روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی می‌گوید که تولید ماده مخدر متامفتامین، معروف به «شیشه»، به شکل سرسام‌آوری در افغانستان افزایش یافته و هر ماه کارخانه‌های بیشتر تولید آن ایجاد می‌شود. کارشناسان هشدار می‌دهند که با این روند، افغانستان به مرکز تولید شیشه در جهان تبدیل خواهد شد.
تولید شیشه پس از آن رونق گرفته که قاچاقچیان مواد مخدر یک گیاه بومی به نام «اِفِدرا» را کشف کردند.این گیاه که در میان قاچاقبران مواد مخدر در افغانستان به نام «اومان» شناخته می‌شود، به صورت وحشی رشد می‌کند و مهم‌ترین عنصر در تولید کریستال یا شیشه است.
این روزنامه با یکی از عمده‌فروشان مواد مخدر به نام عبدالودود گفتگو کرده است که در دکانش در ولسوالی بکواه ولایت فراه به صورت آزادانه شیشه را می‌فروشد. عبدالودود خریطه‌های نیم‌کیلویی شیشه را که در بازارهای اروپا تا ده‌ها هزار دالر قیمت دارد، در بدل ۲۵۰ دالر امریکایی می‌فروشد.
او که ترجیح می‌دهد تنها با نام اولش یاد شود، به واشنگتن‌پست می‌گوید: «هر سال فروش و تولید [شیشه] افزایش می‌یابد.» به گزارش این روزنامه، او انتظار دارد تا ۲۰ کیلو شیشه را فقط در چند روز بفروشد.
شماری از کارشناسان، مقامات حکومتی پیشین و تاجران مواد مخدر به این روزنامه گفته اند که طی ۶ سال گذشته، صدها کارخانه تولید شیشه در افغانستان ایجاد شده است و هر ماه کارخانه‌های بیشتری نیز ساخته می‌شود. ظاهراً، بحران اقتصادی در افغانستان، افغان‌ها را مجبور کرده تا منابع جدید درآمد پیدا کنند.
گرچه اکثر متامفتامین تولیدشده برای صادرات است، اما تعداد فزاینده‌ای از افغان‌ها به استفاده از شیشه روی آورده‌اند.
افزایش تولید شیشه در افغانستان نگرانی شماری از کارشناسان و مقام‌های غربی را برانگیخته است. به گفته این روزنامه، با افزایش تقاضا برای متامفتامین در سطح جهان، کارشناسان نگران اند که افغانستانِ تحت کنترول طالبان به تولیدکننده عمده شیشه در جهان تبدیل شود.
افدار، گیاه محلی تازه کشف‌شده، باعث شده که تولید شیشه در افغانستان با سرعت سرسام‌آوری در حال رشد باشد.
دیوید مانسفیلد، کارشناس اقتصاد جرمی در افغانستان که گزارش‌هایی در مورد کوکنار و موادمخدر افغانستان برای بانک جهانی و کمیسیون اروپا تهیه کرده است، گفت: «در نتیجه رسیدن مقدار زیاد افدرا، فعالیت کارخانه‌های تولید شیشه در افغانستان ظرف ماه‌های اخیر افزایش شدید داشته است.»
فروشندگان شیشه در غرب افغانستان مدت‌هاست که آزادانه تجارت خود را انجام می‌دهند. عبدالودود می‌گوید که دولت قبلی تا حد زیادی چشم خود را بر این تجارت بسته بود و طالبان نیز از زمان به قدرت رسیدن همین رویکرد را در پیش گرفته‌اند. اگرچه جنگجویان طالبان گاه‌گاه بازارهای فروش موادمخدر را بازرسی می‌کنند، اما تلاشی برای بستن آن نکرده‌اند.
عبدالودود گفت: «تنها دلیلی که ما در این تجارت هستیم این است که شغل دیگری وجود ندارد. البته، اگر اقتصاد بدتر شود، افراد بیشتری شروع به تولید شیشه خواهند کرد.»
طالبان اولین اعلامیه رسمی در پیوند به ممنوعیت رشد، تولید و توزیع مواد مخدر را چند هفته پیش صادر کرد. با این حال، شک و تردید فراوانی وجود دارد که رهبری جدید در وضعیتی که کشور تقریباً به طور کامل از سیستم مالی جهانی محروم شده، منبع پول نقد را از بین ببرد.
اندرو کانینگهام، یکی از مسئولان مرکز نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد اتحادیه اروپا گفت: «بخش قابل‌توجه درآمد طالبان از مالیات بر کالاهای غیرقانونی است و مواد مخدر یکی از این موارد است.»
کانینگهام خاطرنشان کرد: «ارائه حتی ابتدایی‌ترین خدمات غیرممکن است مگر اینکه پولی به خزانه حکومت واریز شود. بنابراین، انجام کاری علیه تجارت موادمخدر که بخشی از درآمدها را ایجاد می‌کند، چیزی است که ما حداقل در حال حاضر آن را بعید می‌دانیم.»
معاون جدید وزیر مبارزه با مواد مخدر طالبان بر خلاف این امر اصرار دارد. عبدالحق همکار در مصاحبه‌ای گفت، قبل از تسلط بر کشور، طالبان منابع لازم برای توقف تجارت مواد مخدر را نداشتند.
همکار افزود: «اجازه بدهید واضح بگویم که از این پس هیچکس در هیچ نقطه‌ای از کشور اجازه کشت یا تولید اومان، هیروئین، چرس یا تریاک را نخواهد داشت.»
اما به گزارش این روزنامه، بخش عمده تامین مالی جنگ طالبان علیه سربازان امریکایی و دولت پیشین افغانستان را عواید مواد مخدر تشکیل می‌داد؛ چنان که تنها در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۱۱۳ میلیون دالر درآمد مالیاتی برای طالبان داشته است.
