ټرمپ په اوکراین کې د اوربند په اړه: هر څه په پوتین پورې تړلي دي
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ، هغه ضرب الاجل ته په اشارې سره چې هغه روسیې ته د اوکراین په جګړه کې کې د اوربند لپاره ورکړی وو، ویلي دي، چې هر څه په ولادیمیر پوتین پورې اړه لري.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ، هغه ضرب الاجل ته په اشارې سره چې هغه روسیې ته د اوکراین په جګړه کې کې د اوربند لپاره ورکړی وو، ویلي دي، چې هر څه په ولادیمیر پوتین پورې اړه لري.
هغه یادونه وکړه چې دا د روسیې له ولسمشر سره د هغه د لیدنې لپاره شرط نه دی چې پوتین له ولادیمیر زیلینسکي سره وګوري.
ټرمپ ټینګار وکړ،چې هغه به د جګړې له امله د رامنځته کېدونکې لا ډیرو وژنو د مخنیوي لپاره هرڅه وکړي.
ټرمپ مخکې خبرداری ورکړی و چې که روسیه د سولې له منلو څخه انکار وکړي، نو هغه به د روسیې د تیلو او ګازو په پیرودونکو نوي بندیزونه ولګوي.
هغه هند او چین د هغو هیوادونو په توګه پیژندلي دي چې د دې بندیزونو لخوا په نښه شوي دي.
د یادولو وړ ده، چې ټرمپ پلان لريچې ډیر ژر له پوتین سره وویني. د غونډې دقیق وخت او ځای لا نه دی اعلان شوی.
د پنجشنبې په ورځ، د کابینې د غونډې له پای ته رسیدو وروسته، د لبنان د عدلیې وزیر وویل چې حکومت د امریکا د ځانګړي استازي په لیک کې ذکر شوې موخې تصویب کړي دي.
دا پلان د سیمې لپاره د ډونالډ ټرمپ د ځانګړي استازي ټام بارک لخوا د لبنان حکومت ته وړاندې شو.
دا وړاندیز د تیر کال د اسراییلو سره د جګړې راهیسې د حزب الله د بې وسلې کولو لپاره د امریکا ترټولو مفصله نقشه ګڼل کیږي.
د حزب الله وزیران په اعتراض کې له کابینې څخه ووتل
حزب الله تر دې دمه د بې وسلې کولو لپاره مخ په زیاتیدونکي غوښتنې رد کړې دي.
له دې مخکې، د ایراند بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د اګست په پنځمه ماښام د ایراني رسنۍ سره په یوه مرکه کې اعلان وکړ چې حزب الله به بې وسلې کول ونه مني.
هغه وویل: «د حزب الله د مشر کلک دریځ او د یوې قوي اعلامیې صادرول ښیې چې حزب الله به په دې مسله کې ټینګ ولاړ وي.»
د لبنان د بهرنیو چارو وزارت د حزب الله د بې وسلې کولو په مخالفت کې د عراقچي څرګندونې وغندلې، او په یوه اعلامیه کې یې ټینګار وکړ چې خبرې اترې « د لبنان پر حاکمیت، یووالي او ثبات برید»او «د هیواد په کورنیو چارو او خپلواکو پریکړو کې لاسوهنه»ګڼل کیږي.
د اسراییل او حزب الله ترمنځ شخړه د ۲۰۲۳کال په اکتوبر کې پیل شوه او تیر کال د اسراییلو له خوا حزب الله ته د درنو ګوزارونو په پایله کې پای ته ورسیده، چې د دې ډلې عمومي منشي حسن نصرالله ووژل شو.
د امریکا وړاندیز موخه د لبنان او اسراییلو ترمنځ د اوربند تړون "پراخول او پیاوړی کول" دي چې تیر نومبر لاسلیک شو.
رویټرز خبري اژانس د لبنان د دریو سیاسي سرچینو په حواله راپور ورکړی چې د حزب الله وزیران، د لبنان په کابینه کې د دوی د شیعه متحدینو سره، د پنجشنبې په ورځ د کابینې له غونډې څخه د حزب الله د بې وسلې کولو د وړاندیز په اړه د غور په اعتراض کې ووتل.
د لبنان کابینې د سې شنبې په ورځ پوځ ته امر وکړ چې د حکومتي وسلو انحصار رامینځته کولو لپاره یو پلان چمتو کړي.
په پلان کې کوم ګامونه دي؟
د دې وړاندیز بیړنی حالت د اسراییلو لخوا د اوسني اوربند سرغړونو په اړه د شکایتونو د زیاتوالي له امله څرګندیږي، په شمول د هوایی بریدونو او سرحدي عملیاتو، چې د اوسني نازک وضعیت د بې ثباته کولو ګواښ کوي.
په طرحه کې راغلي، د پلان لومړۍ مرحله د بیروت حکومت څخه غواړي چې د 15 ورځو دننه یو فرمان صادر کړي چې د 2025 کال د دسمبر تر 31 پورې حزب الله بشپړ بې وسلې کولو ته ژمن وي. پدې مرحله کې، اسراییل به په ځمکه، هوا او سمندر کې هم پوځي عملیات ودروي.
دوهم پړاو لبنان ته اړتیا لري،چې د ۶۰ورځو دننه د بې وسلې کولو پلان پلي کول پیل کړي، او حکومت باید د لبنان د اردو د ځای پرځای کولو لپاره یو مفصل پلان تصویب کړي،ترڅو د حکومت تر کنټرول لاندې ټولې وسلولیږدولو پلان ملاتړ وکړي. دا پلان به د بې وسلې کولو موخېمشخص کړي.
د دوهم پړاو په جریان کې، اسراییل به په سویلي لبنان کې د خپلو موقعیتونو څخه وتل پیل کړي، او د اسراییلو په توقیف کې لبناني بندیان به د سره صلیب د نړیوالې کمیټې سره په همغږۍ کې خوشې شي.
په دریم پړاو کې، اسراییل به د پنځو وروستیو دوو موقعیتونو څخه چې لري یې، او فنډونه به ورکړل شي ترڅو په لبنان کې د کثافاتو پاکول او د بیارغونې لپاره د چمتووالي لپاره زیربنا بیا رغونه پیل شي.
په څلورم پړاو کې، په ۱۲۰ورځو کېدننه، د حزب الله پاتې درنې وسلې باید له منځه یوړل شي، پشمول د توغندیو او ډرونونو.
په څلورم پړاو کې، متحده ایالات، سعودي عربستان، فرانسه، قطر او نور دوست هیوادونه به د لبنان د اقتصاد او بیارغونې د ملاتړ او "د لبنان د سوکاله او باثباته هیواد د بیرته راستنیدو لپاره د ولسمشر لید پلي کولو" لپاره یو اقتصادي کنفرانس جوړ کړي.
