پخوا د کوکنارو نېښ یوازې طالبانو واهه، ولسي خلکو داسې انګېرله، چې ګواکې د کوکنارو کښت «مباح» کار دی. کله چې د طالبانو تحریک راوټوکېد، قاچاق کوونکو یې مالي ملاتړ وکړ؛ اوس دغه دوه ډلې تر پخوا ډېرې سره نږدې شوې. قاچاق کوونکي د طالبانو سياسي او طالبان د هغوی مالي ملاتړ ته اړتیا لري.
د کوکنارو کښت او د کوکنارو نېښ وهل پنځه لسیزې مخکې لا له طالب، مدرسې او جومات سره غوټه شوی و. د نېښ وهلو په فصل کې به ټولې مدرسې او جوماتونه رخصت شول، ځکه پخوا د تاریاکو نېښ یوازې طالبانو وهلی شوای او یوازې دوی په دې برخه کې تخصص لاره.
که څه هم طالبانو یوازې د پيسو ترلاسه کولو لپاره د کوکنارو نېښ واهه؛ خو دې کار ځمکهوالو او بزګرو ته دا شرعي فتوا هم په لاس ورکوله، چې ګواکې د کوکنارو کښت له شرعي پلوه «مباح» کار دی.
سرچینې وايي، چې په ظاهرشاهي دوره کې د افغانستان د نورو ولایتونو په څېر په کندهار کې هم څو کورنیو د نشهيي توکو قاچاق کاوه، چې له دې ډلې څخه د حاجي رحمت الله خان او د هغه ورور حاجي محمد عیسی خان نومونه یادولای شو. دوی له دې لارې ډېر شتمن شول، چې اوس هم په کندهار او هلمند کې ډېر جایدادونه لري.
حاجي رحمت الله خان پنځه لسیزې مخکې د کندهار په میوند ولسوالۍ کې په خپل مالي لګښت یوه لویه مدرسه جوړه کړه «دا یادونه ځکه کوو چې د طالب، د کوکنارو کښت او د مدرسې مثلث ته اشاره وکړو) دې مثلث له څو لسیزو راهیسې په همدې بڼه دوام کړی او اوس په یوې پياوړې سیاسي شبکې اوښتی.»
د طالبانو تحریک تر شا پټ بنسټګر، لومړی مقاومت او لومړۍ واکمني
که چېرته وپوښتل شي، چې د طالبانو د تحریک لومری او اصلي بنسټګر څوک و؟ نو ښايي ګڼ کسان ووايي چې ملا محمد عمر اخوند؛ خو د دغه تحریک په جوړولو کې د ملا محمد عمر تر شا یو بل پټ، مرموز او موثر کرکټر ته د چا پام نه دی؛ په دغه راپور کې د دغه کرکټر په اړه هم ځینې معلومات سپړل شوي دي.
په ۱۹۹۲ کال کې کله چې د ډاکټر نجیب الله حکومت وپرځېد؛ څو میاشتې وروسته واک د جمعیت اسلامي تنظیم مشر استاد رباني ته ورسېد، له دې سره سم په ټول افغانستان کې د جهادي ډلو ترمنځ جګړې پيل او ملت د دغو ډلو له لاسه له بېلابېلو ناخوالو سره مخ شو.
که څه هم خلک په ښارونو او کلیو کې له زورواکۍ، ګډوډۍ او ملوک الطوایفۍ څخه تنګ شوي وو؛ خو پوښتنه دا ده چې ولې د پاټکسالارانو نوم ډېر د خلکو خولو ته ولوېد او د رسنیو سرټکی شو؟ د دغې پوښتنې ځواب دا دی، چې پاټکونه په لارو کې جوړ شوي او د دې پاټکونو اصلي قربانیان سوداګر وو. پاټکسالارانو پر هر ګام له سوداګرو څخه د مالیې او په نورو پلمو پیسې اخیستې، د سوداګریزو مالونو یوه برخه به یې ګرځوله او کله ناکله به یې په یوه او بله پلمه د هغوی ټول مالونه هم ضبط کړل.
د دې دورې له پيل سره سم د کندهار ټول لوی او پياوړي جهادي قوماندانان کندهار ښار ته ننوتل او هر یو د ښار پر یوه برخه واکمن شو؛ خو کوچنیو قوماندانانو بیا په لویو لارو کې پاټکونه جوړ کړل، د جمعیت له پياوړي قوماندان ملا نقیب الله پرته بل هیڅ مشهور ملا یا طالب قوماندان نه ښار ته ننووت او نه یې پاټک جوړ کړ.
د دغو قوماندانانو لویه برخه د مولوي خالص له تنظیم سره تړلي وو، چې د جګړو پرمهال یې هم خپلمنځي پخه انډيوالي لرله، د دغې ډلې ډېری قوماندانانو په پنجوايي، اوسنۍ ژیړۍ او میوند ولسوالیو کې مرکزونه جوړ کړي وو او ځانګړې محکمه یې لرله، چې (مولوي پاسنی) نومي قاضي یې ډېر مشهور و.
دغه ټلواله له خپلو وسلو او مهماتو سره په خپلو ولسوالیو کې همداسې یو موټی پاتې شوه؛ خو د خپلمنځي تفاهم او مشورو لپاره یې د کندهار د ارغستان ولسوالۍ مرکز غوره کړ، چې ولسي خلکو د (ارغستان شورا) په نوم یاده کړه.هغه مهال پاټکسالارانو په کلیو، ښار او لارو کې خلک ډېر تنګ کړل، ډول، ډول ظلمونه یې پرې وکړل، خلک نه پوهېدل چې څه وکړي؟که په دې وخت کې د ټوپکسالارانو پر ضد هر چا او هر چېرې غږ پورته کړی وای ولس یې خامخا ملاتړ کاوه.د حاجي قاسم (مستعار نوم) د پنجوایي ولسوالۍ یو ځمکهوال وايي، چې په (۱۹۹۳) کال کې د کویټې ښار پښتون اباد سیمې په یوه مېلمستیا کې د افغانستان مشهور سياستوال او د داوود خان جمهوري دورې د کرنې وزیر عزیزالله واصفي وویل: «لکه ټوپکیان چې پاکستان زموږ د وطن او ملت پر ضد روزلي، دغه ډول د ارغستان شورا هم د (ISI) په لارښوونه جوړه شوې او دا یې (B) پلان دی. دوی انتظار دي، چې ټوپکیان ولس ښه تنګ کړي او بیا دغه شورا د نجات د فرشتو په نوم میدان ته راودانګي او ځورېدلي ولسونه یې له ناچاریه ملاتړ وکړي.»واصفي زیاته کړه:« دا خبره له پخوا څخه د وړاندوینې وړ وه؛ ډېرو روڼ اندو ویلي وو، چې جهادي ډلې د حکومتولۍ پلان او وړتیا نه لري یوازې د جګړې لپاره جوړې شوې دي. باید موږ له روسانو سره د جهاد ترڅنګ سياسي بدیل هم ولرو؛ خو د جهادي ډلو مشرانو د دغو روڼ اندو مشوره نه منله او ځانونه یې جامع الکمالات بلل. دا دی هغه وړاندوینه رښتیا شوه، دغو ډلو فتنې جوړې کړې او د دغو فتنو لمن ورځ تر بلې پراخېږي.»د ارغستان له شورا سره هممهاله د نشهيي توکو څو مشهور قاچاق کوونکو هم له (ISI) شبکې سره نږدې اړیکې لرلې، چې له دې ډلې څخه یو هم د پخواني قاچاق کوونکي محمد عیسی خان زوی حاجي بشیر نورزی و.نورزی د مولوي خالص اسلامي حزب قوماندان و، چې هغه مهال یې په میوند ولسوالۍ کې د پوځي جبهې، قبیلې، شتمنۍ او سخاوت له برکته کافي ځواک لاره. نورزی نه یوازې دا چې یو پياوړی جهادي قوماندان و؛ بلکې د لوی کندهار د سوداګرو، قاچاق کوونکو، ځمکهوالو او شتمنو خلکو محور هم و.حاجي بشیر هغه مهال د (نورزي) تخلص نه لاره او په ولسي محاوره کې یې نوم (حاجي بشر) و.هغه مهال زیانمن شویو سوداګرو له ټوپکسالارانو څخه د خلاصون بله لاره و نه موندله؛ نو د پخوانیو اړیکو له مخې یې حاجي بشیر نورزي ته شکایت وکړ.هغه مهال په کندهار کې درې مهم پوځي ادرسونه وو. د کندهار ښار او نږدې ولسوالیو قوماندانان چې خلکو ټوپکیان بلل، دویم میوند او درېیم د ارغستان شورا وه. په حقیقت کې د ارغستان شورا او میوند یوه ډله وه، ځکه ډېری یې د مولوي خالص د تنظیم قوماندانان وو؛ خو په ورته وخت کې یې تر خپل منځ د واک او مادياتو پر سر لږه سیالي هم لرله.د میوند په ادرس کې د قوماندانانو ترڅنګ قاچاق کوونکي، سوداګر، ځمکهوال، شتمن خلک، د دېرې، حجرې او دسترخوان خانان شامل وو؛ خو د ارغستان په شورا کې هغه طالب قوماندانان راټول شوي وو، چې نه یې دومره شتمني لرله او نه هم دسترخوان؛ بلکې د ملايي او طالبي عادت له مخې یې تل د نورو دسترخوان ته سترګې نیولې وې.که څه هم میوند له ارغستان سره له فکري او تنظیمي پلوه ډېرې نژدې اړیکې لرلې؛ خو تجربو ښودلې چې په افغانستان او سیمه کې د خانانو پروژې چندان نه ناکامه کېږي، ځکه چې ملا او طالب تل د خان او شتمن تابع وي.هغه مهال د میوند ادرس پرېکړه وکړه، چې باید له میوند څخه د کندهار تر ښاره پورې پاټکونه ټول شي او د دغه کار لپاره یې ملا محمد عمر اخوند غوره کړ چې په لږ وخت کې په (لوی ملا صاحب) مشهور شو.د ارغستان د شورا غړو که څه هم هر یوه ځان د دې تحریک د مشرتوب وړ باله؛ خو هغه مهال کار تر کار تېر شوی و. ځکه حاجي بشیر نورزي د ملا محمد عمر ډله منظمه او په پیسو، وسلو او نورو ځوانانو پياوړې کړې وه.په میوند او سپین بولدک ولسوالیو کې د نورزۍ قبیلې شمېر ډېر دی، د میوند له پاڅون سره سم ډېر ژر د سپين بولدک ولسوالۍ سقوط وکړ. په دغه ولسوالۍ کې د کندهار د لویو قوماندانانو خورا ډېرې وسلې او مهمات د ملا محمد عمر اخوند لاس ته ورغلې، د ارغستان شورا مجبوره شوه، چې له ملا محمد عمر سره بیعت وکړي او خپل ټول جنګیالي او وسلې د هغه په واک کې ورکړي.که د طالبانو د لومړۍ واکمنۍ وزیران، معینان، والیان، ولسوالان او مهم قوماندانان وګورو نږدې ټول یې د ارغستان شورا غړي وو.: یو د مولوي خالص جهادي تنظیم، دویم له (ISI) سره نږدېوالی، درېیم له دیوبندي مسلک سره تړلی د مدرسې بشري پیاوړتیا او څلورم د قاچاق کوونکو او شتمنو سوداګرو ملاتړ.ملا محمد عمر د ارغستان شورا غړی نه و او تر دې مخکې له روسانو سره د جګړې پرمهال د کندهار په ژيړۍ ولسوالۍ کې د مولوي خالص د تنظیم د یوه قوماندان ملا فیض الله اخوند جبهه کې د عادي ډلګۍ مشر یا سر ګروپ و.دا چې د طالبانو د تحریک اصلي محرک او بنسټګر حاجي بشیر نورزی و، دا خبره د کندهار عام خلک هم کوي؛ خو لیکلی سند یې د ملا محمد عمر د ویاند او د کندهار د اطلاعاتو او کلتور پخواني رییس عبدالحی مطمین په کتاب کې موندلای شو، چې (ملا محمد عمر، طالبان او افغانستان) نومېږي. د دغه کتاب په ۸۲مې پاڼې راغلي، دا چې حاجي بشیر او ملا محمد عمر اخوند له پخوا یو بل سره پېژندل او دواړه د مولوي خالص د تنظیم غړي وو؛ نو خپله سیمه او وسلې یې د هغه په واک کې ورکړې، چې په دې ډول میوند ولسوالي د ملا محمد عمر لاس ته ورغله.میوند د کندهار او هلمند ولایتونو پر ګډه پوله او لویه لاره پرته ولسوالي ده، چې د طالبانو د تحریک ډېر مهم قوماندانان د دغې ولسوالۍ اوسېدونکي دي او څو لوی شتمن خلک هم دې ولسوالۍ ته منسوب دي، چې ډېری یې د نشهيي توکو قاچاق کوونکي دي.
دغه ماشوم سپین پکول پر سر، کاوبای جامې پر تن، د یوه کوچ شاته ولاړ دی او کوټبند یې د وسلې په څېر پر اوږه اېښی او داسې ښکاري چې نښه یې نیولې ده.
د دغه فېسبوکي پوسټ په شپږو ساعتونو کې نږدې ۸۰۰ کمېنټونه راغلي او په کابو ټولو کمېنټونو کې دا چې خالد ځدراڼ خپل زوی ته د کتاب، قلم او کتابچې پر ځای له یوې وسیلې په استفادې سره د وسلې د کارولو انځور خپور کړی غندلی دی.
د فېسبوک ډېریو کاروونکو په خپلو کمېنټونو کې خالد ځدراڼ ته د کتاب، قلم او کتابچې د ورکړې او ښوونځي ته یې د تګ سپارښتنه کړې ده.
ځینو فېسبوک کاروونکو بیا په پېغور سره لیکلي، چې په افغانستان کې باید بچیانو ته دغه ډول د ټوپک او نښو ویشتل وښودل شي، ځکه تعلیم خو په افغانستان کې مباح دی.
د تعلیم د مباح ګڼلو بحث له شپږم ټولګي پورته د نجونو پر مخ د ښوونځيو له تړل کېدو وروسته هغه مهال دود شو، چې د طالبانو د امربالمعروف او نهې عن المنکر وزارت سرپرست د عصري علومو زده کړې مباح وبللې.
د دغه عکس په یوه کمېنټ کې لیکل شوي، چې په اوسني وخت کې جګړه ټکنالوژیکي جګړه او په وینا یې اوس د سنګر او مورچې جګړې وخت پایته رسېدلی او مثال هم د اسراییل او ایران د جګړې ورکوي، چې اسراییل څنګه په نیمه شپه کې له ټکنالوژۍ په استفادې سره د ایران نظامي چارواکي په نښه کړل.
د دغه فېسبوکي پوسټ په کمېنټونو کې یو شمېر کسانو د دغه ماشوم پر لباس نیوکې کړي، چې ولې یې کاوبای یا دریشي ته ورته جامې اغوستي او پر ځای یې باید وطني جامې پر ځان وای.
په یوه کمېنټ کې خالد ځدراڼ ته په خطاب کې لیکل شوي: «تاسو ډېر قتلونه کړي نو لږ تر لږه دغه نوي نسل ته له یو بل سره د مرستې کولو چل ورزده کړئ.»
یوه بل کمېنټ ورکوونکي بیا د دغه ماشوم عکس په مصنوعي ځيرکتیا کې په داسې ډول جوړ کړی، چې د ټوپک په څېر د وسیلې پر ځای قلم یې په لاس کې ښکاري.
یوه افغان هندو هم دغه پوسټ ته په غبرګون کې لیکلي: «خپلو ماشومانو ته نور د ټوپک د کارولو چل مه ورښيئ، بلکې پر ځای یې عصري علوم او ټکنالوژي ورزده کړئ، څو ورسره افغانستان له نورې نړۍ سره سیال شي.
خالد ځدراڼ یوازې د دغه افغان هندو کمېنټ ته ځواب ویلی او زیاته کړې یې ده، چې دا هسې یوه شوخي وه او بچیان یې ښوونځي ته ځي او په ټولو درسونه وايي.
خالد ځدراڼ دغه انځور په داسې حال کې خپور کړی، چې څه موده وړاندې یې یو کتاب هم لیکلی و.
طالبانو حبیبي د القاعده د پخواني مشر د وژنې او له هغه شرکت سره د سي ای اې د احتمالي اړیکو په تړاو نیولی، چې نوموړي پکې کار کاوه.
حبیبي د «ای ار اېکس» په نوم په یوه خصوصي شرکت کې کار کاوه. دې شرکت په کابل کې د موبایل ټاورونو او د نظارتي کامرو د نصب په برخه کې فعالیت درلود.
د امریکایي سرچینو په وینا، دغه شرکت امنیتي کمرو ته د سي ای اې لاسرسی په کابل کې د القاعدې د پخواني مشر اېمن الظواهري په پیژندلو او وژلو کې مهم رول لوبولی دی.
رویټرز له یو شمېر پخوانیو او اوسنیو امریکایي چارواکو سره مرکې کړي او د حبیبي په اړه یې د امریکا د حکومت ځینې اسناد هم کتلي دي.
د ۱۴۰۱ کال د زمري په ۹مه امریکايي بې پیلوټه الوتکو د کابل د شېرپور د ډيپلمات کېشتې په سیمه کې پر هغه ودانۍ برید وکړ، چې اېمن الظواهري پکې اوسېده او هغه یې وواژه.
له پېښې دوې ورځې وروسته د زمري په ۱۱مه د امریکا پخواني ولسمشر جوبایډن د اېمن الظواهري وژل تایید کړل.
جو بایډن وویل، د امریکا استخباراتي ادارو د القاعدې د مشر پټنځای کشف کړی و.
له دې برید وروسته طالبانو محمودشاه حبیبي چې یو افغان-امریکایي وګړی دی، په کابل کې ونیوو.
په راپور کې راغلي، چې د طالبانو استخباراتي ځواکونو د ښاغلي حبیبي موټر چې یو لندکروزر وو، محاصره کړ.
هم مهاله، نور طالبان د هغه اپارتمان ته ننوتل، دروازه یې ماته کړه، د هغه لیپ ټاپ او اسناد یې له ځان سره یووړل.
د څو اسنادو او شواهدو له مخې چې د امریکا حکومت ترلاسه کړي او رویټرز هم لیدلي دي، د طالبانو استخباراتو د حبیبي او د هغه د موټر چلوونکي سترګې ور تړلي، دواړه یې د موټر شاته وغورځول او له ځان سره یې یوړل.
۳۷ کلن حبیبي د افغانستان د ملکي هوايي چلند پخوانی مشر و. هغه په یوه خصوصي شرکت کې کار کاوه او د امریکا او کابل ترمنځ یې تګ راتګ کاوه. هغه په ۲۰۲۱ کال کې د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته د امریکا تابعیت ترلاسه کړ.
طالبانو د محمودشاه حبیبي نیول کېدل رد کړي دي. د طالبانو ویاند تېره میاشت ویلي، چې دوی د حبیبي د کورنۍ په غوښتنې سره له ټولو اړوندو ادارو څخه پوښتنه کړې، خو هېڅ داسې نښه نه شته، چې وښيي حبیبي د طالبانو اړوند کوم ارګان نیولی وي.
خو دا موضوع د نورو شواهدو او اسنادو سره لکه د حبیبي د موبایل له معلوماتو سره چې یوه پخواني او یوه اوسني امریکایي چارواکي رویټرز ته ورکړي، په ټکر کې ده.
د طالبانو دا انکار د اف بي ای لپاره چې هڅه کوي حبیبي خوشې کړي، د امریکا د بهرنیو چارو وزارت لپاره یوه ستونزه ګرځېدلې ده.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي، د حبیبي بندي ساتل د افغانستان سره د اړیکو د پراخولو پر وړاندې لوی خنډ دی.
د محمودشاه حبیبي ورور د امریکا د مرکزي استخباراتو ادارې (CIA) سخته غندلې، چې ولې د هغه د ورور د خوشې کولو لپاره اقدام نه کوي.
د هغه کورنۍ وايي، چې سي ای اې د طالبانو له استخباراتو سره تماس لري؛ خو دا اړیکې یې د حبیبي د ازادولو لپاره نه دي کارولې.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د بهرنیو هېوادونو په زندانونو کې د نیول شویو امریکایانو خوشې کول خپل لومړیتوب ګڼي او تر دې دمه یې لسګونه کسان له افغانستان، روسیې او وینزویلا خوشې کړي دي؛ خو د حبیبي قضیه تر ټولو ستونزمنه شوې ده.
په هغه وخت کې امریکایي چارواکو خبریالانو ته ویلي وو، چې د القاعدې د مشر وژنه د سي ای اې عملیات وو. امریکایي سرچینو رویټرز ته ویلي، حبیبي په دې پلان خبر نه و او کله چې اېمنالظواهري ووژل شو، حبیبي له دوبۍ نه کابل ته په یوه کاري سفر تللی او بیا ونیول شو.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند رویټرز ته ویلي: «موږ پوهېږو چې طالبانو شاوخوا درې کاله مخکې محمود شاه حبیبي تښتولی او موږ د هغه سمدستي خوشې کېدل غواړو.»
یو کس چې د حبیبي ملګری او له هغه سره نیول شوی و؛ خو وروسته خوشې شو ویلي، چې حبیبي یې د طالبانو د عمومي استخباراتو په مرکز کې لیدلی.
نوموړی وایي، له حبیبي څخه دا پوښتنه کېده چې ایا سي ای اې ته کار کوي او که د اېمن الظواهري په وژنه کې لاس لري؟
د طالبانو په استخباراتو کې د حبيبي ټلیفون
د اوسنیو او پخوانیو امریکایي چارواکو په وینا، د ۲۰۲۳ کال د جون او اګست په میاشتو کې د امریکا حکومت معلومه کړه، چې د محمودشاه حبیبي موبایل ټلیفون د طالبانو د عمومي استخباراتو په مقر کې فعال شوی و.
یوه امریکایي چارواکي رویټرز ته ویلي، چې دا شواهد طالبانو ته هم سپارل شوي دي.
د ټرمپ حکومت د هغه د خلاصون لپاره خپلې هڅې ډېرې کړې دي او ان د هغه د موندلو او نیولو په بدل کې یې د پنځه میلیونه ډالرو جایزه اعلان کړې ده.
د حبیبي ورور احمد وايي: «زموږ کورنۍ ته یوه نوې هیله پیدا شوې، چې د ټرمپ ټیم به بریالی شي.»
هغه وایي که د «ای ار اېکس» شرکت یا سيای اې حبیبي ته خبرداری ورکړی وای، چې د الظواهري تر وژلو وروسته کابل ته تګ خطرناک دی، نو هغه به هېڅکله د عملیاتو څخه څلور ورځې وروسته کابل ته نه وای تللی.
احمد رویټرز ته وویل: «هېچا هغه ته څه ونه ویل، نه شرکت، نه سي ای اې، نه بل څوک. نو ځکه بېرته افغانستان ته ولاړ.»
د امریکا حکومت رسما حبیبي یو یرغمل ګڼي، ځکه چې نه د هغه نیول رسما منل شوي او نه هم د ساتلو ځای یې مشخص شوی دی.
د امریکا د فدرالي پلټنو ادارې رویټرز ته ویلي، چې له خپلو شریکانو او د حکومت له بېلابېلو ادارو سره چې د یرغمل شویو د خلاصون لپاره کار کوي، په ګډه هڅه کوي او ژمنه کوي چې حبیبي بېرته خپلې کورنۍ ته راولي.
طالبانو تېر کال هغه وړاندیز رد کړی و، چې له مخې یې غوښتل شوی و حبیبي د ګوانتانامو له وروستي افغان بندي محمد رحیم افغان سره تبادله شي.
یوه امریکایي چارواکي د نوم نه ښودلو په شرط ویلي: «موږ هم هڅه وکړه چې طالبان وهڅوو او هم دا چې فشار پرې راوړو، خو طالبانو عملا یو دېوال درولی دی.»
په موبایل ټاورونو کې د کامرو نصب او د اېمنالظواهري وژل
د اوسنیو او پخوانیو امریکایي چارواکو په وینا، سي ای اې د اېمنالظواهري پر وړاندې د عملیاتو پر مهال د «ای سي جي» په نوم شرکت ته نفوذ کړی و، چې دا شرکت د «ای ار اېکس» فرعي شرکت دی.
دغه شرکت په کابل کې د موبایل ټاورونو د نصب قرارداد درلود او د دغو ټاورونو د خوندي ساتنې لپاره ورباندې د نظارتي کامرو (CCTV) نصب شوی و.
له دغو کامرو څخه یوه هغه کور ته نږدې وه، چې د کابل د ډیپلوماتمېشتې سیمې په زړه کې پروت و او ویل کېږي، چې د طالبانو د کورنیو چارو د وزیر سراجالدین حقاني د استوګنې ځای و.
دغه کور د امریکا او برېتانیا له تړل شویو سفارتونو سره ډېر نږدې و.
سرچینو ویلي، چې هغه کامرې سي ای اې ته یوه ویډیو استولې وه، چې په دغه کور کې د اېمنالظواهري شتون یې تاییداوه. همدې کار سي ای اې سره مرسته وکړه، چې پر الظواهري هغه مهال دوه توغندي وتوغوي، کله چې هغه کړکۍ ته راوتلی و او هغه ووژني. د هغه مېرمن او کورنۍ په دې برید کې ژوندي پاتې شول.
که څه هم د بایډن د حکومت چارواکو هغه مهال د CIA د بېپیلوټه الوتکې عملیات تشریح کړل، خو د ځمکنيو عملیاتو جزیات لکه د کامرې شتون او د الظواهري په پېژندلو کې د هغه رول نه و افشا شوی.
د محمود شاه حبیبي نیول
د حبیبي ورور احمد ویلي، چې د نیول کېدو په ورځ حبيبي د کابل په شېرپور کې په خپل کور کې و او خپل وسایل یې ټولول ترڅو بېرته نیو جرسي ته لاړ شي.
هغه زیاته کړه، چې د ځایي وخت غرمه مهال د «ای سي جي» شرکت له دفتر څخه ورسره اړیکه ونیول شوه او ورته ویې ویل، چې طالبانو یې پر دفتر یرغل کړی دی.
د احمد په وینا، حبیبي خپلې خور ته وویل چې باید لاړ شي؛ خو دلیل یې نه و ورته ویلی. همدا چې هغه موټر ته وخوت، طالبانو سمدستي ونیوو.
څو دقیقې وروسته، یو کس چې ځان یې د طالبانو د استخباراتو غړی معرفي کړ، د اپارتمان دروازه وټکوله، د حبیبي خور دروازه نه پرانیستله او ورته ویې ویل، چې د طالبانو د قوانینو له مخې باید په کور کې یو بالغ نارینه خپلوان موجود وي.
احمد او یو بل شاهد وایي، چې طالبانو دروازه ماته کړه، کور ته ننوتل او د حبیبي لپټاپ یې لټاوه. کله چې طالبان په پنځو موټرو کې راغلل، په سړک کې ګڼه ګوڼه راټوله شوه. طالبانو سړک وتاړه او د حبیبي موټر یې محاصره کړ، بیا یې هغه له ځانه سره یووړ.
د طالبانو استخباراتو د «ای سي جي» ۳۰ نور کارکوونکي هم ونیول، خو له حبیبي او یو بل کس پرته یې نور خوشې کړل.
د هغو اسنادو له مخې چې رویټرز کتلي، داسې ښکاري چې د طالبانو د مخابراتو وزارت د حبیبي د نیول کېدو موضوع تایید کړې او ویلي، چې هغه د طالبانو د استخباراتو په اداره کې بندي دی.
د محمودشاه حبیبي ژوندلیک
محمودشاه حبیبي د افغانستان په سوېل کندهار ښار کې زېږېدلی دی او د یوې کورنۍ له اتو اولادونو څخه یو دی. دی او د هغه کورنۍ د کابل په کارته پروان سیمه کې لوی شوي دي.
پر انګلیسي ژبې تسلط دا زمینه ورته برابره کړه، چې په ۲۰۰۸ کال کې د ملګرو ملتونو د هوايي چلند ادارې (ICAO) په کابل دفتر کې دنده تر لاسه کړي.
له ۲۰۱۱ څخه تر ۲۰۱۳ پورې یې د امریکا د فدرالي هوايي چلند ادارې (FAA) لپاره د امریکا په سفارت کې کار کاوه.
تر هغه وروسته د پخواني افغان حکومت د هوايي چلند د وزارت مرستیال وزیر وټاکل شو او د افغانستان د هوایي ترافیک د کنټرول سیسټم له امریکا څخه کابل ته د انتقال په بهیر کې یې مهم رول ادا کړ.
حبیبي په ۲۰۱۷ کال کې د افغانستان د ملکي هوايي چلند د ادارې رییس شو او تر ۲۰۱۹ پورې په همدې دندې پاتې شو.
په ورته وخت کې هغه د امریکا د فلوریډا ایالت د «امبری ریدل» په نوم د هوايي چلند په برخه کې د ماسټرۍ سند هم تر لاسه کړ.
په ۲۰۱۹ کې یې استعفا وکړه او د «ای آر اکس» شرکت سره یوځای شو تر څو د کابل نړیوال هوايي ډګر د مدیریت قرارداد ترلاسه کړي.
حبیبي د کابل او امریکا ترمنځ سفر کاوه او په ۲۰۲۱ کال کې یې د امریکا د تابعیت لپاره د پنځه کلنې استوګنې اړتیا ټولټال ۳۰ میاشتې پوره کړې.
کله چې امریکایي ځواکونه د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې له افغانستان څخه وتل، حبیبي په کابل کې و.
هغه د ۲۰۲۲ کال د اګست په ۴مه له دوبۍ څخه کابل ته ولاړ، وروسته له هغې چې په قطر کې یې له خپلې کورنۍ سره ولیدل. کورنۍ یې هلته د امریکا د نظامي اډې په تمه د کډوالۍ ویزې لپاره منتظر و؛ خو یوه اوونۍ وروسته ونیول شو.
د حبیبي مېرمن، لور، مور او پلار چې تر اکټوبر میاشتې پورې په قطر کې د ویزې په تمه وو، وروسته کالفورنیا ته ولاړل او له هماغه وخته تر ننه د حبیبي په اړه هېڅ خبر نه لري.
یو امریکایي چارواکی وايي، چې د حبیبي د قضیې حل د طالبانو لپاره تر ټولو ساده لاره ده، چې له امریکا سره خپلې اړیکې ښه کړي.
له هغه وخته چې حبیبي نیول شوی، طالبانو څلور نور امریکایان هم نیولي؛ خو بېرته یې خوشې کړي دي.
