افغان لوبغاړی عبدالسمیع فیضي د خپل کاناډايي سیال پر وړاندي ماتې وخوړه
د افغانستان د رزمي لوبو لوبغاړي عبدالسمېع فيضي د خپل کاناډايي سيال محمد ادو پر وړاندي ماتې وخوړه. دا په کاناډا کې د ازادو مبارزو د سازمان «UNIFED» د ۵۸ ام پړاو سيالي وه.
د افغانستان د رزمي لوبو لوبغاړي عبدالسمېع فيضي د خپل کاناډايي سيال محمد ادو پر وړاندي ماتې وخوړه. دا په کاناډا کې د ازادو مبارزو د سازمان «UNIFED» د ۵۸ ام پړاو سيالي وه.
فيضي له دريو کالو او دوو میاشتو ځنډ وروسته یو ځل بيا د لوبې ميدان ته داخل شو او د سيالۍ په لومړي پړاو کې له ماتې سره مخامخ شو.
نوموړي تر دې وړاندي اته سيالۍ تر سره کړې وي، چې شپږ يې ګټلې او په دوو کې يې ماته خوړلې، چې اوس له درېيمې ماتې سره هم مخ شوی دی.
محمد ادو څلور ريکاډونه او څلور برياوي درلودې، چې اوس يې پنځمه اتلولې هم په خپل نوم کړه.
دا لوبه د یو ايف سي سازمان سيالیو ته هم لاره هواره وي او د فیضي ماتې هغه د لوړو کچو سیالیو څخه محروم کړی دی.
د جرمني پولیسو نن وویل، په ختیځ جرمني کې یې یو افغان وروسته له هغه وژلی چې د یورو ۲۰۲۴ فوټبال ټورنمنټ د پرانیستې لوبو د لیدلو پر مهال یو افغان وژلی او درې نور کسان یې ټپي کړي وو. دغه بریګر وروسته درې نور جرمنان هم ټپیان کړي او د پولیسو سره په ځوابي ډزو کې ټپي او بیا مړ شوی دی.
د پولیسو په خبره، دغه ۲۷ کلن افغان لومړی د جمعې په ماښام د برلین لوېدیځ ته په ۱۳۰ کیلومترۍ کې په یوه کوچني ښار ولمیرستیت کې د چاقو په ګوزارونو خپل یو ۲۳ کلن هېوادوال مرګونۍ ټپي کړ، چې وروسته د خپلو ټپونو له امله په روغتون کې مړ شو.
د پولیسو په وینا دغه بریدګر وروسته بیا د خلکو پر یوې ډلې برید وکړ چې د جرمني او سکاټلینډ ترمنځ د فوټبال لوبه یې د خپل کور په انګړ کې لیدله، په دغه برید کې درې جرمني نارینه یې ټپیان شول، چې د دوو کسانو روغتیايي وضعیت د اندې وړ دی.
پولیسو ویلي، چې بریدګر د پېښې ځای ته په راغلو پولیسو هم برید کړی خو د پولیسو په ځوابي ډزو کې بریدګر سخت ټپي شوی او وروسته یې په روغتون کې ساه ورکړې.
پولیسو ویلي دي، چې د برید انګیزه نه ده څرګنده شوې. د جرمني د کورنیو چارو وزارت ویلي، چې پولیسو په ټول ایالت کې خپل حضور زیات کړی دی.
د فوټبال سیالۍ د جرمني په ښارونو کې ترسره کیږي او د جولای تر 14 پورې دوام کوي.
په دې وروستیو اونیو کې په جرمني کې د مېشتو افغانانو له خوا د بریدونو په اړه څو رپوټونه خپاره شوي دي.
د جرمني پوليسو د غبرګولي په ٢٢مه اعلان وکړ، چې يو ١٩ کلن افغان ځوان يې د فرانکفورت په ښار کې پر يوې ٤١ کلنې جرمنۍ د چاقو د بريد په تور نيولى دى.
د جمعې په ورځ د غبرګولي په ۱۱ مه یو ۲۵ کلن افغان ځوان سلیمان عطايي په منهایم ښار کې د اسلام د مخالفانو پر یوې غونډې په برید کې یو پولیس وواژه او پنځه ملکي وګړي یې ټپیان کړل.
د افغانستان یو شمېر دیني عالمانو افغانستان انټرنشنل – پښتو ته ویلي، چې نن په سعودي عربستان کې د عرفې ورځ وه او د حج مراسم پر ځای شوي دي. دغه عالمان وايي: “د طالبانو قاضي القضات او نور چارواکي هم په حج کې دي، که هغوی د دوشنبې په ورځ د اختر فتوا ته صادق وي؛ نو حج یې باطل دی”.
د ننګرهار د یوې دیني مدرسې استاد او دیني عالم چې د امنیتي ستونزو له امله د نوم له ښودلو ډډه کوي وايي، چې په افغانستان کې د طالبانو سترې محکمې حکم کړی، چې د یکشنبې په ورځ د عرفې ورځ ده او په خپله د طالبانو قاضي القضات په سعودي عربستان کې د حج په مراسمو کې ګډون لري.
هغه زیاته کړه: “دا چې د افغانستان ستره محکمه حکم کوي، چې اختر دوشنبه دی، دا په دې معنا چې فتوا د قاضي القضات له خوا منل شوې نو که هغه دا فتوا ورکړې وي، بیا د قاضي القضات او نورو ټولو طالب چارواکو حج باطل دی”.
نوموړی وايي، چې که چېرې د طالبانو قاضي القضات په خپله د شنبې په ورځ د حج مراسم ترسره کړې وي؛ نو دا په دې معنا چې د هغه فتوا باطله ده او اختر د یکشنبې په ورځ دی.
هغه وویل: “حضرت محمد ص فرمایلي دي، چې حج عرفه ده. پرته له عرفې حج ناممکن دی؛ نو پس د طالبانو د قاضي القضات فتوا باطله ده او اختر د یکشنبې په ورځ دی”.
د کابل یو بل دیني عالم افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل، چې په ټولو مذاهبو کې پر دې اجماع شوې، چې عرفه د حج رکن دی او هېڅ ډول تردید پکې نه شته.
نوموړي زیاته کړه: “د طالبانو قاضي القضات په خپله فتوا ورکړې، چې عرفه د یکشنبې په ورځ ده او په خپله حج ته تللی، هلته عرفه د شنبې په ورځ وه دا په دې معنا چې د هغه او نورو ټولو طالبانو چې حج ته تللي حج یې باطل دی او هلته تګ یې عبث دی”.
یاد دیني عالم زیاتوي، چې د طالبانو د چارواکو حج ته تګ په “منافقت” کې حسابیږي او مکې مکرمې ته تګ یې بې معنا دی.
د کندهار یو دیني عالم افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل، چې حج څلور رکنونه (احرام تړل، عرفه، طواف او صفا و مروا) لري او باید یاد رکنونه پر ځای شي.
نوموړی وايي: “په دغو رکنونو کې که یو هم قضا شي نو حج باطل دی؛ نو که چېرې د طالبانو قاضي القضات په خپله فتوا کې صادق وي؛ نو حج یې باطل دی او که صادق نه وي بیا یې حج ته تګ منافقت دی”.
یاد دیني عالم زیاتوي، چې په اسلام کې که چېرې یو قاضي او مفتي د شخصي سلیقې په اساس فتوا او حکم ورکوي، حکم او فتوا یې د منلو نه ده.
د یادونې وړ ده، چې د طالبانو سترې محکمې په افغانستان کې یکشنبه د عرفې ورځ او دوشنبه د لوی اختر ورځ اعلان کړې ده؛ خو په سعودي عربستان کې نن شنبه د عرفې ورځ وه او حاجیانو د حج لومړی رکن پر ځای کړ.
د طالبانو پر دغې پرېکړې د ګلبدین حکمتیار په ګډون ګڼو دیني عالمانو نیوکې وکړې او د طالبانو دغه پرېکړه یې له پاکستان سره د یووالي په معنا یاده کړه.
د طالبانو د قاضي القضات عبدالحکیم حقاني په ګډون سراج الدین حقاني او د دغې ډلې له ۳۱ زیات چارواکي دا مهال د حج په مراسمو کې دي.
د مزارشريف ځینې اوسېدونکو له افغانستان انټرنشنل سره په اړيکه کې په دغه ښار کې د ناامني او جنايي جرمونو پر زياتېدو اندېښنه وښوده. دوی وايي چې په وروستیو میاشتو کې د پخواني حکومت کارکوونکي او د بلخ د سوداګرو کورنۍ په دې ښار کې وژل کېږي او تښتول کېږي.
د بلخ ولایت اوسیدونکي طالبان او د دغې ډلې سیمه ییز چارواکي په دغه ولایت کې په «ترور او تښتونو» کې په لاس لرلو تورنوي.
د غبرګولي مياشتې په پيل کې وسله والو کسانو په بلخ کې د پخواني حکومت د عامې روغتيا پر مرستيال ډاکټر يوسف صميم او د هغه پر ورور قاضي محمد ياسين بريد وکړ.
په دغه برید کې د ډاکټر یوسف صمیم ورور قاضي محمد یاسین په ډزو ووژل شو او ښاغلی صمیم پخپله سخت ټپي شو. دغه پخوانی دولتي چارواکی دا مهال په کابل کې بستر دی.
د مزارشريف دغه اوسېدونکي وايي، لږ تر لږه څلور مرمۍ يې په خېټه او شا کې لګېدلې دي.
له دې برید څو ورځې وروسته طالبانو ادعا وکړه،چې د دې پېښې په تړاو یې درې تنه نیولي دي.
خو طالبانو د دغو کسانو د هويت په اړه نور جزیيات نه دي ورکړي.
له مزارشريف څخه سرچينو افغانستان انټرنشنل ته وويل، چې د دې پېښې دوه عاملين د بلخ د دريمې لوا د طالبانو استخباراتي مامورين وو.
دا په داسې حال کې ده، چې د روانې مياشتې په لومړيو کې هم د بلخ د يوه سوداګر ماشوم د ناپېژاندو وسله والو له خوا چې د طالبانو يونيفورم يې اغوستی و وتښتاوه.
دغه ماشوم د بلخ ولايت د مالچو د يوه سوداګر حاجي عبدالله زوی و، چې له دوو اوونيو وروسته د تښتوونکو له منګولو ازاد شو.
طالبانو ادعا کړې چې د دغه ماشوم د تښتولو په تور يې درې تنه نيولي دي، تر اوسه یې د دغو تښتوونکو د هويت او په دې ډله کې د هغوى د غړيتوب په اړه جزئيات نه دي ورکړي.
د بلخ یو شمېر اوسېدونکي وايي، چې د دغه ولایت د خلکو کورونه څو ځلې د طالبانو له لوري تالاشي شوي او په دغه ښار کې عام خلک وسلې ته لاس رسی نه لري.
د بلخ د دغو اوسېدونکو په خبره، طالبان پر دوی فشار راوړي چې د دغه ښار له سوداګرو پیسې واخلي.
د طالبانو کورنیو چارو وزارت ویاند وايي، له استخباراتو لوی ریاست او دفاع وزارت سره په ګډه یې د لوی اختر د لمانځلو لپاره سخت امنيتي تدابير نیولي دي. عبدالمتين قانع خلکو ته خبرداری ورکړی، چې د اختر په ورځو کې له هوايي ډزو، پټاکيو او د لمبه يي توکو له استعمال جدي ډډه وکړي.
د طالبانو نورو چارواکو هم له خکو ورته غوښتنه کړې او وايي، سرغړوونکي به له سخت قانوني چلند سره به مخ شي.
ښاغلي قانع نن پر خپله اېکس پاڼه په يو ويډيويي پيغام کې د خپل امنیتی پلان په هکله وايي، د لوی اختر د لمانځه ادا کولو لپاره د مسجدونو، عیدګاه جوماتونو او د خلکو د ګڼې ګوڼې سېمو لپاره سخت امنيتي تدابير نيولي دي.
قانع زياتوي، چې دغه امنيتي پلان یې د طالبانو د فاع وزارت او استخباراتو ادارې سره په ګډه عملي کوي.
طالبانو په تېر اختر کې هم د کلکو امنیتی تدابیرو خبره کوله او په نتیجه کې یې په هغه اختر کې هم کومه څرګنده امنیتي پېښه ونه شوه.
د طالبانو ستره محکمه وايي، د دې ډلې د مشر په امر یې د لوی اختر په مناسبت ۳۴۹ بندیان خوشي او د ۲۷۰ زندانیانو د بند موده یې کمه کړې ده. د دې محکمې په نننۍ اعلاميه کې راغلي، چې دغه بنديان د بخښنې مستحق وو او د افغانستان له بېلابېلو بندخونو ازاد شوي دي.
طالبانو له خوشې شويو بندیانو غوښتي، چې له منفي کړنو لاس واخلي او خپل عادي ژوند غور وکړي.
په اعلاميه کې د خوشي شويو بنديانو د جرمونو په اړه جزيات نه دي ورکول شوي او دا يې هم نه دي ويلي، چې دا بنديان سياسي که جنايي وو.
طالبانو په تېر کوچنۍ اختر کې هم د ۲۸۵۵ بندیان د خوشي کولو او له زرو څخه د ډیرو بندیانو د بند مودې کمېدو خبر ورکړی وو.
د طالبانو د زندانونو ادارې نظامي مرستیال تېر کال په سلواغه مياشت کې وویل، چې دا ډله د ۲۵ بهرنیو اتباعو او شاوخوا ۸۵۰ ښځو په ګډون ۱۹ زره بندیان لري.