محبوب شاه محبوب
د افغانستان انټرنشنل - پښتو مشر ایډیټر
لیکوال او څېړونکی
د افغانستان انټرنشنل - پښتو مشر ایډیټر
لیکوال او څېړونکی
د ۲۰۰۷ کال اګسټ یوې پاکستانۍ چورلکې شاوخوا ۲۷بندیان دیره اسماعیل خان ته ولېږدول او وروسته واڼه ته وخوځېده، چې یو تن پکې خلیل حقاني و. حقاني تېر کال همدا ورځ په خپل وزارت کې د دا.عـ.ـش ډلې یوه ځانمرګي بریدګر وواژه، خود پېښې مبهم اړخونه له یو کال تېرېدو وروسته لاهم روښانه نه دي.
په نړۍوالو رسنیو، سیاسي بحثونو او ټولنیزو شبکو کې افغان کډوال ډېر وخت د شک، بدګومانۍ او منفي روایتونو تر سیوري لاندې یادېږي. له امریکا تر اروپا او له منځني ختیځه تر اسټرالیا پورې د افغان کډوالو په اړه یو لړ کلیشې، شکمنې خبرې او سیاسي تبلیغ تکرارېږي چې له حقیقته لېرې دي.
د نومبر ۲۵مه هر کال د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د له منځه وړلو د نړۍوالې ورځ په توګه نمانځل کېږي. د دې ورځ شالید د دومینیکن جمهوریت د میرابل خویندو له وژنې سره تړاو لري، چې د ۱۹۶۰م کال د نومبر په ۲۵مه د یوه ظالم رژیم پر وړاندې د خپلې مبارزې له امله ووژل شوې.
په وروستیو میاشتو کې پاکستان وتوانېد چې د افغانانو عامه ذهنیت، د بحث اصلي محورونه او تر ډېره د افغان ډیاسپورا فکري تمرکز بدل کړي. هغه موضوعات چې باید د اسلاماباد د سیاسي زوال، داخلي کړکېچونو، د پوځ او امنیتي ادارو د ناکامۍ د څرګندولو لپاره مطرح شوي وی، په قصدي ډول څنډې ته شول.
سټاکهولم سنډروم هغه رواني حالت دی چې پکې قرباني د خپل جبري حاکم، ظالم یا زورواک سره عاطفي تړاو پیدا کوي. دا حالت په ۱۹۷۳م کال کې د سوېډن د سټاکهولم د یو بانک د یرغمل نیونې له پېښې وروسته تشریح شو، هلته بنديانو د خپلو یرغملګرو پر ضد د غږ د پورته کولو پر ځای له هغوی دفاع کوله.
طالبان دوه ځله په افغانستان کې واک ته رسېدلي دي؛ خو دواړه دورې یې د کورنیو، سیمهییزو او نړۍوالو کړکېچونو له سیوري سره مل وې. د نومبر ۱۳مه د طالبانو د لومړۍ دورې د سقوط ورځ ده، هغه دوره چې د نړۍوالې مداخلې او سقوط له انجام سره مخ شوه.
کله چې زهران ممداني د ۲۰۲۵ کال د نومبر پر څلورمه په بروکلین کې د بریا د وینا لپاره پر دریځ راڅرګند شو، هغه یوازې یوه سیاسي بریا نه نمانځله، بلکې د نیویارک تاریخ یې بدل کړ. هغه د نیویارک لومړی مسلمان، سویلي اسیایي او افریقایي الاصله وګړی او تر ټولو ځوان ښاروال وټاکل شو.
د افغانستان او پاکستان ترمنځ یو ځل بیا پوځي ترینګلتیا لوړه شوې ده. د دواړو هېوادونو ترمنځ د ډېورند پر پوله له څو کلونو راهیسې وختپهوخت د ډزو، هوایي بریدونو او لفظي جګړو پېښې لیدل کېږي، خو د روانو دوو اونیو بریدونه د پاکستان له خوا د نړۍوالو اصولو له مخې سرغړونه ګڼل کېږي.
د طالب چارواکو د محاکمې لپاره د افغان مېرمنو ولسي محکمه چې موخه یې د طالبانو لهخوا پر افغان ښځو او نجونو د ترسره شویو سیستماتیکو جنایتونو مستندول او نړۍ ته ښودل دي، د عدالت په برخه کې یو بې ساری ګام دی. عدالت که د مادرید له یوې کوټې هم پیل شي، د تاریخ لوری بدلولی شي.
انټرنېټ د نننۍ نړۍ د وینې د رګونو په څېر دی. کله چې دا رګ پرې شي، ټولنیز ژوند، اقتصاد، زدهکړې او ان رواني وضعیت په ټپه درېږي. افغانستان چې له وړاندې د جګړې، سیاسي ناورین او اقتصادي ستونزو سره لاس او ګرېوان دی، د نوري فایبر پرې کېدو له امله د یوې نوې بحراني څپې شاهد دی.
د ۲۰۱۰ کال په نومبر کې د جرمني بهرنیو استخباراتو (بي اېن ډي) اي اېکس ۹۰۰ الوتکې له خلیج نه یو پټکی لرونکی سړی، چې د ملا عمر ځانګړی استازی بلل کېده، په ساړه ژمي کې په مونشن هوايي ډګر کې کوز کړ او په یوه پرتمین هوټل کې یې واړول.
بګرام هوايي اډه د شاوخوا شل کلونو لپاره د امریکا او ناټو ځواکونو تر ټولو ستره نظامي پایګاه وه. دغه ځای یوازې د یوې پوځي اډې حیثیت نه درلود، بلکې د امریکا د ستراتیژیکو محاسبو د محراق حیثیت یې درلود.
په افغانستان کې د نوري فایبر انټرنېټ د پرې کولو خبرونه د خلکو لپاره یوه لویه اندېښنه ګرځېدلې ده. د بلخ او کندهار تر څنګ په هلمند، نیمروز او روزګان کې انټرنېټي خدمات بند شوي او راپورونه ښيي چې د کندوز، ننګرهار، خوست او فراه په ولایتونو کې هم د ورته پلان د عملي کېدو امکان شته.
تازه د خوست، ننګرهار او کونړ په سرحدي سیمو کې د پاکستاني پوځ له لوري د ډرون بریدونه شوي چې یو شمېر عامو وګړو ته پکې مرګ ژوبله اوښتې ده.
زلمی خلیلزاد د افغانالاصله امریکايي ډېپلومات په توګه، په تېرو څلوېښتو کلونو کې د امریکا په بهرنۍ تګلاره کې یو مهم نوم پاتې شوی دی.
تازه کابل د طالبانو، چین او پاکستان د بهرنیو چارو وزیرانو د درې اړخیز ډیالوګ د شپږم پړاو کوربه و. دا د طالبانو د واکمنۍ له پیله په افغانستان کې د بهرنیو چارو وزیرانو لومړنۍ غونډه وه، چې پکې وانګ يي، اسحاق ډار او امیرخان متقي ګډون لاره.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د راتلونکې جمعې په ورځ د الاسکا په انکرېج ښار کې له روسي ولسمشر ولادیمیر پوتین سره د سولې د یوې سرمشریزې په چوکاټ کې لیدنه کوي.
د افغانستان د سیاسي راتلونکې بڼه له یوې نوې پوښتنې سره مخ ده، وروسته له هغه چې روسیې طالبان د افغانستان د رسمي حکومت په توګه په رسمیت وپېژندل. دا عمل له سمدستي، قوي او غیرمستقیم منفي غبرګون سره هم مخ شو.
هر کال د جون ۱۸مه په یو غیر رسمي او طنزي نوم د نړۍوالې وېرې ورځ "International Panic Day" نمانځل کیږي، چې موخه یې د وېرې هېرول او خلک دې هڅول دي چې له اضطراب سره مقابله وکړي، هېر یې کړي او خپل ټول دردونه عادي وګڼي. دا ورځ د سکون د ورځ په نوم هم یادیږي؛ ایا نړۍ د سکون ساه اخلي؟
د ایران او اسراییل ترمنځ روان پوځي تاوتریخوالی یوازې یوه سیمهييزه شخړه نه ده؛ بلکې د وسلو، پرمختللي توغندیو، بریدګرو ډرونونو او استخباراتي ټېکنالوژیو یوه پراخه ننداره ده. دا جګړه ښيي چې دواړه خواوې نه یوازې د وسلو جوړولو بلکې د جګړې نوې بڼه تجربه کوي.
د افغانستان د تاریخي فصل لومړی څپرکی له احمد شاه ابدالي جوړ دی چې د جګړې په ډګر کې بریالی و او هم یې د ملت جوړونې لومړنی خو بنسټیز روایت ایجاد کړی دی.
د ۲۰۱۶ کال د می په ۲۱مه د طالبانو د پخواني مشر ملا اختر محمد منصور له وژل کېدو درې ورځې وروسته د طالبانو د نوي مشر پر سر د طالبانو تر منځ خبرې پیل شوې.
د پښتو ژبې یوه تاریخي چاربېته چې د حضرت ابراهیم (ع) په تړاو ویل شوې ده: ځمکه د مکې به زنګېدله لکه ټال په شان د زلزلې به لړزېده امر د رب و د عربو د خاورې په وروستي پنځه کلن تاریخ کې د ۲۰۲۵ کال د می میاشت تر ټولو شانداره میاشت ده، چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ یې مېلمه و.
اسامه بن لادن د ۲۰مې پېړۍ یوه مهمه او بحثپارونکې څېره بلل کېږي. هغه د القاعده ترهګرې شبکې بنسټګر، په امریکا کې د سپټمبر ۱۱مې بریدونو اصلي طراح او هغه شخص و، چې د نړۍوال امنیت هنېداره یې بدله کړه.
په تېرو سلو ورځو کې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د بګرام هوايي اډې د یادونې او د امریکايي وسلو د بېرته اخیستنې پر ګواښ سربېره، د افغان کډوالو او ځانګړو ویزو غوښتونکو پر وړاندې سخت دریځ غوره کړی خو پر سراج الدین حقاني یې ۱۰ میلیون ډالري جایزه لغوه کړې ده.
په وروستیو کې پاکستان د افغان کډوالو پر وړاندې خپل دریځ سخت کړی او اعلان یې کړی چې له دغه هېواده به ټول هغه افغان کډوال وباسي چې اسناد نه لري او یا هم د کډوالۍ ځانګړي کارتونه لري. په دې کار سره پاکستان شپږ نړۍوال قوانین، اعلامیې او کنوانسیونونه نقض کوي.
نن د اپرېل لومړۍ نېټه ده، په دې ورځ به په ټولې نړۍ کې بې شمېره درواغ ویل شوي وي. ځینو به د خپلې کورنۍ غړي غولولي وي او ټوکې به یې پرې جوړې کړې وي؛ ځکه نن د درواغو او شوخۍ "اپرېل فول" ورځ ده.
د ټولیزو اړیکو د وسایلو پرمختګ په ټولنه کې د معلوماتو د خپرېدو بڼه مطلق بدله کړې او د دودیزو رسنیو پخوانۍ بڼه یې هم تغیر کړې ده. پخوا د معلوماتو یوازینۍ رسمي سرچینې دودیزې رسنۍ (راډیو، تلویزیون، چاپي مطبوعات) وې، خو اوس هر وګړی کولی شي د ټولنیزو رسنیو له لارې خبرونه خپاره کړي.
مېرمنې د انساني ټولنې هغه مهم رکن دی، چې نه یوازې د کورنۍ، بلکې د ټولنې د پرمختګ، سوکالۍ او عدالت لپاره حیاتي رول لري. د ښځو زدکړې او ټولنیز فعالیتونه نه یوازې د دوی د فردي ودې سبب ګرځي، بلکې د ټولې ټولنې د پرمختګ لپاره هم بنسټیز ارزښت لري.
د داعش - خراسان ډلې یو مخکښ غړی محمد شريف الله چې د جعفر شريف الله، شریف الحلاج او قاري محمد په نومونو هم پېژندل کېږي، امریکا د پاکستان په همکارۍ نیولی دی. د امریکا ولسمشر ویلي، چې نوموړی د کابل په هوايي ډګر کې د ځانمرګي برید طراح و.
که څه هم په افغانستان کې شپږ د سولې مختلفې پروسې ایجاد شوې او ټولې بېرته نیمګړې پای ته رسېدلې دي؛ خو د سولې دوه ډېر مهم تړونونه چې په نړۍواله او سیمه ییزه کچه شوي او په پایلو کې یې نظامونه نړېدلي دي د جینوا او دوحې تړونونه دي چې پکې شوروي اتحاد او امریکا شامل وو.
د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ او د اوکراین د ولسمشر ولودیمیر زېلېنسکي وروستی کړکېچن او خشن مجلس د سیاسي بحثونو، ډېپلوماتیکو اړیکو او نړۍوال سیاست لپاره مهم پیغامونه لرل. دا ناسته د امریکا، اوکراین او د روسیې - اوکراین جګړې په راتلونکي باندې ژور اغېز لرلی شي.
په امریکا کې د ټرمپ ادارې له رامنځته کېدو وروسته دا پوښتنې راپورته شوې چې ایا دوی به د افغانستان د سیاسي ثبات لپاره پر طالبانو فشار راوړي که نه؟ ایا طالبان به د نورو سیاسي ډلو سره خبرې اترې وکړي که نه؟
ژبه د انساني ټولنې اساس او بنسټ دی. د فرهنګونو، روایاتو او انساني ژوند ژواک د پرمختګ او شعوري کېدو وسیله ده، د فکر د بیان او احساساتو د څرګندولو غږیز جوړښت دی.
د جرمونو نړۍواله محکمه (ICC) د نړۍ د سولې او عدالت لپاره یو له مهمو ارګانونو څخه ده، چې د جنګي جرمونو، بشري ضد جرمونو او نسل وژنې په څېر قضیو کې کار کوي.
افغانستان په ۲۴م کال کې لا هم د نړۍ د بې ثباتۍ او بې قانونۍ له مهمو مرکزونو څخه ګڼل کېږي، یوه داسې جغرافیه چې څوک یې په رسمیت نه پېژني. روانو سیاسي، اقتصادي او ټولنیز بحرانونو نه یوازې د داخلي ثبات لپاره ننګونې جوړې کړې، بلکې نړۍوالې ټولنې ته هم د پام وړ ستونزې رامنځته کړې دي.
جيمي کارټر د متحده ایالاتو ۳۹م ولسمشر، د نړۍ په سیاسي ډګر کې د خپلې مهمې ونډې له امله یو تلپاتې نوم پرېښود. د هغه د ولسمشرۍ دوره (۱۹۷۷-۱۹۸۱) د سړې جګړې له خورا حساسو پړاوونو څخه وه.
که څه هم پاکستان د خپل سیاسي تاریخ په اوږدو کې څو ځله له جدي بحرانونو سره مخ شوی دی خو له بحرانه د راوتلو موده یې دومره اوږده نه وه لکه له ۲۰۲۲ کال را په دېخوا چې دا هېواد پکې ښکېل دی.
طالبان د یو افراطي اسلامي تحریک په توګه د خپل سیاسي او مذهبي تفکر له مخې، د نړۍ په کچه افراطي تحریک پېژندل شوی دی. د دوی افراطي نظریه د سخت دریځه دیني تفسیر، محافظهکارانه سیاسي ایډیالوژۍ او افراطي - طالبي ټولنیز نظم پر بنسټ ولاړه ده.
مایکل والټز د امریکا د متحده ایالاتو یو مشهور سیاستوال، د کانګرس غړی او له طالبانو سره پخوانی جنګېدلی پوځي افسر دی چې په افغانستان کې یې د امریکا د ځانګړو ځواکونو (ګرین بیریټ) په لیکو کې دنده ترسره کړې ده.
د امریکا د ۲۰۲۴ کال د ولسمشرۍ ټاکنو کې د ټرمپ بریالیتوب د منځني ختیځ لپاره د امریکا د پالیسیو په اړه نوې پوښتنې راپورته کوي.
د امریکا د ۲۰۲۴ کال د ولسمشرۍ په ټاکنو کې د ډونالډ ټرمپ احتمالي بریالیتوب به د کډوالۍ او د امریکا د سرحدي امنیت پر پالیسو پراخ اغېز وکړي.
که څه هم په امریکا کې د ولسمشر بدلون د متحده ایالاتو په بهرنۍ پالیسۍ کې بېړنی بدلون نه رامنځته کوي؛ خو په منځمهال کې ښايي یو شمېر پالیسۍ او نظریات تغیر وکړي.
د امریکا په تاریخ کې شپږ ځله ټاکنې جنجالي او کړکېچنې وې او هر ځل مختلفو عواملو سره د کړکېچونو او شخړو لامل ګرځېدلې دي. دغه ټاکنې نه یوازې د امریکا په دننه کې بلکې په نړۍواله کچه هم د پام وړ وې.
کمالا هرېس یوه امریکایي سیاستواله، وکیله او د ډیموکراټ ګوند غړې ده چې په ۲۰۲۱ کال کې د متحده ایالاتو د لومړنۍ ښځینه او تورپوستې مرستیالې ولسمشرې په توګه وټاکل شوه. د هغې سیاسي سفر او لاسته راوړنې د امریکا په سیاست کې د متنوع او پرمختللي نقش په توګه پېژندل کېږي.
ډونالډ ټرمپ یو امریکایي سوداګر، سیاستوال او یو رسنیز شخصیت پېژندل کیږي چې له ۲۰۱۷ تر ۲۰۲۱ پورې د متحده ایالاتو د ۴۵م ولسمشر په توګه یې خپله د ولسمشرۍ لومړۍ دوره بشپړه کړې ده.
د امریکا د ټاکنو جوړښت یو ځانګړی او پېچلی سیسټم لري چې د ولسمشر، کانګرس او محلي حکومتونو د ټاکنو لپاره بېلابېل قوانين او اصول لري. د امریکا ولسمشرۍ ټاکنې په هرو څلورو کلونو کې د نومبر په لومړۍ سې شنبه ترسره کېږي.
متحده ایالات په نړۍواله کچه په سیاسي، اقتصادي او امنیتي چارو کې د لوی نفوذ له امله یو مهم ځواک دی. د دغه هېواد د بهرنۍ پالیسۍ ټاکل او په پالیسیو کې د بدلون راوستل، نه یوازې په امریکا کې بلکې په ټوله نړۍ کې اغېز لري.
د امریکا د متحده ایالاتو ټاکنیزه مساله د نړۍ یوه مهمه مساله ده، چې له مخې یې په نړۍوالو سیاستونو، کشالو او اړیکو کې د بدلون یو شالید پخوا هم تجربه شوی او په راتلونکي کې یې هم غښتلی اټکل کیږي.
د ایران د سراوان پر پوله د ایراني پوله ساتو په ډزو کې نېږدې ۲۶۰ افغانان وژل شوي دي، د بشري حقونو سازمانونو، ملګرو ملتونو، افغان سیاستوالو او سیاسي ډلو پر دغې پېښې خواشیني ښودلې ده او دا یې یوه ډلوژنه بللې ده.
د پښتنو په وروستي درې سوه کلن تاریخ کې لومړی ځل دی، چې په لویه پیمانه د مختلفو فکرونو لرونکې پښتنې او پښتانه په یوه میدان کې جرګه کیږي او د خپل ورځني کړاو کیسه کوي او په اړه یې تصمیم نیسي.
له ظاهرشاه تر هبت الله د افغانستان د ۶۱ کلن سیاسي سفر مهمې پېښې او سیاسي بدلونونو ته یوه لنډه کتنه لرو. افغانستان په تېرو ۶ لسیزو کې د سیمې او نړۍ په کچه له لویو سیاسي ناندریو سره مخ دی.
د افغانستان کورنی او بهرنی کړکېچ له څلوېښتو کلونو زوړ شو، څو ځلې پخواني دوښمنان دوستان او پخواني دوستان دوښمنان شوي دي. غوره بېلګه یې د پخوانیو جهادي قوماندانانو جلال الدین حقاني او احمد شاه مسعود تر منځ دوستي او بیا دوښمني ده.
ټاکل شوې، چې د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار افغانستان ته سفر وکړي او د دغه سفر په لړ کې به له طالبانو سره د ډېورنډ دواړو غاړو ته د عزم استحکام پر عملیاتو، ټي ټي پي، کډوالو او د دواړو هېوادونو په اړیکو خبرې وکړي.
ملګري ملتونه د نړۍوالو زبرځواکونو په کنټرول کې هغه سازمان دی، چې د نړۍ په هېڅ کړکېچ کې یې ځانګړی او رغنده رول نه دی لوبولی.
د طالبانو د مشر ملا هبت الله اخوندزاده وروستۍ وینا ښايي ګڼو افغانانو ته هېښوونکې وي؛ ځکه دا وینا د ده پر وړاندې د راتلونکو احتمالي ګواښونو یو طالبي اظهار دی او یوازې د طالبانو لپاره خبرداری و.
د شواهدو پر بنسټ په افغانستان کې د لومړي ځل لپاره د ځانمرګو بریدونو بنسټ د القاعده ډلې له خوا اېښودل شوی. د امریکا د ملي امنیت شورا په ۲۰۰۰م کال کې په یوه بیان کې ویلي وو، چې اسامه بن لادن په افغانستان کې د ځانمرګو بریدګرو ښوونیز مرکزونه جوړ کړي دي.
د ۲۰۲۱ کال د اګسټ په پنځلسمه د افغانستان د جمهوري نظام وروستی حاکمیت هم پای ته ورسېد او پر افغانستان د طالبانو د واکمنۍ یو هېښوونکی اعلان وشو.
که کله د پښتو غزل جاج اخلو نو حتمي به د حمزه شینواري له نوم سره مخ کیږو، دا نوم د پښتو غزل د نوي او پښتني رنګ پورې تړلی نوم دی او دا نوم د پښتون غزل څخه نه جلا کېدونکی نوم دی او نن د نوموړي د مړینې دېرشم تلین دی.
زوړ کابل او د خرابات کوڅه سره لازم او ملزوم دي، که د کابل ښار پخوانۍ ننداره کوئ؛ نو حتمي به د خرابات کوڅې ته سر ورښکاره کوئ.
د ګټو او موخو په تغیر سره سیاسي او ټولنیز روایتونه بدلېدونکي دي؛ مګر د سیاسي او ټولنیزو روایتونو خشن تغیر بیا د اندېښنې او مکس وړ دی.
نن پرته له افغانستانه په ټولې نړۍ کې د زده کړو ورځ ده. په دې ورځ نړۍوال د زده کړو پر اهمیت او د نړۍ په پرمختګ کې د زده کړو د غوښنې ونډې په باب کنفرانسونه، غونډې، ویناوې او لکچرونه وړاندې کوي؛ خو افغانستان بیا د نړۍ له دغو هېوادونو څخه نه دی.
حجره یو داسې سیاسي، فرهنګي او ټولنیز ځای دی، چې د ټولنیزو بحثونو سربېره پکې جرګې - مرکې کیږي، د ټنګ ټکور تر څنګ پکې خیراتونه کیږي او د مېلمه پانې تر څنګ په شعوري او ناشعوري ډول پکې ماشوم پالل کیږي.
د سیاسي مشرتابه په کچه ولسونو او قومونو ته پېغور ورکول او په لوی لاس د یوې تاریخي جبري تېروتنې داسې توجیه کول، چې ښايي ګڼ حساسیتونه راوپاروي؛ له بدو پایلو خالي نه دي. کوېټه او پېښور کابل نه دي پلورلي، بلکې د هغه وخت د کوېټې او پېښور یو شمېر مشرانو پر انګرېزانو پلورلي دي.
د ښځو پر وړاندې د طالبانو سخت دریځ کټ مټ هماغه د ۲۷ کلونو پخوانی دریځ دی، د بدلون وړاندوینه یې نادرسته او د بدلېدو تمه یې ښايي له امکانه لېرې وي.
په افغانستان کې د داعش یا اسلامي دولت خراسان ډله څوک او څنګه رامنځته شوه؟ دغې ډلې د ترهګریز تکامل کوم پړاوونه وهلي؟ طالبانو ته داعش خطر او که فرصت؟ دا او دې ته د ورته پوښتنو ځوابونه په دغه تاریخي- تشریحي لیک کې لوستلی شئ.
د طالبانو او پاکستان د دوستۍ اته ویشت کاله پوره شول، په دې لیکنه کې لولئ: د طالبانو ډله څنګه رامنځته شوه؟ له پاکستان سره یې د دوستۍ او دښمنۍ کومې مرحلې تېرې کړې؟ پاکستان ولې طالبان په رسمیت نه پېژني؟
«کندهار» د سي ای اې د یوه مامور د ځانګړیو عملیاتو د یوه نوي جنګي فلم نوم دی چې په ډېر لنډ وخت کې یې زیات لېدونکي پېدا کړل. پر دغه فلم ګڼو فلم پوهانو خپلې د ستاینې او غندنې تبصرې کړې دي.
