د ایران سفیر وایي، له افغانستان سره د اوبو ستونزه حل شوې ده

په کابل کې د ایران سفیر وايي، چې د افغانستان او ایران تر منځ د اوبو د حق مساله د دواړو هېوادونو ترمنځ په وروستیو خبرو کې حل شوې ده.

په کابل کې د ایران سفیر وايي، چې د افغانستان او ایران تر منځ د اوبو د حق مساله د دواړو هېوادونو ترمنځ په وروستیو خبرو کې حل شوې ده.
په کابل کې د ایران سفیر علی رضا بیکدلي له طلوع نیوز سره په یوه مرکه کې ویلي، چې د ایران او طالبانو ترمنځ د اوبو د حق مساله د ورستیو خبرو پرمهال حل شوې ده.
علي رضا بیکدلي وایي، د ایران د بهرنیو چارو وزیر د وروستي سفر پر مهال طالبانو د تړون په اړه پر ژمنې ټینګار وکړ او اعلان یې وکړ چې دوی به په سیستان او بلوچستان کې د اوبو د ستونزو د حل لپاره د اسلام او ورورګلوۍ له نظره همکاري وکړي.
همدارنګه علي رضا بیکدلي ویلي، چې غواړي د ګاونډیتوب د پالیسۍ پر بنسټ په مختلفو برخو کې له افغانستان سره اړیکې پراخې کړي.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د سلواغې پر ۷مه کابل ته سفر وکړ او د یاد سفر پر مهال یې د طالبانو له لوړ پوړو چارواکو سره لیدل کتل وکړل.
د دغو لیدنو په لړ کې د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت له عراقچي سره تر لیدنې وروسته په یوه اعلامیه کې اعلان وکړ چې ایرانیان ددوی وروڼه دي او د اوبو په ورکړه کې ورسره بخیلي نه کوي.
خو کابل ته د عراقچي له سفر څخه وړاندې د دغه هېواد ځینو چارواکو، په نیمروز او فراه ولایتونو کې د اوبو د بندونو د جوړیدو په اړه غبرګونونه ښودلي وو.

باوري سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د افغانستان د ملکي هوايي چلند ادارې پخوانی رییس محمود شاه حبیبي په کندهار ښار کې د هبت الله اخوندزاده په یوه زندان کې ساتل کیږي. سرچینې وايي، چې د حبیبي ظاهري بڼه د طالبانو په زندان کې بدله شوې او ږیره او ویښتان یې ډېر اوږده شوي دي.
افغانستان انټرنشنل ته له کندهار څخه باوري سرچینو وویل، چې د افغانستان د ملکي هوايي چلندپخوانی رییس افغان الاصله امریکايی محمود شاه حبیبي په کندهار کې د مولوي هبت الله په یوه شخصي زندان کې ساتل کیږي.
دغه سرچینه وايي، چې محمود شاه حبیبي شاوخوا یو کال وړاندې له کابل څخه کندهار ته لېږدول شوی او د مولوي هبت الله تر مشرۍ لاندې کسانو تر کلک څار لاندې ساتل کیږي.
دغه سرچینې چې محمود شاه حبیبي یې له نږدې لیدلی، وايی، « د حبیبي په شکل کې بدلون راغلی او د ږیرې وریښتان یې لوی شوي دي.له نورو بندیانو څخه په جلا کوټه کې ساتل کیږي او په ۲۴ ساعتونو کې د محدود وخت لپاره د زندان له کوټې بیرون راایستل کیږي».
د سرچینو په باور،کله چې نوموړی د زندان له ځانګړې کوټې بهر را اېستل کیږي د ملا هبت الله له باوري کسانو پرته بل چا ته اجازه نه ورکول کیږي، چې هغه ته نږدې شي، خبرې ورسره وکړي او یا هم خواړه ورکړي.
د سرچینې د معلوماتو له مخې، کله چې د کندهار ښار پر فضا بې پیلوټه الوتکې را څرګندیږي،د محمود شاه حبیبي امنیتي تدابیر نور هم سختیږي او په ورځو ورځو د زندان له ځانګړې کوټې څخه بهر نه راایستل کیږي.
یوې بلې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې محمود شاه حبیبي له دې وړاندې په کابل کې د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني د باوري کسانو له لوري ساتل کېده.
د محمود شاه حبیبي کورنۍ دا تاییدوي، چې دوی هم کندهار ته د هغه د انتقال معلومات ترلاسه کړي دي.
د محمود شاه حبیبي په اړه افغانستان انټرنشنل ته دوو بېلا بېلو طالب سرچینو ویلي، چې پر طالبانو د امریکا د فشار له ډېرېدو وروسته نوموړی یو کال وړاندې کندهار ته ولېږدېد. طالب سرچیني دا هم وايي، چې د نوموړي په اړه ټیټ پوړو طالبانو ته معلومات نه ورکول کیږي.

د حبیبي ساتنځای
د تېر جمهوري نظام پر مهال د کندهار ولایت د ملي امنیت د تحقیاتو مرکز د ملا هبت الله د ځانګړي زندان په توګه پېژندل کیږي.
پخوا دلته له طالبانو، داعش او نورو جنګیالیو پلټنې کېدې او کله نا کله د دغه مرکز په یوه څنډه کې ځینې طالبان، داعش او نور جنګیالي رسنیو ته ښودل کېدل.
د تېر نظام پر مهال هم دغه ځای تر سخت امنیتي څار لاندې و او خبریالانو له مشخص ځای پرته له نورو ځایونو د انځور او ویډیو اخستلو اجازه نه درلوده. اوس په دغه ځای کې د طالبانو له مخالفانو او داعش اړوند جنګیالیو نه د ملا هبت الله ځانګړې تحقیقاتي ډله پوښتنې او ګروېږنې کوي.
د سرچینو د معلوماتو له مخې، د تېر حکومت د ملکي هوايي چلند ادارې رییس محمود شاه حبیبي په ګډون د داعش ډلې ځینې قوماندان همدلته ساتل کیږي.
دغه زندان د کندهار ښار د لسمې او پنځمې امنیتي حوزې او د کندهار ښار د عینو مینې ښارګوټي عمومي دروازې ته مخامخ د کندهار امنیه قوماندانۍ او د کندهار ګمرک ریاست ترمنځ پروت دی. د زندان ښي لوري ته د کندهار ګمرک ریاست، کیڼ لوري ته د کندهار امنیه قومانداني او په څو مترۍ کې د سویلي حوزې لپاره د یوناما دفتر دی.
د دغه زندان یو لوری د کندهار نړیوال هوايي ډګر او بل لوری د کابل ـ کندهار سړک ته دی.
د زندان بهرنی امنیت د طالبانو د استخباراتو ریاست او د مولوي هبت الله اخوندزاده د ځانګړې قطعې د ځواکونو او په زندان کې دننه مسوولیتد مولوي هبت الله د حلقې د باوري کسانو پر غاړه دی.
سرچیني وايي، « مولوي هبت الله په کندهار کې دغه ډول درې نور زندانونه هم لري».

نه اړیکه او نه ملاقات
د محمود شاه حبیبي ورور احمد شاه حبیبي له افغانستان انټرنشنل سره په خبرو کې وویل، چې طالبانو محمود شاه حبیبي د ۲۰۲۲ کال د اګست میاشتې پر لسمه د خپل کور مخې ته له موټرچلوونکي سره یوځای ونیوه او هممهاله د طالبانو یوې بلې ډلې د نوموړي پر کارځي چاپه ووهله او هلته یې هم د هغه د دفتر ۲۹ تنه کارکوونکي ونیول.
احمد شاه حبیبي وایي، « د نیول شویو ټولو کسانو له ډلې ځینې د څو ورځو، ځینې د څو اونیو او میاشتو په اوږدو کې د طالبانو له بنده راخوشي شول، د حبیبي موټر چلوونکی هم څلور میاشتې وروسته خوشی شو، خو محمود شاه حبیبي او د یاد شرکت یو بل انجینر لا هم د طالبانو په بند کې دي».
د محمود شاه حبیبي کورنۍ وايي، باوري دي، چې نوموړی له طالبانو سره بندې دی، خو په تېرو دوو نیمو کلونو کې یې له هغه سره د لیدنې او یا هم ټیلیفوني اړېکې د نیولو اجازه نه ده موندلې، « له هغه راهیسې تر اوسه بیا موږ نه ملاقات کړی دی او نه یې د ملاقات اجازه راکړې ده. که څه هم موږ له طالبانو څخه ډیره غوښتنه کړې ده، خو د هیڅ شي اجازه یې نه ده راکړې».
د محمود شاه کورنۍ وايي، د جوبایډن ادارې له طالبانو سره د نوموړي د راخوشي کېدو په اړه خبرې کړې وې، خو طالبان امریکا ته د هغه د نیولو او بندي کولو په اړه نا خبري ښيي، «چون دی (محمود شاه حبیبي) د امریکا تابعیت لري، د امریکا حکومت د ده پر موضوع کار کوي. دا ډیر وخت کیږي چې مذاکرات روان دي، نو ځکه یې نتیجه نه ده ورکړې، چې طالبانو دی نه دی ورته منلی. که چیرې طالبانو دی منلی وای، دا کار به وختي شوی واي، تبادله به شوې وای. متاسفانه دی یې تر اوسه نه دی منلی او همدومره موږ پرې خبر یو چې دی[محمود شاه حبیبي]له طالبانو سره دی».
د محمود شاه حبیبي کورنۍ وايي، امریکا په دې پوهیږي، چې هغه له طالبانو سره بندي دی،«خو په امریکا کې له نوي حکومت وروسته بیا معلومات نه کیږي، چې اوس به هم له طالبانو سره مذاکرات روان وي او که نه».
د محمود شاه حبیبي ورور وايي، یوې بلې سرچینې هم ورته ویلي، چې ورور یې په کندهار کې بندي دی.
محمود شاه حبیبي تر نیول کېدو وړاندې د (ACG) په نامه یوه مخابراتي شرکت کې دنده لرله او د جمهوري نظام له پرځیدو وروسته په افغانستان کې پاتې شوی و. هغه له نیول کېدو وړاندې د دریو میاشتو لپاره له هېواده بهر په سفر تللی و او کابل ته له رسیدو څلور ورځې وروسته طالبانو ونیوه.
پر محمود شاه حبیبي د طالبانو تور دی چې د القاعده ډلې د مشر ایمن الظواهري د پټنځای مشخصولو په برخه کې یې له سي ای اې سره همکاري کړې ده، خو طالبانو تر اوسه په رسمي ډول په دې اړه هیڅ راز څرګندونې نه دي کړې.
د القاعده شبکې مشر ایمن الظواهري د ۲۰۲۲ کال د جولای میاشتې پر۳۱مه د کابل په شیرپور سیمه کې د یوې بې پیلوټه امریکايۍ الوتکې په برید کې ووژل شو.
د محمود شاه حبیبي په اړه د امریکا حکومت هم څو ځله پر طالبانو فشار راوړی، چې د تبادلې په جریان کې خوشی شي خو طالبان د نوموړي پر نیولو او بندي کولو چوپه خوله پاتې دي.

په اسلام اباد کې د روسیې سفیر البرټ خورف په پاکستان کې د ترهګریزو فعالیتونو پر زیاتوالي اندېښنه ښودلې ده. نوموړي ویلي، چې مسکو د ګواښونو پر وړاندې د مبارزې په برخه کې د اسلام اباد ملاتړ کوي.
البرټ خوروف زیاته کړه، « روسیه د کابل د ترهګرۍ ضد هڅو ملاتړ کوي او کولی شي اړینې مرستې ترسره کړي.»
هغه د روسیې تاس خبري اژانس ته وویل: « موږ له پاکستان او افغانستان سره د رغنده همکارۍ د پیاوړتیا لپاره خپله ژمنه بیا تاییدوو.»
البرټ خوروف په دې اړه جزئیات ورنه کړل چې روسیه څنګه له پاکستان او طالبانو سره په ترهګرۍ ضد جګړه کې مرسته کوي.
خو روسي ډېپلومات ټینګار وکړ: «د پاکستان او افغانستان ترمنځ په سرحدي سیمه کې د امنیتي ستونزو حل کول په عمده توګه د دې هیوادونو په واک کې دي.»
د روسیې سفیر وايي چې روسیه او پاکستان اوس د ترهګرۍ پر وړاندې مبارزه کې په اغېزناکه توګه همکاري کوي.
البرټ خوروف په دې اړه د تلې په میاشت کې د پاکستان او روسیې ترهګرۍ ضد ګډو تمریناتو ته اشاره وکړه.
د پاکستان پوځ د ۲۰۲۴ کال په تلې میاشت کې اعلان وکړ چې په خیبر پښتونخوا کې یې د روسیې له پوځ سره دوه اونۍ ګډ پوځي تمرینات ترسره کړي دي.
پاکستان وايي، چې د تحریک طالبان پاکستان ډله په افغانستان کې خوندي ځایونه لري، خو طالبان پر اسلام اباد تور لګوي، چې د داعش وسله والې ډلې ملاتړ کوي.

د افغانستان د ازادۍ جبهې پر اېکس پاڼه د یوې ویډیو په خپرولو سره ویلي، چې وړمه شپه یې د تخار ولایت مرکز تالقان کې د طالبانو د استخباراتو ۳ غړي وژلي او ۲ نور ټپیان دي.
دغې جبهې ویلي، چې دغه برید یې د سړک پر غاړه د ځای پرځای کړي ماین پر مټ ترسره کړی چې، ملکي وګړو ته په کې کوم زیان نه دی اوښتی.
طالبانو لاتراوسه د ازادۍ جبهې د دغې ادعا په اړه څه نهدي ویلي.
د دغې جبهې لهخوا په خپرې شوې خبرپاڼه کې راغلي:« د طالبانو استخباراتي ملېشې د تالقان په ګنج علي بېګ، بولک اورته بز او پوست خور په کلیو کې د خلکو تر ځورونې وروسته بېرته تالقان ته د ستنېدو په حال کې و چې د تالقان ښار د لومړۍ امنیتي حوزه اړوند د تخار کرنې ریاست په کوڅه کې پرې ماین چاودنه کړې.»
تر دې څو ورځې وړاندې هم د افغانستان د ازادۍ جبهې په پروان او کندوز ولایتونو کې پر طالبانو د بریدونو خبر وکړی و.
تر دې وړاندې یوناما په خپل وروستي راپور کې په دغې جبهې او مقاومت جبهې تور پورې کړی و، چې په خپلو بریدونو کې یې ملکي وګړو ته زیان رسولی دی.

د طالبانو د امربالمعروف او نهې عنالمنکر وزارت وایي، دغه وزارت د ټول هېواد په کچه یو بندي هم نهلري او نه هم محتسبین په خپلسري توګه څوک بندیانوی شي. خو د هېکرانو ډلې په سندونو کې راغلي و، چې د طالبانو د امر بالمعروف محتسبین د جوزجان ولایت په قرقین ولسوالۍ کې شخصي بندخونه لري.
د طالبانو د امربالمعروف او نهې عنالمنکر وزارت ویاند سیفالاسلام خیبر په دې تړاو د رسنیو راپورونه او ادعاوې بې بنسټه یادې کړې دي.
د طالبانو تر واک لاندې ملي راډیو پر اېکس پاڼه پد ښاغلي خیبر غږیز پیغام خپور کړی، چې پکې ویل شوي د دغې ډلې د امر بالمعروف وزارت محتسبینو ته د زغروال موټر او وسلې د ورکړې ادعا هم ناسمه ده.
نوموړي د کومې رسنۍ د نوم اخیستلو پرته د رسنیو لهخوا محتسبینو ته د زغروال موټر او وسلې د ورکړې ادعا رد کړه او هغه یې له حقیقت لرې یاده کړه.
د ښاغلي خیبر په وینا:« په وروستیو کې یوشمېر مغرضو رسنیو او بهرنیو استخبارتي کړیو یو لړ بې بنسټې ادعاوې خپرې کړې، چې له ډلې یې یوه ادعا دا وه، چې ګواکې هر محتسب ته زغروال ګاډی، وسله، کور او نورې مادي اسانتیاوې ورکول کېږي.»
هغه وایي، په مرکز او ولایاتو کې د دغه وزارت هیڅ یو چاروکی زغروال ګاډی او وسله نلري.
هغه زیاته کړې، چې د امر بالمعروف وزارت محتسبین د نورو وزارتونو له کارکوونکو هیڅ ډول لوړوالی نلري او په وړیا ډول په پوځي مرکزونو کې د دوی د وړیا درملنې راپورونه هم بې بنسټه دي.
نوموړي له خلکو او رسنیو غوښتنه کړې، چې د ناسمو ادعاوو له خپرولو دې ډډه وکړي.

د طالبانو اړوند المرصاد وېبپاڼې راپور خپور کړی، چې دغې ډلې په شمال ختیځ کې د داعش خراسان ډلې د یوې شبکې ټول غړي ژوندي نیولي دي.
په دغه راپور کې راغلي، چې دغې ډلې د هېواد په شمال ختیځ کې د بلوچستان څخه د داعش خراسان څانکې په مستقیمې لارښوونې فعالیتونه ترسره کول.
المرصاد د خپلو باوري سرچینو په حواله ليکي، چې په تېرو څو ورځو کې د دغې شبکې پر ضد طالبانو په تخار، کندوز، بغلان او سمنګان ولایتونو کې پراخ عملیات ترسره کړي دي.
په دغه راپور کې څه موده وړاندې په افغانستان کې د یوه چینایي وګړي وژل کېدو ته په اشارې سره لیکل شوي، د تخار ولایت په دشت قلعه ولسوالۍ کې پر یو چینایي وګړي برید او د بغلان، نهرین ولسوالۍ په یوه جومات کې پر ذکر کوونکو برید د نیول شوې ډلې لهخوا پلان شوی و.
وېبپاڼه زیاتوي، داعش ډله په دغو بریدونو سره غواړي چې په هېواد کې وېره خپره کړي او د افغانستان په شمال کې د ناامنیو په رامنځته کولو سره ګاونډي هېوادونه اندېښمن کړي.
طالبانو تل په پاکستان نیوکې کړې، چې داعش خراسان ډلې ته یې په خپله خاوره کې خوندي پټنځایونه ورکړي؛ خو پاکستاني چارواکو بیا دغه ادعاووې ردې کړې دي.
