حلیم فدايي
د میدان وردګ، لوګر، خوست او پکتیا پخوانی والي
د میدان وردګ، لوګر، خوست او پکتیا پخوانی والي
د کربلا پېښه د اسلامي تاریخ له مهمو، دردناکو او ژورو سیاسي پېښو څخه ده. دا پېښه د ۶۱ هجري کال د محرم پر لسمه (۶۸۰ میلادي) د امام حسین بن علي (رض) او د اموي واکمن یزید بن معاویه ترمنځ د خلافت، واکمنۍ مشروعیت، او د ولسي مشورتي نظام پر سر د ژور اختلاف پایله وه.
له هغې ورځې چې طالبانو پر افغانستان واک تر لاسه کړی، د حکومت جوړښت، تشکیلاتواو صلاحیتونو په برخه کې دوامدار بدلونونه رامنځته شوي دي. که څه هم دا بدلونونه ظاهراً د بودجې د کموالي او ادارې اصلاحاتو تر نامه لاندې توجیه کوي.
لکه څنګه چې ټکنالوژیکي وسایل د زمانې له اړتیاوو سره سم تحول مومي، سیاسي او ټولنیزې پروسې هم بدلون کوي. حتی د انسانانو فکر او فهم هم تغییر کوي. دا مفاهیم، که دودیز وي که معاصر، په خپل ذات کې نه اسلامي دي او نه غیر اسلامي.
د امریکا د ولسمشر ټرمپ نوې پالیسۍ او دریځونه د نړیوالو بحثونو د تودېدو سبب شوي. د نړیوالو اړیکو د یوه شاګرد په توګه فکر کوم چې د ټرامپ نوي سیاسي چلندونه لاندې تاثیرات لرلای شي:
پښتانه سیاستوال او مدني فعالان یوازې دې ته ناست دي چې کله د تاجکو په مشرتوب د ویانا غونډه، کله د فوزیه کوفي ګډون په میونیخ کې، کله د هرات امنیتي غونډه، کله د مقاومت جبهه، کله د ازادۍ جبهه، کله زرغون بهیر، کله د ترکیې غونډه او کله یوه بله غونډه وغندي.
د برېکس وروستۍ غونډه د ۲۰۲۴ کال د اکتوبر له ۲۲مې څخه تر ۲۴مې پورې په روسیه کې د کازان په ښار کې ترسره شوه.
دې ورځو کې د ډېورنډ د استعماري جبري فرضي کرښې په اړه یو ځل بیا بحثونو زور اخیستی دی. په تېر تاریخ یې ډېرې خبرې نه کوم، یوازې دومره وایم چې ډېورنډ هم پرون او هم نن د جبر کرښه وه او ده. په هر څه کې جبري عمل نه قانوني حیثیت لري، نه حقوقي او نه هم رسمي.
طالبان په یوه لویه مغالطه کې دي او د خپل نظام د انحصاري او استبدادي ځانګړتیاو په اړه ناسم درک لري.
