افغان نولس کلنې لوبډلې په اسیا جام کې خپله لومړنۍ لوبه وبایلله

د افغانستان له نولس کلنو کم عمره کرېکټ ملي لوبډلې نن د کرکټ اسیايي شورا اړوند اسیا جام سیالیو کې خپله لومړنۍ لوبه کې له بنګله دېش ماته وخوړه.

د افغانستان له نولس کلنو کم عمره کرېکټ ملي لوبډلې نن د کرکټ اسیايي شورا اړوند اسیا جام سیالیو کې خپله لومړنۍ لوبه کې له بنګله دېش ماته وخوړه.
افغان لوبډلې د سیالې لوبډلې د ۲۲۹ منډو هدف په ځواب کې د ټولو لوبغاړو په سوځېدو سره ۱۸۳ منډې جوړې کړې او د ۴۵ منډو په توپیر له ماتې سره مخ شوه.
افغان لوبډلې د پچې ګټلو سره د توپ اچولو پرېکړه وکړه.
سیالې لوبډلې د نهو لوبغاړو سوځېدو سره په پنځوسو اورونو کې ۲۲۸ منډې جوړې کړې.
د بنګلدېش لوبډله کې عزیز ول حکیم د ۱۰۸ منډو جوړولو سره تر نورو ملګرو ډېرې منډې وکړې.
افغان لوبډلې د ټولو لوبغاړو سوځېدو سره تر ۷۸ اور ۱۸۳ منډې جوړې کړې او لوبه یې وبایلله.
په افغان لوبډله کې فیصل خان د ۵۸ منډو جوړولو سره تر نورو ملګرو ډېرې منډې وکړې.
د افغانستان د کرېکټ بورډ د اعلامیې له مخې، افغان لوبډله د راتلونکې یکشنبې په ورځ په دې سیالیو کې خپله دویمه لوبه له سریلانکا سره لري.
له نولس کلونو کمعره کرېکټ لوبډلو اسیا جام د متحده عربي اماراتو په کوربتوب روان دی.
سږ کال د دې جام ۱۱ پړاو دی، چې افغانستان، پاکستان، هند، بنګلدېش، سریلانکا، متحده عربي امارات، جاپان او نېپال پکې په دوو ګروپنو کې لوبېږي.
دا جام چې نن پیل شوې، پایلوبه یې د ډيسمبر پر اتمه کېږي.
تېر کال د دې جام پایلوبه کې بنګلدېش متحده عربي اماراتو ته په ماتې ور کولو دا اتلولي خپله کړې وه.


د ملګرو ملتونو د کډوالو د ادارې د شمېرو له مخې په پاکستان کې د افغان کډوالو شمېر درې نیم میلیونو ته رسېږي. د دوی په منځ کې، یو میلیون ۴۰۰ زره افغانان د پي او ار د استوګنې کارت لري او نور ۸۰۰ زره افغانان بیا د اې سي سي کارتونه لري، خو ۶۰۰ زره افغان کډوال د اوسیدو اسناد نه لري.
پاکستانۍ ورځپاڼې "بزنس ریکارډر" د جمعې په ورځ د لیندۍ د میاشتې په نهمه د ملګرو ملتونو د کډوالو د ادارې په حواله لیکلي دي چې د طالبانو له خوا د افغانستان د واک تر نیولو وروسته ۷۰۰ زره افغانان چې پاکستان ته داخل شوي، په پام کې لري چې له پاکستانه بل هېواد ته ولاړ شي.
د ۲۰۲۳ کال په نومبر میاشت کې د پاکستان حکومت د استوګنې له اسنادو پرته د کډوالو جبري ایستل پیل کړل، چې له امله یې د افغان ستنېدونکو لپاره اقتصادي ستونزې او سخت رواني فشارونه زیات شوي دي.
ډیری ستنېدونکو دا چلند د "توهین وړ" وباله او د دوی د شخصي ملکیتونو د ضبط کولو خبرونه یې تایید کړل.
له بلې خوا د نړیوالو سازمانونو د راپور له مخې، په افغانستان کې له شلو میلیونو ډېر خلک له بې وزلۍ سره مخ دي.
په ورته وخت کې، د طالبانو واکمنۍ د دې لامل شوې چې ډیری مرستندویه سازمانونو د "بشري حقونو او د ښځو او نجونو د حقونو ضد" پالیسیو له امله خپل فعالیتونه ودروي یا د پام وړ کم کړي دي.
د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي د چهارشنبې په ورځ د لیندۍ په ۷ مه اعلان وکړ چې د ډیسمبر له ۳۱ وروسته به افغان وګړو ته له رسمي اجازې پرته په اسلام اباد کې د اوسېدو اجازه ور نه کړل شي.
دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي، چې د حکومت ضد لاریونونو کې د افغان کډوالو د ګډون ادعا شوې ده.
په کابل کې د پاکستان پخواني سفیر رستم شاه مومند له اسلام اباده د افغانانو د ایستلو په اړه د پاکستان د کورنیو چارو وزارت پر نوې پرېکړې نیوکه وکړه او هغه یې غیر عادلانه وبلله.
نوموړي ویلي چې افغانان په پاکستان کې د داخلي سیاسي اختلافاتو له امله په نښه شوي دي.

د طالبانو د ټولګټو چارو وزارت ویاند وایي، د واورې ورېدو، توپان، او ځاني او مالي زیان د مخنیوي لپاره پر سالنګ لویه لار تر بلې خبرتیا پورې د هر ډول موټرو چلښت بند شو.
سالنګ تونل د افغانستان شمالي او شمال ختیځ ولایتونه له مرکز کابل او سوېلي او ختیځو ولایتونو سره تړي، چې له سختو لوړو غرنیو لارو تېرېږي.
خو له پرون راهیسې پر سالنګ سربېره د افغانستان مختلفو ولایتونو کې واوره پیل شوې ده.
د طالبانو د تولګټو چارو وزارت ویاند محمد اشرف حقشناس ملي رادیو تلوېزون ته ویلي، چې د همدې واورې له امله به دا لار تړلې وي.
د نوموړي په وینا؛ د سالنګونو د ساتنې ریاست کارکوونکي هڅه کوي د هوا ښه کېدو سره دغه لویه لار بېرته پرانیځي.
نږدې پنځلس ورځې مخکې هم دا لار د واورې ورېدو له امله تړل شوې وه.

د ایران ځانګړي استازي له نشه یي موادو سره دمبارزې په کاري ډله کې د ښځو او مدني ټولنې د استازو له شتون سره مخالفت وکړ . کاظمي قمي د افغانستان د سیاسي او مدني بنسټونو د پراخ ګډون لپاره د غربي هېوادونو د غوښتنې په ځواب کې وویل، له نشه یې توکو سره مبارزه باید سیاسي نه شي.
حسن کاظمي قمي له ایسنا خبری اژانس سره په مرکه کې ټینګار وکړ، چې تخنیکي او تخصصي مسایل باید له سیاسي مسایلو جلا شي او باید اجازه ورنه کړل شي چې له نشه یي توکو سره د مبارزې موضوع د سیاسي فشار یوه وسیله وګرځي.
د دغه رپوټ له مخې هغه دغه څرګندونې د لويديځ د ځينو استازو په تېره بيا د امريکا او اروپايي ټولنې د هغو نيوکو په ځواب کې وکړې چې په دغو غونډو کې يې د افغانستان د سياسي او مدني بنسټونو د پراخ ګډون پر اړتيا ټينګار وکړ.
حسن کاظمي قمي د روسيې د استازي له قوله وويل چې د لويديځ له خوا د تخنيكي مسايلو د سياسي کولو له هڅې سره سخت مخالفت كوي او خبردارى يې وركړ چې كه دا لړۍ همداسې دوام وكړي، نو مسکو به په راتلونكو خبرو اترو كې ګډون ونه كړي.
هغه زیاته کړه چې روسیې ټینګار کړی چې امریکا ته به اجازه ورنه کړي چې د نشه يي توکو پر وړاندې د مبارزې کاري ډله د خپلو سیاسي موخو لپاره وکاروي او استدلال یې وکړ چې دا یو تخنیکي او تخصصي کاري ډله ده او باید سیاسي نه شي.
د نشه یي توکو پر وړاندې د مبارزې کاري ډلې لومړنۍ غونډه چې د دوحې د پروسې یوه برخه ده، د پنجشنبې په ورځ د لیندۍ په ۸ مه په انلاین ډول جوړه شوه.
یوناما اعلان وکړ، چې دغه کاري ډله له طالبانو سره د همغږو اړیکو بنسټ جوړوي.
تر اوسه معلومه نه ده چې په دې کاري ډله کې ښځې، افغان مدني ټولنې او د طالبانو مخالفين شتون لري او که نه.
د دوحې دریمه ناسته د جون په ۳۰ او د جولای په لومړۍ (د جنګاښ په ۱۰ او ۱۱) د افغانستان لپاره د هېوادونو د ځانګړو استازو په حضور کې جوړه شوه.
د دوحې په دریمه ناسته کې د طالبانو استازو ته بلنه ورکړل شوې وه، خو په دې ناسته کې ښځې، مدني ټولنې او د طالبانو سیاسي مخالفینو ګډون نه درلود.
ایراني رسنیو مخکې ویلي وو چې د ایران د اسلامي جمهوریت د بهرنیو چارو وزیر حسن کاظمي قمي د افغانستان لپاره د ایران د ځانګړي استازي له دندې ګوښه کړی دی.
د راپورونو له مخې، علی رضا بیکدلي د افغانستان د اسلامي جمهوریت د بهرنیو چارو وزارت د استازي په توګه ټاکل شوی او ډېر ژر به خپله دنده پیل کړي.

د پاکستان د بهرنیو چارو د وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ ویلي چې په اسلام اباد کې د عمران خان د پلویانو په لاریون کې افغان وګړي نیول شوي دي. اغلې بلوچ وايي چې د نیول شویو کسانو شمېر او هویت به ډېر ژر د دغه هېواد د کورنیو چارو وزارت له خوا اعلان شي.
د پاکستان د بهرنیو چارو د وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ «د لیندۍ ۹مه» په اسلام اباد کې په یوه خبري غونډه کې وویل چې د پاکستان په سیاسي لاریونو کې د بهرنیو وګړو ګډون «غیر قانوني» دی.
هغې ټینګار وکړ، چې بهرنیان باید د پاکستان له سیاسي چارو لرې پاتې شي.
دغې چارواکې په دغو لاريونونو کې د نيول شويو افغانانو شمېر په ډاګه نه کړ.
دا لومړی ځل نه دی چې پاکستاني چارواکو په دغه هېواد کې د لاریونونو پر مهال د افغان ګړو د نیولو اعلان کړی دی.
د تلې په نیمايي کې د دغه هیواد د پخواني لومړي وزیر عمران خان د پلویانو په لاریون کې پاکستاني چارواکو د افغانانو نیول کېدل تاید کړي ول.
هغه مهال د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي ادعا کړې وه چې د تحریک انصاف په لاریون کې افغانان هم شامل وو او ۱۲۰ تنه یې نیولي دي خو د تحریک انصاف چارواکو دا ادعا رد کړه چې ګواکې په لاریون کې افغانانو کډون درلود.
د پاکستان د بهرنیو چارو د وزارت ویاند په وروستیو لاریونونو کې د افغانانو د نیولو اعلان په داسې حال کې کړی، چې د پاکستان حکومت په دې وروستیو کې په دغه هېواد کې د افغان کډوالو د ژوند شرایط سخت کړي دي.
د پاکستان حکومت هم اعلان کړی چې افغان کډوال باید د دغه هېواد په پلازمېنه کې د اوسېدو ځانګړې اجازه ترلاسه کړي.

د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ په بامیانو کې دوه داسې نوي ښوونځي جوړ کړي، چې د لمریزې برېښنا څخه هم برخمن دي.
دغه بنسټ په اېکس پاڼه لیکلي، چې دغه ښوونځي یې د سعودي عربستان او اسلامي پراختیا بانک په مالي ملاتړ جوړ کړي دي.
د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالی کمېشنرۍ د جمعې په ورځ د (لېندۍ په نهمه) وویل، چې په دغو ښونځیو کې به له زرو زیاتو زدهکوونکو ته د زدهکړو زمینه برابره شي او یاد ښونځي ټولې ښوونیزې اسانتیاوې لري.
د دغه بنسټ په وینا، دغه ښوونځي به له ژمي وروسته خپل تعلیمي کال پیل کړي.
دغه سازمان وایي، چې د دغو ښونځیو له جوړېدو وړاندې د بامیانو په دغې سیمه کې زدهکوونکو تر شنه اسمان لاندې زدهکړې کولې چې نه یې څوکۍ لرلې او نه مېزونه.
تر دې وړاندې دغه سازمان په بامیان ولایت کې د مېرمنو لپاره د روغتیا پالنې په برخه کې د دوه کلنو زدهکړو زمینه هم برابره کړې وه.
د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو کمېشري داسې مهال په بامیان کې د دغو دوو ښونځیو د جوړولو خبره کوي، چې ځینو سرچېنو د دوشنبې په ورځ د (لېندۍ په پنځمه) نېټه ویلي و چې طالبانو په روزګان ولایت کې د زرو ټولګیو دروازې وتړلې.
د سرچېنو په خبره دغه ټولګي د ماشومانو لپاره د ملګرو ملتونو د وجهي صندوق (یونېسف) په مالي ملاتړ پرانیستل شوي او مالي ملاتړ یې ورسره کاوه.
داسې ویل کېږي، چې د طالبانو په دغې پرېکړې سره سلګونه ماشومان له زدهکړو بې برخې شوي دي.