د اغزن تار په پرېکولو سره ۵۳ ماشومان چې پاکستان ته اوښتي و، افغان طالبانو ته وسپارل شول

هغه ۵۳ افغان ماشومان چې د اغزن تار په پرېکولو سره پاکستان ته د کار په لټه اوښتي و، افغان طالبانو ته سپارل شوي دي.

هغه ۵۳ افغان ماشومان چې د اغزن تار په پرېکولو سره پاکستان ته د کار په لټه اوښتي و، افغان طالبانو ته سپارل شوي دي.
یاد شمېر ماشومان د دواړو غاړو د قبیلو د جرګې او د ځایي امنیتي ځواکونو په مرسته د تورخم له لارې افغان چارواکو ته سپارل شوي دي.
پاکستاني رسنۍ خراسان ډایري راپور ورکوي، چې دا ماشومان د پاکستاني سرحدي ځواکونو له لوري نیول شوي وو او وروسته د دواړو هېوادونو د سرحدي چارواکو ترمنځ تر خبرو اترو وروسته افغان لوري ته وسپارل شول.په راپور کې همداراز راغلي، چې دا ماشومان زیاتره له اقتصادي ستونزو سره مخ دي او د کار موندلو لپاره اړ شوي، چې په غیر قانوني توګه له سرحده تېر شي.طالبانو ویلي، چې د دې ماشومانو د کورنیو سره به مرسته کوي او د دوی د بیا یو ځای کېدو لپاره به لازم اقدامات وکړي.خراسان دایري د ځایي چارواکو له قوله لیکلي، د هغو ماشومانو چې هره ورځ د وسایطو لاندې یا د اغزن تار له لارې په غیرقانوني توګه پاکستان ته اوړي، شمېر یې په زیاتېدو دی او اټکل کېږي چې په اوسط ډول شاوخوا ۷۰۰ ماشومان دا کار هره ورځ کوي.دا په داسې حال کې ده، چې د ماشومانو د نړۍوالې ورځې په مناسبت د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر "اوچا" ویلي و، چې په افغانستان کې ۱۹ سلنه ماشومان درانه کارونه کوي.په افغانستان کې د وزګارتیا له زیاتېدل د دې لامل شوی، چې په سلګونو زره افغان ماشومان خپلو کورنیو ته د روزي ګټلو لپاره سخت او درانه کارونه وکړي.


د تېر جمهوري حکومت د پارلمان پخواني غړي او طالبانو ته نږدې کس جعفر مهدوي افغانستان ته د امریکایي پلاوي سفر د طالبانو هوښیاري او غوره ډېپلوماسي بللې ده. نوموړي ویلي، چې وروستي تعاملات د نړۍوالې ټولنې او طالبانو ترمنځ هیله بښونکې ده.
نوموړي دغه څرګندونې تر هغه وروسته کړي، چې د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی استازی زلمی خلیلزاد د یوه پلاوي په ترکیب کې څلور ورځې وړاندې کابل ته تللی و او هلته یې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي سره ګډه ناسته او خبرې اترې وکړې، چې په پایله کې طالبانو امریکایي وګړی جوج ګلزمن خوشې کړ.
د امریکایي پلاوي د سفر په اړه جعفر مهدوي په خپل اېکس کې لیکلي: «د سرپرست حکومت د ډیپلوماټیکو ادارو له مشرتابه سره د دوه اړخیزو ګټو په اړه خبرې اترې او همدارنګه د امریکا د بهرنیو چارو وزارت له خوا د سرپرست حکومت د کورنیو چارو وزیر خلیفه سراج الدین حقاني او د سرپرست حکومت د نورو چارواکو باندې د بندیزونو لرې کولو اقدام، د امریکا د حکومت او په افغانستان کې د سرپرست حکومت ترمنځ په اړیکو کې د روانې واقعیت لرونکې، هوښیارۍ او عملي ډیپلوماسۍ ښودنه کوي.»
نوموړي وړاندې لیکلي: «وروستي تعاملات د نړۍوالې ټولنې او د سرپرست حکومت ترمنځ د اړیکو په برخه کې د افغانانو د ژوند د شرایطو د ښه کولو لپاره د یوې هیله بښونکې پیل ژمنه کوي.»
افغانستان ته د امریکایي پلاوي سفر او له طالب چارواکو سره له لیدنې وروسته نه یوازې امریکایي وګړی جورج ګلزمن خوشې شو، بلکې په کابل کې د امریکا سفارت په دېوال د فتحې لیکل شوي شعارونه او د شهادت کلمه هم پاکه کړای شوه او ترڅنګ یې د حقاني شبکې درې مهم غړي چې سراج الدین حقاني هم پکې وو، د بندیزونو له نوملړ څخه لرې شول او د متحده ایالاتو له خوا پرې ټاکلی انعام ختم شو.
انس حقاني هم له الجزیرې سره په خبرو کې منلې، چې امریکا د حقاني شبکې مشر او د طالبانو د کورنیو چارو پر وزیر سراج الدین حقاني ټاکل شوې نغدي جایزه لغوه کړې ده.
هغه د متحده ایالاتو دغه ګام «لویه سیاسي لاسته راوړنه» بللې ده.
د افغانستان یو شمېر سیاسي څېرې په دې تړاو وایي، چې د طالبانو د کورنیو چارو پر وزیر د اېښودل شوې جایزې لرې کول یو لوی سیاسي پیغام لري او دا ښيي، چې که څه هم د دوحې تړون پر مهال د ځینو طالب مشرانو د تعقیب موضوع د بحث له اساسي موضوعاتو څخه یوه موضوع وه، خو هغه مذاکرات بې پایلې پاتې شول او اوس افغانستان وتوانېد چې د امریکامتحده ایالاتو سره د دې مسایلو پر سر یوې موافقې ته ورسېږي.

پاکستان او افغانستان د شنبې په ورځ ژمنه وکړه، چې د سوداګرۍ، امنیت او په پاکستان کې د افغان کډوالو د وضعیت په ګډون د روانو دوه اړخیزو ننګونو د حل لپاره به خپلې ډیپلوماتیکې اړیکې دوامداره کړي.
دغه هوکړه د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق او د طالبانو د بهرنيو چارو وزارت سرپرست مولوي اميرخان متقي په کابل کې د ليدنې پر مهال کړې.
محمد صادق دا مهال د افغانستان په درې ورځیني سفر تللی، چې موخه یې د امنیتي اندېښنو له امله د ترینګلو اړیکو وروسته د ډیپلوماتیکو اړیکو بیا رغول دي.
د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت له خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې ویل شوي، چې دواړو لورو د ګډو غونډو پر جوړېدو او د شته ستونزو د هواري لپاره د پلاوي پر تبادلې ټینګار کړی.
له امیر خان متقي سره له لیدنې وروسته، صادق په خپل اېکس ولیکل: «د دواړو هېوادنو مشرانو د دوه اړخېزو اړیکو د پېاوړتیا لپاره د لوړې کچې ډېپلوماټانو ناستې او ډیالوک ته وده ورکولو په تړاو هوکړه کړې.»
هغه له طالبانو سره د دوامداره او دوه اړخیزو ګټورو اړیکو لپاره د پاکستان ژمنې یو ځل بیا تایید کړې.
د پاکستانۍ ورځپاڼې ډان په خبر کې راغلي، چې په دې کتنه کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ پر دوه اړخیزو اړیکو، سیاسي او اقتصادي همکاریو او ټرانزیت په اړه خبرې شوي.
په سوداګریزو اړیکو کې د پام وړ پرمختګ د تورخم بندر له ۲۷ ورځیني تړل کېدو وروسته بیا پرانیستل دي.
دغه لاره د فېبرورۍ په ۲۱ مه د ساختماني چارو پر سر د شخړې له امله تړل شوې وه او د جرګې په منځګړیتوب د خبرو اترو وروسته بېرته پرانستل شوه.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر ښاغلي متقي ټینګار وکړ:« د ټرانزیټي لارو او سوداګرۍ په وړاندې خنډونه د دواړو خواوو په ګټه نه دي او باید له نورو شخړو سره ونه تړل شي."
په ځواب کې د پاکستان ځانګړي استازي صادق ډاډ ورکړ، چې پاکستان به د دغو اندېښنو د حل لپاره عملي ګامونه پورته کړي.
بله مهمه موضوع په پاکستان کې د افغان کډوالو وضعیت دی.
اټکلونه ښيي، چې له ۳.۱ میلیونو څخه زیات افغانان په پاکستان کې اوسېږي او د پاکستان حکومت د افغانستان د تابعیت کارت لرونکو او غیرقانوني اوسېدونکو لپاره د مارچ تر ۳۱ مې نېټې وخت ټاکلی، څو په خپله خوښه له دې هېواده ووځي، چې وروسته به د کورنیو چارو وزارت د رسمي خبرداري سره سم په ډله ییزه توګه و اېستل شي.
د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت په خبرپاڼه کې راغلي: «په پاکستان کې مېشتو افغان کډوالو ته باید اجازه ورکړل شي، څو په زوره د شړلو پر ځای په تدریجي او عزت سره خپل هېواد ته ستانه شي.»
په ځواب کې محمد صادق ډاډ ورکړی، چې د افغانانو لپاره به د ویزو په ورکولو او د سفر ترتیباتو کې اسانتیاوې برابروي.
هغه د طالبانو ادارې ته هم ډاډ ورکړ، چې پاکستان د افغانستان امنیت د سیمې د ثبات لپاره اړین ګڼي.

د اوکراین او امریکا چارواکو د یکشنبې په ورځ په سعودي عربستان کې خبرې اترې پیل کړې، چې موخه یې د انرژۍ اسانتیاوو او مهمو زیربناوو خوندي کول دي. دا خبرې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ لهخوا د اوکراین د درې کلنې جګړې د پای ته رسېدو لپاره د ډیپلوماتیکو هڅو یوه برخه ده.
د دغو خبرو په درشل کې، د امریکا ځانګړي استازي سټیو وټکوف د جګړې د پای ته رسېدو په اړه هیلهمندي وښوده او ویې ویل، «زه باور لرم چې ولادیمیر پوتین سولې ته لېواله دی».
وټکوف وویل چې تمه ده د دوشنبې په ورځ، چې د امریکا او روسیې پلاوي سره وګوري، د دواړو هېوادونو ترمنځ د اوربند په اړه پرمختګ وشي.
هغه زیاته کړه، « موږ فکر کوو چې دا به مو په طبیعي توګه د بشپړ اوربند پر لور بوځي».
د رویټرز د رپوټ له مخې، د اوکراین د دفاع وزیر رستم عمروف وویل، « موږ د ولسمشر د لارښوونې پر بنسټ هڅه کوو چې عادلانه سولې ته نږدې شو او امنیت پیاوړی کړو».
تېره اونۍ پوتین د ټرمپ وړاندیز ومانه چې دواړه هېوادونه دې د ۳۰ ورځو لپاره د یو بل د انرژۍ پر تأسیساتو بریدونه نه کوي، خو دا محدود اوربند ډېر ژر تر پوښتنې لاندې راغی، ځکه دواړو خواوو د بریدونو د دوام راپورونه ورکړل.
اوکرایني چارواکو وویل چې د کییف پر ښار د روسیې د بېپیلوټه الوتکو د پراخ برید له امله لږ تر لږه ۳کسان وژل شوي، چې پکې یو ۵کلن ماشوم هم دی.
په ورته وخت کې، روسي چارواکو وویل چې د دوی دفاعي سیسټم ۵۹ اوکرایني بېپیلوټه الوتکې شنډې کړې، خو د روسیې د روستوف په سیمه کې یې د یو کس د مرګ خبر ورکړ.
د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار مایک والټز ویلي، چې امریکا هڅه کوي د باور جوړونې تدابیر عملي کړي، چې د اوربند هوکړې ته لار هواره کړي.
نړیوالې اندېښنې زیاتې شوې چې امریکا ممکن له اروپا لاس واخلي او له روسیې سره د سولې معامله وکړي، خو امریکايي چارواکي وايي چې دا خبرې به د اوکراین سرحدي کرښې، نظارت میکانېزمونو او د تلپاتې سولې پر جوړښت متمرکزې وي.

د سولې نوبل جایزې ګټونکې ملالې یوسفزۍ د افغانستان د نوي ښوونیز کال د پیل په مناسبت افغان نجونو ته په یوه لیک کې ویلي، چې د نجونو پر زدهکړو بندیز نه یوازې بېعدالتي، بلکې یو جنایت دی.
ملالې ویلي، « فغان نجونې باید نن د ښوونځي په ټولګي کې ناستې وای، کتابونه یې پرانیستي وای او د خپل راتلونکي د جوړولو فرصت یې درلودای».
د ملالې بنسټ د یکشنبې په ورځ د وري پر۳مه د نوي ښوونیز کال د پیل په تړاو له شپږم ټولګي پورته نجونو پر زدهکړو د طالبانو بندیز ته په غبرګون کې ویلي، « تاسې باید نن د ښوونځي میزونو ته ناستې وای، کتابونه مو پرانېستي وای او د هغه راتلونکي په اړه مو فکر کولای چې زدهکړې یې درته راوړي».
په لیک کې راغلي چې افغان نجونې هر سهار له داسې نړۍ سره مخ کېږي چې د دوی راتلونکی یې ترې تروړلی.
ملالې یوسفزۍ ویلي چې طالبانو د څلورم کال لپاره د افغان نجونو د زدهکړو حق غصب کړی دی.
هغې ټینګار کړی، « دا یوازې ژوره بېعدالتي نه ده، بلکې یو جنایت دی، داسې جنایت چې زه یې هېڅکله نهمنم».
د ملالې بنسټ وايي چې د نړۍ له بېلابېلو برخو نجونو افغان نجونو ته د ملاتړ پیغامونه استولي او هغوی ته یې ویلي، « تاسې د جګړې یا طبیعي ناورین له امله له زدهکړو نه یئ محرومې شوې، بلکې یوازې د دې لپاره چې نجونې یئ، ښوونځي ته د تګ حق درڅخه اخیستل شوی».
په پیغام کې ویل شوي چې طالبان نه یوازې له زدهکړو د نجونو بې برخې کول غواړي، بلکې د ټولنې له ټولو برخو یې ایستلې دي.
د ملالې بنسټ په خپل پیغام کې لیکلي، « هغه نړۍ چې د جنسیتي اپارتاید اجازه ورکوي، له ځان سره خیانت کوي».
دا په داسې حال کې ده چې د طالبانو پوهنې وزارت په څلورم ځل د زدهکړو کال د نجونو له ګډون پرته پیل کړ. طالبانوله شپږم ټولګي پورته نجونې او ښځې د زدهکړو له هر ډول فرصت څخه منع کړې دي.
د طالبانو دا بندیزونه د نړیوالو سازمانونو او ډېری هېوادونو له پراخو غبرګونونو سره مخ شوي خو طالبان پر نجونو د زدهکړو بندیز «داخلي موضوع» ګڼي.

د پاکستان پوځ د عامه اړیکو څانګې د یکشنبې په ورځ اعلان وکړ، چې ددغه هېواد امنیتي ځواکونو ۱۶جنګیالي، چې غوښتلیې له ډیورنډ کرښې پورې غاړې وزیرستان ته واوړي، وژلي دي.
د پاکستان پوځ وايي، دغه نښته د مارچ ۲۲مې او۲۳مې ترمنځ د شپې داسې مهال شوې، چې ځواکونو یې د شمالي وزیرستان په غلام خان کې د یو شمېر وسله والو تحرک ولید، چې پر ډیورنډ کرښه د تېرېدو هڅه یې کوله.
د پاکستان د پوځ د اړیکو څانګه وايي، ځواکونو یې پر وخت غبرګون وښود او له سختې جګړې وروسته یې ټول ۱۶جنګیالي ووژل.
پاکستاني طالبانو او پر کابل واکمنو افغان طالبانو تر اوسه ددې ادعا په اړه غبرګون نه دی ښودلی.
د پاکستان پوځ د طالبانو له حکومت نه غوښتنه کړې، چې وسله والو ته اجازه ور نه کړي، چې ددوی خلاف افغان خاوره وکاروي.
ټي ټي پي په دې وروستیو کې د پاکستان د پوځ او امنیتي ادارو خلاف د الخندق په نامه سره عملیات پیل کړي او په قبایلي سیمو کې یې فعالیتونه چټک شوي دي.