افغانستان انټرنشنل ـ پښتو
په کابل کې سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې تېره ورځ د طالبانو اصلاحي کمیټې په ټولنیزو رسنیو کې ددې ډلې یو بل فعال رحیم سکندر نیولی دی. سکندر په پاکستان کې د «جهاد» نشتوالي په تړاو د طالبانو د یوه مسوول پر څرګندونو له نیوکې وروسته نیول شوی.
په ننګرهار کې د طالبانو اطلاعاتو او کلتور ریاست او په دغه ولایت کې د خبریالانو د خوندیتوب کمیټې مسوول د رسنیو مسوولانو ته ویلي چې ښځینه خبریالانې نشي کولی چې له محرم پرته دندو ته لاړې شي. د رسنیو ځینې مسوولان دا محدودیتونه له دندې د ښځینه خبریالانو د منع کولو هڅه بولي.
د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي مشره لور ملالۍ کرزی څو ورځې وړاندې له افغان-ترک نړیوال ښوونځي څخه فارغه شوه، خو اوس د نورو افغان نجونو په څېر د ملاهبت الله تر فرمان لاندې له شپږم ټولګي پورته ښوونځي ته له تګ محرومه ده.
د کابل د سناتوریم سیمې اوسېدونکو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې د طالبانو د عدلیې وزیر عبدالحکیم شرعي یې شخصی کورونه غصبوي. دوی د کورونو شرعي قبالې هم شریکې کړې او وايي، چې د طالبانو د عدلیې وزیر غواړي کورونه د خپلو وسله والو په زور خالي کړي او خپل خپلوان پکې ځای پر ځای کړي.
د طالبانو د "هېواد" ورځپاڼې مسوول شبیر احمد عثماني د پاکستان د پوځ ویاند شریف چودري وروستیو څرګندونو ته سخت غبرګون ښودلی او ویلي یې دي: "که اصلاح نه شول، شریعت په تاک کې ورته ږدو. د هند سره د فولادو د غر په څېر دریږو، نوم یې د نړۍ په نقشه کې ورکوو."
په کندهار کې د دولتي روغتونونو یو شمېر ښځینه روغتیاپالو افغانستان انټرنشنل ته داسې اسناد وړاندې کړي، چې پکې څرګندېږي طالبانو ټولو ښځینه روغتیايي کارکوونکو ته امر کړی چې د دندې له پیل څخه تر پای پورې باید محرم ورسره مل وي. دوی شکایت کوي چې "پر یو معاش دوه کسان کار کوو."
د طالبانو دوه باخبرو سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې ددې ډلې مشر ملاهبت الله په شفاهي امر د ریاست الوزرا سیاسي معاونیت پوسټ لغو شوی. د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي معاونیت د دفتر رییس مولوي ذاکر او ارشد مشاور محمد حسن حقیار په ګډون ۲۵۵ مامورین له دندو تنقیص شوي دي.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت او د کابل امنیه قوماندانۍ دوه سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې د طالبانو د بلخ والي یوسف وفا زوی کریم الله وفا د کابل امنیه قوماندانۍ د جنايي جرمونو پر وړاندې د مبارزې ریاست د منطقوي کنټرول مدیر په توګه ګومارل شوی دی.
د طالبانو د دفاع وزیر لاسلیک شوی مکتوب افغانستان انټرنشنل ته رسېدلی، چې پکې یعقوب مجاهد د دې ډلې د کورنیو چارو وزارت او استخباراتو ریاست ته مشوره ورکړې چې شل سلنه تنقیص کې اول «منفور او نامطلوب» کسان منفک کړي او دې سره دا وېره ده چې د جمهوریت د وخت مسلکي کسان له دندو لرې شي.
د طالبانو مشر ملا هبت الله له نظامي ارګانونو د شل سلنې تشکیل د تنقیص د حکم د تطبیق په طرح کې لیکلي، چې په دې تنقیص کې دې د اجیرانو او ساتونکو بستونو ته لومړیتوب ورکړل شي. مولوي هبت الله د بودجې کسر له امله د امنیتي ادارو ۲۰ سلنه کارکوونکي فعال احتیاط ته سوق کړي دي.
د طالبانو امنیتي سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، له استخباراتي راپورونو وروسته یې د کډوالو په ډله کې د داعش د مخنیوي لپاره پر ډيورنډ کرښه امنیتي تدابیر سخت کړي. د سرچینو په خبره، طالبانو د کورنیو چارو وزارت د داخلي امنیت رییس سلطان مفکر په مشرۍ امنیتي ټیم تورخم کې اچولی دی.
د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان برېښنا شرکت ځینې کارمنانو افغانستان انټرنشنل ته وویل، د دغه شرکت رییس عبدالباري عمر د دوی له تنخا ګرځول شوې ۱۶ سلنه تقاعدي پیسې نه ورکوي. دوی زیاتوي یوازې ۴ سلنه تقاعدي پیسې ورکول کېږي، چې دا د ملاهبت الله د فرمان خلاف کار دی.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت یو رسمي سند چې افغانستان انټرنشنل ترلاسه کړی، ښيي چې دغه ډله غواړي رنجر موټر په ټویټا موټرو بدل کړي. په سند کې ویل شوي چې د تبادلې لپاره سروې او ټول معلومات باید راټول شي او د کورنیو چارو وزارت د معینیانو په حضور کې مشرتابه ته وړاندې شي.
د طالبانو مشر مولوي هبت الله ددې ډلې د کورنیو چارو، دفاع وزارتونو او د استخباراتو لوی ریاست شل سلنه کارکوونکي له تشکیل نه تنقیص کړي او فعال احتیاط ته یې سوق کړي دي. افغانستان انټرنشنل د طالبانو د کورنیو چارو وزارت، دفاع وزارت او استخباراتو ریاست سندونو ته لاسرسی موندلی.
افغانستان انټرنشنل ته رسېدلي مکتوب پر بنسټ، طالبانو د ننګرهار سید جمال الدین افغاني او د لغمان تحصیلي بنسټونو د اسلامي او شرعیاتو پوهنځي اړوند څانګو ۶ تنه علمي کادرونه له کادري بستونو منفک کړي دي. په مکتوب کې لیکل شوي چې یاد استادان له ارزونې وروسته منفک شوي دي.
افغان کډوال او د کډو موټروانان وايي، په پېښور کې د طالبانو کونسلګري او کابل کې د پاکستان سفارت د موټرپاس په نامه سل سل ډالره فيس اخلي او که ور یې نه کړي، موټر یې له تورخم نشي اوښتلی کډوال دا شکایت هم کوي چې ځینو سیمو کې پاکستاني ځواکونه د خپلو توکو د وړلو اجازه نه ورکوي.
افغانستان انټرنشنل د طالبانو د استخباراتو لوی ریاست «په استخباراتو کې د محرمیت ساتنې د پالیسي طرزالعمل» کاپي ترلاسه کړې ده. په دغه طرزالعمل کې، چې د طالبانو د استخباراتو لوی رییس دفتر له خوا تایید شوی، د کارکوونکو د محرم ساتلو لارښوونې شوې دي.
د طالبانو حاکمیت کې اول ځل کابل ته د امریکايي پلاوي څرګند تګ ته دوی په ظاهره خوشال دي خو سرچینې وايي، «دې پلاوي د ټرمپ خطرناک پېغام طالبانو ته راوړی و.» سرچینې وايي، دغه پلاوي طالبانو ته ویلي «ټرمپ په غوسه دی او که امریکايي بندیان بې شرطه ازاد نه شي وزارتونه به یې بمبار کړي.»
افغانستان انټرنشنل ته رسېدلي سندونه ښيي، چې د طالبانو حکومت د لوړپوړو چارواکو په ګډون د خپلو کارمنانو معاشونه کم کړي. د طالبانو د معاشونو دا کمښت د نوي کال له پیل عملي کېږي، چې پکې د رییس الوزرا معاش پنځوس زره افغانۍ کمېدو سره له یو لک ۹۸ زرو نه یو لک ۴۸ زرو افغانیو ته ټیټ شوی.
د طالبانو دوو باخبره سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، د حقاني شبکې مشر او د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني له خپلې دندې لاس پر سر شوی او د دې ډلې مشر ملا هبت الله اخونزاده ته یې خپله استعفا لېږلې ده.
د تورخم د دروازې د خلاصون په اړه د جرګې ځینو غړو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې د پاکستان د پوځ غوښتنې یې په تورخم کې د طالبانو له کمیسار سره شریکې کړې دي. دوی وايي، طالب چارواکو ورته ویلي چې پر ډیورنډ کرښه د پوستو جوړولو د کار درولو صلاحیت نه لري او دا پرېکړه مرکز کوي.
طالبان هغه فکري او عقیدتي ډله ده چې د خپلې ایډیالوژۍ د ساتنې لپاره یې شل کاله له افغانانو او نړیوالې ټولنې سره جګړه وکړه. په دې موده کې د طالبانو استدلال دا و چې جګړه پر دوی تپل شوې ده، ځکه له دوی داسې څه غوښتل کیدل چې د منلو وړ نه وو.
د طالبانو سیاسي مشران د امریکا له نوي حکومت سره د خبرو اترو لپاره په سلا مشورو بوخت دي. په دې هڅو کې یوه هم په کندهار کې خپل مشر ملا هبت الله او د هغه پر شاوخوا راټولې مذهبي کړۍ ته قناعت ور کول او د خبرو اترو د یوه نوي کانال پرانېستل دي، چې پخپله د طالبانو مشر پکې ښکیل وي.
د حقاني شبکې د جګپوړي غړي او د طالبانو د کډوالو چارو وزارت سرپرست وزیر خلیل الرحمن حقاني له وژل کېدو وروسته سراج الدین حقاني احمد حقاني د خپل پلار خلیل الرحمن حقاني ځای ناستی وټاکه. ملا هبت الله د مخکینۍ کوټې شورا په مشوره غواړي چې د حقاني شبکې د کورنۍ پر دې پرېکړه پښه کېږدي.
د افغانستان انټرنشنل موندنې ښيي، چې د طالبانو مشر ملاهبت الله یوازینی کس دی، چې د ډېری سني مذهبه جهادي ډلو بیعت له ځان سره لري. ملا هبت الله ته نږدې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د القاعدې او ټي ټي پي په ګډون ګڼو سني جهادي ډلو له نوموړي سره بعیت کړی دی.
په ننګرهار کې ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې د طالبانو پخوانی قومندان موسی اوس مهال په دره نور ولسوالۍ کې داعش خراسان ډلې مشري کوي. د باخبره سرچینو په وینا، دره نور ولسوالۍ کې د داعش وسلوال قومندان موسی نومیږي او ددې ولسوالۍ شیمل کلي اصلي اوسېدونکی دی.
د پښتون ژغورنې غورځنګ مخکښ غړی ګیله من وزیر په وروستۍ مرکه کې ویلي، چې په زندان کې د پاکستاني استخباراتو له خوا ورسره شويو شکنجو په اړ یې ځانګړی کتاب «د یویشتمې پېړۍ دوزخ» په نوم کتاب د چاپ لپاره چمتو کړی.
د راپورونو له مخې، په پخوانیو قبایلي سیمو کې د ټي ټي پي اړوند وسلوالو حضور څو برابره زیات شوی دی او دغه ډله نوره هم د پراخېدو په حال کې ده. دغې وسلوالې ډلې نه یوازې پر پاکستاني امنیتي ځواکونو بریدونه ډېر کړي دي بلکې د سیمو د نیولو لپاره د چمتو کېدو په درشل کې ده.
د طالبانو دفاع وزیر ملا یعقوب مجاهد د لوی اختر په شپو ورځو او هم د اختر لمونځ کې نه دی لیدل شوی. د طالبانو دفاع وزارت پورې اړوند ټولنیزو رسنیو د اختر په ورځو کې د ملا یعقوب د فعالیتونو په اړه هم څه نه دي ویلي.
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد پرون یو ځل بیا د دې ډلې سترې محکمې دا اعلان تکرار کړ، چې راتلونکې دوشنبه د غبرګولی ۲۸مه د اختر لومړی ورځ ده. تر دې مخکې تمه کېده چې ممکن طالبان د تېرې روژې په څېر له خپلې پرېکړې واوړي او اختر له سعودي سره یو ځای او د یکشنبې په ورځ وکړي.
سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، د ملګرو ملتونو او امریکا استازو د دوحې راتلونکې ناستې لپاره د همغږۍ غونډه کې خپله ۱۵ ماده يي اجنډا له طالبانو سره شریکه کړې. مقابل کې د ملا هبت الله استازي او د دې ډلې د کار او ټولنیزو چارو وزیر دغه غونډه کې د ګډون لپاره خپل شرطونه وړاندې کړي.
د طالبانو کورنیو چارو وزارت کې سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، طالبانو او د پاکستان پلاوي په پرونۍ لیدنه کې هوکړه کړې چې په پاکستان کې د چینایانو د امنیت لپاره به کډې هڅې کوي. په مقابل کې پاکستان له طالبانو سره ژمنه کړې چې پخوانیو قبایلي سیمو کې به د داعش مرکزونه ختموي.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو د طالبانو له سرچېنو کابل ته د دې ډلې د مشر د سفر جزیات ترلاسه کړي. ملا هبت الله اخوندزاده د طالبانو کورنیو چارو وزارت، ارګ او ستره محکمه کې غونډې کړې، خو د ملګرو ملتونو له استازي، حامد کرزي او عبدالله غبدالله سره یې لیدنې رد کړې دي.
په تېر حکومت کې د افغانستان د ملي اردو د کومانډو ځواکونو د افسر ډګرمن عبدالجمیل ځدراڼ د مرګ د څرنګوالي او د طالبانو لخوا د ده نیول کېدو په اړه افغانستان انټرنشنل ـ پښتو جزیات لاسته راوړي دي. د طالبانو کورنیو چارو وزارت د ځدراڼ او د هغه د کورنۍ پاسپورټونه او تذکرې قید کړي و.
د افغانستان لپاره د روسیې ځانګړی استازی ضمیر کابلوف له څو ورځو مسلسل د طالبانو له لوړ رتبه سیاسي او امنیتي چارواکو سره په کابل کې لیدنې لري. د طالبانو سرچېنو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو سره د دغو ناستو ځینې معلومات شریک کړي.
د طالبانو او پاکستانیانو ترمنځ په وروستیو ناستو کې د بحث محور دا دی، چې پاکستان له افغان طالبانو تمه لري، چې تحریک طالبان پاکستان ورته لاس تړلي تسلیم کړي او یا یې هم له جګړې وګرځوي، خو طالبان د خپلې سختې ورځې د وفادارو ملګرو سپارلو او پر ضد یې ګام اخیستو ته چمتو نه دي.
څو باخبره سرچینو نن افغانستان انټرنشنل ـ پښتو وویل، چې تر دې دمه د طالبانو شرایط د ملګرو ملتونو لخوا نه دي منل شوي. د طالبانو بهرنیو چارو وزارت وزیر تېرو څو اوونیو کې د بهرنیو هیوادونو او سازمانونو له استازو سره په لیدنو کې دې غونډه کې د ګډون لپاره خپل شرایط روښانه کړي دي.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو معلومات تر لاسه کړي، چې د طالبانو حکومت په بدخشان کې د سرو زرو او لاجوردو د دوو سترو کانونو د روان چور تالان د مخنیوي او د قرارداد په ورکړه چوپ پاتې دی.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ارګ کې سرچینو ویلي، د افغانستان د واک او ځواک دغه تر ټولو مهم او تاریخي ځای اوس د څلورو طالب مشرانو ترمنځ وېشل شوی. دوی یا یوازې دلته اوسېږي او یا هم دفتر او استوګنځی دواړه لري. طالب چارواکي ارګ کې دا مهال پر مدرسو سربېره نوې ودانۍ هم په پلان کې لري.
د اسراييل پر سویل د حماس له برید وروسته ځینې طالب مشرانو په ښکاره او په پټه له دغه بریده خپل ملاتړ اعلان کړی دی. ور سره حماس ته له افغانستانه د امریکايي وسلو د رسېدو په هکله د کانګرس د غړې په څرګندونو پسې، په دغه جګړه کې د طالب وسلوالو د ګډون هڅې او لېوالتیا هم زیاته شوې ده.
د جمهوریت له پرځېدو وروسته په افغانستان کې د سیاسي بې ثباتي، د فقر او بې کاري زیاتوالی، پخوانیو ملکي او نظامي مامورینو سره د طالبانو له لوري ناوړه چلند له امله ډیر افغانان پاکستان او ایران ته کډه شول. په دغو ګاونډيو هیوادونو کې اوس مهال افغانان له ناانساني چلند سره مخامخ دي.
