په قطر کې د طالبانو سفیر سهیل شاهین یو وار بیا له ملګرو ملتونو غوښتي، چې په دغه سازمان کې د افغانستان څوکۍ طالبانو ته وسپاري. ښاغلي شاهین زیاته کړې، چې په دې برخه کې له دوی سره «تبعيضي چلند» شوی دی.
نوموړي دغه څرګندونې د طالبانو تر واک لاندې ملي ټلویزیون ته په یوه غږیز پیغام کې کړې دي.
په دوحه کې د طالبانو سفیر سهیل شاهین وايي:« موږ پر افغانستان په بشپړ ډول واکمن یو، امن مو راوستی او خلک عادي ژوند لري؛ نو په دې اساس دا څوکۍ زموږ حق دی.»
نوموړي په دغه غږیز پیغام کې ویلي، ځينې هېوادونه د دغې څوکۍ ځنډول او پر طالبانو د نورو بندیزونو لګول د فشار الې په توګه کارولي دي او دغه ډول فشارونه لاهم دوام لري چې دا «اصولي چلند» نهدی.
هغه زیاته کړې، چې د دوی حکومت د نړۍ په ۴۱ هېوادونو کې دفترونه او استازي لري او د روسیې لهخوا په رسميت پېژندل شوی دی.
که څه هم طالبانو په وار، وار د دغه څوکۍ د ترلاسه کولو غوښتنه کړې ده؛ خو ملګري ملتونه او نور بشري سازمانونه طالبان د بشري حقونو په سرغړونه تورنوي او دغه څوکۍ تر دې مهاله د افغانستان د تېر جمهوریت د استازي په واک کې ده.
د انس حقاني په وینا، طالب مشران پر دې پوهېدل چې نظام لاسته ورځي او ټوله هڅه یې دا وه چې کابل ته د هغه وخت له حکومت سره د تفاهم له لارې ننوځي چې له نړۍ سره اړیکې په نورمال حالت کې پاتې شي، خو په وروستیو دقیقو کې چې پر ځينو نورو احتمالي چارو هم کار روان وو خبر ور ورسېد چې ډاکټر غني ولاړ، نو په کابل کې د قدرت د تشې د رامنځته کېدو او د حالاتو د تقاضا له مخې کابل ته ننوتل.
نوموړي زیاته کړه: «د کابل په اړه دا نظر موجود و، چې د حکومت مشروعیت وساتل شي، ادارو ته ستونزه پېښه نه شي او چور ونه شي؛ نو مشرانو هڅه وکړه چې کابل ته د تفاهم له لارې داخل شي، تر څو له نړۍ سره اړیکې په عادي حالت کې پاتې شي.»
انس حقاني په کابل کې له یوې سیمه ییزې راډيو سره په ځانګړې مرکه کې زیاته کړې، چې په دوحه کې د طالبانو او امریکاییانو تر منځ د خبرو پر مهال دوی درک کړې وه چې امریکاییان خامخا له افغانستانه وځي او واشنګټن هم دغسې یوه لاره لټوله څو ووځي، خو په وینا یې په صراحت سره یې څه نه ویل.
په دوحه کې د طالبانو او امریکایانو تر منځ د خبرو پر مهال د اشرف غني په مشرۍ جمهوري نظام تل ویل، چې له خبرو لرې ساتل شوي او داسې یې انګېرله چې امریکایان به له افغانستانه ونه وځي.
خو حقاني وايي، «موږ پوه و چې امریکایان خامخا وځي او دوی هم دغسې لاره لټوله خو په صراحت سره یې نه ویل خو موږ پر وضعیت پوهېدو او مجبوریت مو درک کړی و.»
انس حقاني په دوحه کې د مذاکراتو په تړاو وايي، په دوحه کې د طالبانو د مذاکراتي ټيم ټوله هڅه دا وه، چې د نړۍوالو په مخ کې له امریکا سره هوکړه لاسلیک کړي او په وینا یې دا په حقیقت کې د امریکا د ماتې لاسلیک و، خو لوېدیځوالو د سولې د راتلو نوم ورکړی و.
د نوموړي په وینا، په دوحه کې د بین الافغاني خبرو په رابرسېره کېدو سره د طالبانو په مرکچي پلاوي کې یو ډول مایوسي خپره شوه او زیاتوي، چې له کابله ورغلي ټيم غوښتل چې وخت ضایع کړي څو په امریکا کې د ټرمپ پر ځای بایډن سپینې ماڼۍ ته لاره ومومي او له هغې وروسته یاده هوکړه لغوه کړي.
حقاني زیاته کړې: «په عموم کې مذاکراتي مشران مایوسه و، چې له دوی سره به حل ته ونه رسېږو، له افغاني ټيم سره خبرو ګټه نه درلوده او پرېکړه دا شوه چې نمایشي مجلسونه به ورسره کوو.»
نوموړي دغه څرګندونې د طالبانو د واکمنۍ د څلورم کال په درشل کې کړي دي.
یو شمېر افغان سیاستوال بیا په دې باور دي، چې د سولې په مذاکراتو کې یو مهم ټکی بین الافغاني توافق و، خو په دوحه کې پرته له دې چې د افغانانو د بېلابېلو اړخونو ترمنځ توافق رامنځته شي، امریکا طالبانو سره تړون لاسلیک کړ او په پایله کې یې جمهوریت سقوط او افغانستان طالبانو ته وسپارل شو.
د یادونې وړ ده، چې انس حقاني د طالبانو د کورنیو چارو وزارت د سرپرست میرنی ورور دی او د ۱۳۹۳ کال په تلې میاشت کې د ملي امنیت له لوري نیول شوی و، خو د ۱۳۹۸ کال په لړم میاشت کې د دوو امریکايي استادانو په بدل کې خوشې شو او ورسره نېغ په نېغه په دوحه کې د طالبانو د مرکچي پلاوي غړی شو.
په دوحه کې له مذاکراتو وروسته په ۲۰۲۱ کال کې طالبانو په دویم ځل افغانستان کې واک ترلاسه کړ.
د واک ترلاسه کولو سره دغې ډلې په افغانستان کې سخت قوانین تطبیق کړل، سیاسي فعالیتونه او سیاسي ګوندونه یې لغوه اعلان کړل، رسنۍ یې سانسور کړې، د نجونو او ښځو پروړاندې یې د زده کړو دروازې وتړلې او ترڅنګ یې په سیاسي مشارکت بندیز ولګېد او تفریحي پارکونو ته د ښځو تګ منع اعلان شو.
همدا ډول دغې ډلې د واک ترلاسه کولو سره په افغانستان کې ټول دولتي لوړ بستونو باندې ملایان وګومارل او هغه کدرونه چې د افغانستان په ملي شتمنۍ تخنیکي روزل شوي وو، له افغانستان نه کډوال شول.
د طالبانو د دې تګلارې په پام کې نیولو سره، تر اوسه پورې له روسیې پرته د نړۍ هېڅ یو هېواد د دوی حکومت په رسمي توګه نه دی پېژندلی.
