په تیرو ۱۰۰ ورځو کې له ایران څخه ۱.۱ مېلیون افغان کډوال افغانستان ته ستانه شوي

طالبان وايي د افغان کډوالو د ستنېدو د لړۍ په دوام په تېرو ۱۰۰ ورځو کې ۱۱ کسان یوازې له ایران څخه افغانستان ته راغلي دي.

طالبان وايي د افغان کډوالو د ستنېدو د لړۍ په دوام په تېرو ۱۰۰ ورځو کې ۱۱ کسان یوازې له ایران څخه افغانستان ته راغلي دي.
د هرات لپاره د طالبانو د اطلاعاتو او کتلور رییس احمد الله متقي تازه له بي بي سي سره په خبرو کې ویلي چې په دغه موده کې ۲۲۳ جنازې هم له ایران څخه راوړل شوي دي.
متقي چې د مرکې یوه برخه یې په خپلې اېکس پاڼه کې خپره کړې دا هم ویلي چې په راوړل شویو جنازیو کې هغه افغانان هم شامل چې د راتګ پرمهال په ګڼه ګوڼه کې مړه شوي دي.
دغه طالب چارواکو همدا راز په ایران کې د افغان کډوالو او د دوی د راستنېدو پرمهال د ناوړه چلند له کبله ژوره خواشینې ښودلې ده.
نوموړي ویلي چې ځینې کډوال ان دې ته هم نه دي پریښودل شوي د راتګ پرمهال څپلۍ یا بوټان په پښو کړي.
د افغانستان له ګاونډیو په ځانګړي توګه ایران او پآکستان څخه د افغان کډوالو د ستنولو لړۍ په ورستیو کې په کمساري ډول چټکه شوې ده او هره ورځ د زرګونو کسانو د راتګ په اړه خبرونه ورکول کیږي.


د اسیا جام روانو سیالیو پایلوبه ته دا ځل هند او پاکستان سره وتي چې ټآکل شوې لوبه نن د افغانستان پر وخت د ماښام اته بجې د دوبۍ کرېکټ په نړۍوال لوبغالي کې پیل شي. د دغه سیالۍ ګټونکې لوبډله به د اسیا اتله اعلان شي.
دواړه ټیمونه د ۱۹۸۴ کال له لومړي اسیا کپ وروسته لومړی ځل دی چې په مستقیم ډول په پایلوبه کې له یو بل سره مخامخ کیږي. د هند او پاکستان دکرېکټ د ملي ټیمونو ترمنځ لوبې تل د مینه والو لپاره د پام وړ او مهمې وي.
دواړه لوبډلې په افغانستان کې هم ګڼ مینوال لري. ځینو یې له افغانستان انټرنېشل سره په خبرو کې تمه ښودلې چې د اسیا جام په پایلوبه کې ښه لوبه وګوري.
د کابل اوسېدونکي سمیع الله وايي چې په اسیا جام کې د پاکستان خرابو لوبو ته په کتو ښايي د هندۍ لوبډله د دغه سیالیو اتله شي.
د بلخ ولایت اوسېدونکی حفیظ الله وايي، که څه هم د پاکستان د کرېکټ لوبډله یې نه خوښیږي خو تمه یې دا ده چې په پایلوبه کې د کرکېټ ښه لوبه وشي. هغه وویل: «زه د پاکستان د کرکېټ د لوبډلې مینوال نه یم خو تمه مې دا ده چې په فاینل کې ښه لوبه وکړي چې موږ ترې خوندې واخلو، که لوبه یو طرفه وي بیا هېڅ په لیدو نه ارزي».
خالد د کابل په احمد شاه بابا مېنه کې اوسېږي او د پاکستانۍ لوبډلې مینه وال دی.
هغه وایي: «ډېر وخت مې هلته تیر کړی، د ژوند ښه وختونه مې پاکستان تیر شوي کرکېټ باندې هم هلته پوی شوی یم او کړی مې دی په نورو مسایلو یې کار نه لرم خو د کرکېټ لوبډلې مینوال یې یم او غواړم چې ویې ګټي»
د اسیا جام په روانو سیالو کې هندۍ لوبډلې دوه ځلې پاکستانۍ هغې ته ماته ورکړې ده خو د نننۍ لوبې اهمیت په ترسره شویو لوبو کې د رامنځته شویو شخړو او کیسو له کبله خورا مهمه ګڼل کیږي.
هندۍ لوبډلې د معمول خلاف له لوبو وړاندې او وروسته پاکستاني لوبغاړو ته د لاسونو له ورکولو ډډه کړې چې دې مسلې په پاکستان کې د خلکو غصه راپارولي دې.
د هند د کرکېټ د ملي لوبډلې لوبډلمشر په یوه خبرې ناسته کې ان دا خبره هم کړې چې پاکستانۍ لوبډله نوره د دوی سیاله لوبډله نه شي کیدای او خلک باید دغه فکر له سره وباسي.
د کرېکټ څارونکی سمیع الله هلال وايي، که څه هم هندۍ لوبډلې په دغه سیالیو کې هیڅ ماته نه ده خوړلې خو که نن پایلوبه وبایلي ښايي پاکستانۍ لوبډله چې اوس د خپلو خلکو له جدي نیوکو سره مخامخ ده د خلکو غصه به راکمه کړي.
د نوموړي په خبره: «هند په دې وروستیو کې خورا مسلکي کرکېټ کوي او پاکستان یې بیا په مقابل له هر پلوه کمزوری دی چې دې مسلې د خلکو او د کرکېټ څارونکو غصه راپارولې ده، نن د پاکستان لپاره بیخي لوی تاریخي فرصت په لاس ورغلی دی».
وړاندې په پاکستان کې د کرېکټ ځینو مشهورو پخوانیو لوبغاړو ویلي چې لوبډله یې باید په قوي مورال پایلوبه کې ولوبیږي او د دوی راژوندۍ شوې هیلې مړاوې نه کړي.
په اسیا جام سیالیو کې د افغانستان په ګډون اتو ټیمونو په دوو ګرپونو کې برخه اخیستې وه چې افغانستان په لومړي پړاو کې له دغه سیالیو ووت او د څارونکو په خبره د تمې خلاف یې ښې لوبې ونکړې.

رویټرز خبري اژانس (د تلې ۶مه) لیکلي، چې د ایران واکمنان تر۱۹۷۹ کال وروسته له لوی ګواښ سره مخ دي، ځکه د خلکو زیاتېدونکی قهر او اټومي تړون په اړه خبرو په ټپه درېدو دا هېواد د انزوا خوا ته بېولی دی.
ملګرو ملتونو د شنبې په ورځ له بریټانیا، فرانسې او جرمني سره د خبرو تر ناکامېدو وروسته بیا پر ایران بندیزونه ولګول.
دا بندیزونه د تېلو، بانکولۍ، وسلو او یورانیمو غني کولو پر ضد لګول شوي دي. ایراني چارواکي وايي، چې دا بندیزونه به پر ایران اقتصادي فشار نور هم ډېر کړي، خو د لوېدیځ غوښتنې منل د ایران د مذهبي مشرتابه د وېش خطر پېښولای شي.
په ورته وخت کې د اسرايیل له خوا د راتلونکو بریدونو په اړه هم اندېښنې ډېرې شوي، د دې ترڅنګ په هېواد کې تر۴۰ سلنې ډېر انفلاسیون او بیو لوړېدو د خلکو غوسه راپارولې ده.
ایران اوس هم د تېلو پلورلو په برخه کې پر چین تکیه لري، خو نوي بندیزونه دې سوداګرۍ ته هم لوی ګواښ دی.

رویټرز خبري اژانس یکشنبه (د تلې ۶مه) د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف له خولې لیکلي، که پر روسیې هر ډول ځمکنی یا هوايي تېری وشي، سخت جواب به ورکړل شي. لاوروف وویل چې دوی نه د ناټو یا اروپايي ټولنې غړو هېوادونو باندې برید کړی او نه داسې کوم پلان لري.
سرګي لاوروف د شنبې په ورځ د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د هغو څرګندونو په اړه سخت غبرګون وښود، چې ویل یې د ناټو په هوايي حریم کې دې روسي جیټ الوتکي وویشتل شي.
لاوروف وویل که د روسیې هر ډول حاکمیت نقض شي ناوړه عواقب به ولري. هغه زیاته کړه، چې روسیې د ناټو یا اروپایي ټولنې غړي هېوادونه نه دي په نښه کړي او نه هم داسې کوم پلان لري.

ګارډین ورځپاڼې راپور ورکړی، چې په ایران کې د جاسوسۍ په تور د نیول شوې برېتانوۍ جوړې لېندزي او کریګ فورمن کورنۍ وایي، په زندان کې د هغوی روغتیایي وضعیت په خرابېدو دی.
دغې برېتانوۍ جوړې تر دې مخکې د هسپانیې او برېتانیې ترمنځ ژوند کاوه او دوی تېر ژمی د نړۍ د سفر پر مهال په کرمان کې نیول شوي دي.
ایران د دوی له نیولو یوه میاشت وروسته اعلان وکړ، چې دا جوړه د سیاحت په بڼه دغه هېواد ته ورغلي، خو موخه یې د معلوماتو راټولول و.
دې جوړې دغه تورونه رد کړي دي.
د لېندزی زوی جو بېنټ ویلي، چې کورنۍ یې د دوی د روغتیا په اړه اندېښمنه ده، مور یې په زندان کې د سیروم درملنې لاندې ده او کریګ څو ځلې د معدې ویروس او انفلونزا په څېر ناروغیو اخته شوی دی.

په امریکا کې د کډوالو ملاتړ کوونکي سازمان افغان اېواک اعلان وکړ، چې د سید ناصر په نوم یو افغان کډوال چې شاوخوا څلور میاشتې مخکې د امریکا د کډوالۍ او ګمرکونو ادارې له خوا په سنډیاګو کې نیول شوی و، خوشې شوی دی.
محکمې د هغه نیول کېدل غېرقانوني ګڼلي او د هغه د بشردوستانه لومړني اقامت شرایط یې بېرته ورکړي دي.
سید ناصر چې تېر کال په قانوني توګه امریکا ته تللی و او د امریکایي ځواکونو لپاره یې د ژباړونکي په توګه کار کړی و، د روان کال د چنګاښ په میاشت کې د خپلې پناغوښتنې اورېدنې په جریان کې د امریکا د کډوالۍ او ګمرکونو ادارې له خوا په سنډیاګو کې ونیول شو.
افغان اېواک د شنبې په ورځ (د تلې ۵مه) وویل، چې دغه افغان کډوال د امریکا ټول قوانین مراعات کړي او د ټولو شرایطو پابند پاتې شوی دی.
سید ناصر تر لسو کلونو پورې په کندهار او بلخ کې د امریکایي ځواکونو ترڅنګ د ژباړونکي او قراردادي په توګه کار کاوه.
هغه په ۲۰۲۳ کال کې وروسته له هغې چې ورور یې د طالبانو له خوا په یوه کورنۍ واده کې ووژل شو، اړ شو چې له افغانستان څخه وتښتي.
سید ناصر له خپلې کورنۍ سره د برازیل بشردوستانه ویزه ترلاسه کړه او وروسته بیا د کډوالۍ له سختو لارو څخه له تېرېدو سره د ۲۰۲۴ کال په جولای میاشت کې په قانوني توګه امریکا ته ورسېد.
دغه سازمان وایي، چې د امریکا د کډوالۍ او ګمرکونو ادارې له خوا د هغه بې دلیله نیول کېدل د سید ناصر د قانوني حقونو سرغړونه ده.
افغان اېواک ټینګار کړی، چې د هغه خوشې کېدل د عدالت په لور یو مهم ګام دی.
افغان اېواک بیا له امریکا غوښتنه کړې، چې خپلو ژمنو ته د افغان متحدانو په وړاندې پابند پاتې شي.