیځ ولایتونه او څلور سوداګریز بندرونه له کابل سره نښلوي.
باختر اژانس د طالبانو ترکنټرول لاندې د فوايد عامې وزارت د دغې ډلې د مسوولينو له خولې خبر ورکړ چې د شنبې ورځې واورې ورښت د غور-کابل لويه لاره او دغه راز له مرکز سره د غور ولایت د شپږو ولسواليو مواصلاتي لارې تړلې دي.
دغه راز د دايکنډي – کابل کوتل قوناق لاره، د سنګ تخت او بند، خدير، اشترلي، کيتي، کجران، شهرستان او ميرامور ولسواليو لارې د شنبې په ورځ د سهار له څلورو بجو راهيسې د ترافيکو پرمخ تړل شوي دي.

له افغانستان د شوروي ځواکونو د وتلو د ۳۵مې کلیزې په مناسبت د روسیې په اورینبورګ ښار کې د «بريا ته سلام» په نوم نندارتون جوړ شو. روسي رسنیو ویلي، په دې نندارتون کې د پوځیانو شخصي توکي، یونیفورم، وسلې او پوځي تجهیزات نندارې ته وړاندې شوي دي.
د روسي رسنۍ په راپور کې راغلي، چې دا نندارتون به د سلواغې تر ۲۹ پورې د لیدونکو لپاره خلاص وي.
د اورینبورګ ښار شاوخوا شپږ زره اوسیدونکو، چې اوس د دغه نندارتون کوربه دی په افغانستان کې د شوروي په جګړه کې برخه اخیستې وه. ۱۸۲کسان یې د جګړې پر مهال وژل شوي دي.
شوروي ځواکونه د ۱۳۵۸کال د مرغومي په میاشت کې افغانستان ته ننوتل او ۹ کاله وروسته د ۱۳۶۷کال د سلواغې په میاشت کې له افغانستانه ووتل.
په دې جګړه کې په زرګونو شوروي پوځیان او په سلګونو زره افغانانو خپل ژوند له لاسه ورکړ.
روسيه هر کال د فبرورۍ په ۱۵ له افغانستانه د شوروي د وتلو په مناسبت بېلابېل پروګرامونه جوړوي.
تېر کال له افغانستانه د شوروي ځواکونو د وتلو د کلیزې په مناسبت د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین ویلي و، چې د فبرورۍ ۱۵مه د روسیې د ټولو خلکو او په دې جګړه کې د ګډون کوونکو لپاره یوه ستره او نه هېرېدونکې ورځ ده.
ښاغلي پوتین وویل، چې «د هغو اتلانو او ملگرو یادونه چې کور ته نه دي راستانه شوي د تل لپاره به زموږ په زړونو کې پاتې شي.»
