رویټرز: د اسراییل او حزب الله ټکر د پراخې جګړې خطر زیاتوي

د اسراییل په شمالي سیمو د حزب الله د توغندیو پرلپسې بریدونه او پر سویلي لبنان د اسراییل بمبار د دې ویره زیاتوي چې ښایې د غزې جګړه پر پراخه سیمه ییزه جګړه بدله شي. شنونکي د دغې جګړې پراخیدل د دواړو هیوادونو لپاره خطرناک بولي.

د حزب الله مشر سید حسن نصرالله د چهارشنبې په ورځ ګواښ کړی چې د جګړې په صورت کې به په اسراییل کې هیڅ ځای خوندي نه وي او ان قبرس او د مدیترانې نورې برخې به له خطر سره مخامخ وي.

حزب الله په اکتوبر میاشت کې د غزې د جګړې له پیل راهیسې له خپل فلسطیني متحد حماس سره د پیوستون د څرګندولو لپاره پر اسراییلوتوغنديز بریدونه کوي، چې په اسراییل کې یې په لسګونو زره کسان د کورونو پریښودو ته اړ کړي او دهمدې امله د لبنان پر وړاندې د جدي اقدام په اړه سیاسي فشارونه مخ په ډیریدو دي.

د لبنان په سویل کې د اسراییل له بریدونو وروسته په لسگونو زره لبنانیان هم د خپلو کورونو پریښودو ته مجبور شوي دي.

د امریکا ولسمشر جو بایډن د جګړې د پراخیدو د احتمال په اړه اندیښمن دی او د همدې امله یې خپل د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلنکین اسراییل ته استولی چې د جګړې د پراخیدو څخه د مخنوي پیغام د دغه هیواد چارواکو ته ورسوي.

اسراییلي الوتکو پرون د لبنان په سویل کې ځینې موخې په نښه کړې او د حزب الله یو جنګیالی یې وژلی چې په جواییه سیمه کې د دې ډلې د عملیاتو قوماندان و. حزب الله د نوموړي وژل کېدل منلي خو د قومندان په توګه يې نه دی یاد کړی.

د اختر له رخصتیو وروسته، حزب الله هم اسراییل ته لسګونه توغندي توغولي دي.

د اسراییل د ملي امنیت شورا یو پخواني چارواکي اورنا مزراهي وویل: “د جګړې هیڅ یو انتخاب هم ښه نه دی، خو لویه پوښتنه دا ده، چې د دغو بریدونو له امله اسراییل څومره زیانمنیدای شي؟"

هغه وايي: "زه فکر کوم چې د حکومت ډیری برخه واقعیا نه غواړي چې په جګړه کې ښکیل شي، مګر دا ممکنه ده چې موږ دې نتیجې ته ورسیږو. چې باید جګړه وکړو.“

په لبنان کې د حسن نصرالله څرګندونو د یوې پراخې جګړې لپاره د ډیرو هڅو مخه ونیوله، خو ځینو ډیپلوماټانو او شنونکو ویلي، چې د هغه ګواښونه د اسراییل د زیاتېدونکو بریدونو ځواب کیدای شي.

په نیکوسیا پوهنتون کې د سیاسي چارو شنونکی او د تاریخ او نړیوالو اړیکو پروفیسر هوبرټ فوسټمن وویل: "زما په فکر دغه څرګندونې د جګړې د مخنیوي د ستراتیژۍ برخه ده."

فوستمن زیاته کړه: "د اسراییل له خوا له حزب الله سره د جګړې د زیاتېدو او په ټوله کې د جګړې د پراخېدو خطر شته، خو زه فکر نه کوم حزب الله دغه جګړه وغواړي." حزب الله په ډاګه کړې، چې د پراخې جګړې په لټه کې نه دی، خو سره له دې یې په پرله پسې توګه له لا ډیرو درنو وسلو کار اخیستی دی.»

اسراییل په منځني ختیځ کې تر ټولو پیاوړی اردو لري، خو حزب الله هم په زرګونو جنګیالي لري چې ډیری یې د سوریې په کورنۍ جګړه کې تجربه لري.

دا ډله د لسګونو زرو توغندیو یوه زیرمه هم لري چې په ټول اسراییل کې بیلابیل ښارونه په نښه کولی شي.

حزب الله د بې پیلوټه الوتکو یوه لویه ډله هم لري، چې یوې یې په دې اونۍ کې د هایفا په بندري ښار کې پراخې الوتنې وکړې او د بریښنا سیسټمونو په ګډون مهمو اقتصادي زیربناوو ته احتمالي ګواښ په ګوته کوي.