سره له دې چې طالبانو انټرنېټ بېرته فعال کړی، خو د انټرنېټ پرې کولو پرېکړې د تېلو، ګاز، اوړو او ډالر پر بیو اغیز کړی دی. د افغانستان په ځینو مارکېټونو کې د ګاز بیه دوه افغانۍ، د تېلو بیه شپږ افغانۍ او د ډالر بیه شاوخوا درې افغانۍ لوړه شوې ده.
د افغانستان انټرنشنل د پلټنو له مخې، د انټرنېټ تر بندېدو وړاندې په ننګرهار کې د یو لیټر تېلو بیه ۷۲ افغانۍ وه، خو اوس ۷۸ افغانیو ته پورته شوې چې ۶ افغانۍ زیاتوالی ښيي.
همدا راز د یوه کیلو ګاز بیه چې وړاندې ۵۲ افغانۍ وه، اوس ۵۴ افغانۍ ته رسېدلې ده.
د پلازمینې کابل په کچه د اسعارو په بیه کې هم بدلون راغلی دی.
د معلوماتو له مخې، یو امریکایي ډالر چې له دې وړاندې د ۶۷ په شاوخوا کې افغانۍ تبادله کېده، اوس ۷۰ افغانۍ ته لوړ شوی دی.
صرافان وايي، چې په تېرو دریو ورځو کې د ډالر پېر او پلور کم کېده، ځکه د اسعارو نړیوالې بیې یې نه شوای څارلای.
په حیرتان کې چې پخوا د اوړو یوه بوجۍ په ۱۴۵۰ افغانۍ پلورل کېده، نن یې قیمت تر ۲۴۰۰ پورې لوړ شوی و، چې سوداګر یې ستر لامل په ګمرګونو کې د باروړونکو موټرو تم کېدل او د ګمرکي محصولاتو نه پروسس کېدل ګڼي.
په کابل کې یوه سوداګر افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د موټرو تر محصول کېدو او د ګمرکونو له بیا فعالیت سره ښايي په بیو کې بېرته تغییر راشي او خوراکي او سون توکو بیې بېرته پخواني حالت ته راشي.
سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې پر انټرنېټ د طالبانو د بندیز له امله د افغانستان په سوداګریزو بندرونو، تورخم، سپین بولدک، حیرتان او اسلام کلا کې په زرګونو موټر د ګمرکونو د فلج کېدو له امله ولاړ پاتې دي.
په تورخم کې یوې سرچینې له نومښودنې پرته افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې تر دوو زرو ډېر د سوداګریزو توکو او لندې مېوې او سبزیو موټر ولاړ دي، چې د ګڼو موټرو توکي د ضایع کېدو په حال کې دي.
په ګمرکونو کې د انټرنېټ د نشتوالي له امله ددې موټرو د محصول چارې ځنډېدلې او بانکونه د هغوی پیسې نه شي پروسس کولای.
په اسلام کلا او د ایران په دوغارون کې هم رپوټونه وايي، چې ۱۸۲۷ موټر افغانستان او ایران ته د تګ په تمه ولاړ دي.
د دوغارون بندر د ترمینل مدیر اسماعیل پور عابد رسنیو ته وویل، چې دغه موټر په دولتي او خصوصي درې لویو تم ځایونو کې درول شوي دي.
هغه زیاته کړه، « دغه صادراتي، ترانزیتي او یا خالي موټر د افغانستان د انټرنېټ له پرې کېدو وروسته ولاړ دي. د افغانستان د انټرنېټ وضعیت او د موټرو د وتلو د ستونزې د څېړلو لپاره نن سهار د دواړو هېوادونو د مسوولو ادارو تر منځ پر سرحد مجلس شوی دی».
نوموړی وايي، چې په دې ناسته کې پرېکړه وشوه چې که سبا د افغانستان انټرنېټ بېرته وصل شي او د موټرو وتل عادي حالت ته راستانه شي، د اوږدو کتارونو د کمولو په موخه به د جمعې په ورځ د دوغارون ټرمینل فعال پاتې شي خو که د پنجشنبې تر پایه وتل پیل نه شول، نو دا به تر راتلونکي شنبې پورې وځنډول شي.
په ورته وخت کې په سپین بولدک او حیرتان کې هم سوداګر په ګمرکونو کې له ورته ستونزو شکایت کوي او وايي، چې موټر د انټرنیټ د قطع کېدو او د ګمرکونو د فلج کېدو له امله ولاړ پاتې دي.
طالبانو له تېرې دوشنبې راهسې په ټول افغانستان کې انټرنیټي او مخابراتي خدمتونه قطع کړي دي او تر اوسه ددې ډلې ویندویانو روښانه دلیل نه دی ویلی، خو ویل کیږي، چې دا پرېکړه د دې ډلې د مشر مولوي هبت الله اخوندزاده د شفاهي حکم پر اساس شوې ده.
